Ganumedes (maan): Verskil tussen weergawes
Verbeter, besig |
|||
Lyn 1: | Lyn 1: | ||
{{Inligtingskas |
{{Inligtingskas Planeet |
||
| name = Ganymedes |
| name = Ganymedes |
||
| alt_names = Jupiter III |
| alt_names = Jupiter III |
||
Lyn 18: | Lyn 18: | ||
| satellite_of = [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] |
| satellite_of = [[Jupiter (planeet)|Jupiter]] |
||
| physical_characteristics = yes |
| physical_characteristics = yes |
||
| mean_radius = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 km}}<br />(0,413 [[ |
| mean_radius = {{nowrap|2634,1 ± 0,3 km}}<br />(0,413 [[aardradius]]se)<ref name=Showman1999>{{cite journal|last=Showman |first=Adam P.|coauthors=Malhotra, Renu|title=The Galilean Satellites|year=1999|journal=Science|volume=286|pages=77–84|doi=10.1126/science.286.5437.77| url=http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf|format=PDF|pmid=10506564|issue=5437}}</ref> |
||
| surface_area = 87,0 miljoen km<sup>2</sup><br />(0,171 |
| surface_area = 87,0 miljoen km<sup>2</sup><br />(0,171 aardes){{Ref_label|C|c|none}} |
||
| volume = 7,6<sup>10</sup> km<sup>3</sup><br />(0,0704 |
| volume = 7,6<sup>10</sup> km<sup>3</sup><br />(0,0704 aardvolumes){{Ref_label|D|d|none}} |
||
| mass = {{nowrap|1,4819<sup>23</sup> kg}}<br />(0,025 |
| mass = {{nowrap|1,4819<sup>23</sup> kg}}<br />(0,025 [[aardmassa]]s)<ref name=Showman1999/> |
||
| density = 1,936 g/cm<sup>3</sup><ref name=Showman1999/> |
| density = 1,936 g/cm<sup>3</sup><ref name=Showman1999/> |
||
| surface_grav = 1,428 m/s<sup>2</sup> (0,146 ''g''){{Ref_label|E|e|none}} |
| surface_grav = 1,428 m/s<sup>2</sup> (0,146 ''g''){{Ref_label|E|e|none}} |
||
| escape_velocity = 2,741 km/s{{Ref_label|F|f|none}} |
| escape_velocity = 2,741 km/s{{Ref_label|F|f|none}} |
||
| rotation = sinchronies |
| rotation = sinchronies |
||
| axial_tilt = 0 |
| axial_tilt = 0-0,33°<ref name=Bills2005>{{cite journal|last=Bills|first=Bruce G.|title=Free and forced obliquities of the Galilean satellites of Jupiter|year=2005|volume=175|issue=1|pages=233–247| doi=10.1016/j.icarus.2004.10.028|bibcode=2005Icar..175..233B | journal = Icarus}}</ref> |
||
| albedo = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name=jplfact>{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05}}</ref> |
| albedo = {{nowrap|0,43 ± 0,02}}<ref name=jplfact>{{cite web|last=Yeomans|first=Donald K.|date=2006-07-13|title=Planetary Satellite Physical Parameters|publisher=JPL Solar System Dynamics|url=http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par|accessdate=2007-11-05}}</ref> |
||
| magnitude = 4,61 ([[Opposisie (astronomie)|opposisie]])<ref name=jplfact/><br />4,38 (in 1951)<ref name=horizons>{{cite web |
| magnitude = 4,61 ([[Opposisie (astronomie)|opposisie]])<ref name=jplfact/><br />4,38 (in 1951)<ref name=horizons>{{cite web |
||
Lyn 40: | Lyn 40: | ||
| min_temp_1 = 70<ref name=Delitsky1998/> |
| min_temp_1 = 70<ref name=Delitsky1998/> |
||
| atmosphere = yes |
| atmosphere = yes |
||
| surface_pressure = |
| surface_pressure = Tekens |
||
| atmosphere_composition = [[Suurstof]] (100 %)<ref name=Hall1998>{{cite journal|last=Hall|first=D.T.|title=The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede|journal=The Astrophysical Journal|year=1998|volume=499|issue=1|pages=475–481| doi=10.1086/305604| bibcode=1998ApJ...499..475H|author2=Feldman, P.D.|last3=McGrath|first3=M.A.|display-authors=2|last4=Strobel|first4=D. F.}}</ref> |
| atmosphere_composition = [[Suurstof]] (100 %)<ref name=Hall1998>{{cite journal|last=Hall|first=D.T.|title=The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede|journal=The Astrophysical Journal|year=1998|volume=499|issue=1|pages=475–481| doi=10.1086/305604| bibcode=1998ApJ...499..475H|author2=Feldman, P.D.|last3=McGrath|first3=M.A.|display-authors=2|last4=Strobel|first4=D. F.}}</ref> |
||
}} |
}} |
||
[[Lêer:Galilean moon Laplace resonance animation.gif|thumb|left|200px|Die |
[[Lêer:Galilean moon Laplace resonance animation.gif|thumb|left|200px|Die [[baanresonansie]] van Ganymedes, Europa en Io.]] |
||
'''Ganymedes''' (gan'-ə-meed-əs; [[Grieks]]: ''Γανυμήδης''; ook '''Jupiter III''') is die grootste [[Natuurlike satelliet|maan]] van die [[planeet]] [[ |
'''Ganymedes''' (gan'-ə-meed-əs; [[Grieks]]: ''Γανυμήδης''; ook '''Jupiter III''') is die grootste [[Natuurlike satelliet|maan]] van die [[planeet]] [[Jupiter]] en die grootste maan in die [[Sonnestelsel]]. Dit is groter as die planeet [[Mercurius]], maar sy massa is net 50% van dié van Mercurius. Ganymedes is die enigste maan wat sonder 'n [[teleskoop]] sigbaar is, maar net in baie goeie en donker situasies. |
||
Dis moontlik dat Ganymedes in [[364 v.C.]] |
Dis moontlik dat Ganymedes in [[364 v.C.]] deur die [[China|Chinese]] sterrekundige Gan De ontdek is. [[Galileo Galilei]] kry egter gewoonlik die eer daarvoor; die sterrekundige het die maan se bestaan op [[7 Januarie]] [[1610]] geregistreer, saam met die drie ander [[mane van Galilei]], [[Callisto (maan)|Callisto]], [[Europa (maan)|Europa]] en [[Io (maan)|Io]]. Ganymedes is die enigste maan van Jupiter wat 'n manlike naam het. Dit is genoem na [[Ganymedes (mitologie)|Ganymedes]], 'n goddelike held en [[Troje|Trojaanse]] prins, seun van Tros van Dardanië en Callirrhoe, en 'n geliefde van [[Zeus]] in die [[Griekse mitologie]]. |
||
== Verwysings == |
== Verwysings == |
||
{{Verwysings}} |
{{Verwysings|2}} |
||
==Eksterne skakels== |
|||
{{CommonsKategorie-inlyn|Ganymede (moon)}} |
{{CommonsKategorie-inlyn|Ganymede (moon)}} |
||
Wysiging soos op 19:18, 17 Oktober 2018
Ganymedes, soos waargeneem deur die Galileo-wenteltuig op 26 Junie 1996. | |||||||
Ontdekking | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Ontdek deur | Galileo Galilei | ||||||
Datum | 7 Januarie 1610[1][2][3] | ||||||
Alternatiewe name | Jupiter III | ||||||
Wentelbaaneienskappe | |||||||
Periapside | 1 069 200 km[b] | ||||||
Apoapside | 1 071 600 km[a] | ||||||
Halwe lengteas | 1 070 400 km[4] | ||||||
Wentelperiode | 7,15455296 dae[4] | ||||||
Gem. omwentelingspoed | 10,880 km/s | ||||||
Baanhelling | 0,20° (tot Jupiter se ewenaar)[4] | ||||||
Satelliet van | Jupiter | ||||||
Fisiese eienskappe |
|||||||
Gem. radius | 2634,1 ± 0,3 km (0,413 aardradiusse)[5] | ||||||
Oppervlakte | 87,0 miljoen km2 (0,171 aardes)[c] | ||||||
Volume | 7,610 km3 (0,0704 aardvolumes)[d] | ||||||
Massa | 1,481923 kg (0,025 aardmassas)[5] | ||||||
Gem. digtheid | 1,936 g/cm3[5] | ||||||
Oppervlak- aantrekkingskrag | 1,428 m/s2 (0,146 g)[e] | ||||||
Ontsnapping- snelheid | 2,741 km/s[f] | ||||||
Rotasieperiode | sinchronies | ||||||
Ashelling | 0-0,33°[6] | ||||||
0,43 ± 0,02[7] | |||||||
Oppervlak-temp. Kelvin |
| ||||||
Skynmagnitude | 4,61 (opposisie)[7] 4,38 (in 1951)[10] | ||||||
Atmosfeer | |||||||
Oppervlakdruk | Tekens | ||||||
Samestelling | Suurstof (100 %)[11] |
Ganymedes (gan'-ə-meed-əs; Grieks: Γανυμήδης; ook Jupiter III) is die grootste maan van die planeet Jupiter en die grootste maan in die Sonnestelsel. Dit is groter as die planeet Mercurius, maar sy massa is net 50% van dié van Mercurius. Ganymedes is die enigste maan wat sonder 'n teleskoop sigbaar is, maar net in baie goeie en donker situasies.
Dis moontlik dat Ganymedes in 364 v.C. deur die Chinese sterrekundige Gan De ontdek is. Galileo Galilei kry egter gewoonlik die eer daarvoor; die sterrekundige het die maan se bestaan op 7 Januarie 1610 geregistreer, saam met die drie ander mane van Galilei, Callisto, Europa en Io. Ganymedes is die enigste maan van Jupiter wat 'n manlike naam het. Dit is genoem na Ganymedes, 'n goddelike held en Trojaanse prins, seun van Tros van Dardanië en Callirrhoe, en 'n geliefde van Zeus in die Griekse mitologie.
Verwysings
- ↑ Galilei, Galileo (1610). "Sidereus Nuncius" (PDF). University of Oklahoma History of Science. Besoek op 13 Januarie 2010.
- ↑ Wright, Ernie. "Galileo's First Observations of Jupiter" (PDF). University of Oklahoma History of Science. Besoek op 13 Januarie 2010.
- ↑ "NASA: Ganymede". Solarsystem.nasa.gov. 29 September 2009. Besoek op 8 Maart 2010.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 "Planetary Satellite Mean Orbital Parameters". Jet Propulsion Laboratory, California Institute of Technology.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Showman, Adam P. (1999). "The Galilean Satellites" (PDF). Science. 286 (5437): 77–84. doi:10.1126/science.286.5437.77. PMID 10506564.
{{cite journal}}
: Onbekende parameter|coauthors=
geïgnoreer (hulp) - ↑ Bills, Bruce G. (2005). "Free and forced obliquities of the Galilean satellites of Jupiter". Icarus. 175 (1): 233–247. Bibcode:2005Icar..175..233B. doi:10.1016/j.icarus.2004.10.028.
- ↑ 7,0 7,1 Yeomans, Donald K. (13 Julie 2006). "Planetary Satellite Physical Parameters". JPL Solar System Dynamics. Besoek op 5 November 2007.
- ↑ 8,0 8,1 Delitsky, Mona L. (1998). "Ice chemistry of Galilean satellites" (PDF). J.of Geophys. Res. 103 (E13): 31, 391–31, 403. Bibcode:1998JGR...10331391D. doi:10.1029/1998JE900020.
{{cite journal}}
: Onbekende parameter|coauthors=
geïgnoreer (hulp) - ↑ Orton, G.S.; Spencer, G.R.; et al. (1996). "Galileo Photopolarimeter-radiometer observations of Jupiter and the Galilean Satellites". Science. 274 (5286): 389–391. Bibcode:1996Sci...274..389O. doi:10.1126/science.274.5286.389.
- ↑ Yeomans and Chamberlin. "Horizon Online Ephemeris System for Ganymede (Major Body 503)". California Institute of Technology, Jet Propulsion Laboratory. Besoek op 14 April 2010. (4,38 op 3 Oktober 1951)
- ↑ Hall, D.T.; Feldman, P.D.; et al. (1998). "The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede". The Astrophysical Journal. 499 (1): 475–481. Bibcode:1998ApJ...499..475H. doi:10.1086/305604.
Eksterne skakels
- Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Ganumedes (maan).