Silikaatminerale: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added

Inline

Wysiging soos op 08:42, 6 Junie 2017

Die silikaatminerale is 'n groep minerale wat verbindings van silikonoksied (silikon en suurstof in varierende verhoudings en hoeveelhede) bevat. Dit bestaan uit 'n SiO4 tetraëder, wat op verskillende wyses met mekaar en ander elemente verbind word. Hierdie groep minerale is die volopste groep minerale in die aardkors, en ongeveer 60% van die aardkors se minerale vorm deel van hierdie groep. Hierdie groep sluit minerale vanaf algemene kwarts tot smaragde en robyne in.

Die minerale in hierdie groep het wisselende hoeveelhede SiO4 in hulle struktuur, en gesteentes word na aanleiding van die SiO4 inhoud geklassifieseer van felsies (hoë SiO4 inhoud), na mafies (lae SiO4 inhoud) tot ultra-mafies (baie lae SiO4 inhoud). (Vroeër was felsiese gesteentes geklassifiseer as 'suur' gesteentes, en mafiese gesteentes as "basies".) Die klassifikasie van die silikaatminerale kom van die mineraloog Dana.

Klassifikasie

Die silikaatminerale word ingedeel in die volgende groepe:

Tekto-silikate
Neso-silikate
Soro-silikate
Siklo-silikate
Ino-silikate
Filo-silikate

Tekto-silikate

Kwarts groep
- Kwarts – SiO₂
- Tridymiet – SiO₂
- Cristobaliet – SiO₂
- Coesiet – SiO₂
- Stishoviet – SiO₂
- Moganiet - SiO₂
- Kalsedoon - SiO₂
Veldspaat familie
- Alkali Veldspate (Kaliun Veldspate)
  - Microklien – KAlSi₃O₈
  - Orthoklaas – KAlSi₃O₈
  - Anorthoklaas – (Na,K)AlSi₃O₈
  - Sanidien – KAlSi₃O₈
- Plagioklaas Veldspate
  - Albiet – NaAlSi₃O₈
  - Oligoklaas – (Na,Ca)(Si,Al)₄O₈ (Na:Ca 4:1)
  - Andesien – (Na,Ca)(Si,Al)₄O₈ (Na:Ca 3:2)
  - Labradoriet – (Ca,Na)(Si,Al)₄O₈ (Na:Ca 2:3)
  - Bytowniet – (Ca,Na)(Si,Al)₄O₈ (Na:Ca 1:4)
  - Anorthiet – CaAl₂Si₂O₈
Veldspatoid familie
- Nosean – Na₈Al₆Si₆O₂₄(SO₄)
- Cancriniet – Na₆Ca₂(CO₃,Al₆Si₆O₂₄).2H₂O
- Leuciet – KAlSi₂O₆
- Nephelien – (Na,K)AlSiO₄
- Sodaliet – Na₈(AlSiO₄)₆Cl₂
  - Hauyne – (Na,Ca)_4–8Al₆Si₆(O,S)24(SO₄,Cl)_1–2
- Lazuriet – (Na,Ca)₈(AlSiO₄)₆(SO₄,S,Cl)₂
Petaliet – LiAlSi₄O₁₀
Scapoliet groep
- Marialiet – Na₄(AlSi₃O₈)₃(Cl₂,CO₃,SO₄)
- Meionitte – Ca₄(Al₂Si₂O₈)₃(Cl₂CO₃,SO₄)
Analcime – NaAlSi₂O₆·H₂O
Zeoliet familie
- Natroliet – Na₂Al₂Si₃O₁₀·2H₂O
- Erioniet – (Na₂,K₂,Ca)₂Al₄Si₁₄O₃₆·15H₂O
- Chabaziet – CaAl₂Si₄O₁₂·6H₂O
- Heulandiet – CaAl₂Si₇O₁₈·6H₂O
- Stilbiet – NaCa₂Al₅Si₁₃O₃₆·17H₂O
- Scoleciet – CaAl₂Si₃O₁₀·3H₂O
- Mordeniet – (Ca,Na₂,K₂)Al₂Si₁₀O₂₄·7H₂O

Neso-silikate

Phenakiet groep

Phenakiet – Be₂SiO₄
Willemiet – Zn₂SiO₄
Olivien group
- Forsteriet – Mg₂SiO₄
- Fayaliet – Fe₂SiO₄
- Tefroiet – Mn₂SiO₄
Granaat group
- Piroop – Mg₃Al₂(SiO₄)₃
- Almandiet – Fe₃Al₂(SiO₄)₃
- Spessartiet – Mn₃Al₂(SiO₄)₃
- Grossulariet – Ca₃Al₂(SiO₄)₃
- Andradiet – Ca₃Fe₂(SiO₄)₃
- Uvaroviet – Ca₃Cr₂(SiO₄)₃
- Hydrogrossulariet – Ca₃Al₂Si₂O₈(SiO₄)_3−m(OH)_4m
Zirkoon groep
- Zirkoon – ZrSiO₄
- Thoriet – (Th,U)SiO₄
- Hafnon - (Hf,Zr)SiO₄

Kyaniet kristalle (onbekende skaal)

Al₂SiO₅ group
- Andalusiet – Al₂SiO₅
- Kyaniet – Al₂SiO₅
- Sillimaniet – Al₂SiO₅
- Dumortieriet – Al_6.5–7BO₃(SiO₄)₃(O,OH)₃
- Topaas – Al₂SiO₄(F,OH)₂
- Stauroliet – Fe₂Al₉(SiO₄)₄(O,OH)₂
Humiet groep – (Mg,Fe)₇(SiO₄)₃(F,OH)₂
- Norbergiet – Mg₃(SiO₄)(F,OH)₂
- Chondrodiet – Mg₅(SiO₄)₂(F,OH)₂
- Humiet – Mg₇(SiO₄)₃(F,OH)₂
- Klinohumiet – Mg₉(SiO₄)₄(F,OH)₂
Datoliet – CaBSiO₄(OH)
Titaniet – CaTiSiO₅
Chloritoid – (Fe,Mg,Mn)₂Al₄Si₂O₁₀(OH)₄
Mulliet (aka Porcelainiet) – Al₆Si₂O₁₃

Soro-silikate

Hemimorfiet (calamien) – Zn₄(Si₂O₇)(OH)₂·H₂O
Lawsoniet – CaAl₂(Si₂O₇)(OH)₂·H₂O
Axiniet – (Ca,Fe,Mn)₃Al₂(BO₃)(Si₄O₁₂)(OH)
Ilvaiet – CaFe^II₂Fe^IIIO(Si₂O₇)(OH)
Epidoot groep (het beide (SiO₄)⁴⁻ en (Si₂O₇)⁶⁻ groepe)
- Epidoot – Ca₂(Al,Fe)₃O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH)
- Zoisiet – Ca₂Al₃O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH)
  - (Zoisiet edelgesteente Tanzaniet (donkerblou))
- Clinozoisiet – Ca₂Al₃O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH)
- Allaniet – Ca(Ce,La,Y,Ca)Al₂(Fe^II,Fe^III)O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH)
- Dollaseiet-(Ce) – CaCeMg₂AlSi₃O₁₁F(OH)
Vesuvianiet (idokraas) – Ca₁₀(Mg,Fe)₂Al₄(SiO₄)₅(Si₂O₇)₂(OH)₄

Siklo-silikate

3-lid ring
- Benitoiet – BaTi(Si₃O₉)
6-lid ring
- Beril – Be₃Al₂(Si₆O₁₈)
  - (Beril edelgesteentes soos Smarag (groen), Heliodoor (geel), Akwamaryn (seegroen))
- Bazziet - Be₃Sc₂(Si₆O₁₈)
- Sugiliet – KNa₂(Fe,Mn,Al)₂Li₃Si₁₂O₃₀
- Toermalyn – (Na,Ca)(Al,Li,Mg)₃₋(Al,Fe,Mn)₆(Si₆O₁₈(BO₃)₃(OH)₄
  - (Toermalyn semi-edelgesteentes soos Rubelliet (pienk), Elbaiet (Groen), Draviet (bruin, Schorliet (swart))
- Pezzottaiet - Cs(Be₂Li)Al₂Si₆O₁₈
- Milariet - K₂Ca₄Al₂Be₄(Si₂₄O₆₀)H₂O
- Osumiliet - (K,Na)(Fe,Mg)₂(Al,Fe)₃(Si,Al)₁₂O₃₀
- Cordieriet - (Mg, Fe)₂Al₄Si₅O₁₈
- Sekaninaiet - (Fe⁺², Mg)₂Al₄Si₅O₁₈

Ino-silikate

Die Ino-silikate word verdeel in die enkel- en dubbelketting Ino-silkate.

Enkelketting Ino-silikate

Pyrokseen groep
- Enstatiet – orthoferrosiliet reeks
  - Enstatiet – MgSiO₃
  - Ferrosiliet – FeSiO₃
- Pigeoniet – Ca_0.25(Mg,Fe)_1.75Si₂O₆
- Diopsied – Hedenbergiet reeks
  - Diopsied – CaMgSi₂O₆
  - Hedenbergiet – CaFeSi₂O₆
  - Augiet – (Ca,Na)(Mg,Fe,Al)(Si,Al)₂O₆
- Natrium pirokseen reeks
  - Jadeiet – NaAlSi₂O₆
  - Aegirien (Acmiet) – NaFe^IIISi₂O₆
- Spodumeen – LiAlSi₂O₆
Pyrosenoied groep
- Wollastoniet – CaSiO₃
- Rhodoniet – MnSiO₃
- Pektoliet – NaCa₂(Si₃O₈)(OH)

Dubbel ketting Ino-silikate

Amfibool groep

Anthophylliet – (Mg,Fe)₇Si₈O₂₂(OH)₂
Cummingtoniet reeks
- Cummingtoniet – Fe₂Mg₅Si₈O₂₂(OH)₂
- Gruneriet – Fe₇Si₈O₂₂(OH)₂
Tremoliet reeks
- Tremoliet – Ca₂Mg₅Si₈O₂₂(OH)₂
- Aktinoliet – Ca₂(Mg,Fe)₅Si₈O₂₂(OH)₂
Hornblende – (Ca,Na)_2–3(Mg,Fe,Al)₅Si₆(Al,Si)₂O₂₂(OH)₂
Natrium amfibool groep
- Glaukofaan – Na₂Mg₃Al₂Si₈O₂₂(OH)₂
- Riebeckiet (asbes) – Na₂Fe^II₃Fe^III₂Si₈O₂₂(OH)₂
- Arfvedsoniet – Na₃(Fe,Mg)₄FeSi₈O₂₂(OH)₂

Filo-silikate

Serpentyn subgroep
- Antigoriet – Mg₃Si₂O₅(OH)₄
- Chrysotiel – Mg₃Si₂O₅(OH)₄
- Lizardiet – Mg₃Si₂O₅(OH)₄
Kleiminerale groep
- Halloysiet – Al₂Si₂O₅(OH)₄
- Kaoliniet – Al₂Si₂O₅(OH)₄
- Illiet – (K,H₃O)(Al,Mg,Fe)₂(Si,Al)₄O₁₀[(OH)₂,(H₂O)]
- Montmorilloniet – (Na,Ca)_0.33(Al,Mg)₂Si₄O₁₀(OH)₂·nH₂O
- Vermikuliet – (MgFe,Al)₃(Al,Si)₄O₁₀(OH)₂·4H₂O
- Talk – Mg₃Si₄O₁₀(OH)₂
- Sepioliet – Mg₄Si₆O₁₅(OH)₂·6H₂O
- Palygorskiet (of attapulgiet) – (Mg,Al)₂Si₄O₁₀(OH)·4(H₂O)
- Pyrophylliet – Al₂Si₄O₁₀(OH)₂
Mika groep
- Biotiet – K(Mg,Fe)₃(AlSi₃)O₁₀(OH)₂
- Fuchsiet - K(Al,Cr)₂(AlSi₃O₁₀)(OH)₂
- Muscoviet – KAl₂(AlSi₃)O₁₀(OH)₂
- Flogopiet – KMg₃(AlSi₃)O₁₀(OH)₂
- Lepidoliet – K(Li,Al)_2–3(AlSi₃)O₁₀(OH)₂
- Margariet – CaAl₂(Al₂Si₂)O₁₀(OH)₂
- Glauconiet – (K,Na)(Al,Mg,Fe)₂(Si,Al)₄O₁₀(OH)₂
Chloriet groep
- Chloriet – (Mg,Fe)₃(Si,Al)₄O₁₀(OH)₂·(Mg,Fe)₃(OH)₆

@@ Lyn 1: / Lyn 1: @@
-Die [[Silikaat]] Minerale is 'n groep minerale wat verbindings van [[Silikon Oksied]]  ([[silikon]] en [[suurstof]] in varierende verhoudings en hoeveelhede) bevat. Dit bestaan uit 'n SiO4 [[tetraëder]], wat op verskillende wyses met mekaar en ander elemente verbind word. Hierdie groep minerale is die volopste groep minerale in die [[aardkors]], en ongeveer 60% van die aardkors se minerale vorm deel van hierdie groep. Hierdie groep sluit [[minerale]] vanaf algemene [[Kwarts]] tot [[Smaragde]] en [[Robyne]] in.
+Die '''silikaatminerale''' is 'n groep minerale wat verbindings van silikonoksied ([[silikon]] en [[suurstof]] in varierende verhoudings en hoeveelhede) bevat. Dit bestaan uit 'n SiO4 [[tetraëder]], wat op verskillende wyses met mekaar en ander elemente verbind word. Hierdie groep minerale is die volopste groep minerale in die [[aardkors]], en ongeveer 60% van die aardkors se minerale vorm deel van hierdie groep. Hierdie groep sluit [[minerale]] vanaf algemene [[kwarts]] tot [[smaragde]] en [[robyne]] in.
 Die minerale in hierdie groep het wisselende hoeveelhede SiO4 in hulle struktuur, en gesteentes word na aanleiding van die SiO4 inhoud geklassifieseer van [[felsies]] (hoë SiO4 inhoud), na [[mafies]] (lae SiO4 inhoud) tot [[ultra-mafies]] (baie lae SiO4 inhoud). (Vroeër was felsiese gesteentes geklassifiseer as 'suur' gesteentes, en mafiese gesteentes as "basies".)
-Die klassifikasie van die Silikaat Minerale kom van die mineraloog [[Dana]].
+Die klassifikasie van die silikaatminerale kom van die mineraloog [[Dana]].
 == Klassifikasie ==
-Die Silikaat minerale word ingedeel in die volgende groepe:
+Die silikaatminerale word ingedeel in die volgende groepe:
 * Tekto-silikate
 * Neso-silikate