Sergiu Celibidache: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Blaai deur geskiedenis
Nuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Geskep deur die bladsy "Sergiu Celibidache" te vertaal
 
No edit summary
Lyn 1: Lyn 1:
[[Bestand:CelibidacheAtCurtis.jpg|duimnael|260x260px|Celibidache ingee 1984 'n masterclass]]
[[Bestand:Fotothek_df_pk_0000267_017.jpg|duimnael|403x403px|Celibidache repeteert in 1946 met die [[Berliner Philharmoniker]]]]
'''Sergiu Celibidache''' ([[Roemenië]], [[11 Julie]] [[1912]] - [[Parys]], [[14 Augustus]] [[1996]]) was 'n [[Roemenië|Roemeense]] dirigent.
'''Sergiu Celibidache''' ([[Roemenië]], [[11 Julie]] [[1912]] - [[Parys]], [[14 Augustus]] [[1996]]) was 'n [[Roemenië|Roemeense]] dirigent.


Lyn 6: Lyn 4:
Celibidache heet eintlik Celibidachi; sy naam het sy bekende vorm gekry as gevolg van 'n fout van 'n regeringsbeampte. Hy het eers in [[Boekarest]] en [[Parys]] gestudeer en daarna musiek, [[wiskunde]] en [[filosofie]] in [[Berlyn]] studeer. Celibidache het 'n proefskrif oor Josquin Desprez geskryf. As jong musikant het hy egter min kanse ontvang om te dirigeer, welke hom egter meer tyd gegun het om homself in musiekteorie te verdiep.
Celibidache heet eintlik Celibidachi; sy naam het sy bekende vorm gekry as gevolg van 'n fout van 'n regeringsbeampte. Hy het eers in [[Boekarest]] en [[Parys]] gestudeer en daarna musiek, [[wiskunde]] en [[filosofie]] in [[Berlyn]] studeer. Celibidache het 'n proefskrif oor Josquin Desprez geskryf. As jong musikant het hy egter min kanse ontvang om te dirigeer, welke hom egter meer tyd gegun het om homself in musiekteorie te verdiep.


In 1945 blyk hy in die bevryde Berlyn, na die onverwagte sterfte van Leo Borchard, feitlik die enige aanwesige dirigent te wees om die Berliner Philharmoniker te lei vir soverre Wilhelm Furtwängler dié orkes nie kon dirigeer nie. Celibidache funksioneer dus tot 1952 amptelik as dirigent 'ad interim'. Toe Furtwängler in 1954 gesterf het, het die [[Berliner Philharmoniker]] egter nie vir Celibidache aangestel nie, maar eerder vir [[Herbert von Karajan]] as hoof-dirigent aangestel, deels omdat Karajan graag plaatopnames gemaak het, welke Celibidache fel teen was. Dit het 'n breek met die orkes veroorsaak, wat daartoe gegelei het dat Celibidache net nog een keer in sy lewe (in 1992) die orkes gedirigeer het. Vanaf 1952 het hy wêreldwyd saam met vele orkeste gewerk, van [[Venezuela]] tot [[Swede]], en verder in Parys en [[Stuttgart]].<ref>Annemarie Kleinert: ''Berliner Philharmoniker von Karajan bis Rattle''. Jaron, Berlin 2005, p. 1–189. ISBN 3-89773-131-2; ([http://www.physik.fu-berlin.de/~kleinert/kleinerta/pubengl.html#b5 online])</ref><ref>Klaus Lang: ''"Lieber Herr Celibidache…". Wilhelm Furtwängler und sein Statthalter. Ein Philharmonischer Konflikt in der Berliner Nachkriegszeit''. M&T Edition Musik & Theater, Zürich, 1994, ISBN 3-7265-6016-5</ref>
In 1945 blyk hy in die bevryde Berlyn, na die onverwagte sterfte van Leo Borchard, feitlik die enige aanwesige dirigent te wees om die Berliner Philharmoniker te lei vir soverre Wilhelm Furtwängler dié orkes nie kon dirigeer nie. Celibidache funksioneer dus tot 1952 amptelik as dirigent 'ad interim'. Toe Furtwängler in 1954 gesterf het, het die [[Berliner Philharmoniker]] egter nie vir Celibidache aangestel nie, maar eerder vir [[Herbert von Karajan]] as hoof-dirigent aangestel, deels omdat Karajan graag plaatopnames gemaak het, welke Celibidache fel teen was. Dit het 'n breuk met die orkes veroorsaak, wat daartoe gelei het dat Celibidache net nog een keer in sy lewe (in 1992) die orkes gedirigeer het. Vanaf 1952 het hy wêreldwyd saam met vele orkeste gewerk, van [[Venezuela]] tot [[Swede]], en verder in Parys en [[Stuttgart]].<ref>Annemarie Kleinert: ''Berliner Philharmoniker von Karajan bis Rattle''. Jaron, Berlin 2005, p. 1–189. ISBN 3-89773-131-2; ([http://www.physik.fu-berlin.de/~kleinert/kleinerta/pubengl.html#b5 online])</ref><ref>Klaus Lang: ''"Lieber Herr Celibidache…". Wilhelm Furtwängler und sein Statthalter. Ein Philharmonischer Konflikt in der Berliner Nachkriegszeit''. M&T Edition Musik & Theater, Zürich, 1994, ISBN 3-7265-6016-5</ref>


In 1979 word hy dirigent van die Münchner Philharmoniker. Hy het dié orkes gevorm tot 'n formidabele ensemble wat hoog aangeskryf is. Celibidache maak in sy Münchense jare veral naam met sy vertolkings van [[Anton Bruckner]]. Hy sit daarmee 'n tradisie voort van die Münchner Philharmoniker, 'n simfonieorkes wat van enkele [[Simfonie|simfonies]] van Bruckner die première van die oorsponklike weergawes gespeel het. Karakteristiek en baie opmerklik is die opvatting jeens Celibidache se musikale tempo. Sy uitvoering van die Adagio's duur opmerklik langer as ander dirigente.
In 1979 word hy dirigent van die Münchner Philharmoniker. Hy het dié orkes tot 'n formidabele ensemble gevorm wat hoog aangeskryf was. Celibidache maak in sy Münchense jare veral naam met sy vertolkings van [[Anton Bruckner]]. Hy sit daarmee 'n tradisie voort van die Münchner Philharmoniker, wat die premières van sommige van die oorsponklike weergawes van Bruckner se [[Simfonie|simfonieë]] gespeel het. Karakteristiek en baie opmerklik is die opvatting van Celibidache se musikale tempo - sy uitvoering van die Adagio's duur opmerklik langer as ander dirigente.


Hy het 'n reputasie gehad dat 'n moeilike persoon was. As perfectionist eis hy dat baie repetitisies gedoen word . Sy tydperk by die Müncher Philharmoniker was gekenmerk deur langdurige konflikte. 'n Geskil met 'n tromboonspeler wat gelyke behandeling geeis het, omrede Celibidache van mening was dat 'n vrou nie die solotromboonspeler behoort te wees nie, het twaalf jaar geduur voordat die regter haar gelyk gegee het.<ref>Monique Buzzarté: ''"We Need a Man for Solo Trombone": Abbie Conant's Story''. IAWM Journal (International Alliance for Women in Music), februari 1996, p. 8–11.</ref>
Hy het 'n reputasie gehad dat hy 'n moeilike persoon was om mee oor die weg te kom. As perfeksionis eis hy telkens dat repetitisies aanhoudend gedoen word. Sy tydperk by die Müncher Philharmoniker was gekenmerk deur langdurige konflikte. 'n Geskil met 'n tromboonspeler wat gelyke behandeling geëis het, omrede Celibidache van mening was dat 'n vrou nie die solotromboonspeler behoort te wees nie, het twaalf jaar geduur voordat 'n regter haar gelyk gegee het.<ref>Monique Buzzarté: ''"We Need a Man for Solo Trombone": Abbie Conant's Story''. IAWM Journal (International Alliance for Women in Music), februari 1996, bl. 8–11.</ref>


Celibidaches se afkeer van klankopnames kom voort uit sy opvatting dat die belewenis van musiek 'n transendente ervaring is, wat slegs tot sy reg kan kom tydens 'n lewendige uitvoering. Sodoende het daar eers na Celibidache se dood gemagtigde konsertuitvoerings verskyn. Sy groot liefde vir en kennis van musiek, staan egter uit bo alle twyfel, maar tog het hy nie teruggestaan daarvoor om met karakteristieke heftigheid in 'n [[Partituur]] in te gryp waar hy dit nodig geag het nie. Sy reuse ervaring en sy musiekteoretiese insigte dra hy oor tydens sy meestersklasse. Opvalend hiervan was sy praktyk om studente kamermusiek te laat speel om so hul gevoel vir ensemblespel te verskep en die besef van die belang daarvan by hulle tuis te bring .<ref>Toen een muziekjournalist aan Celibidaches echtgenote Ioana Procopie Dimitrescu vroeg waarom gemaakte concertopnamen niet konden worden uitgebracht, zou zij geantwoord hebben: "Wacht u maar tot ik weduwe ben".</ref>
Celibidache se afkeer van klankopnames kom voort uit sy opvatting dat die belewenis van musiek 'n transendente ervaring is, wat slegs tot sy reg kan kom tydens 'n lewendige uitvoering. Sodoende het daar eers na Celibidache se dood gemagtigde konsertuitvoerings verskyn. Sy groot liefde vir en kennis van musiek, staan egter uit bo alle twyfel, maar tog het hy nie teruggestaan daarvoor om met karakteristieke heftigheid in 'n [[partituur]] in te gryp waar hy dit nodig geag het nie. Sy reuse ervaring en sy musiekteoretiese insigte dra hy oor tydens sy meestersklasse. Opvallend hiervan was sy praktyk om studente kamermusiek te laat speel om so hul gevoel vir ensemblespel te verskep en die besef van die belang daarvan by hulle tuis te bring .<ref>Toe 'n musiekjoernalis aan Celibidache se eggenote, Ioana Procopie Dimitrescu, vra waarom sy concertopnames nie uitgebring is nie, is sy geantwoord met: "U moet maar wag totdat ek 'n weduwee is".</ref>


Veral deur sy interpretasies, maar ook deur sy [[Zen]] gebaseerde lewensopvatting en sy afkeer van die wat in sy oe 'n te vlugtige en kommersiële musikale bedryf was het Celibidache in die laaste dekades van sy lewe 'n kultstatus onder musiekliefhebbers verkry.
Veral deur sy interpretasies, maar ook deur sy [[Zen]] gebaseerde lewensopvatting en sy afkeer van dit wat in sy oë 'n te kommersiëel ingestelde musiekbedryf was, het Celibidache in die laaste dekades van sy lewe 'n kultstatus onder musiekliefhebbers verkry.


== Literatuur ==
== Literatuur ==
Lyn 33: Lyn 31:


{| class="toccolours" role="presentation"
{| class="toccolours" role="presentation"
|<span>Bronnen, noten en/of referenties</span>
|<span>Bronne, notas en/of verwysings</span>
<div class="reflist">
<div class="reflist">
<references /></div>
<references /></div>
|}
|}
{{Commons-kategorie|Sergiu Celibidache}}
{{Commons-kategorie|Sergiu Celibidache}}
{{DEFAULTSORT:Celibidache,Sergiu}}
[[Kategorie:Dirigente]]
[[Kategorie:Dirigente]]
[[Kategorie:Geboortes in 1912]]
[[Kategorie:Geboortes in 1912]]

Wysiging soos op 09:17, 10 Julie 2019

Sergiu Celibidache (Roemenië, 11 Julie 1912 - Parys, 14 Augustus 1996) was 'n Roemeense dirigent.

Lewe en werk

Celibidache heet eintlik Celibidachi; sy naam het sy bekende vorm gekry as gevolg van 'n fout van 'n regeringsbeampte. Hy het eers in Boekarest en Parys gestudeer en daarna musiek, wiskunde en filosofie in Berlyn studeer. Celibidache het 'n proefskrif oor Josquin Desprez geskryf. As jong musikant het hy egter min kanse ontvang om te dirigeer, welke hom egter meer tyd gegun het om homself in musiekteorie te verdiep.

In 1945 blyk hy in die bevryde Berlyn, na die onverwagte sterfte van Leo Borchard, feitlik die enige aanwesige dirigent te wees om die Berliner Philharmoniker te lei vir soverre Wilhelm Furtwängler dié orkes nie kon dirigeer nie. Celibidache funksioneer dus tot 1952 amptelik as dirigent 'ad interim'. Toe Furtwängler in 1954 gesterf het, het die Berliner Philharmoniker egter nie vir Celibidache aangestel nie, maar eerder vir Herbert von Karajan as hoof-dirigent aangestel, deels omdat Karajan graag plaatopnames gemaak het, welke Celibidache fel teen was. Dit het 'n breuk met die orkes veroorsaak, wat daartoe gelei het dat Celibidache net nog een keer in sy lewe (in 1992) die orkes gedirigeer het. Vanaf 1952 het hy wêreldwyd saam met vele orkeste gewerk, van Venezuela tot Swede, en verder in Parys en Stuttgart.[1][2]

In 1979 word hy dirigent van die Münchner Philharmoniker. Hy het dié orkes tot 'n formidabele ensemble gevorm wat hoog aangeskryf was. Celibidache maak in sy Münchense jare veral naam met sy vertolkings van Anton Bruckner. Hy sit daarmee 'n tradisie voort van die Münchner Philharmoniker, wat die premières van sommige van die oorsponklike weergawes van Bruckner se simfonieë gespeel het. Karakteristiek en baie opmerklik is die opvatting van Celibidache se musikale tempo - sy uitvoering van die Adagio's duur opmerklik langer as ander dirigente.

Hy het 'n reputasie gehad dat hy 'n moeilike persoon was om mee oor die weg te kom. As perfeksionis eis hy telkens dat repetitisies aanhoudend gedoen word. Sy tydperk by die Müncher Philharmoniker was gekenmerk deur langdurige konflikte. 'n Geskil met 'n tromboonspeler wat gelyke behandeling geëis het, omrede Celibidache van mening was dat 'n vrou nie die solotromboonspeler behoort te wees nie, het twaalf jaar geduur voordat 'n regter haar gelyk gegee het.[3]

Celibidache se afkeer van klankopnames kom voort uit sy opvatting dat die belewenis van musiek 'n transendente ervaring is, wat slegs tot sy reg kan kom tydens 'n lewendige uitvoering. Sodoende het daar eers na Celibidache se dood gemagtigde konsertuitvoerings verskyn. Sy groot liefde vir en kennis van musiek, staan egter uit bo alle twyfel, maar tog het hy nie teruggestaan daarvoor om met karakteristieke heftigheid in 'n partituur in te gryp waar hy dit nodig geag het nie. Sy reuse ervaring en sy musiekteoretiese insigte dra hy oor tydens sy meestersklasse. Opvallend hiervan was sy praktyk om studente kamermusiek te laat speel om so hul gevoel vir ensemblespel te verskep en die besef van die belang daarvan by hulle tuis te bring .[4]

Veral deur sy interpretasies, maar ook deur sy Zen gebaseerde lewensopvatting en sy afkeer van dit wat in sy oë 'n te kommersiëel ingestelde musiekbedryf was, het Celibidache in die laaste dekades van sy lewe 'n kultstatus onder musiekliefhebbers verkry.

Literatuur

  • Sergiu Celibidache: Über musikalische Phänomenologie. Ein Vortrag und weitere Materialien. Wißner, Augsburg, 2008. ISBN 978-3-89639-641-9
  • Klaus Weiler: Celibidache – Musiker und Philosoph. Eine Annäherung. Wißner, Augsburg, 2008. ISBN 978-3-89639-642-6
  • Klaus Umbach: Celibidache – der andere Maestro. Piper, München, 1995. ISBN 3-492-03719-4
  • Konrad Rufus Müller, Harald Eggebrecht, Wolfgang Schreiber: Sergiu Celibidache. Lübbe, Bergisch-Gladbach, 1992 ISBN 3-7857-0650-2

Eksterne skakels

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Sergiu_Celibidache&oldid=2012781"