Veen: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Jcwf (besprekings | bydraes)
Lyn 23: Lyn 23:


==Verwysings==
==Verwysings==
{{Verwysings}}
{{Verwysings|2}}


{{Koolstofneerslae}}
{{Koolstofneerslae}}

Wysiging soos op 05:34, 9 November 2018

Veen

Veen word dikwels gedefinieer as die gedeeltelik gekarboniseerde plantaardige weefsel wat in vogtige omstandighede deur ontbinding van verskeie plante en mosse gevorm word.[1]

Daar is nogtans grondklassifikasies wat 'n effens breër definisie van veengronde het: gronde wat meer as 65% organiese materiaal bevat. Die eintlike veen is 100% organiese materiaal.

Veen word in moerasse en vleilande gevorm, maar ook hier dek definisies mekaar nie altyd heeltemal nie. 'n Vleiland hoef geen veen te vorm nie.

Veenland in Kanada

Veen kan in gematigde en in tropiese klimate gevorm word, maar die plante wat dit vorm kan taamlik verskil. In tropiese gebied speel bome en hout byvoorbeeld 'n groter rol en bevat die veen hout. In gematigde streke is dit hoofsaaklik Sphagnum-mosse en segges. Die oorgang tussen beide tipes is gewoonlik naby die 35 grade noord of suid. [1]

Turf

Veen bevat groot hoeveelhede water, maar dit kan gedroog word om as brandstof of as grondverbetering in tuine gebruik te word. Die gedroogde vorm word gewoonlik turf genoem.'n Klassifikasie van turf is gebaseer op die graad van die veen se onbinding:[2]

  1. Veselrige turf bestaan hoofsaaklik uit plantvesels (>2/3) gewoonlik van Sphagnum-mosse. Dit het 'n vale ligrooibruin kleur en is gesog vir gebruik in tuine
  2. Bloedturf is donkerrooibruin en bevat 1/3-2/3 plantvesels. Dit word veral uit segges, riete en houtagtige plante gevorm.
  3. Ontbinde turf bevat minder as 1/3 plantvesels. Dit is baie donker en word veral in afsettings op die bodem van 'n meer gevorm

Suid-Afrika

Veen is in Suid-Afrika taamlik seldsaam omdat dit 'n droë land is. In die wêreld vorm veenmoerasse ongeveer 3% van die landoppervlak en groei hulle gemiddeld met 1 -2 mm per jaar. In Suid-Afrikaa is dit bloot 0,5 - 1 mm per jaar. Die meeste vene is minder as 10 000 jaar oud. Daar is elf veenhoudende streke beskryf met 460 vene, die meeste daarvan in Maputaland. Die grootste is die Mkhuze Delta wat saam met die Mbazwana moerasbos die grootste moeraskompleks van Suid-Afrika vorm. Die oudste veen is Mfabeni wat met sy 45 000 jaar een van oudste nog aktiewe vene is die wêreld is.[3]

Sien ook

Verwysings

  1. 1,0 1,1 Nature and Management of Tropical Peat Soils. Issue 59 of FAO soils bulletin, ISSN 0253-2050 J. P. Andriesse Food & Agriculture Org., 1988, ISBN 9251026572, ISBN 9789251026571
  2. A Focus on Peatlands and Peat Mosses Howard Crum, Sandra Planisek University of Michigan Press, 1992, ISBN 0472063782, ISBN 9780472063789
  3. Lani van Vuuren Knowledge hub