Desiderius Erasmus: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
Sobaka (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 18: Lyn 18:


So gaan hy na [[Engeland]], waar hy een en 'n half jaar bly, waar hy in aanraking kom met die seun van die Engelse koning, die latere [[Hendrik VIII van Engeland]] asook met prominente humaniste soos John Colet en [[Thomas More]], die outeur van ''Utopia''. Terug in Parys skryf hy in [[1500]] sy eerste boek, 'n versameling ''Adagia'', spreekwoorde. Die eerste blitsverkoper in die jong geskiedenis van die boekdrukkuns na 'n groot terugslag vir hom aangesien hy hom sonder geld bevind, nadat Engelse doeanebeambtes op al die Engelse [[geld]] in sy bagasie beslag gelê het.
So gaan hy na [[Engeland]], waar hy een en 'n half jaar bly, waar hy in aanraking kom met die seun van die Engelse koning, die latere [[Hendrik VIII van Engeland]] asook met prominente humaniste soos John Colet en [[Thomas More]], die outeur van ''Utopia''. Terug in Parys skryf hy in [[1500]] sy eerste boek, 'n versameling ''Adagia'', spreekwoorde. Die eerste blitsverkoper in die jong geskiedenis van die boekdrukkuns na 'n groot terugslag vir hom aangesien hy hom sonder geld bevind, nadat Engelse doeanebeambtes op al die Engelse [[geld]] in sy bagasie beslag gelê het.

===Humanis===
In [[1502]] word aan Erasmus na voorspraak van die teoloog Adriaan Boeyens, die latere [[Pous Adrianus VI]] , 'n pos aangebied by die universiteit van [[Leuven]]. Hy aanvaar gegter nie die pos nie, en lê homself toe op die vertaling uit die Grieks.


== Eksterne skakels ==
== Eksterne skakels ==

Wysiging soos op 09:22, 14 Mei 2016

Portret van Erasmus in 1523.

Desiderius Erasmus (Rotterdam, 28 Oktober 1466, 1467 of 1469Basel, 12 Julie 1536) was 'n Nederlandse priester, teoloog, filosoof, skrywer en humanis.

Lewensloop

Geboorte

Erasmus het sy naam te danke aan die in die 15de-eeuse populêre heilige Erasmus van Formiae, wie sy vader Gerard vereer het. Sy geboorteplek is Rotterdam, alhoewel daar geen vermelding van sy doop in die doopregisters is nie. Erasmus self skryf (in die Latyn) dat hy gebore was in Rotterdam en dat sy moeder die dogter van 'n “medisynemeester” uit Zevenbergen was, met wie sy vader, wat hy Gerardus noem, heimlik 'n verhouding gehad het in die hoop om met haar te trou.

Erasmus was buite die eg gebore en in die tyd praat die mense van 'n defectus natalis (geboortedefek). Sy vader was 'n priester in Gouda, Suid-Holland en sy moeder dien as die huishoudster. Die moeder van Erasmus, Margaretha, wat as familienaam Rogerius (Rutgers) gehad het, was 'n dogter van 'n chirurg uit Zevenbergen. Haar swangerskap periode het sy waarskynlik in Rotterdam deurgebring om die 'ongelukkie' te verberg. 'n Jaar voor die geboorte van Erasmus kry sy ouers 'n kind: Pieter. Ook van hierdie broer is daar geen amptelike doopgegewens bekend nie. Erasmus het drie jaar in Rotterdam gewoon en is toe na Gouda geneem.

Opleiding

Erasmus het die beste moontlike opvoeding moontlik vir 'n jong man van sy tyd ontvang in enkele monastiese en semi-monastiese skole. Op die ouderdom van nege is hy en sy broer Pieter gestuur na een van die beste Latynse skole in Nederland, gesetel in Deventer en in besit van die Lebuïnuskerk, alhoewel sommige van die vroeëre biografieë dit stel dat die Broeders van die Gemeentelewens dit bestuur het. Die humanis Alexander Hegius word rektor in Deventer en voer 'n belangrike kurrikulumvernuwing deur. Hy voer Grieks in as 'n vak wat toe slegs op universiteitsvlak aangebied is. Erasmus het hier Grieks begin bestudeer. By die skool leer hy ook die belang van 'n persoonlike verhouding met God, maar verwerp die streng reëls van die onderwysers en monnike. Sy opvoeding eindig toe die plaag in die stad uitbreek teen 1483 en sy moeder wie daarheen getrek het om 'n huis vir haar seuns te skep, dood is nadat sy ook aangesteek het.Hy studeer verder aan die Latynse skool in ’s-Hertogenbosch.

Onder druk van sy voog lewer Erasmus in 1487 sy intrede in die Klooster te Stein by Gouda. Hier skryf hy sy declamatio (oefentoespraak) en De contemptu mundi, 'n opregte pleidooi vir die kloosterlewe. Erasmus het geen kritiek teen die ideaal nie, maar wel op die niksseggende streng reëls en die beperking van die menslike vryheid. Die priesterwording van Erasmus het op 24 April 1492 (feesdag van die evangelis Markus) plaasgevind, gelei deur die toenmalige biskop Jan van Tiel in die Dom van Utrecht. Dit bind hom meer aan die geestelike lewe, maar bied hom ook meer moontlikhede vir studie. Hy kry die geleentheid om kanselier (sekretaris) van Henri van Bergen, die aartsbiskop van Kameryk, te word.

Met toestemming en 'n stipendium van biskop Van Bergen begin Erasmus in 1495 met die studie van teologie in Parys. Hierdie opleiding word oorheers deur die Scotiste, skolastiese teoloeë wie volgens Erasmus hulself verloor in eindelose spitsvondighede wat weinig met die Christelike basisgeskrifte in gemeen het. Wel leer hy die Paryse humanis, Robert Gaguin, ken. Omdat hy ook lesings aanbied, leer hy baie ander mense ken.

So gaan hy na Engeland, waar hy een en 'n half jaar bly, waar hy in aanraking kom met die seun van die Engelse koning, die latere Hendrik VIII van Engeland asook met prominente humaniste soos John Colet en Thomas More, die outeur van Utopia. Terug in Parys skryf hy in 1500 sy eerste boek, 'n versameling Adagia, spreekwoorde. Die eerste blitsverkoper in die jong geskiedenis van die boekdrukkuns na 'n groot terugslag vir hom aangesien hy hom sonder geld bevind, nadat Engelse doeanebeambtes op al die Engelse geld in sy bagasie beslag gelê het.

Humanis

In 1502 word aan Erasmus na voorspraak van die teoloog Adriaan Boeyens, die latere Pous Adrianus VI , 'n pos aangebied by die universiteit van Leuven. Hy aanvaar gegter nie die pos nie, en lê homself toe op die vertaling uit die Grieks.

Eksterne skakels