Abu Bakr Effendi

Abu Bakr Effendi
Bayānu ddīn deur Abu Bakr Effendi, gepubliseer in 1869, was een van die eerste boeke wat na Afrikaans vertaal is.
Gebore	1835 Shehrizur
Sterf	1880
Beroep	Ottomaanse regter
Bekend vir	Eerste Afrikaanse boek
Eggenoot	Tohora Saban Cook
Kinders	5

Abu Bakr Effendi (gebore 1835 in Shehrizur, gesterf 1880) was een van die skoliere wat 'n groot impak op die Islamietse godsdiens in Suid-Afrika sowel as die Afrikaanse taal gehad het. Sheikh Abu Bakr Effendi was 'n Ottomaanse regter wat in 1862 deur die Ottomaanse Sultan Abdülmecid I op versoek van die Britse koningin Victoria na die Kaap van Goeie Hoop gestuur is om die Moslem Kaapse Maleier-gemeenskap op te voed.

Effendi was 'n lid van die Quraishi-familie van Mekka. Hy was 'n direkte afstammeling van die Profeet Mohammed Alaihi'assalam. Die ander imams van die Kaap was meestal Shafi's, daarom was hy die eerste Hanafi-onderwyser waarvoor hy ook 'n Madrassa-skool in Kaapstad gestig het. Maar die gemeenskap het nie vir hom volledig aanvaar nie, omdat sy idees partykeer teen die Shafi-geloof ingedring het.

Abu Bakr het aan die Madrassa wat oorspronklik deur sy voorvader Emir Suleiman opgestel vir die mense van die gebied bestudeer. Verder het hy ook aan Erzurum, Istanbul, en Makkah bestudeer. Abu Bakr het die fes vir mans sowel as die hijab vir vroue herstel.

In 1877 het hy ook die Arabiese Afrikaans 'Uiteensetting van die godsdiens' (Bayan ad-Din, en die uitleg van die Geloof) gepubliseer. Dit is deur die Turkse Ministerie van Onderwys gedruk en dit dien as 'n waardevolle verwysing vir die gebruik van Afrikaans gedurende daardie era. Alhoewel dit in 'n gewysigde Arabiese skrif geskryf is, is dit die eerste boek wat in die Afrikaanse taal geskryf en gepubliseer is.

Abu Bakr het 5 seuns in sy huwelik met Tohora Saban Cook, die niggie van die beroemde ontdekkingsreisiger kaptein James Cook, gehad. Party van die familielede het voortgegaan om in Suid-Afrika te bly. Die eerste seun wou in die politiek aktief wees, maar hy is deur die Apartheidsregering onderdruk. Die ander seun het in die Ottomaanse weermag gedien.

Verdere naleeswerk

• Van Bruineessen, Martin (2000), "A nineteenth-century Kurdish scholar in South Africa", Mullas, Sufis and heretics: the role of religion in Kurdish society. Collected articles., Istanbul: The Isis Press, pp. 133–141, ISBN 975-428-162-9, http://www.let.uu.nl/~martin.vanbruinessen/personal/publications/Abu%20Bakar%20Effendi.pdf 
• Babb, Glenn (2010), "Abubakr Effendi – A Young Turk among the Afrikaners", A Young Turk among the Afrikaners, Cape Town: National Library Quarterly Review Vol. 62 No 1 Jan-Mar 2010 
• Orakçı, Serhat (Oktober 2007), A Historical Analysis of the Emerging Links between the Ottoman Empire and South Africa between 1861–1923., http://ujdigispace.uj.ac.za:8080/dspace/bitstream/10210/3241/1/Orakci.pdf