Suid-Sotho: Verskil tussen weergawes
k Kategorie:Bantoetaal verwyder; Kategorie:Bantoetale bygevoeg (HotCat.js) |
Inligting bygewerk |
||
| Lyn 48: | Lyn 48: | ||
Die [[taal]] '''Suid-Sotho''' (''Sesotho'' [sɪ̀sʊ́tʰʊ̀] in Suid-Sotho) word deur sowat 5,6 miljoen mense, hoofsaaklik [[Basotho|Suid-Sotho's]], gepraat (2011-sensus), waarvan 4 240 000 in [[Suid-Afrika]] waar dit 'n [[amptelike taal]] is. Dit is (saam met [[Engels]]) is ook die amptelike taal van [[Lesotho]] en het daar 1 770 000 sprekers. Daar is 'n paar ortografiese verskille tussen die Suid-Sotho van Suid-Afrika en dié van Lesotho. Suid-Sotho is deel van die [[Sotho-taalfamilie]]. Dit is ook 'n amptelike taal van [[Zimbabwe]]. |
Die [[taal]] '''Suid-Sotho''' (''Sesotho'' [sɪ̀sʊ́tʰʊ̀] in Suid-Sotho) word deur sowat 5,6 miljoen mense, hoofsaaklik [[Basotho|Suid-Sotho's]], gepraat (2011-sensus), waarvan 4 240 000 in [[Suid-Afrika]] waar dit 'n [[amptelike taal]] is. Dit is (saam met [[Engels]]) is ook die amptelike taal van [[Lesotho]] en het daar 1 770 000 sprekers. Daar is 'n paar ortografiese verskille tussen die Suid-Sotho van Suid-Afrika en dié van Lesotho. Suid-Sotho is deel van die [[Sotho-taalfamilie]]. Dit is ook 'n amptelike taal van [[Zimbabwe]]. |
||
Sotho is die benaming van die tweede grootste van die 4 hoofgroepe waarin die Swart bevolking van Suid-Afrika ingedeel word. Die groep bestaan uit die [[Noord-Sotho's]], die Basoeto's ([[Basotho|Suid-Sotho's]]) en die [[Tswanas]] (Wes-Sotho's). |
|||
Oor die algemeen word aanvaar dat die Sotho's net soos die ander 3 hoofgroepe, die [[Nguni-taalfamilie|Nguni]], die [[Tsongas]] en die [[Vendas]], oorspronklik uit [[Sentraal-Afrika]] afkomstig is. Daar bestaan egter meningsverskil oor wanneer die suidwaartse trek begin het en of die Sotho's of die Nguni (die grootste groep) Suid-Afrika eerste binnegekom het. |
|||
Die Sotho's het hulle eers in die huidige Botswana gevestig en van daar het sommige stamme ooswaarts na Transvaal en daarna verder suid na die [[Vrystaat]] en [[Lesotho]] getrek. Dit het meegebring dat 3 afsonderlike volke, elk met 'n eie taal, ontstaan het. In breë trekke stem hul onderlinge kulture egter ooreen. |
|||
Hulle is tradisioneel akkerbouers en veeherders wat besonder groot waarde aan beeste heg. Al die volke bou 'n soort rondawelhut en hul krale is aansienlik groter as die van ander Swart volke. |
|||
Kenmerkend vir die Sotho's se sosiale organisasie is dat 'n man by voorkeur met sy oom van moederskant se dogter moet trou, en die groepering in sibbes wat elk 'n dier as totem het. |
|||
'n Opperwese wat die skepper van alle dinge is, word deur al 3 volke erken. |
|||
== Woorde == |
== Woorde == |
||
| Lyn 88: | Lyn 100: | ||
== Verwysings == |
== Verwysings == |
||
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409672, volume 26, bl. 39 |
|||
{{Verwysings}} |
{{Verwysings}} |
||
Wysiging soos op 12:05, 12 Augustus 2019
- Sotho stuur aan na hierdie artikel. Alhoewel Sotho gewoonlik na Suid-Sotho verwys, kan dit dalk ook verwys na die Sotho-tale oor die algemeen.
| Suid-Sotho Sesotho | ||
|---|---|---|
| Gepraat in: |  Lesotho Suid-Afrika
| |
| Gebied: | Suider-Afrika | |
| Totale sprekers: | 5,6 miljoen (moedertaal, 2011)[1] 7,9 miljoen (tweede taal in Suid-Afrika, 2002)[2] | |
| Taalfamilie: | Niger-Kongo Atlanties-Kongo Volta-Kongo Benue-Kongo Bantoïed Suidelike Bantoïed Bantoetale Suidelike Bantoetale Sotho Suid-Sotho | |
| Skrifstelsel: | Latynse alfabet | |
| Amptelike status | ||
| Amptelike taal in: | Lesotho Suid-Afrika Zimbabwe
| |
| Gereguleer deur: | Pan-Suid-Afrikaanse Taalraad | |
| Taalkodes | ||
| ISO 639-1: | st | |
| ISO 639-2: | sot | |
| ISO 639-3: | sot | |
| ||
| Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat. | ||
Die taal Suid-Sotho (Sesotho [sɪ̀sʊ́tʰʊ̀] in Suid-Sotho) word deur sowat 5,6 miljoen mense, hoofsaaklik Suid-Sotho's, gepraat (2011-sensus), waarvan 4 240 000 in Suid-Afrika waar dit 'n amptelike taal is. Dit is (saam met Engels) is ook die amptelike taal van Lesotho en het daar 1 770 000 sprekers. Daar is 'n paar ortografiese verskille tussen die Suid-Sotho van Suid-Afrika en dié van Lesotho. Suid-Sotho is deel van die Sotho-taalfamilie. Dit is ook 'n amptelike taal van Zimbabwe.
Sotho is die benaming van die tweede grootste van die 4 hoofgroepe waarin die Swart bevolking van Suid-Afrika ingedeel word. Die groep bestaan uit die Noord-Sotho's, die Basoeto's (Suid-Sotho's) en die Tswanas (Wes-Sotho's).
Oor die algemeen word aanvaar dat die Sotho's net soos die ander 3 hoofgroepe, die Nguni, die Tsongas en die Vendas, oorspronklik uit Sentraal-Afrika afkomstig is. Daar bestaan egter meningsverskil oor wanneer die suidwaartse trek begin het en of die Sotho's of die Nguni (die grootste groep) Suid-Afrika eerste binnegekom het.
Die Sotho's het hulle eers in die huidige Botswana gevestig en van daar het sommige stamme ooswaarts na Transvaal en daarna verder suid na die Vrystaat en Lesotho getrek. Dit het meegebring dat 3 afsonderlike volke, elk met 'n eie taal, ontstaan het. In breë trekke stem hul onderlinge kulture egter ooreen.
Hulle is tradisioneel akkerbouers en veeherders wat besonder groot waarde aan beeste heg. Al die volke bou 'n soort rondawelhut en hul krale is aansienlik groter as die van ander Swart volke.
Kenmerkend vir die Sotho's se sosiale organisasie is dat 'n man by voorkeur met sy oom van moederskant se dogter moet trou, en die groepering in sibbes wat elk 'n dier as totem het.
'n Opperwese wat die skepper van alle dinge is, word deur al 3 volke erken.
Woorde
Algemene woorde en frases:
| Afrikaans | Suid-Sotho |
|---|---|
| Welkom | Kamohelo (naamwoord) / Amohela (werkwoord) |
| Dankie | Ke a leboha |
| Goeiedag / Hallo | Dumela (enkelvoud) / Dumelang (meervoud) |
| Totsiens | Sala hantle (bly wel) / Tsamaya hantle (gaan wel) |
| Rook verbode | Ha ho tsubiwe |
| Geen ingang | Ha ho kenwe |
| Pasop vir die trap | Hlokomela setepisi |
| Pasop! | Hlokomela! |
| Veels geluk met jou verjaarsdag | Letsatsi le monate la tswalo |
| Seisoengroete | Ditakaletso tse Molemo |
| Geseënde Kersfees | Keresemese e monate |
| Geseënde Kersfees en voorspoedige Nuwejaar | Keresemese e monate le mahlohonolo a selemo se setjha |
Sien ook
Verwysings
- Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409672, volume 26, bl. 39
- ↑ (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Sotho, Southern". Ethnologue. Besoek op 21 Januarie 2016.
- ↑ (en) Webb, Vic. 2002. "Language in South Africa: the role of language in national transformation, reconstruction and development." Impact: Studies in language and society, 14:78
Eksterne skakels en bronne
 |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Sotho language. |
 |
Sien Suid-Sotho in Wiktionary, die vrye woordeboek. |
Taalhulpmiddels
- Sesotho.web.za : Engelse inleiding tot Sesotho vir nuwe aanleerders; sluit aanlyn en aflaaibare woordeboeke in
- Vry en gratis Sotho speltoetser vir OpenOffice, Mozilla Firefox en Mozilla Thunderbird
Sagteware in Sotho
- Mozilla Firefox - webblaaier
- Mozilla Thunderbird - e-posprogram
- OpenOffice.org - kantoorsuite
- Translate.org.za - 'n Projek om vrye en oopbronsagteware in Sotho en ander Suid-Afrikaanse tale te vertaal
- Pootle - aanlyn vertaling van Sotho oopbronsagteware
 | Hierdie artikel oor 'n taal, taalgroep of taalfamilie is slegs 'n saadjie. Jy kan help deur dit uit te brei. |
| Amptelik |
| ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Ander |
| ||||||||||||
