Anaximander: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
+ Inligtingskas, Beelde & Commons
Sobaka (besprekings | bydraes)
Lyn 40: Lyn 40:
[[Lêer:Anaximander cosmology-en.svg|duimnael|links|Anaximander se kosmologie]]
[[Lêer:Anaximander cosmology-en.svg|duimnael|links|Anaximander se kosmologie]]
Anaximander het sy bekendheid te danke veral aan sy [[kosmogonie]] en [[Kosmologiese argument|kosmologie]]. Net soos sy tydgenote was hy op soek na die ''archè'' (Oud-Grieks: ἀρχή) van die [[heelal]], 'n eerste beginsel as begin van die wêreld. Volgens Anaximander was dit 'n elementêre substansie, waaruit alles ontstaan, en nie [[water]] soos [[Thales van Milete]] beweer het nie en ook nie 'n ander materiaal wat ons nie ken nie. Geen van hierdie elemente sou volgens hom in staat wees om alle teenstellings in die [[natuur]] te kon verklaar nie. Die beginsel dat hy as oersubstansie voorstel was 'n oneindige, ewige en onbepaalde massa, wat hy die ''apeiron'' (Oud-Grieks: τὸ ἄπειρον) noem. Hierdie oersubstantie, wat nie direk waarneembaar is nie, maar wel in staat is om 'n antwoord te bied op alle bestaande teenstellings, vorm die basis vir alle materie wat ons ken. Hy werk sy grondbeginsel nie gedetailleerd uit nie, maar die beginsel van die ''apeiron'' word deur [[Anaxagoras]], 'n leerling van Anaximander, verder ondersoek en geformuleer. Hy stel die Apeiron as 'n oorspronklike oerchaos. Ook [[Plato]] en [[Augustinus van Hippo|Augustinus]] neem later die teorie van Anaximander op.
Anaximander het sy bekendheid te danke veral aan sy [[kosmogonie]] en [[Kosmologiese argument|kosmologie]]. Net soos sy tydgenote was hy op soek na die ''archè'' (Oud-Grieks: ἀρχή) van die [[heelal]], 'n eerste beginsel as begin van die wêreld. Volgens Anaximander was dit 'n elementêre substansie, waaruit alles ontstaan, en nie [[water]] soos [[Thales van Milete]] beweer het nie en ook nie 'n ander materiaal wat ons nie ken nie. Geen van hierdie elemente sou volgens hom in staat wees om alle teenstellings in die [[natuur]] te kon verklaar nie. Die beginsel dat hy as oersubstansie voorstel was 'n oneindige, ewige en onbepaalde massa, wat hy die ''apeiron'' (Oud-Grieks: τὸ ἄπειρον) noem. Hierdie oersubstantie, wat nie direk waarneembaar is nie, maar wel in staat is om 'n antwoord te bied op alle bestaande teenstellings, vorm die basis vir alle materie wat ons ken. Hy werk sy grondbeginsel nie gedetailleerd uit nie, maar die beginsel van die ''apeiron'' word deur [[Anaxagoras]], 'n leerling van Anaximander, verder ondersoek en geformuleer. Hy stel die Apeiron as 'n oorspronklike oerchaos. Ook [[Plato]] en [[Augustinus van Hippo|Augustinus]] neem later die teorie van Anaximander op.

Uit die oertoestand van die ''apeiron'' stam volgens Anaximander vervolgens warmte en koue, vogtigheid en droogte en alle ander teenstellings in die wêreld voort. Dit beteken volgens Anaximander dat die ''apeir''on 'álle wêrelde omvat'. Anaximander was van mening dat ons wêreld slegs één was uit vele. Ons wêreld sou ontstaan uit die loop van 'n ewigdurende beweging van die oorspronklike oermassa.


== Eksterne skakels ==
== Eksterne skakels ==

Wysiging soos op 18:03, 27 Oktober 2016

Anaximander
Anaximander soos afgebeeld op Rafaël se fresko, Die skool van Athene

Gebore ca. 610 v.C.
Oorlede ca. 546 v.C.
Vakgebied Metafisika, sterrekunde, meetkunde, geografie
Bekend vir Die Apeiron is die ark
Evolusionêre siening van lewende dinge
Die Aarde se dryf word nie ondersteun nie
Meganiese model van die lug
Reënwater van verdamping
Beïnvloed deur Thales van Milete
Invloed op Alle pre-Sokratiese filosofie, met name: Anaximenes, Pythagoras, Demokritos, Griekse sterrekunde

Anaximander (Oud-Grieks: Ἀναξίμανδρος / Anaxímandros; ἀναξ: heerser + ἀνηρ: man, sy naam beteken dus "heerser oor die manne") was 'n belangrike Griekse filosoof uit die Skool van Milete. Hy het in die sesde eeu voor Christus geleef.

Lewe

Anaximander se wêreldbeskouing

Anaximander was die tweede groot natuurfilosoof uit die stad Milete in Ionië, die huidige westelike deel van Turkye. Daar was hy 'n leerling van Thales en ook die leermeester van Anaximenes.

Oor sy lewe en werk is weinig bekend. Daar bestaan wel fragmentariese informasie vanuit 'n verskeidenheid van klassieke bronne. Volgens Aelianus was hy die bestuurder van die Miletiese kolonie Amphipolis, waaruit sommiges aflei dat hy 'n vooraanstaande burger was. Aan die hand van die berekeninge van Apollodorus van Athene word sy geboorte geskat in die jaar 610 v.C. en sy dood kort na die jaar 546 v.C. Volgens Diogenes Laërtius word hy voorgestel as 'n besonderse talentvolle student in die Astronomie en die Geografie en sou hy 'n vroeë verteenwoordiger gewees het van die eksakte wetenskappe. Vermoedelik was hy die eerste persoon wat astronomiese werkinstrumente na Griekeland gebring het, soos die sonwyser. Bonop is hy sover bekend die eerste persoon wat 'n kaart van die wêreld geskep het. Hierop word die aarde as sirkel voorgesteld en die op daardie stadium bekende lande gegroepeerd rondom die Egeïese See as sentrum, met om die lande 'n groot oseaan.

Kosmologie

Anaximander se kosmologie

Anaximander het sy bekendheid te danke veral aan sy kosmogonie en kosmologie. Net soos sy tydgenote was hy op soek na die archè (Oud-Grieks: ἀρχή) van die heelal, 'n eerste beginsel as begin van die wêreld. Volgens Anaximander was dit 'n elementêre substansie, waaruit alles ontstaan, en nie water soos Thales van Milete beweer het nie en ook nie 'n ander materiaal wat ons nie ken nie. Geen van hierdie elemente sou volgens hom in staat wees om alle teenstellings in die natuur te kon verklaar nie. Die beginsel dat hy as oersubstansie voorstel was 'n oneindige, ewige en onbepaalde massa, wat hy die apeiron (Oud-Grieks: τὸ ἄπειρον) noem. Hierdie oersubstantie, wat nie direk waarneembaar is nie, maar wel in staat is om 'n antwoord te bied op alle bestaande teenstellings, vorm die basis vir alle materie wat ons ken. Hy werk sy grondbeginsel nie gedetailleerd uit nie, maar die beginsel van die apeiron word deur Anaxagoras, 'n leerling van Anaximander, verder ondersoek en geformuleer. Hy stel die Apeiron as 'n oorspronklike oerchaos. Ook Plato en Augustinus neem later die teorie van Anaximander op.

Uit die oertoestand van die apeiron stam volgens Anaximander vervolgens warmte en koue, vogtigheid en droogte en alle ander teenstellings in die wêreld voort. Dit beteken volgens Anaximander dat die apeiron 'álle wêrelde omvat'. Anaximander was van mening dat ons wêreld slegs één was uit vele. Ons wêreld sou ontstaan uit die loop van 'n ewigdurende beweging van die oorspronklike oermassa.

Eksterne skakels

Hierdie artikel is vertaal van die Nederlandse Wikipedia