Sargon van Akkad: Verskil tussen weergawes

Sargon van Akkad
	Koning van Akkadië, Kisj, Lagasj, Umma en Uruk, opperheer van Sumer, Elam, Mari en Jarmut
Dinastie	Huis van Sargon
Bewind	c. 2334–2279 v.C.
Volle naam	Šarru-kin ("die ware/wettige koning")
Gebore	Onbekende datum
	Azupiranu
Gesterf	2279 v.C.
	Akkad, Mesopotamië
Opvolger	Rimush
Gade van	Tashlultum
Kinders	Enheduanna, Rimush, Manishtushu, Ibarum, Abaish-Takal

Blaai deur geskiedenis

← Ouer wysiging Nuwer wysiging →

Content deleted Content added

VisueelWikiteks

Inline

Wysiging soos op 05:43, 20 Maart 2019

Sargon van Akkad, ook bekend as Sargon die Grote (Akkadies: Šarru-kīnu, "die ware/wettige koning"),^[1] was ’n Semitiese Akkadiese keiser wat bekend is vir sy verowering van die Sumeriese stadstaat Argon in die 24ste en 23ste eeu v.C. Hy was die stigter van die dinastie van Akkad en het in die tweede laaste kwart van die 3de millennium v.C. regeer.

Volgens wigskrifbronne was hy die skinker van koning Ur-Zababa van Kisj. Hy het die koning volgens latere bronne vermoedelik vermoor en sy bewind oorgeneem voordat hy probeer het om die hele Mesopotamië te verower. Hy is aanvanklik "Sargon I" genoem, maar latere rekords het getoon daar was ook ’n Assiriese koning met die naam Sargon (na wie gewoonlik as Sargon I verwys word).^[2]

Daar word geglo Sargon se ryk het groot dele van Mesopotamië ingesluit, onder meer dele van die hedendaagse Iran, Klein-Asië en Sirië. Sy hoofstad was die nuwe, maar tot nog toe onontdekte Akkad, wat hy volgens die Sumeriese Koningslys óf laat bou óf laat restoureer het.^[3] Hy word soms beskou as die eerste persoon in die bekende geskiedenis wat ’n multi-etniese, sentraal regeerde ryk geskep het (hoewel dié eer ook die Sumeriese Lugal-anne-mundu of Lugal-Zage-Si kan toekom. Sy dinastie het Mesopotamië sowat een en ’n half eeu lank beheer.^[4]

Sargon was die stamvader van die Sargoniede, wat Assirië die magtigste staat in die hele Nabye Ooste, (met inbegrip van Egipte en Anatolië) gemaak het. Uit korrespondensie van hierdie vorste wat bewaar gebly het, blyk dat hulle hulle in baie van hul daaglikse beslissings laat lei het deur astrologie, wat in daardie tyd tot 'n belangrike "wetenskap" ontwikkel het.

Sargon het 'n einde gemaak aan die ryk van Urartu (Ararat) in Armenië, wat eeue lank al vir die Assiriërs 'n doring in die vlees was. Die beskrywing van hierdie veldtog teen Urartu is een van die mooiste stukkies Assiriese literatuur. Sargon het die Feniciese stad Tirus ook verower en tot aan die grense van die Egiptiese ryk deurgedring. Konings van Ciprus, Frigië in Anatolië en die eilande in die Persiese Golf het almal sy vriendskap en beskerming gesoek.

Sargon het 'n nuwe hoofstad, Dur-Sjarrukin of Sargonsburg (tans Korsabad), laat bou en sy veldtogte in reliëfs verewig. Die volgende koning, Sanherib (704-681 v.C.), het die oorblywende 2 stamme van Israel (Judea, met Jerusalem as hoofstad) probeer verower, maar sy aanslae is deur koning Hiskia afgeweer. Sanherib het ten opsigte van Babilon ŉ versigtige bereid gevoer, maar toe die gebied opstandig bly en Sanherib se seun om die lewe gebring is, het die koning sterk opgetree: Babilon is totaal verwoes en die beeld van Marduk is weer weggevoer (689 v.C.).

Onder Sanherib het Ninevé die hoofstad van Assirië geword. Oorblyfsels van die indrukwekkende parklandskappe en waterwerke wat hy in die stad laat aanlê het, is vandag nog te sien. Sy opvolger, Esarhaddon (680-669 v.C.), het die betrekkinge met Babilon verbeter maar hard teen opstandige Aramese stamme in die suide van Babilonië opgetree.

Esarhaddon het die Kimmeriërs in Klein-Asië verslaan, die Manneërs en Meders in die ooste en die opstandige bewoners van Urartu in die noorde. Daarna het hy 'n waaghalsige onderneming aangepak en geprobeer om die eeue-oue ryk van die Egiptenare te onderwerp. In 671 v.C. het hy 'n voorlopige sukses behaal toe hy Farao Taharka verdryf en die hoofstad Memphis verower het.

Tydens 'n tweede veldtog teen Egipte het die ambisieuse koning egter self gesneuwel. Esarhaddon het voor sy dood reeds sy opvolging gereël: Assurbani pal (668-627v.C.) het koning in Assirië geword en sy broer in Babilonië. Assurbanipal het daarin geslaag om Egipte nog 'n tyd lank in die Assiriese invloedsfeer te hou, maar in 655 v.C. is die Assiriërs deur Psamtik (663-610 v.C.) uit Egipte verdryf. Assurbanipal het egter die res van sy ryk byeengehou: hy het ŉ opstand in Babilonië onderdruk (648 v.C.) en die Elamiete weer eens oorwin.

Die Arabiere het ook met die mag van die Assiriërs kennis gemaak. Assurbanipal het daarop geroem dat hy kon lees en skryf en in al die (Babiloniese) wetenskappe onderrig was. Hy het al die wetenskaplike en literêre werke in die hele Mesopotamië in 'n biblioteek byeengebring. Die kleitablette, waarvan helaas baie beskadig en onvolledig is, is tans in besit van die British Museum in Londen en vorm die basis van kennis oor die Babilonies-Assiriese kultuur van die tydperk.

Verwysings

Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409591, volume 18,

↑ Chavalas 2006
↑ Bromiley, Geoffrey (31 Desember 1996). The international standard Bible encyclopedia (Revised uitg.). William B Eerdmans. ISBN 978-0-8028-3784-4.
↑ Kramer 1963: 60–61
↑ Van de Mieroop 2006: 63

Chavalas, Mark William (29 Junie 2006). The ancient Near East: historical sources in translation. Wiley-Blackwell. p. 23. ISBN 978-0-631-23580-4.
Kramer, S. Noah. The Sumerians: Their History, Culture and Character, Chicago, 1963.
Van de Mieroop, Marc. A History of the Ancient Near East: ca. 3000–323 BC. Blackwell, 2006, ISBN 978-1-4051-4911-2.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia

[1] Chavalas 2006

[Bromiley-2] Bromiley, Geoffrey (31 Desember 1996). The international standard Bible encyclopedia (Revised uitg.). William B Eerdmans. ISBN 978-0-8028-3784-4.

[3] Kramer 1963: 60–61

[4] Van de Mieroop 2006: 63

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Lyn 22: / Lyn 22: @@
 Volgens [[wigskrif]]bronne was hy die skinker van koning [[Ur-Zababa]] van [[Kisj]]. Hy het die koning volgens latere bronne vermoedelik vermoor en sy bewind oorgeneem voordat hy probeer het om die hele [[Mesopotamië]] te verower. Hy is aanvanklik "Sargon&nbsp;I" genoem, maar latere rekords het getoon daar was ook ’n [[Assirië|Assiriese]] koning met die naam Sargon (na wie gewoonlik as [[Sargon I]] verwys word).<ref name=Bromiley>{{cite book|last=Bromiley|first=Geoffrey|title=The international standard Bible encyclopedia|publisher=William B Eerdmans|isbn=978-0-8028-3784-4|url=http://books.google.co.uk/books?id=6OJvO2jMCr8C&pg=PA337&dq=%22sargon+of+akkad%22+%22sargon+I%22+confused&hl=en&ei=wE1ATf-ZOpeShAef18SxCA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CC8Q6AEwAA#v=onepage&q=%22sargon%20of%20akkad%22%20%22sargon%20I%22%20confused&f=false|date=31 Dec 1996|edition=Revised}}</ref>
-Daar word geglo Sargon se ryk het groot dele van Mesopotamië ingesluit, onder meer dele van die hedendaagse [[Iran]], [[Klein-Asië]] en [[Sirië]]. Sy hoofstad was die nuwe, maar tot nog toe onontdekte [[Akkad]], wat hy volgens die [[Sumeriese Koningslys]] óf laat bou óf laat restoureer het.<ref>Kramer 1963: 60–61</ref> Hy word soms beskou as die eerste persoon in die bekende geskiedenis wat ’n multi-etniese, sentraal regeerde ryk geskep het (hoewel dié eer ook die Sumeriese Lugal-anne-mundu of Lugal-Zage-Si kan toekom. Sy dinastie het Mesopotamië sowat een en ’n half eeu lank beheer.<ref>Van de Mieroop 2006: 63</ref>
+Daar word geglo Sargon se ryk het groot dele van Mesopotamië ingesluit, onder meer dele van die hedendaagse [[Iran]], [[Klein-Asië]] en [[Sirië]]. Sy hoofstad was die nuwe, maar tot nog toe onontdekte [[Akkad]], wat hy volgens die [[Sumeriese Koningslys]] óf laat bou óf laat restoureer het.<ref>Kramer 1963: 60–61</ref> Hy word soms beskou as die eerste persoon in die bekende geskiedenis wat ’n multi-etniese, sentraal regeerde ryk geskep het (hoewel dié eer ook die Sumeriese Lugal-anne-mundu of Lugal-Zage-Si kan toekom. Sy dinastie het [[Mesopotamië]] sowat een en ’n half eeu lank beheer.<ref>Van de Mieroop 2006: 63</ref>
+Sargon was die stamvader van die Sargoniede, wat Assirië die magtigste staat in die hele [[Nabye Ooste]], (met inbegrip van Egipte en Anatolië) gemaak het. Uit korrespondensie van hierdie vorste wat bewaar gebly het, blyk dat hulle hulle in baie van hul daaglikse beslissings laat lei het deur astrologie, wat in daardie tyd tot 'n belangrike "wetenskap" ontwikkel het.
+Sargon het 'n einde gemaak aan die ryk van Urartu (Ararat) in [[Armenië]], wat eeue lank al vir die Assiriërs 'n doring in die vlees was. Die beskrywing van hierdie veldtog teen [[Urartu]] is een van die mooiste stukkies Assiriese literatuur. Sargon het die Feniciese stad [[Tiraspol|Tirus]] ook verower en tot aan die grense van die Egiptiese ryk deurgedring. Konings van [[Siprus|Ciprus]], [[Frigië]] in [[Anatolië]] en die eilande in die [[Persiese Golf]] het almal sy vriendskap en beskerming gesoek.
+Sargon het 'n nuwe hoofstad, Dur-Sjarrukin of Sargonsburg (tans [[Korsabad]]), laat bou en sy veldtogte in reliëfs verewig. Die volgende koning, [[Sanherib]] (704-681 v.C.), het die oorblywende 2 stamme van Israel (Judea, met Jerusalem as hoofstad) probeer verower, maar sy aanslae is deur koning Hiskia afgeweer. Sanherib het ten opsigte van Babilon ŉ versigtige bereid gevoer, maar toe die gebied opstandig bly en Sanherib se seun om die lewe gebring is, het die koning sterk opgetree: Babilon is totaal verwoes en die beeld van [[Marduk]] is weer weggevoer (689 v.C.).
+Onder Sanherib het [[Nineve|Ninevé]] die hoofstad van Assirië geword. Oorblyfsels van die indrukwekkende parklandskappe en waterwerke wat hy in die stad laat aanlê het, is vandag nog te sien. Sy opvolger, Esarhaddon (680-669 v.C.), het die betrekkinge met Babilon verbeter maar hard teen opstandige Aramese stamme in die suide van Babilonië opgetree.
+[[Esarhaddon]] het die [[Kimmeriërs]] in [[Klein-Asië]] verslaan, die [[Manneërs]] en [[Meders]] in die ooste en die opstandige bewoners van Urartu in die noorde. Daarna het hy 'n waaghalsige onderneming aangepak en geprobeer om die eeue-oue ryk van die [[Egiptenare]] te onderwerp. In 671 v.C. het hy 'n voorlopige sukses behaal toe hy [[Farao Taharka]] verdryf en die hoofstad [[Memphis (Egipte)|Memphis]] verower het.
+Tydens 'n tweede veldtog teen Egipte het die ambisieuse koning egter self gesneuwel. [[Esarhaddon]] het voor sy dood reeds sy opvolging gereël: Assurbani pal (668-627v.C.) het koning in Assirië geword en sy broer in Babilonië. [[Assurbanipal]] het daarin geslaag om Egipte nog 'n tyd lank in die Assiriese invloedsfeer te hou, maar in 655 v.C. is die Assiriërs deur [[Psamtik I|Psamtik]] (663-610 v.C.) uit [[Egipte]] verdryf. Assurbanipal het egter die res van sy ryk byeengehou: hy het ŉ opstand in [[Babilonië]] onderdruk (648 v.C.) en die [[Elamiete]] weer eens oorwin.
+Die Arabiere het ook met die mag van die Assiriërs kennis gemaak. [[Assurbanipal]] het daarop geroem dat hy kon lees en skryf en in al die (Babiloniese) wetenskappe onderrig was. Hy het al die wetenskaplike en literêre werke in die hele Mesopotamië in 'n biblioteek byeengebring. Die kleitablette, waarvan helaas baie beskadig en onvolledig is, is tans in besit van die British Museum in Londen en vorm die basis van kennis oor die Babilonies-Assiriese kultuur van die tydperk.
 == Verwysings ==
+* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409591, volume 18,
 {{Verwysings}}
 *{{cite book|last=Chavalas|first=Mark William|title=The ancient Near East: historical sources in translation|date=29 Jun 2006|publisher=Wiley-Blackwell|isbn=978-0-631-23580-4|url=http://books.google.com/?id=4tUCnNLGw4UC&pg=PA23&dq=Sargon++++legitimate++chavalas#v=onepage&q&f=false|page=23}}