Siprus: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
No edit summary
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 75: Lyn 75:
Die eiland word al 12 000 jaar lank bewoon en al die antieke magte in die omgewing het dit al beset.
Die eiland word al 12 000 jaar lank bewoon en al die antieke magte in die omgewing het dit al beset.


Ciprus is gekoloniseer deur mense sedert die middel van die Neolithicum. Na 'n ekologiese ramp rondom 6000 vC het die eiland 'n geruime tyd ontbloot, maar nuwe setlaars het in die [[Kopertydperk]] aangekom. As gevolg van groot hoeveelhede kopererts het die eiland 'n belangrike rol gespeel in die Mediterreense handel in die [[Bronstydperk]] en vroeë [[Oudheid]]. Alhoewel die eiland oorspronklik bewoon is deur inheemse bevolking, blykbaar verband hou met die pre-Semitiese kulture van die Midde-Ooste, het die meeste eilandbewoners gedurende 10-5 eeue hul taal van inheems tot Grieks verplaas sonder skynbare spore van inval of kulturele verandering. Ciprus het 'n kultuur wat verskil van Griekeland tot die Romeinse verowering gehandhaaf.
Siprus is sedert die middel van die Neolitikum deur mense gekoloniseer. Na 'n ekologiese ramp rondom 6000 vC was die eiland 'n geruime tyd onbewoond, maar nuwe setlaars het in die [[Kopertydperk]] aangekom. As gevolg van groot hoeveelhede kopererts het die eiland in die [[Bronstydperk]] en vroeë [[Oudheid]] 'n belangrike rol gespeel in die Mediterreense handel. Alhoewel die eiland oorspronklik bewoon is deur inheemse bevolking, blykbaar verband hou met die pre-Semitiese kulture van die Midde-Ooste, het die meeste eilandbewoners gedurende de 10de-5de eeue hul taal van inheems na Grieks verskuif sonder skynbare spore van inval of kulturele verandering. Siprus het tot die Romeinse verowering 'n kultuur wat verskil van Griekeland s'n gehandhaaf.


Van 1878 tot 1960 was dit in Britse hande. Daarna word dit onafhanklik. In 1974 raak Griekeland en Turkye in ’n skermutseling oor die eiland betrokke en dit word defacto in 'n Grieks-Sipriotiese deel (die suidwestelike twee derdes) en ’n Turks-Sipriotiese deel (die noordoostelike derde) verdeel.<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref>
Van 1878 tot 1960 was dit in Britse hande. Daarna word dit onafhanklik. In 1974 raak Griekeland en Turkye in ’n skermutseling oor die eiland betrokke en dit word defacto in 'n Grieks-Sipriotiese deel (die suidwestelike twee derdes) en ’n Turks-Sipriotiese deel (die noordoostelike derde) verdeel.<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref>

Wysiging soos op 05:53, 16 Julie 2019

Κυπριακή Δημοκρατία (Grieks)
Kıbrıs Cumhuriyeti (Turks)
Republiek Siprus
Vlag van Siprus Wapen van Siprus
Vlag Wapen
Volkslied: Volkslied van Vryheid
Ligging van Siprus
Hoofstad Nicosia

35°10′N 33°22′O / 35.167°N 33.367°O / 35.167; 33.367

Grootste stad Nicosia
Amptelike tale Grieks en Turks
Regering Unitêre presidensiële
grondwetlike republiek
Nicos Anastasiades
Onafhanklikheid
Onafhanklikheid
• Zürich en Londen ooreenkoms
• Onafhanklikheid verklaar
• Onafhanklikheidsdag

van die Verenigde Koninkryk
19 Februarie 1959
16 Augustus 1960
1 Oktober 1960
Oppervlakte
 - Totaal
 
 - Water (%)
 
9 251a km2  (168ste)
3 572 myl2
9
Bevolking
 - 2011-skatting
 - 2011-sensus
 - Digtheid
 
1 117 000a[1] (-)
838 897[2]
90,7 / km2 (114de)
234,85 / myl2
BBP (KKP)
 - Totaal
 - Per capita
2013-skatting

$23,613 miljard[3]
$27 085[3]

BBP (nominaal)
 - Totaal
 - Per capita
2012-skatting

$23,006 miljard[3]
$26 389[3]

MOI (2013) 0,848[4] (31ste)  –  baie hoog
Gini (2011) 29,1[5](19de) –  laag
Geldeenheid Euro (€) (EUR)
Tydsone
 - Somertyd
OET (UTC+2)
OEST (UTC+3)
Internet-TLD .cy
Skakelkode +357
a. Insluitend Noord-Siprus, die VN-buffersone en Akrotiri en Dhekelië.
b. uitsluitend Noord-Siprus.

Die Republiek Siprus, ook Ciprus (Grieks: Κυπριακή Δημοκρατία / Kypriakí Dimokratía, Turks: Kıbrıs Cumhuriyeti), is 'n eilandnasie op die eiland Siprus in die noordooste van die Middellandse See, sowat 70 km suid van Turkye, 100 km wes van Sirië, en 500 km oos van Griekeland. Siprus is die derde grootste eiland in die Middellandse SeeSisilië en Sardinië. Dit het vlaktes aan die suidkus en ’n sentrale vlakte met berge noord en suid daarvan. Die hoofstad en grootste stad is Nicosia (Grieks: Levkosía en Turks: Lefkoşa). Ander belangrike stede op die eiland is Limassol, Larnaca, Paphos, Famagusta en Kyrenia.

Kaart van Siprus
Nasa-Satellietbeeld van Siprus

Geskiedenis

Die eiland word al 12 000 jaar lank bewoon en al die antieke magte in die omgewing het dit al beset.

Siprus is sedert die middel van die Neolitikum deur mense gekoloniseer. Na 'n ekologiese ramp rondom 6000 vC was die eiland 'n geruime tyd onbewoond, maar nuwe setlaars het in die Kopertydperk aangekom. As gevolg van groot hoeveelhede kopererts het die eiland in die Bronstydperk en vroeë Oudheid 'n belangrike rol gespeel in die Mediterreense handel. Alhoewel die eiland oorspronklik bewoon is deur inheemse bevolking, blykbaar verband hou met die pre-Semitiese kulture van die Midde-Ooste, het die meeste eilandbewoners gedurende de 10de-5de eeue hul taal van inheems na Grieks verskuif sonder skynbare spore van inval of kulturele verandering. Siprus het tot die Romeinse verowering 'n kultuur wat verskil van Griekeland s'n gehandhaaf.

Van 1878 tot 1960 was dit in Britse hande. Daarna word dit onafhanklik. In 1974 raak Griekeland en Turkye in ’n skermutseling oor die eiland betrokke en dit word defacto in 'n Grieks-Sipriotiese deel (die suidwestelike twee derdes) en ’n Turks-Sipriotiese deel (die noordoostelike derde) verdeel.[6]

Die Turkse Republiek van Noord-Siprus bestaan sedert 1974 in die noordelike deel van die eiland, maar dit word slegs deur Turkye as ’n onafhanklike land erken.[7]

In die suide en ooste lê die afhanklike gebiede Akrotiri en Dhekelië van die Verenigde Koninkryk, wat in 1960 gestig is.

Die Republiek van Siprus is 'n lid van die Britse Statebond. Sedert 1 Mei 2004 is dit ook 'n lidland van die Europese Unie en die Euro is sedert 1 Januarie 2008 die geldeenheid. In 2012 is Siprus swaar deur sy blootstelling aan Griekeland se wankelrige ekonomie getref, en moes die land noodgedwonge hulp van internasionale leners versoek.

Verwysings

  1. (en) United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. "World Population Prospects: The 2010 Revision, Highlights and Advance Tables (ESA/P/WP.220)".
  2. (gr) "Statistical Service – Population and Social Conditions – Population Census – Announcements – Preliminary Results of the Census of Population, 2011". Statistical Service of the Ministry of Finance of the Republic of Cyprus. 29 Desember 2011. Besoek op 27 Julie 2014.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 (en) "Report for Cyprus". World Economic Outlook Database. Internasionale Monetêre Fonds. Besoek op 27 Julie 2014.
  4. (en) "2013 Human Development Report". Verenigde Nasies. 14 Maart 2013. Besoek op 27 Julie 2014.
  5. (en) "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. Besoek op 27 Julie 2014.
  6. HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
  7. (de) tagesschau.de: Der Zypern-Konflikt – das ungelöste Problem der EU

Eksterne skakels