Grumman F-14 Tomcat: Verskil tussen weergawes
No edit summary |
opgebou uit Brits |
||
| Lyn 23: | Lyn 23: | ||
}} |
}} |
||
[[Lêer:F-14 final catapult July 2006.jpg|duimnael|regs|320px|Laaste katapultlansering, 28 Julie 2006]] |
[[Lêer:F-14 final catapult July 2006.jpg|duimnael|regs|320px|Laaste katapultlansering, 28 Julie 2006]] |
||
Die '''F-14 Tomcat''' is 'n tweesitplek meerdoelige [[vegvliegtuig]] wat deur Grumman ontwerp en gebou is nadat 'n kontrak in Januarie 1969 deur die Amerikaanse Kongres toegeken is. |
Die '''F-14 Tomcat''' is 'n Amerikaanse supersoniese tweesitplek, veranderlike-swiepvlerk meerdoelige [[vegvliegtuig]] wat deur Grumman ontwerp en gebou is nadat 'n kontrak in Januarie 1969 deur die Amerikaanse Kongres toegeken is. Die Tomcat is ontwikkel vir die [[Amerikaanse Vloot]] se Vlootvegter-eksperimentele (VFX) program na die ineenstorting van die F-111B projek. Die F-14 was die eerste van die Amerikaanse tienerreeks vegters, wat ontwerp is deur integrasie van luggevegservaring teen MiG vegters tydens die [[Viëtnamoorlog]]. |
||
Die F-14 was toegerus met 'n unieke wapen vir sy tyd: die AWG-9 radargeleidingstelsel gekoppel aan AIM-54 Phoenix lug-tot-lugmissiele. Hiermee kon lugteikens selfs verder as 150 km opgespoor en afgeskiet word. Die AWG-9 is 'n polsdopler multimoderadar wat verskeie lugteikens gelyktydig kan monitor en aanval. |
Die F-14 was toegerus met 'n unieke wapen vir sy tyd: die AWG-9 radargeleidingstelsel gekoppel aan AIM-54 Phoenix lug-tot-lugmissiele. Hiermee kon lugteikens selfs verder as 150 km opgespoor en afgeskiet word. Die AWG-9 is 'n polsdopler multimoderadar wat verskeie lugteikens gelyktydig kan monitor en aanval. |
||
| Lyn 31: | Lyn 31: | ||
Die F-14 was in staat om met hierdie stelsel tot 24 teikens gelyktydig te volg, en tot ses indringers op langafstand af te skiet met die Phoenix-missiele. Vir ander doeleindes is die vliegtuig aangewese op sy AIM-7 Sparrow en [[AIM-9 Sidewinder]] missielwapentuig. |
Die F-14 was in staat om met hierdie stelsel tot 24 teikens gelyktydig te volg, en tot ses indringers op langafstand af te skiet met die Phoenix-missiele. Vir ander doeleindes is die vliegtuig aangewese op sy AIM-7 Sparrow en [[AIM-9 Sidewinder]] missielwapentuig. |
||
== Geskiedenis == |
|||
| ⚫ | Op 28 Julie 2006 het die laaste katapultlansering, vanaf die USS Theodore Roosevelt, plaasgevind en op 22 September 2006 is die laaste amptelike vlug van die F-14D Tomcat by ''Naval Air Station Oceana'' onderneem. Sedertdien is die F-14 finaal uitgefaseer en vervang deur die [[F/A- |
||
Die F-14 het die eerste keer in Desember 1970 gevlieg en het sy eerste ontplooiing in 1974 vir die [[Amerikaanse Vloot]] aan boord van USS Enterprise (CVN-65) onderneem, ter vervanging van die McDonnell Douglas F-4 Phantom II. Die F-14 het gedien as die Vloot se primêre maritieme lugsuperioriteitsvegter, vlootverdedigingsonderskepper, en taktiese lugverkenningsplatform in die 1990's. Die "''Low Altitude Navigation and Targeting Infrared for Night''" (LANTIRN) pootstelsel is in die 1990's bygevoeg, en die Tomcat het begin om presisie-grondaanvalsmissies uit te voer. |
|||
In die 1980's is F-14s gebruik as grondgebaseerde onderskeppers deur die Islamitiese Republiek van Iran lugmag tydens die Iran–Irak Oorlog, waar hulle geveg het teen die Irakse vegvliegtuie. Iranse F-14s het na bewering ten minste 160 Irakse vliegtuie tydens die oorlog afgeskiet, terwyl slegs 12 tot 16 Tomcats verloor is; ten minste die helfte van hierdie verliese was as gevolg van ongelukke. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Op 28 Julie 2006 het die Tomcat se laaste katapultlansering, vanaf die USS Theodore Roosevelt, plaasgevind en op 22 September 2006 is die laaste amptelike vlug van die F-14D Tomcat by ''Naval Air Station Oceana'' onderneem. Sedertdien is die F-14 finaal uitgefaseer en vervang deur die [[Boeing F/A-18E/F Super Hornet|F/A-18E/F Super Hornet]]. Die F-14 bly in diens van die Islamitiese Republiek van Iran Lugmag, nadat dit na Iran uitgevoer is in 1976. |
||
| ⚫ | |||
== Tegniese gegewens == |
== Tegniese gegewens == |
||
| Lyn 50: | Lyn 55: | ||
* "Grumman F-14 Tomcat". ''Airplane'', 1993, vol. 2, p. 37, 39. |
* "Grumman F-14 Tomcat". ''Airplane'', 1993, vol. 2, p. 37, 39. |
||
{{Lugvaart-saadjie}} |
|||
{{nl-vertaal|Grumman F-14 Tomcat}} |
{{nl-vertaal|Grumman F-14 Tomcat}} |
||
{{en-vertaal|Grumman F-14 Tomcat}} |
|||
[[Kategorie:Vegvliegtuie]] |
[[Kategorie:Vegvliegtuie]] |
||
Wysiging soos op 20:38, 31 Maart 2017
| F-14 Tomcat | |
|---|---|
 | |
| 'n F-14 Tomcat vlieg op 'n missie oor die Persiese Golf | |
| Tipe | Meerdoelige onderskepper |
| Vervaardiger | Grumman |
| Ontwerp deur | Grumman |
| Nooiensvlug | 21 Desember 1970 |
| Vrygestel | 22 September 1974 |
| Onttrek | 22 September 2006 (VS Vloot) |
| Status | In gebruik deur Iranse Lugmag |
| Hoofgebruiker | Amerikaanse Vloot (histories) Iranse Lugmag |
| Vorige gebruikers | Amerikaanse Vloot |
| Vervaardig | 1969-1991 |
| Aantal gebou | 712 |
| Eenheidskoste | VS$ 38 miljoen (1998) |
Die F-14 Tomcat is 'n Amerikaanse supersoniese tweesitplek, veranderlike-swiepvlerk meerdoelige vegvliegtuig wat deur Grumman ontwerp en gebou is nadat 'n kontrak in Januarie 1969 deur die Amerikaanse Kongres toegeken is. Die Tomcat is ontwikkel vir die Amerikaanse Vloot se Vlootvegter-eksperimentele (VFX) program na die ineenstorting van die F-111B projek. Die F-14 was die eerste van die Amerikaanse tienerreeks vegters, wat ontwerp is deur integrasie van luggevegservaring teen MiG vegters tydens die Viëtnamoorlog.
Die F-14 was toegerus met 'n unieke wapen vir sy tyd: die AWG-9 radargeleidingstelsel gekoppel aan AIM-54 Phoenix lug-tot-lugmissiele. Hiermee kon lugteikens selfs verder as 150 km opgespoor en afgeskiet word. Die AWG-9 is 'n polsdopler multimoderadar wat verskeie lugteikens gelyktydig kan monitor en aanval.
Alhoewel hierdie stelsel reeds in die 1960's ontwerp is en nou een van die oudste lug-tot-lugradargeleidingstelsels is, bewys dit hoe ver dit sy tyd vooruit was. Dit is nog steeds in gebruik, en verskeie toestelle word deur middel van sagteware-opgraderings verseker van 'n operasionele lewe tot in 2015.
Die F-14 was in staat om met hierdie stelsel tot 24 teikens gelyktydig te volg, en tot ses indringers op langafstand af te skiet met die Phoenix-missiele. Vir ander doeleindes is die vliegtuig aangewese op sy AIM-7 Sparrow en AIM-9 Sidewinder missielwapentuig.
Geskiedenis
Die F-14 het die eerste keer in Desember 1970 gevlieg en het sy eerste ontplooiing in 1974 vir die Amerikaanse Vloot aan boord van USS Enterprise (CVN-65) onderneem, ter vervanging van die McDonnell Douglas F-4 Phantom II. Die F-14 het gedien as die Vloot se primêre maritieme lugsuperioriteitsvegter, vlootverdedigingsonderskepper, en taktiese lugverkenningsplatform in die 1990's. Die "Low Altitude Navigation and Targeting Infrared for Night" (LANTIRN) pootstelsel is in die 1990's bygevoeg, en die Tomcat het begin om presisie-grondaanvalsmissies uit te voer.
In die 1980's is F-14s gebruik as grondgebaseerde onderskeppers deur die Islamitiese Republiek van Iran lugmag tydens die Iran–Irak Oorlog, waar hulle geveg het teen die Irakse vegvliegtuie. Iranse F-14s het na bewering ten minste 160 Irakse vliegtuie tydens die oorlog afgeskiet, terwyl slegs 12 tot 16 Tomcats verloor is; ten minste die helfte van hierdie verliese was as gevolg van ongelukke.
Op 28 Julie 2006 het die Tomcat se laaste katapultlansering, vanaf die USS Theodore Roosevelt, plaasgevind en op 22 September 2006 is die laaste amptelike vlug van die F-14D Tomcat by Naval Air Station Oceana onderneem. Sedertdien is die F-14 finaal uitgefaseer en vervang deur die F/A-18E/F Super Hornet. Die F-14 bly in diens van die Islamitiese Republiek van Iran Lugmag, nadat dit na Iran uitgevoer is in 1976.
Die F-14 was van 1972 tot 2006 die ruggraat van alle taakmagte wat lugverdediging en -operasies vanaf vliegdekskepe van die Amerikaanse Vloot uitgevoer het, en is welbekend aan die publiek deur die film "Top Gun".
Tegniese gegewens
Lengte: 19,10 m
Vlerkwydte: 19,55 m
Hoogte: 4,88 m
Maksimummassa: 33 724 kg
Maksimumsnelheid: Mach 1.2 (by seevlak)
Klimsnelheid: 152,4 m/s
Reikafstand: 3 219 km.
Eksterne skakels
Sien ook
Bronne
- The US War Machine. An encylopedia of American military equipment and strategy. Salamander Books. ISBN 0 86101 016 7
- "Grumman F-14 Tomcat". Airplane, 1993, vol. 2, p. 37, 39.
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal. |
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |