Anorganiese chemie: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Tafelsout←sout
totsiens rooi skakels (oorbodig!)
Lyn 4: Lyn 4:
Geskiedkundig is '''anorganiese chemie''' gedefinieer as die studie van chemiese elemente en reaksies wat nie met lewende organismes verbind word nie.
Geskiedkundig is '''anorganiese chemie''' gedefinieer as die studie van chemiese elemente en reaksies wat nie met lewende organismes verbind word nie.


Sedert [[Friedrich Wöhler]] die organiese stof [[ureum]] vanuit die anorganiese verbinding [[Ammoniumsianaat]] in 1828 berei het, het die onderskeid gegrond op die chemie van lewende organismes en die van nie-lewende voorwerpe egter begin vervaag.
Sedert Friedrich Wöhler die organiese stof [[ureum]] vanuit die anorganiese verbinding [[Ammoniumsianaat]] in 1828 berei het, het die onderskeid gegrond op die chemie van lewende organismes en die van nie-lewende voorwerpe egter begin vervaag.


==Vertakkinge==
==Vertakkinge==
Lyn 13: Lyn 13:
* [[Kompleks (chemie)|Metaalkomplekse]]
* [[Kompleks (chemie)|Metaalkomplekse]]
* [[Kristallografie]]
* [[Kristallografie]]
* [[Koloïedchemie]]
* Koloïedchemie


Produkte vervaardig uit anorganiese stowwe van kommersiële belang sluit in [[Halfgeleier|silikonskywe]], [[transistor|transistors]], [[vloeibare kristal]]-skerms, [[optiese vesel]] kabels en 'n groot aantal [[katalisator]]e.
Produkte vervaardig uit anorganiese stowwe van kommersiële belang sluit in [[Halfgeleier|silikonskywe]], [[transistor|transistors]], vloeibare kristal-skerms, [[optiese vesel]] kabels en 'n groot aantal [[katalisator]]e.


Anorganiese chemie is gegrond op [[fisiese chemie]] en vorm die basis vir [[mineralogie]] en [[materiaal chemie]]. Dit oorvleuel met [[geo-chemie]], [[analitiese chemie]], [[omgewingschemie]] en [[organometaalchemie]].
Anorganiese chemie is gegrond op [[fisiese chemie]] en vorm die basis vir [[mineralogie]] en materiaalchemie. Dit oorvleuel met geo-chemie, [[analitiese chemie]], omgewingschemie en organometaalchemie.


[[Organometaalchemie]] kombineer aspekte van [[organiese chemie]] met dié van anorganiese chemie en word formeel gedefinieer as die studie van stowwe wat metaal-koolstof bindings bevat, alhoewel vele ''[[organometalliese verbinding]]s'' glad nie sulke bindings bevat nie. Van die eenvoudigste organometalliese verbindings is die metaalkarboniele waar die koolstof in [[koolstofmonoksied]] met 'n metaal verbind. [[Vitamiene B12]], waarvan die aktiewe liggings soortgelyk is aan dié van [[hemoglobien]] is 'n [[organometalliese verbinding]] wat natuurlik voorkom en van groot belang in die menslike metabolisme is en bevat groot organiese komponente ([[korrien]] en [[proteïen]]) en 'n metaal, [[kobalt]], wat aan die koolstof gebind is.
Organometaalchemie kombineer aspekte van [[organiese chemie]] met dié van anorganiese chemie en word formeel gedefinieer as die studie van stowwe wat metaal-koolstof bindings bevat, alhoewel vele ''organometalliese verbindings'' glad nie sulke bindings bevat nie. Van die eenvoudigste organometalliese verbindings is die metaalkarboniele waar die koolstof in [[koolstofmonoksied]] met 'n metaal verbind. [[Vitamien B12]], waarvan die aktiewe liggings soortgelyk is aan dié van [[hemoglobien]] is 'n organometalliese verbinding wat natuurlik voorkom en van groot belang in die menslike metabolisme is en bevat groot organiese komponente (korrien en [[proteïen]]) en 'n metaal, [[kobalt]], wat aan die koolstof gebind is.


Anorganiese chemie sluit beide molekulêre verbindings in wat as diskrete [[molekules]] bestaan, benewens [[kristal]]le, waarvan die struktuur beskryf kan word as 'n oneindige raamwerk van reëlmatig-geordende atome wat in [[kristallografie]] en [[vastetoestand chemie]] bestudeer word.
Anorganiese chemie sluit beide molekulêre verbindings in wat as diskrete [[Molekuul|molekules]] bestaan, benewens [[kristal]]le, waarvan die struktuur beskryf kan word as 'n oneindige raamwerk van reëlmatig-geordende atome wat in [[kristallografie]] en vastetoestandchemie bestudeer word.


== Reaksies ==
== Reaksies ==
Tipiese [[Chemiese reaksies|reaksies]] betrokke by anorganiese chemie en waarvan die [[chemiese kinetika|reaksietempo]] tipies ordes groter is as die van tipiese organiese reaksies, is:
Tipiese [[Chemiese reaksie|reaksies]] betrokke by anorganiese chemie en waarvan die [[chemiese kinetika|reaksietempo]] tipies ordes groter is as die van tipiese organiese reaksies, is:


*[[Redoksreaksie]]s
*[[Redoksreaksie]]s
*[[Suur]]-[[Basis (Chemie)|basis]]-reaksies
*[[Suur]]-basis-reaksies
*[[Komplekse reaksie]]s
*Komplekse reaksies

==Sien ook==
Sien ook die [[Lys van publikasies in chemie#Anorganiese chemie|Belangrike publikasies in anorganiese chemie]]


[[Kategorie:Chemie]]
[[Kategorie:Chemie]]

Wysiging soos op 10:51, 29 Julie 2017

Anorganiese chemie is die vertakking van chemie wat gemoeid is met die eienskappe en reaksies van anorganiese verbindings. Dit sluit al die chemiese stowwe in buiten dié wat op koolstofkettings of -ringe gegrond is en wat organiese verbindings genoem word en wat bestudeer word in die vertakking wat bekend staan as organiese chemie. Die skeidslyn tussen die twee studievelde is nie absoluut nie en daar vind heelwat oorvleueling plaas veral ten opsigte van die ondervertakking organometaalchemie.

Geskiedkundige definisie

Geskiedkundig is anorganiese chemie gedefinieer as die studie van chemiese elemente en reaksies wat nie met lewende organismes verbind word nie.

Sedert Friedrich Wöhler die organiese stof ureum vanuit die anorganiese verbinding Ammoniumsianaat in 1828 berei het, het die onderskeid gegrond op die chemie van lewende organismes en die van nie-lewende voorwerpe egter begin vervaag.

Vertakkinge

Hoof-vertakkinge van anorganiese chemie sluit in:

Produkte vervaardig uit anorganiese stowwe van kommersiële belang sluit in silikonskywe, transistors, vloeibare kristal-skerms, optiese vesel kabels en 'n groot aantal katalisatore.

Anorganiese chemie is gegrond op fisiese chemie en vorm die basis vir mineralogie en materiaalchemie. Dit oorvleuel met geo-chemie, analitiese chemie, omgewingschemie en organometaalchemie.

Organometaalchemie kombineer aspekte van organiese chemie met dié van anorganiese chemie en word formeel gedefinieer as die studie van stowwe wat metaal-koolstof bindings bevat, alhoewel vele organometalliese verbindings glad nie sulke bindings bevat nie. Van die eenvoudigste organometalliese verbindings is die metaalkarboniele waar die koolstof in koolstofmonoksied met 'n metaal verbind. Vitamien B12, waarvan die aktiewe liggings soortgelyk is aan dié van hemoglobien is 'n organometalliese verbinding wat natuurlik voorkom en van groot belang in die menslike metabolisme is en bevat groot organiese komponente (korrien en proteïen) en 'n metaal, kobalt, wat aan die koolstof gebind is.

Anorganiese chemie sluit beide molekulêre verbindings in wat as diskrete molekules bestaan, benewens kristalle, waarvan die struktuur beskryf kan word as 'n oneindige raamwerk van reëlmatig-geordende atome wat in kristallografie en vastetoestandchemie bestudeer word.

Reaksies

Tipiese reaksies betrokke by anorganiese chemie en waarvan die reaksietempo tipies ordes groter is as die van tipiese organiese reaksies, is: