Notre-Dame-katedraal: Verskil tussen weergawes
kNo edit summary Etiket: 2017-bronwysiging |
Stilistiese verbeteringe |
||
| Lyn 4: | Lyn 4: | ||
[[Lêer:Notre-Dame de Paris from the Pont de la Tournelle.jpg|duimnael|links|Die katedraal se ligging op die Seine-eiland Île de la Cité - soos gesien vanaf die brug Pont de la Tournelle. In die antieke tydperk, toe Parys nog as ''Lutetia Parisiorum'' bekendgestaan het, was hier 'n [[Romeinse Ryk|Romeinse]] tempel geleë]] |
[[Lêer:Notre-Dame de Paris from the Pont de la Tournelle.jpg|duimnael|links|Die katedraal se ligging op die Seine-eiland Île de la Cité - soos gesien vanaf die brug Pont de la Tournelle. In die antieke tydperk, toe Parys nog as ''Lutetia Parisiorum'' bekendgestaan het, was hier 'n [[Romeinse Ryk|Romeinse]] tempel geleë]] |
||
[[Lêer:Notre Dame on fire 15042019-1 (cropped).jpg|duimnael|Vlamme slaan saans op 15 April 2019 by die katedraal se dak uit. Die Middeleeuse daktimmerasie, waarvoor sowat 14 000 eikeboomstamme gebruik is, was een van die oudstes in Parys<ref>[http://www.notredamedeparis.fr/la-cathedrale/architecture/ ''Notre-Dame de Paris: Architecture. Besoek op 16 April 2019'']</ref>]] |
[[Lêer:Notre Dame on fire 15042019-1 (cropped).jpg|duimnael|Vlamme slaan saans op 15 April 2019 by die katedraal se dak uit. Die Middeleeuse daktimmerasie, waarvoor sowat 14 000 eikeboomstamme gebruik is, was een van die oudstes in Parys<ref>[http://www.notredamedeparis.fr/la-cathedrale/architecture/ ''Notre-Dame de Paris: Architecture. Besoek op 16 April 2019'']</ref>]] |
||
Die '''Notre-Dame-katedraal''' ([[Frans]]: ''Cathédrale Notre-Dame de Paris'' [nɔtʁə dam də paʁi] {{Audio|Cathedrale de Nothre Dame.ogg|luister}}) is 'n [[katedraal]] in [[Gotiese argitektuur|vroeggotiese]] styl. |
Die '''Notre-Dame-katedraal''' ([[Frans]]: ''Cathédrale Notre-Dame de Paris'' [nɔtʁə dam də paʁi] {{Audio|Cathedrale de Nothre Dame.ogg|luister}}) is 'n [[katedraal]] in [[Gotiese argitektuur|vroeggotiese]] styl. Notre-dame de Paris het groot nasionale belang as kroningskatedraal van keiser Napoléon Bonaparte (Franse konings is tradisioneel nie in Parys gekroon nie, maar in die katedraal van Reims) en as simboliese middelpunt van Frankryk. Sy [[klok]]ke is in 1944 gelui om die bevryding van Duitse besetting te verkondig. Hierdie besetting het byna in 'n tragedie geëindig: op 23 Augustus van dié jaar het [[Adolf Hitler]] die bevel gegee om die katedraal en ander historiese monumente voor die onttrekking van Duitse magte uit die Franse hoofstad op te blaas. Die Duitse kommandant generaal Dietrich van Choltitz het egter geweier om dié bevel uit te voer.<ref>[https://www.welt.de/geschichte/zweiter-weltkrieg/article131501227/Brennt-Paris-ja-oder-nein.html ''www.welt.de: Geschichte - Zweiter Weltkrieg: "Brennt Paris - ja oder nein?" Besoek op 16 April 2019'']</ref> Sedert 1979 maak Notre-Dame deel uit van die [[Unesco]]-[[Wêrelderfenisgebied|wêrelderfenis]]. |
||
Die Notre-Dame-katedraal is gebou op die [[eiland]] in die middel van die [[Seine|Seinerivier]] ("[[Île de la Cité]]") in die sentrum van [[Parys]] in opdrag van die [[biskop]] Maurice de Sully tydens die regentskap van koning [[Lodewyk VII van Frankryk|Lodewyk VII]]. Lodewyk, 'n bekende kruisvaarder, het die katedraal as simbool vir sy geloof laat oprig, veraf van die gevegte in die Heilige Land, maar ook om die guns van kerkverteenwoordigers te wen. |
Die Notre-Dame-katedraal is gebou op die [[eiland]] in die middel van die [[Seine|Seinerivier]] ("[[Île de la Cité]]") in die sentrum van [[Parys]] in opdrag van die [[biskop]] Maurice de Sully tydens die regentskap van koning [[Lodewyk VII van Frankryk|Lodewyk VII]]. Lodewyk, 'n bekende kruisvaarder, het die katedraal as simbool vir sy geloof laat oprig, veraf van die gevegte in die Heilige Land, maar ook om die guns van kerkverteenwoordigers te wen. |
||
Wysiging soos op 15:08, 16 April 2019
 | Hierdie artikel dokumenteer 'n aktuele gebeurtenis. Inligting kan vinnig verander namate die gebeurtenis ontvou, en die eerste nuusberigte mag onbetroubaar wees. Die nuutste wysigings aan hierdie artikel mag verouderd wees. |
.jpg)
Die Notre-Dame-katedraal (Frans: Cathédrale Notre-Dame de Paris [nɔtʁə dam də paʁi] ) is 'n katedraal in vroeggotiese styl. Notre-dame de Paris het groot nasionale belang as kroningskatedraal van keiser Napoléon Bonaparte (Franse konings is tradisioneel nie in Parys gekroon nie, maar in die katedraal van Reims) en as simboliese middelpunt van Frankryk. Sy klokke is in 1944 gelui om die bevryding van Duitse besetting te verkondig. Hierdie besetting het byna in 'n tragedie geëindig: op 23 Augustus van dié jaar het Adolf Hitler die bevel gegee om die katedraal en ander historiese monumente voor die onttrekking van Duitse magte uit die Franse hoofstad op te blaas. Die Duitse kommandant generaal Dietrich van Choltitz het egter geweier om dié bevel uit te voer.[2] Sedert 1979 maak Notre-Dame deel uit van die Unesco-wêrelderfenis.
Die Notre-Dame-katedraal is gebou op die eiland in die middel van die Seinerivier ("Île de la Cité") in die sentrum van Parys in opdrag van die biskop Maurice de Sully tydens die regentskap van koning Lodewyk VII. Lodewyk, 'n bekende kruisvaarder, het die katedraal as simbool vir sy geloof laat oprig, veraf van die gevegte in die Heilige Land, maar ook om die guns van kerkverteenwoordigers te wen.
Die eerste steen is in 1163 geplaas deur pous Alexander III. Die katedraal is in 1345 voltooi en tans - net soos alle kerkgeboue in Frankryk volgens die Wet oor die skeiding van kerk en staat van Desember 1905 - in staatsbesit, alhoewel Rooms-Katolieke kerkdienste steeds hier gehou word. Notre Dame is 130 meter lang en bied plek vir sowat 10 000 gelowiges, die twee nie-afgeboude torings het altwee 'n hoogte van 69 meter. Die torings kan beklim word en bied 'n uitsig oor die stad.
Gedurende die Franse Rewolusie is die katedraal en baie van sy kunsskatte in 1793 beskadig of geplunder. Later het rewolusionêres dit tydelik omgeskep in iets wat hulle nader aan die hart gelê het as geloofsake - 'n wynkelder. Die rewolusionêr Maximilien de Robespierre het, eweneens in 1793, nuwe nie-religieuse betekenis aan die sakrale gebou gegee as "Tempel van die Rede". Onder keiser Napoléon Bonaparte is Notre-Dame se status as kerkgebou en plek van aanbidding herstel, maar min herstelwerk is gedoen om die katedraal van verval te red. Eers vanaf 1845 het dit 'n 23-jarige restourasie ondergaan deur E.E. Viollet-le-Duc. Die katedraal word tans veral bedreig deur verwering en lugbesoedeling. Sedert 1991 is daar 'n nuwe restourasie aan die gang wat amper voltooi is.
Op 15 April 2019 het 'n brand in die katedraal uitgebreek.[3] Die vieringtoring of sentrale houttorinkie, wat met lood oortrek was, het net soos die gesofistikeerde Middeleeuse houtdak ineengestort, en groot skade is aan die binnekant van die katedraal aangerig. Volgens brandweerkommandant Jean-Claude Gallet is twee derdes van die katedraaldak vernietig. Die buitestruktuur en noordelike kloktoring het nogtans bewaar gebly sodat die katedraal heel waarskynlik in sy geheel gered en herbou sal kan word. 'n Groot brand beteken in elk geval dat muurstene, wat deur metaalhakies met mekaar verbind en in plek gehou word, aan temperature van meer as 800 °C blootgestel word.
Daar word vermoed dat die oorsaak van die brand verband hou met die voortgesette opknapping. Spesialiste was besig om die katedraal se fasade skoon te maak. Soos vermeld word, het die brand in die boonste gedeelte van die betrokke steierwerk uitgebreek.[4][5][6] Geen werkers en ambagsmanne was aanwesig toe die brand uitgebreek het. Een brandbestryder is ernstig beseer.
Die brand is intussen onder beheer en die afkoelingsfase het begin. Deskundiges sal eers daarna in staat wees om die presiese omvang van die brandskade te bepaal. Baie van die katedraal se kunsskatte is tydens die restourasiewerk elders bewaar, ander kon tydens brandbestryding gered word.
Onderhoud en restourasie
Die Franse staat as katedraaleienaar stel net 'n klein gedeelte van die bedrae beskikbaar wat vir onderhoud en dringende restourasiewerk benodig word. So is 'n stigting - Friends of Notre-Dame de Paris - gevestig met die doel om donasies onder meer in die Verenigde State te werf. Nog in 2018 is beraam dat die koste hiervan €150 miljoen sal beloop.[7]
Sien ook
Verwysings
- ↑ Notre-Dame de Paris: Architecture. Besoek op 16 April 2019
- ↑ www.welt.de: Geschichte - Zweiter Weltkrieg: "Brennt Paris - ja oder nein?" Besoek op 16 April 2019
- ↑ País, El (15 April 2019). "La catedral de Notre Dame de París sufre un importante incendio". El País (in Spaans). ISSN 1134-6582. Besoek op 15 April 2019.
- ↑ CNBC (15 April 2019). "Paris' Notre Dame Cathedral on fire". www.cnbc.com.
- ↑ Brand breek uit by Notre Dame-katedraal in Parys. Maroela Media (15 April 2019). URL besoek op 15 April 2019.
- ↑ Foto’s: Die wêreld treur oor Notre Dame. Maroela Media (16 April 2019). URL besoek op 16 April 2019.
- ↑ Deutsche Welle, 6 Februarie 2018: "Notre-Dame de Paris" bröckelt. Besoek op 15 April 2019
Eksterne skakels
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Notre-Dame-katedraal.- (en) (fr) Amptelike webwerf
Koördinate: 48°51′11″N 2°20′59″O / 48.85306°N 2.34972°O
