Anorganiese chemie: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes)
Jcwf (besprekings | bydraes)
Lyn 44: Lyn 44:
*[[Suur]]-basis-reaksies
*[[Suur]]-basis-reaksies
*Komplekse reaksies
*Komplekse reaksies

==Verwysings==
{{Verwysings}}


[[Kategorie:Chemie]]
[[Kategorie:Chemie]]

Wysiging soos op 04:10, 13 Augustus 2017

Anorganiese chemie is die vertakking van chemie wat gemoeid is met die eienskappe en reaksies van anorganiese verbindings. Dit sluit al die chemiese stowwe in buiten dié wat op koolstofkettings of -ringe gegrond is en wat organiese verbindings genoem word en wat bestudeer word in die vertakking wat bekend staan as organiese chemie. Die skeidslyn tussen die twee studievelde is nie absoluut nie en daar vind heelwat oorvleueling plaas veral ten opsigte van die ondervertakking organometaalchemie.

Geskiedkundige definisie

Geskiedkundig is anorganiese chemie gedefinieer as die studie van chemiese elemente en reaksies wat nie met lewende organismes verbind word nie.

Sedert Friedrich Wöhler die organiese stof ureum vanuit die anorganiese verbinding Ammoniumsianaat in 1828 berei het, het die onderskeid gegrond op die chemie van lewende organismes en die van nie-lewende voorwerpe egter begin vervaag.

Vertakkinge

Hoof-vertakkinge van anorganiese chemie sluit in:

Produkte vervaardig uit anorganiese stowwe van kommersiële belang sluit in silikonskywe, transistors, vloeibare kristal-skerms, optiese vesel kabels en 'n groot aantal katalisatore.

Anorganiese chemie is gegrond op fisiese chemie en vorm die basis vir mineralogie en materiaalchemie. Dit oorvleuel met geo-chemie, analitiese chemie, omgewingschemie en organometaalchemie.

Organometaalchemie kombineer aspekte van organiese chemie met dié van anorganiese chemie en word formeel gedefinieer as die studie van stowwe wat metaal-koolstof bindings bevat, alhoewel vele organometalliese verbindings glad nie sulke bindings bevat nie. Van die eenvoudigste organometalliese verbindings is die metaalkarboniele waar die koolstof in koolstofmonoksied met 'n metaal verbind. Vitamien B12, waarvan die aktiewe liggings soortgelyk is aan dié van hemoglobien is 'n organometalliese verbinding wat natuurlik voorkom en van groot belang in die menslike metabolisme is en bevat groot organiese komponente (korrien en proteïen) en 'n metaal, kobalt, wat aan die koolstof gebind is.

Anorganiese chemie sluit beide molekulêre verbindings in wat as diskrete molekules bestaan, benewens kristalle, waarvan die struktuur beskryf kan word as 'n oneindige raamwerk van reëlmatig-geordende atome wat in kristallografie en vastetoestandchemie bestudeer word.

Chemiese binding

Van Arkel-Ketelaar-diagram

Daar kan drie tipes chemiese binding onderskei word:

  • Ioniese binding
  • Kovalente binding
  • Metalliese binding

Hierdie drie tipes is nogtans net drie uiterste gevalle van een verskynsel, nie drie aparte verskynsels nie. Daar is talle verbindings waarin die binding gedeeltelik ionies en gedeeltelik kovalent is. Dit word polêr-kovalent genoem, maar daar is ook oorgangsvorms tussen ionies en metallies ensomeer. Die Van Arkel-Ketelaar-diagram gee dit in 'n driehoek weer.

Molekulêr en nie-molekulêr

In organiese chemie speel veral die kovalente binding 'n hoofrol en dit lei dikwels tot molekulêre verbindings. Mens kan in die vloeistof koolstoftetrachloried duidelik CCl4 onderskei, wat ook in die damp voorkom. Ons kan ook onderskei tot watter molekuul 'n bepaalde chlooratoom behoort. Die atoomafstande binne die molekuul is almal kort. Die afstand tot 'n atoom van 'n volgende molekuul is baie groter.

In 'n anorganiese verbinding soos sesiumchloried CsCl is die binding egter ionies en elke sesiumioon het 8 chloried-ioon nabure: die koördinasiegetal is 8 en dit is onmoontlik te sê welke chlooratoom by 'n "molekuul" CsCl behoort. Die agt Cs-Cl is almal ewe groot.

In materiale met metaalbinding kan dikwels dieselfde gesê word. Daar is byvoorbeeld 'n verbinding tussen gadolinium en kwik (gadoliumamalgaam) wat die formule GdHg en dieselfde struktuur as sesiumchloried.[1] Die koördinasiegetalle is ook 8 en ons kan geen GdHg-"molekule" onderskei nie.

Reaksies

Tipiese reaksies betrokke by anorganiese chemie en waarvan die reaksietempo tipies ordes groter is as die van tipiese organiese reaksies, is:

Verwysings

  1. Mercury Handbook: Chemistry, Applications and Environmental Impact L F Kozin, S C Hansen, Royal Society of Chemistry, 2013,ISBN 1849734097, ISBN 9781849734097