Protaktinium: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added

Inline

Wysiging soos op 19:56, 16 Mei 2017

Protaktinium is 'n chemiese element met die simbool Pa en atoomgetal 91. Dit is 'n metaalsilwerige aktinied.

Ontdekking

Tydens die bestudering van die vervalreeks van uraan-238 ontdek Kasimir Fajans en Otto Göhring in 1913 die kortlewende isotoop ^234mPa (halfleeftyd van 1,17 minuut) en noem dit brevium (afgelei van brevis, Latyn vir "kort"). Die stabiele isotoop ²³¹Pa is in 1917–1918 ontdek deur Lise Meitner en Otto Hahn; hulle stel die naam protaktinium voor in hul artikel The Mother Substance of Actinium: a New Radioactive Element of Long Half-life uit 1918 omdat hulle kon aantoon dat aktinium 'n vervalproduk is van die radioaktiewe protaktinium, en proto aktinium "vir aktinium" beteken. Gelyktydig is dieselfde ontdekking gedoen deur die Britse wetenskaplikes Frederick Soddy, John Cranston en Alexander Fleck.

In 1927 kon Aristid von Grosse 2 mg Pa₂O₅ produseer. Sewe jaar later isoleer hy hieruit protaktinium deur die oksied te vervang met jodied en dit dan in 'n hoë vakuum oor 'n verhitte element te lei: 2PaI₅ → 2Pa + 5I₂.

In 1949 is die naam protaktinium aangeneem deur IUPAC en is Hahn en Meitner as die ontdekkers aangewys.

In 1961 was die United Kingdom Atomic Energy Authority in staat om 125 gram 99,9% suiwer protaktinium te produseer uit 60 ton afvalmateriaal in 'n 12-stap-proses. In totaal kos dit 5000 00 dollar en vir baie jare was dit die enigste bron van protaktinium. Vir navorsing is dit verkoop teen 2 800 dollar per gram.

Toepassings

As gevolg van die skaarsheid, hoë radioaktiwiteit en giftigheid daarvan is daar geen bekende industriële gebruike vir protaktinium nie. Op klein skaal word dit toegepas by basiese navorsing.

Eienskappe

Protaktinium is 'n aktinied met 'n metaalglans en is redelik stabiel in lug. By temperature onder 1,4 kelvin vertoon dit supergeleidende eienskappe.

Verskyning

In die mineraal uraniet (pekblende) word protaktinium in 'n konsentrasie van ongeveer 0,1 ppm aangetref. Sommige uranietbronnen in die Demokratiese Republiek van die Kongo bevat hoër konsentrasies: tot 3 ppm.

Isotope

Sjabloon:Sien hoofartikel

Stabielste isotope
Iso	RA (%)	Halfleeftyd	VV	VE (MeV)	VP
²³⁰Pa	sin	17,4 d	α	1,310	²²⁶Ac
²³¹Pa	sin	3,2760 · 10⁴ j	α	5,149	²²⁷Ac
²³³Pa	sin	26,967 d	β-	1,245	²³³U

Van protaktinium is 29 radio-isotope bekend. Met 'n halfleeftyd van 32 760 jaar is ²³¹Pa die stabielste. Ander isotope met redelike lang halfleeftye is ²³³Pa (byna 27 dae) en ²³⁰Pa (17,4 dae). Die oorblywende isotope is baie instabieler.

Eksterne skakels

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Protaktinium.

Verwysings

H

He

Li

Be

B

C

N

O

F

Ne

Na

Mg

Al

Si

P

S

Cl

Ar

K

Ca

Sc

Ti

V

Cr

Mn

Fe

Co

Ni

Cu

Zn

Ga

Ge

As

Se

Br

Kr

Rb

Sr

Y

Zr

Nb

Mo

Tc

Ru

Rh

Pd

Ag

Cd

In

Sn

Sb

Te

I

Xe

Cs

Ba

La

Ce

Pr

Nd

Pm

Sm

Eu

Gd

Tb

Dy

Ho

Er

Tm

Yb

Lu

Hf

Ta

W

Re

Os

Ir

Pt

Au

Hg

Tl

Pb

Bi

Po

At

Rn

Fr

Ra

Ac

Th

Pa

U

Np

Pu

Am

Cm

Bk

Cf

Es

Fm

Md

No

Lr

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Cn

Nh

Fl

Mc

Lv

Ts

Og

Chemie onbekend

@@ Lyn 2: / Lyn 2: @@
 == Ontdekking ==
-Tydens die bestudering van die vervalreeks van uraan-238 ontdek Kasimir Fajans en Otto Göhring in [[1913]] die kortlewende isotoop <sup>234m</sup>Pa ([[halfleeftyd]] van 1,17 minuut) en noem dit '''brevium''' (afgelei van ''brevis'', [[Latyn]] vir "kort"). Die stabiele isotoop <sup>231</sup>Pa is in [[1917]]-[[1918]] ontdek deur Lise Meitner en Otto Hahn; hulle stel die naam protaktinium voor in hul artikel ''The Mother Substance of Actinium: a New Radioactive Element of Long Half-life'' uit 1918 omdat hulle kon aantoon dat [[aktinium]] 'n vervalproduk is van die radioaktiewe protaktinium, en ''proto aktinium'' "vir aktinium" beteken. Gelyktydig is dieselfde ontdekking gedoen deur die Britse wetenskaplikes Frederick Soddy, John Cranston en Alexander Fleck.
+Tydens die bestudering van die vervalreeks van uraan-238 ontdek Kasimir Fajans en Otto Göhring in [[1913]] die kortlewende isotoop <sup>234m</sup>Pa ([[halfleeftyd]] van 1,17 minuut) en noem dit '''brevium''' (afgelei van ''brevis'', [[Latyn]] vir "kort"). Die stabiele isotoop <sup>231</sup>Pa is in 1917–1918 ontdek deur Lise Meitner en Otto Hahn; hulle stel die naam protaktinium voor in hul artikel ''The Mother Substance of Actinium: a New Radioactive Element of Long Half-life'' uit 1918 omdat hulle kon aantoon dat [[aktinium]] 'n vervalproduk is van die radioaktiewe protaktinium, en ''proto aktinium'' "vir aktinium" beteken. Gelyktydig is dieselfde ontdekking gedoen deur die Britse wetenskaplikes Frederick Soddy, John Cranston en Alexander Fleck.
 In [[1927]] kon Aristid von Grosse 2 mg Pa<sub>2</sub>O<sub>5</sub> produseer. Sewe jaar later isoleer hy hieruit protaktinium deur die oksied te vervang met jodied en dit dan in 'n hoë vakuum oor 'n verhitte element te lei: 2PaI<sub>5</sub> → 2Pa + 5I<sub>2</sub>.
 In [[1949]] is die naam protaktinium aangeneem deur [[IUPAC]] en is Hahn en Meitner as die ontdekkers aangewys.
@@ Lyn 17: / Lyn 17: @@
 == Verskyning ==
 In die mineraal uraniet (pekblende) word protaktinium in 'n konsentrasie van ongeveer 0,1 ppm aangetref. Sommige uranietbronnen in die
 [[Demokratiese Republiek van die Kongo]] bevat hoër konsentrasies: tot 3 ppm.
@@ Lyn 60: / Lyn 60: @@
 == Verwysings ==
-{{verwysings}}
+{{Verwysings}}
 {{Navigasie Periodieke tabel}}