Kambrium: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Alias (besprekings | bydraes)
12 729 edits
k vernoem -> genoem
Jcwf (besprekings | bydraes)
29 265 edits
No edit summary
Lyn 1: Lyn 1:
Die '''Kambrium''' is die eerste geologiese [[Periode (geologie)|periode]] van die [[Paleosoïkum|Paleosoïese Era]], en het geduur van sowat 541&nbsp;miljoen tot 485,4&nbsp;miljoen jaar gelede. Dit is opgevolg deur die [[Ordovisium]].<ref name="StratChart 2012">{{cite web|title=Stratigraphic Chart 2012|url=http://www.stratigraphy.org/ICSchart/ChronostratChart2012.pdf|publisher=International Stratigraphic Commission|accessdate=9 November 2012}}</ref> Die term is deur Adam Sedgwick gevestig, wat dit na [[Wallis|Kambrië]] gernoem het, die klassieke naam van Wallis, waar rotse uit dié tydperk vir die eerste keer bestudeer is.<ref name=Sedgwick1852>Sedgwick, A. (1852). "On the classification and nomenclature of the Lower Paleozoic rocks of England and Wales". Q. J. Geol. Soc. Land. 8: 136–138. doi:10.1144/GSL.JGS.1852.008.01-02.20</ref>
Die '''Kambrium''' is die eerste geologiese [[Periode (geologie)|periode]] van die [[Paleosoïkum|Paleosoïese Era]], en het geduur van sowat 541&nbsp;miljoen tot 485,4&nbsp;miljoen jaar gelede. Dit is opgevolg deur die [[Ordovisium]].<ref name="StratChart 2012">{{cite web|title=Stratigraphic Chart 2012|url=http://www.stratigraphy.org/ICSchart/ChronostratChart2012.pdf|publisher=International Stratigraphic Commission|accessdate=9 November 2012}}</ref> Die term is deur Adam Sedgwick gevestig, wat dit na [[Wallis|Kambrië]] gernoem het, die klassieke naam van Wallis, waar rotse uit dié tydperk vir die eerste keer bestudeer is.<ref name=Sedgwick1852>Sedgwick, A. (1852). "On the classification and nomenclature of the Lower Paleozoic rocks of England and Wales". Q. J. Geol. Soc. Land. 8: 136–138. doi:10.1144/GSL.JGS.1852.008.01-02.20</ref>


Die Kambrium is uniek in die opsig dat goed herkenbare meersellige fossiele uit dié tydperk op groot skaal gevind is. Ons begrip van die Kambrium is dus beter as van baie latere periodes.<ref name=Orr2003>Orr, P. J.; Benton, M. J.; Briggs, D. E. G. (2003). "Post-Cambrian closure of the deep-water slope-basin taphonomic window". Geology 31 (9): 769–772. Bibcode:2003Geo....31..769O. doi:10.1130/G19193.1. Besoek op 2008-06-28.</ref>
Die Kambrium is uniek in die opsig dat goed herkenbare meersellige fossiele uit dié tydperk op groot skaal gevind is. In die voorafgaande periode, die [[Ediakarium]] word min fossiele gevind. Ons begrip van die Kambrium is dus beter as van baie latere periodes.<ref name=Orr2003>Orr, P. J.; Benton, M. J.; Briggs, D. E. G. (2003). "Post-Cambrian closure of the deep-water slope-basin taphonomic window". Geology 31 (9): 769–772. Bibcode:2003Geo....31..769O. doi:10.1130/G19193.1. Besoek op 2008-06-28.</ref>


In die Kambrium het ’n groot verandering ingetree in die lewe op aarde. Voorheen het net klein, eenvoudige en eensellige organismes bestaan. Ingewikkelde, meersellige organismes het geleidelik toegeneem in die miljoene jare net voor die Kambrium, maar dit is eers in laasgenoemde periode dat organismes wat maklik fossiele vorm, algemeen geword het.<ref name=Butterfield2007>Butterfield, N. J. (2007). "Macroevolution and macroecology through deep time". Palaeontology 50 (1): 41–55.doi:10.1111/j.1475-4983.2006.00613.x</ref> Die vinnige diversifikasie van lewensvorme in die Kambrium, bekend as die Kambriese ontploffing, het die eerste verteenwoordigers van talle [[filum]]s tot gevolg gehad waaruit moderne groepe spesies ontstaan het soos [[weekdier]]e en [[geleedpotige]]s.
In die Kambrium het ’n groot verandering ingetree in die lewe op aarde. Voorheen het net klein, eenvoudige en eensellige organismes bestaan. Ingewikkelde, meersellige organismes het geleidelik toegeneem in die miljoene jare net voor die Kambrium, maar dit is eers in laasgenoemde periode dat organismes wat maklik fossiele vorm, algemeen geword het.<ref name=Butterfield2007>Butterfield, N. J. (2007). "Macroevolution and macroecology through deep time". Palaeontology 50 (1): 41–55.doi:10.1111/j.1475-4983.2006.00613.x</ref> Die vinnige diversifikasie van lewensvorme in die Kambrium met harde, fossiliseerbare liggaamsdele, bekend as die ''Kambriese ontploffing'', het die eerste verteenwoordigers van talle [[filum]]s tot gevolg gehad waaruit moderne groepe spesies ontstaan het soos [[weekdier]]e en [[geleedpotige]]s. Daar is gedink dat die oorgang van Ediakarium na Kambrium met 'n groot uitwissing gepaard gegaan het omdat die fossiele wat gevind word sterk verskil, maar daaroor stem navorsers nie saam nie.


Terwyl ’n uiteenlopende lewe in die oseane bestaan het, was die land redelik leweloos.<ref>Schieber, 2007, pp. 53–71.</ref> Die grootste deel van die [[kontinent]]e was waarskynlik droog en rotsagtig weens ’n gebrek aan [[plant]]e.
Terwyl ’n uiteenlopende lewe in die oseane bestaan het, was die land redelik leweloos.<ref>Schieber, 2007, pp. 53–71.</ref> Die grootste deel van die [[kontinent]]e was waarskynlik droog en rotsagtig weens ’n gebrek aan [[plant]]e.

Wysiging soos op 18:33, 7 Junie 2017

Die Kambrium is die eerste geologiese periode van die Paleosoïese Era, en het geduur van sowat 541 miljoen tot 485,4 miljoen jaar gelede. Dit is opgevolg deur die Ordovisium.[1] Die term is deur Adam Sedgwick gevestig, wat dit na Kambrië gernoem het, die klassieke naam van Wallis, waar rotse uit dié tydperk vir die eerste keer bestudeer is.[2]

Die Kambrium is uniek in die opsig dat goed herkenbare meersellige fossiele uit dié tydperk op groot skaal gevind is. In die voorafgaande periode, die Ediakarium word min fossiele gevind. Ons begrip van die Kambrium is dus beter as van baie latere periodes.[3]

In die Kambrium het ’n groot verandering ingetree in die lewe op aarde. Voorheen het net klein, eenvoudige en eensellige organismes bestaan. Ingewikkelde, meersellige organismes het geleidelik toegeneem in die miljoene jare net voor die Kambrium, maar dit is eers in laasgenoemde periode dat organismes wat maklik fossiele vorm, algemeen geword het.[4] Die vinnige diversifikasie van lewensvorme in die Kambrium met harde, fossiliseerbare liggaamsdele, bekend as die Kambriese ontploffing, het die eerste verteenwoordigers van talle filums tot gevolg gehad waaruit moderne groepe spesies ontstaan het soos weekdiere en geleedpotiges. Daar is gedink dat die oorgang van Ediakarium na Kambrium met 'n groot uitwissing gepaard gegaan het omdat die fossiele wat gevind word sterk verskil, maar daaroor stem navorsers nie saam nie.

Terwyl ’n uiteenlopende lewe in die oseane bestaan het, was die land redelik leweloos.[5] Die grootste deel van die kontinente was waarskynlik droog en rotsagtig weens ’n gebrek aan plante.

Die Federale Geografiese Datakomitee van die VSA gebruik die simbool <Є> om die Kambriese periode voor te stel.[6]

Verwysings

  1. ↑ "Stratigraphic Chart 2012" (PDF). International Stratigraphic Commission. Besoek op 9 November 2012.
  2. ↑ Sedgwick, A. (1852). "On the classification and nomenclature of the Lower Paleozoic rocks of England and Wales". Q. J. Geol. Soc. Land. 8: 136–138. doi:10.1144/GSL.JGS.1852.008.01-02.20
  3. ↑ Orr, P. J.; Benton, M. J.; Briggs, D. E. G. (2003). "Post-Cambrian closure of the deep-water slope-basin taphonomic window". Geology 31 (9): 769–772. Bibcode:2003Geo....31..769O. doi:10.1130/G19193.1. Besoek op 2008-06-28.
  4. ↑ Butterfield, N. J. (2007). "Macroevolution and macroecology through deep time". Palaeontology 50 (1): 41–55.doi:10.1111/j.1475-4983.2006.00613.x
  5. ↑ Schieber, 2007, pp. 53–71.
  6. ↑ Federal Geographic Data Committee, red. (Augustus 2006). FGDC Digital Cartographic Standard for Geologic Map Symbolization FGDC-STD-013-2006 (PDF). U.S. Geological Survey for the Federal Geographic Data Committee. p. A–32–1. Besoek op 23 Augustus 2010.
Proterosoïkum Fanerosoïese Eon
  Neoproterosoïkum   Paleosoïese Era Mesosoïese Era Kainosoïese Era
Ediacarium Kambrium Ordovisium Siluur Devoon Karboon Perm Trias Jura Kryt Paleogeen Neogeen Kwartêr
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Kambrium&oldid=1558026"