Monargie: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
k →‎Soorte monargieë: Link FA is now handled by Wikidata, removed: {{Link FA|sw}} using AWB (10861)
k Nuwe kaart & prent
Lyn 1: Lyn 1:
[[Lêer:Monarchies of the world.PNG|thumb|300px|Monargie in die wêreld]]
[[Lêer:World Monarchies.svg|duimnael|400px|Kaart van hedendaagse monargieë wêreldwyd:
{{sleutel|#AA0000|[[Absolute monargie]]}}
{{sleutel|#D45500|Semi-grondwetlike monargie}}
{{sleutel|#285F27|[[Grondwetlike monargie]]}}
{{sleutel|#008000|[[Britse Statebond|Britse realms]] (grondwetlike monargieë in [[persoonlike unie]])}}
{{sleutel|#ff00ff|Subnasionale monargieë (tradisioneel)}}]]


'''Monargie''' is 'n regeringstelsel of staatsvorm waar die staatshoof gebruiklik lewenslang 'n posisie beklee. Die posisie is gewoonlik oorerflik, dit wil sê dat opvolgers aan dieselfde familie behoort. Voorbeelde van lande wat 'n monargiese stelsel het is die [[Verenigde Koninkryk]], [[België]], [[Nederland]], [[Japan]], [[Lesotho]], [[Swaziland]], [[Australië]], [[Kanada]], [[Nieu-Seeland]] en vele andere.
'''Monargie''' is 'n [[regering]]stelsel of [[staat]]svorm waar die [[staatshoof]] gebruiklik lewenslang 'n posisie beklee. Die posisie is gewoonlik oorerflik, dit wil sê dat opvolgers aan dieselfde familie behoort. Voorbeelde van lande wat 'n monargiese stelsel het is die [[Verenigde Koninkryk]], [[België]], [[Nederland]], [[Japan]], [[Lesotho]], [[Swaziland]], [[Australië]], [[Kanada]], [[Nieu-Seeland]] en vele andere.


== Soorte monargieë ==
== Soorte monargieë ==
[[Lêer:Couronne Louis XV.jpg|thumb|links|100px|Die kroon van Lodewyk XV van Frankryk. 'n Kroon is gewoonlik die simbool van 'n monarg.]]
[[Lêer:Heraldic Royal Crown (Common).svg|duimnael|links|'n Kroon is gewoonlik die simbool van 'n monarg]]
Monargieë word verdeel in [[Absolute monargie|absolute]] en [[grondwetlike monargie]]ë. In 'n absolute monargie is die mag van die [[monarg]] 'absoluut', dit wil sê dat hy onbeperkte regeringsmag het. In 'n grondwetlike monargie word die rol van die monarg in die [[grondwet]] vasgestel, wat meestal bepaal dat die hoogste mag by die [[parlement]] lê. In ander gevalle, (byvoorbeeld in [[Swede]]) het die monarg slegs 'n seremoniële funksie. Daar is tans nie meer baie absolute monargieë in die wêreld oor nie. [[Brunei]] is een van die weinige voorbeelde.

Monargieë word verdeel in absolute en konstitusionele monargieë. In 'n absolute monargie is die mag van die monarg 'absoluut', dit wil sê dat hy onbeperkte regeringsmag het. In 'n konstitusionele monargie word die rol van die monarg in die grondwet vasgestel, wat meestal bepaal dat die hoogste mag by die [[parlement]] lê. In ander gevalle, (byvoorbeeld in [[Swede]]) het die monarg slegs 'n seremoniële funksie. Daar is tans nie meer baie absolute monargieë in die wêreld oor nie. [[Brunei]] is een van die weinige voorbeelde.


[[Maleisië]] is net soos die [[Vatikaanstad]] 'n monargie waar die staatshoof verkies word. Nege van die dertien deelstate in Maleisië het erflike vorste, wat elke vyf jaar 'n [[koning]] uit hulle midde kies. Historiese voorbeelde van gekose monargieë is die konings van [[Duitsland]], [[Frankryk]], [[Griekeland]], [[Hongarye]], [[Italië]], [[Pole]] en [[Portugal]].
[[Maleisië]] is net soos die [[Vatikaanstad]] 'n monargie waar die staatshoof verkies word. Nege van die dertien deelstate in Maleisië het erflike vorste, wat elke vyf jaar 'n [[koning]] uit hulle midde kies. Historiese voorbeelde van gekose monargieë is die konings van [[Duitsland]], [[Frankryk]], [[Griekeland]], [[Hongarye]], [[Italië]], [[Pole]] en [[Portugal]].
Lyn 12: Lyn 16:
{{Saadjie}}
{{Saadjie}}


[[Kategorie:Monargieë]]
[[Kategorie:Regeringstelsels]]
[[Kategorie:Regeringstelsels]]

Wysiging soos op 22:45, 5 Mei 2018

Kaart van hedendaagse monargieë wêreldwyd:

   Absolute monargie

   Semi-grondwetlike monargie

   Grondwetlike monargie

   Britse realms (grondwetlike monargieë in persoonlike unie)

   Subnasionale monargieë (tradisioneel)

Monargie is 'n regeringstelsel of staatsvorm waar die staatshoof gebruiklik lewenslang 'n posisie beklee. Die posisie is gewoonlik oorerflik, dit wil sê dat opvolgers aan dieselfde familie behoort. Voorbeelde van lande wat 'n monargiese stelsel het is die Verenigde Koninkryk, België, Nederland, Japan, Lesotho, Swaziland, Australië, Kanada, Nieu-Seeland en vele andere.

Soorte monargieë

'n Kroon is gewoonlik die simbool van 'n monarg

Monargieë word verdeel in absolute en grondwetlike monargieë. In 'n absolute monargie is die mag van die monarg 'absoluut', dit wil sê dat hy onbeperkte regeringsmag het. In 'n grondwetlike monargie word die rol van die monarg in die grondwet vasgestel, wat meestal bepaal dat die hoogste mag by die parlement lê. In ander gevalle, (byvoorbeeld in Swede) het die monarg slegs 'n seremoniële funksie. Daar is tans nie meer baie absolute monargieë in die wêreld oor nie. Brunei is een van die weinige voorbeelde.

Maleisië is net soos die Vatikaanstad 'n monargie waar die staatshoof verkies word. Nege van die dertien deelstate in Maleisië het erflike vorste, wat elke vyf jaar 'n koning uit hulle midde kies. Historiese voorbeelde van gekose monargieë is die konings van Duitsland, Frankryk, Griekeland, Hongarye, Italië, Pole en Portugal.