Volksraad van Suid-Afrika

Die Suid-Afrika-wet (SAW) van 1909 het bestuursvorme bepaal wat in 'n groot mate gegrond was op die Westminster-stelsel. Die wetgewende liggaam (of Parlement) sou twee kamers hê: 'n Volksraad, wie se lede vir 'n tydperk van vyf jaar deur 'n meerderheidstem in enkelvoudige kiesafdelings verkies sou word, en 'n Senaat, wie se lede die vier provinsies gelykwaardig sou verteenwoordig en wie se lede op grond van 'n stelsel van proporsionele verteenwoordiging deur dienende Volksraadslede en lede van die Provinsiale Rade verkies is.

Net soos in Brittanje, op wie se regeringstelsel die Suid-Afrika-wet gegrond was, is die Volksraad ook as die "laer huis" bestempel, hoewel dit verreweg die belangrikste van die twee huise was. Dit is daar waar geskilpunte gevoer en wetgewing hulle beslag gekry het.

1910

Die Suid-Afrika-wet het bepaal dat Kaapland 51 setels sou hê, die Transvaal 36, die Oranje-Vrystaat en Natal 17 elk. 'n Afbakeningskommissie is voor Uniewording aangestel om die verdeling van al vier provinsies in die vasgestelde getal kiesafdelings waar te neem. Volgens die SAW moes 'n herafbakening na elke vyf-jaarlikse sensus onderneem word. Daarom is 'n tweede Afbakeningskommissie in 1912 aangestel na die uitslag van die 1911-sensus bekend gemaak is. Die derde Afbakeningskommissie is in Julie 1919 onder voorsitterskap van sir J.H. Lange aangestel en die vierde, onder die voorsitterskap van Lange, wat na sy dood vervang is deur sir A.W. Mason, in Desember 1922. Laasgenoemde se werk is gegrond op die sensus van 3 Mei 1921.

1923

Daar was volgens die sensus die volgende getal volwasse blanke mans in elk van die provinsies:

• Kaapland: 170 292
• Natal: 41 919
• Transvaal: 149 503
• Oranje-Vrystaat: 49 279

Ná die vierde kommissie sy werk afgehandel het, is die volgende kiesafdelings in Kaapland geskrap: Grens, Kaapstad-Kasteel, Prieska en Woodstock. Albert en Aliwal is geskei, so ook Oos-Londen-Stad en -Noord, Kaapstad-Hanoverstraat het vir Kaapstad-Kasteel vervang, en Gordonië is as nuwe kiesafdeling geskep. Dit het die totaal steeds op 51 te staan gebring.

Weens die voorgesette volksverhuising Noordwaarts, het die getal kiesafdelings in die Transvaal toegeneem van 36 tot 50 binne net 12 jaar. Die enigste ou kiesafdeling deur die vierde kommissie geskrap, was Commissionerstraat. Die enigste twee nuwe kiesafdelings in 1923 was Noordoos-Rand en Delarey. In 1920 het Brakpan, Christiana, Jeppes, Johannesburg-Noord, Pietersburg, Roodepoort, Venstersdorp, Witbank en Wonderboom tot stand gekom. Al nege het tot en met die einde van die Volksraad in 1994 bly voortbestaan.

Tussen 1917 en 1923 is Bloemfontein en Bloemfontein-Distrik se name verander na -Noord en -Suid, Rouxville is afgeskaf en Wepener is geskep.

In Natal is tussen 1917 en 1923 drie kiesafdelings geskep: Durban-Stamford Hill, Illovo en Natal-Kus, terwyl Umlazi, Umzimkulu en Victoria County geskrap is.

1936

Vroue het stemreg in 1930 gekry. Volgens die sensus van 1936 was die getal volwasse Unie-burgers in daardie jaar:

• Kaapland: 440 215
• Natal: 116 606
• Transvaal: 447 181
• Oranje-Vrystaat: 110 596

Met die Transvaal wat die eerste keer vir Kaapland wat bevolking betref verbygesteek het en insgelyks Natal wat die Oranje-Vrystaat verbygesteek het, het Kaapland 59 kiesafdelings gehad teenoor die Transvaal se 60, en Natal 16 teenoor die Oranje-Vrystaat se 15. Die grense van die totaal van 150 kiesfadleings is deur die sewende Afbakeningskommissie onder voorsitterskap van C.W.H. Lansdown, bygestaan deur twee raadslede, bepaal. Die provinsiale kwotas per provinsie was:

• Kaapland: 7 077
• Natal: 5 850
• Transvaal: 5 996
• Oranje-Vrystaat: 7 321

Die kwota's is vasgestel ingevolge die artikel van die SAW wat voorsiening daarvoor gemaak het dat landelike kiesfadelings tot 15% minder kiesers as die gemiddeld kon hê en stedelike kiesfadelings tot 15% meer.

1958

Die laaste verkiesing vir die Volksraad van die Unie is op 16 April 1958 gehou. Toe was daar 1 563 426 geregistreerde kiesers waarvan 1 162 576 gestem het.