Ontwikkelde land: Verskil tussen weergawes
Uitgebrei, nog besig |
Uitgebrei, nog besig |
||
Lyn 15: | Lyn 15: | ||
Ontwikkelde lande het ’n post-industriële ekonomie, wat beteken die [[diens]]sektor verskaf meer rykdom as die [[nywerheid]]sektor. Daarteenoor is [[ontwikkelende land]]e besig om te industrialiseer of hoofsaaklik op [[landbou]] aangewese. In 2015 het gevorderde ekonomieë 60,8% uitgemaak van die wêreldwye BBP gebaseer op [[nominale waarde]]s en 42,9% van die wêreldwye BBP gebaseer op [[koopkragpariteit]] (KKP), volgens die [[Internasionale Monetêre Fonds]].<ref>[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=30&pr.y=7&sy=1980&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=001%2C110&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CPPPSH&grp=1&a=1 IMF-BBP-data (Oktober 2015)] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304041611/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=30&pr.y=7&sy=1980&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=001%2C110&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CPPPSH&grp=1&a=1 |date=2016-03-04 }}</ref> In 2015 was die 10 grootste gevorderde ekonomieë volgens BBP in beide nominale en KKP-terme [[Australië]], [[Kanada]], [[Frankryk]], [[Duitsland]], [[Italië]], [[Japan]], [[Suid-Korea]], [[Spanje]], [[Brittanje]] en die [[VSA]].<ref>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/weodata/index.aspx|title=Gross domestic product, current prices & Gross domestic product based on purchasing-power-parity (PPP) valuation of country GDP|work=World Economic Outlook Database, Oktober 2015|publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]]|date=Oktober 2015|accessdate=2015-10-15|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151011233209/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/weodata/index.aspx|archivedate=2015-10-11|df=}}</ref> |
Ontwikkelde lande het ’n post-industriële ekonomie, wat beteken die [[diens]]sektor verskaf meer rykdom as die [[nywerheid]]sektor. Daarteenoor is [[ontwikkelende land]]e besig om te industrialiseer of hoofsaaklik op [[landbou]] aangewese. In 2015 het gevorderde ekonomieë 60,8% uitgemaak van die wêreldwye BBP gebaseer op [[nominale waarde]]s en 42,9% van die wêreldwye BBP gebaseer op [[koopkragpariteit]] (KKP), volgens die [[Internasionale Monetêre Fonds]].<ref>[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=30&pr.y=7&sy=1980&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=001%2C110&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CPPPSH&grp=1&a=1 IMF-BBP-data (Oktober 2015)] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304041611/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=30&pr.y=7&sy=1980&ey=2016&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=001%2C110&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CPPPSH&grp=1&a=1 |date=2016-03-04 }}</ref> In 2015 was die 10 grootste gevorderde ekonomieë volgens BBP in beide nominale en KKP-terme [[Australië]], [[Kanada]], [[Frankryk]], [[Duitsland]], [[Italië]], [[Japan]], [[Suid-Korea]], [[Spanje]], [[Brittanje]] en die [[VSA]].<ref>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/weodata/index.aspx|title=Gross domestic product, current prices & Gross domestic product based on purchasing-power-parity (PPP) valuation of country GDP|work=World Economic Outlook Database, Oktober 2015|publisher=[[Internasionale Monetêre Fonds]]|date=Oktober 2015|accessdate=2015-10-15|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151011233209/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2015/02/weodata/index.aspx|archivedate=2015-10-11|df=}}</ref> |
||
==Menslike-ontwikkelingsindeks (MOI)== |
|||
{{Hoofartikel|Menslike-ontwikkelingsindeks}} |
|||
Die [[Verenigde Nasies]] (VN) se Menslike-ontwikkelingsindeks is ’n statistiese maatstaf wat ’n land se vlak van menslike ontwikkeling weergee. Terwyl daar ’n sterk verband is tussen ’n lande se MOI-telling en ’n vooruitstrewende enonomie, wys die VN daarop dat die MOI-tellings meer aandui as inkomste of produktiwiteit. Anders as BBP en per capita-inkomste, bring die MOI in berekening hoe inkomste verander word "in opvoedings- en gesondheidsgeleenthede en dus in hoër vlakke van menslike ontwikkeling". |
|||
Sedert 1990 het [[Noorweë]] (2001–2006, 2009–2013), Japan (1990–1991 en 1993), Kanada (1992 en 1994–2000) en [[Ysland]] (2007–2008) die hoogste MOI-telling gehad. Die top-47-lande het tellings van tussen 0,793 in [[Barbados]] en 0,955 in Noorweë gehad. |
|||
Baie "gevorderde ekonomieë" word gekenmerk deur ’n MOI-telling van 0,9 of hoër. Die laaste verslag is op 21 Maart 2017 gepubliseer.<ref name="UNDP2016">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf|title=Human Development Report 2016 – 'Human Development for Everyone'|publisher=Human Development Report Office, VN-ontwikkelingsprogram|accessdate=11 April 2017|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170322153238/http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf|archivedate=22 Maart 2017|df=}}</ref> |
|||
==Volledige lys lande== |
|||
*{{Wins}} = Toename |
|||
*{{Bestendig}} = Bestendig |
|||
*{{Daal}} = Afname |
|||
===Baie hoë menslike ontwikkeling=== |
|||
{{col-begin}} |
|||
{{col-break}} |
|||
{|class="wikitable" style="text-align:center" |
|||
|- |
|||
!scope="col" colspan="2"| Rang |
|||
! scope="col" rowspan="2" style="width:250px;"| Land |
|||
!scope="col" colspan="2"| MOI |
|||
|- |
|||
! scope="col" style="width:75px;"| <small>2016-ramings vir 2015</small><br /><ref name="UNDP2016"/> |
|||
! scope="col" style="width:75px;"| <small>Verandering in rang sedert vorige jaar</small><ref name="UNDP2016"/> |
|||
! scope="col" style="width:75px;"| <small>2016-ramings vir 2015</small><br /><ref name="UNDP2016"/> |
|||
! scope="col" style="width:75px;"| <small>Verandering sedert vorige jaar</small><br /><ref name="UNDP2016"/> |
|||
|- |
|||
| 1 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Noorweë}} || 0.949 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 2 || {{Wins}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Australië}} || 0.939 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 2 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Switserland}} || 0.939 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 4 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Duitsland}} || 0.926 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 5 || {{Wins}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Denemarke}} || 0.925 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 5 || {{Daal}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Singapoer}} || 0.925 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 7 || {{Daal}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Nederland}} || 0.924 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 8 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Ierland}} || 0.923 || {{Wins}} 0.003 |
|||
|- |
|||
| 9 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Ysland}} || 0.921 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 10 || {{Daal}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Kanada}} || 0.920 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 10 || {{Wins}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|VSA}} || 0.920 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 12 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Hong Kong}} || 0.917 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 13 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Nieu-Seeland}} || 0.915 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 14 || {{Wins}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Swede}} || 0.913 || {{Wins}} 0.004 |
|||
|- |
|||
| 15 || {{Daal}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Liechtenstein}} || 0.912 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 16 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Verenigde Koninkryk}} || 0.909 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 17 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Japan}} || 0.903 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 18 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Suid-Korea}} || 0.901 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 19 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Israel}} || 0.899 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 20 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Luxemburg}} || 0.898 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 21 || {{Wins}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Frankryk}} || 0.897 || {{Wins}} 0.003 |
|||
|- |
|||
| 22 || {{Daal}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|België}} || 0.896 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 23 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Finland}} || 0.895 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 24 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Oostenryk}} || 0.893 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 25 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Slowenië}} || 0.890 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|} |
|||
{{col-break}} |
|||
{|class="wikitable" style="text-align:center" |
|||
|- |
|||
!scope="col" colspan="2"| Rang |
|||
! scope="col" rowspan="2" style="width:250px;"| Land |
|||
!scope="col" colspan="2"| MOI |
|||
|- |
|||
! scope="col" style="width:75px;"| <small>2016-ramings vir 2015</small><br /><ref name="UNDP2016"/> |
|||
! scope="col" style="width:75px;"| <small>Verandering in rang sedert vorige jaar</small><ref name="UNDP2016"/> |
|||
! scope="col" style="width:75px;"| <small>2016-ramings vir 2015</small><br /><ref name="UNDP2016"/> |
|||
! scope="col" style="width:75px;"| <small>Verandering sedert vorige jaar</small><br /><ref name="UNDP2016"/> |
|||
|- |
|||
| 26 || {{Wins}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Italië}} || 0.887 || {{Wins}} 0.006 |
|||
|- |
|||
| 27 || {{Daal}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Spanje}} || 0.884 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 28 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Tsjeggiese Republiek}} || 0.878 || {{Wins}} 0.003 |
|||
|- |
|||
| 29 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Griekeland}} || 0.866 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 30 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Broenei}} || 0.865 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 30 || {{Wins}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Estland}} || 0.865 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 32 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Andorra}} || 0.858 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 33 || {{Wins}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Siprus}} || 0.856 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 33 || {{Wins}} (2) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Malta}} || 0.856 || {{Wins}} 0.003 |
|||
|- |
|||
| 33 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Katar}} || 0.856 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 36 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Pole}} || 0.855 || {{Wins}} 0.003 |
|||
|- |
|||
| 37 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Litaue}} || 0.848 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 38 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Chili}} || 0.847 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 38 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Saoedi-Arabië}} || 0.847 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 40 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Slowakye}} || 0.845 || {{Wins}} 0.003 |
|||
|- |
|||
| 41 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Portugal}} || 0.843 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 42 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Verenigde Arabiese Emirate}} || 0.840 || {{Wins}} 0.004 |
|||
|- |
|||
| 43 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Hongarye}} || 0.836 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 44 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Letland}} || 0.830 || {{Wins}} 0.002 |
|||
|- |
|||
| 45 || {{Bestendig}} ||style="text-align:left"| {{vlagland|Argentinië}} || 0.827 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 45 || {{Wins}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Kroasië}} || 0.827 || {{Wins}} 0.004 |
|||
|- |
|||
| 47 || {{Daal}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Bahrein}} || 0.824 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 48 || {{Daal}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Montenegro}} || 0.807 || {{Wins}} 0.003 |
|||
|- |
|||
| 49 || {{Daal}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Rusland}} || 0.804 || {{Daal}} 0.001 |
|||
|- |
|||
| 50 || {{Wins}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Roemenië}} || 0.802 || {{Wins}} 0.004 |
|||
|- |
|||
| 51 || {{Daal}} (1) ||style="text-align:left"| {{vlagland|Koeweit}} || 0.800 || {{Wins}} 0.001 |
|||
|} |
|||
{{col-end}} |
|||
As nielid van die VN bereken die regering van [[Taiwan]] sy eie MOI, wat in 2011 ’n waarde van 0,882 gehad het.<ref>{{cite web|url=http://www.stat.gov.tw/public/Data/1112116124371.pdf|format=PDF|title=2011中華民國人類發展指數 (HDI)|accessdate=2011-11-21|year=2011|publisher=Directorate General of Budget, Accounting and Statistics, Executive Yuan, R.O.C.|language=Chinees|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111226052702/http://www.stat.gov.tw/public/Data/1112116124371.pdf|archivedate=2011-12-26|df=}}</ref> Terwyl die MOI vir [[Hongkong]] deur die VN bereken word, geld dit nie vir [[Macau]] nie. Laasgenoemde se regering het die streek se MOI in 2011 as 0,868 bereken. Hierdie tellings plaas beide Taiwan en Macau gerieflik binne die lys lande met "baie hoë menslike ontwikkeling".<ref>[http://www.dsec.gov.mo/getAttachment/1310df1c-dce8-4ff6-ba83-4a56ad187ca2/E_MN_PUB_2013_Y.aspx Macau in Figures, 2013] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131024055449/http://www.dsec.gov.mo/getAttachment/1310df1c-dce8-4ff6-ba83-4a56ad187ca2/E_MN_PUB_2013_Y.aspx |date=2013-10-24 }}</ref> |
|||
==Verwysings== |
==Verwysings== |
||
{{Verwysings}} |
{{Verwysings|2}} |
||
==Eksterne skakels== |
==Eksterne skakels== |
Wysiging soos op 19:36, 27 September 2017
██ Baie hoog ██ Hoog | ██ Gemiddeld ██ Laag | ██ Data onbeskikbaar |
’n Ontwikkelde land of geïndustrialiseerde land is ’n soewereine staat met ’n hoogs ontwikkelde ekonomie en gevorderde tegnologiese infrastruktuur in vergelyking met ander lande. Die algemeenste kriteria om die graad van ekonomiese ontwikkeling te bepaal is die bruto binnelandse produk (BBP), bruto nasionale produk (BNP), per capita-inkomste, vlak van industrialisasie, mate van wydverspreide infrastruktuur en algemene lewenstandaard.[1] Dit is debatteerbaar watter kriteria gebruik moet word en watter lande as ontwikkel geklassifiseer kan word.
Ontwikkelde lande het ’n post-industriële ekonomie, wat beteken die dienssektor verskaf meer rykdom as die nywerheidsektor. Daarteenoor is ontwikkelende lande besig om te industrialiseer of hoofsaaklik op landbou aangewese. In 2015 het gevorderde ekonomieë 60,8% uitgemaak van die wêreldwye BBP gebaseer op nominale waardes en 42,9% van die wêreldwye BBP gebaseer op koopkragpariteit (KKP), volgens die Internasionale Monetêre Fonds.[2] In 2015 was die 10 grootste gevorderde ekonomieë volgens BBP in beide nominale en KKP-terme Australië, Kanada, Frankryk, Duitsland, Italië, Japan, Suid-Korea, Spanje, Brittanje en die VSA.[3]
Menslike-ontwikkelingsindeks (MOI)
- Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Menslike-ontwikkelingsindeks.
Die Verenigde Nasies (VN) se Menslike-ontwikkelingsindeks is ’n statistiese maatstaf wat ’n land se vlak van menslike ontwikkeling weergee. Terwyl daar ’n sterk verband is tussen ’n lande se MOI-telling en ’n vooruitstrewende enonomie, wys die VN daarop dat die MOI-tellings meer aandui as inkomste of produktiwiteit. Anders as BBP en per capita-inkomste, bring die MOI in berekening hoe inkomste verander word "in opvoedings- en gesondheidsgeleenthede en dus in hoër vlakke van menslike ontwikkeling".
Sedert 1990 het Noorweë (2001–2006, 2009–2013), Japan (1990–1991 en 1993), Kanada (1992 en 1994–2000) en Ysland (2007–2008) die hoogste MOI-telling gehad. Die top-47-lande het tellings van tussen 0,793 in Barbados en 0,955 in Noorweë gehad.
Baie "gevorderde ekonomieë" word gekenmerk deur ’n MOI-telling van 0,9 of hoër. Die laaste verslag is op 21 Maart 2017 gepubliseer.[4]
Volledige lys lande
Baie hoë menslike ontwikkeling
|
|
As nielid van die VN bereken die regering van Taiwan sy eie MOI, wat in 2011 ’n waarde van 0,882 gehad het.[5] Terwyl die MOI vir Hongkong deur die VN bereken word, geld dit nie vir Macau nie. Laasgenoemde se regering het die streek se MOI in 2011 as 0,868 bereken. Hierdie tellings plaas beide Taiwan en Macau gerieflik binne die lys lande met "baie hoë menslike ontwikkeling".[6]
Verwysings
- ↑ Developed Economy Definition Geargiveer 22 Maart 2016 op Wayback Machine. Investopedia (2010-04-16). Besoek op 2013-07-12.
- ↑ IMF-BBP-data (Oktober 2015) Geargiveer 4 Maart 2016 op Wayback Machine
- ↑ "Gross domestic product, current prices & Gross domestic product based on purchasing-power-parity (PPP) valuation of country GDP". World Economic Outlook Database, Oktober 2015. Internasionale Monetêre Fonds. Oktober 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Oktober 2015. Besoek op 15 Oktober 2015.
{{cite web}}
: Onbekende parameter|deadurl=
geïgnoreer (hulp) - ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 "Human Development Report 2016 – 'Human Development for Everyone'" (PDF). Human Development Report Office, VN-ontwikkelingsprogram. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 22 Maart 2017. Besoek op 11 April 2017.
{{cite web}}
: Onbekende parameter|deadurl=
geïgnoreer (hulp) - ↑ "2011中華民國人類發展指數 (HDI)" (PDF) (in Chinees). Directorate General of Budget, Accounting and Statistics, Executive Yuan, R.O.C. 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 26 Desember 2011. Besoek op 21 November 2011.
{{cite web}}
: Onbekende parameter|deadurl=
geïgnoreer (hulp) - ↑ Macau in Figures, 2013 Geargiveer 24 Oktober 2013 op Wayback Machine
Eksterne skakels
- Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia