Angola: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Administrateur CommonsDelinker vervang "Coat_of_arms_of_Angola.svg" met "Emblem_of_Angola.svg" omrede: File renamed: Criterion 4 (harmonizing names of file set)
Lyn 92: Lyn 92:


== Eksterne skakels ==
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie-inlyn}}
{{Commons-kategorie inlyn}}
{{Wikt-inlyn|Angola}}
{{Wikt-inlyn|Angola}}
* {{en}} {{Wikivoyage}}
* {{en}} {{Wikivoyage}}

Wysiging soos op 09:55, 17 Januarie 2019

Republiek van Angola
República de Angola
Vlag van Angola Wapen van Angola
Vlag Wapen
Volkslied: Angola Avante!
(Portugees vir: "Voorwaarts Angola!")
Ligging van Angola
Hoofstad Luanda

8°50′S 13°20′O / 8.833°S 13.333°O / -8.833; 13.333

Grootste stad Luanda
Amptelike tale Portugees
Regering Unitêre presidensiële
grondwetlike republiek
João Lourenço
Bornito de Sousa
Onafhanklikheid
Vorming
• Portugese kolonisasie
• Onafhanklikheid
• Huidige grondwet


1575
11 November 1975
21 Januarie 2010
Oppervlakte
 - Totaal
 
 - Water (%)
 
1 246 700 km2  (22ste)
481 400 myl2
feitlik niks
Bevolking
 - 2014-sensus
 - Digtheid
 
25 789 024[1]
20,69 / km2 (199ste)
53,6 / myl2
BBP (KKP)
 - Totaal
 - Per capita
2017-skatting

$193,935 miljard[2] (64ste)
$6 882[2] (107de)

BBP (nominaal)
 - Totaal
 - Per capita
2017-skatting

$122,365 miljard[2] (61ste)
$4 342[2] (91ste)

MOI (2013) 0,533[3] (150ste)  –  medium
Gini (2009) 42,7[4] –  laag
Geldeenheid Kwanza (AOA)
Tydsone
 - Somertyd
WAT (UTC+1)
nie toegepas nie (UTC+1)
Internet-TLD .ao
Skakelkode +244

Angola (Portugees: [ɐ̃ˈɡɔlɐ]), amptelik die Republiek van Angola (República de Angola), is 'n land in Suider-Afrika wat grens aan Namibië in die suide, die Demokratiese Republiek van die Kongo in die noordooste, Zambië in die ooste en die Atlantiese Oseaan in die weste. Die provinsie Cabinda, wat hom ten noorde en buite die land self bevind, grens aan die Republiek van die Kongo in die noorde, die Demokratiese Republiek van die Kongo in die suide en die Atlantiese Oseaan in die weste. Angola is 'n lid van die Afrika-unie en 'n voormalige Portugese kolonie wat sy onafhanklikheid in 1975 bereik het. Die hoofstad en grootste stad is Luanda.

Nasa-Satellietbeeld van Angola
Kaart van Angola
Die berge van Lubango

Angola was 'n Portugese kolonie vanaf die 16de eeu tot 1975. Ná onafhanklikwording was Angola van 1975 tot 2002 in 'n ernstige burgeroorlog gedompel. Die oorlog het ook deel uitgemaak van die wêreldwye Koue Oorlog, met Sowjetunie en Kuba wat die kommunisties gesinde MPLA (Movimento Popular de Libertação de Angola – Partido do Trabalho) ondersteun het terwyl Suid-Afrika en die Verenigde State die anti-kommunistiese Unita (União Nacional para a Independência Total de Angola) ondersteun het.

Die land is die naasgrootste petroleum- en diamantprodusent in Afrika suid van die Sahara. Daarteenoor het Angola van die laagste lewensverwagtings- en een van die hoogste kindersterftekoerse in die wêreld.[5] In Augustus 2006 is 'n vredesooreenkoms onderteken met 'n faksie van die Frente para a Libertação do Enclave de Cabinda, FLEC, 'n afgeskeidene guerillagroep van die Cabinda-eksklawe in die noorde van die land, wat steeds aktief is.[6] Nagenoeg 65% van Angola se ruolie is afkomstig van daardie area.

Geografie

Angola het 'n groot binnelandse plato wat skerp daal na 'n smal kusvlakte aan die Atlantiese Oseaan. Dit is die 22ste grootste land ter wêreld (na Niger) met 'n oppervlakte van 1 246 700 km².[7] Dit is vergelykbaar in grootte met Mali en is amper twee keer so groot soos die Amerikaanse deelstaat Texas of vyf keer so groot soos die Verenigde Koninkryk.

Angola word begrens deur Namibië in die suide, Zambië in die ooste, die Demokratiese Republiek van die Kongo in die noordooste en die Atlantiese Oseaan in die weste. Die eksklawe Cabinda grens ook aan die Republiek van die Kongo in die noorde. Angola se hoofstad Luanda lê aan die Atlantiese kus in die noordweste van die land.

Klimaat

Angola se gemiddelde temperatuur aan die kus is 15,6 °C in die winter en 21,1 °C in die somer. Dit het twee seisoene; droë seisoen (Mei tot Oktober) en warm reënseisoen (November tot April).

Geskiedenis

Verwysings

  1. (en) 2014 population census (INE Angola) Geargiveer 6 Mei 2016 op Wayback Machine
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 (en) "Angola". Internasionale Monetêre Fonds. Besoek op 26 September 2017.
  3. (en) "2016 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2016. Besoek op 26 September 2017.
  4. (en) "Gini Index". Wêreldbank. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Februarie 2015. Besoek op 2 Maart 2011. {{cite web}}: Onbekende parameter |deadurl= geïgnoreer (hulp)
  5. (en) Life expectancy at birth, [www.cia.gov] (2009)
  6. (pt) Angola mantém presença militar reforçada em Cabinda, [UOL.com.br] (4 Junie 2008)
  7. (en) "COUNTRY COMPARISON :: AREA". Central Intelligence Agency. Besoek op 26 September 2017.

Eksterne skakels