Domestikering en vervreemding: Verskil tussen weergawes
No edit summary |
k Kategorieë gealfabetiseer |
||
| Lyn 16: | Lyn 16: | ||
{{Verwysings}} |
{{Verwysings}} |
||
| ⚫ | |||
[[Kategorie:Sosiale wetenskappe]] |
[[Kategorie:Sosiale wetenskappe]] |
||
| ⚫ | |||
Huidige wysiging sedert 21:00, 18 November 2017
Domestikering en vervreemding is strategieë in vertaling in verband met die mate waarin vertalers ’n teks met die teikenkultuur laat ooreenstem. Domestikering is die strategie om ’n teks in groot mate met die kultuur van die taal waarin die vertaling gedoen word, te laat ooreenstem, wat tot die verlies van inligting uit die bronteks kan lei. Vervreemding is die strategie om inligting uit die bronteks te behou en behels dat konvensies van die teikentaal doelbewus gebreek word sodat die betekenis van die bronteks behou kan word.[1] Daar word al eeue lank oor hierdie strategieë gedebatteer, maar die eerste persoon wat dit in die hedendaagse sin geformuleer het, was Lawrence Venuti, wat hulle in 1995 in die gebied van vertaalstudies gebring het met sy boek The Translator's Invisibility: A History of Translation.[1][2] Venuti se innovering op hierdie gebied was sy beskouing dat die tweeledigheid tussen domestikering en vervreemding ideologies van aard is; hy beskou vervreemding as die etiese keuse vir vertalers.[1]
Teorie[wysig | wysig bron]
In sy boek The Scandals of Translation: Towards an Ethics of Difference wat in 1998 verskyn het, sê Venuti: "Domestikering en vervreemding handel oor 'die vraagstuk van hoeveel ’n vertaling die vreemde teks van die vertaalde taal en kultuur assimileer, en in watter mate dit eerder die verskille van daardie teks toon'."
Volgens Venuti, moet elke vertaler na die vertaalproses kyk deur die prisma van die kultuur wat die brontaal se kulturele norme breek en is dit die vertaler se taak om die norme van die brontaal op die teks in die teikentaal oor te dra deur hulle betekenis en hulle vreemdheid te behou. Elke stap in die vertaalproses—van die keuse van anderstalige tekste tot die implementering van die vertaalstrategieë tot die redigering, hersiening en die lees van die vertalings—word bemiddel deur die diverse kulturele waardes wat in die teikentaal sirkuleer.
Hy skat dat die teorie en praktyk van Engelse vertaling deur onderwerping oorheers is, deur vlot domestikering. Hy het die vertalers wat die norme van die vreemde kultuur in teikenkultuurwaardes verander om die vreemdheid van die teikenteks te verminder, skerp gekritiseer. Volgens Venuti wis die domestikeringstrategie die kulturele waardes “met geweld” uit en skep dit dus ’n teks wat in die teikentaal geskryf is en wat die kulturele norme van die teikenleser volg. Hy staan ’n vervreemdingstrategie ten sterkste voor, en beskou dit as "’n etnies afwykende druk op waardes [van die teikenkultuur] om die taalkundige en kulturele verskille van die vreemde teks te registreer en die leser daardeur na die buiteland te stuur”. ’n Getroue vertaling sal dus een wees wat die aandag vestig op die vreemdheid van die bronteks en nie die dominante teikenkultuur toelaat om die verskille in die bronkultuur te assimileer nie. Dit moet eerder die aandag op hierdie verskille vestig.[3]