Eswatini: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
k + Volkslied
Inligting bygewerk
Lyn 77: Lyn 77:
Die eerste inwoners van die hedendaagse eSwatini was sedert 25&nbsp;000 v.C. die [[Boesmans]] wat vir hul rotstekeninge orals in Suider-Afrika bekend staan en veral jagter-versamelaars was. Die [[Bantoevolke]] het sowat 1000 jaar gelede Suider-Afrika binne beweeg en hulle hier as landbouers en veewagters gevestig. Die land se bevolking bestaan veral uit [[Swazi's]] en hul taal is siSwati, ook bekend as Swazi. Onder leierskap van Ngwane III het hulle in die middel van die 18de eeu hul koninkryk gestig.<ref>{{en}} {{cite book |last=Bonner |first=Philip |title=Kings, Commoners and Concessionaires |year=1982 |publisher=Cambridge University Press |location=Great Britain |isbn=0521242703 |pages=9–27}}</ref> Beide die land en die volk is na [[Mswati II]], die 19de-eeuse koning wat die koninkryk verenig en uitgebrei het, genoem; die hedendaagse grense is tydens die [[Wedloop om Afrika]] in 1881 bepaal.<ref>{{en}} {{cite book |last=Kuper |first=Hilda |title=The Swazi: A South African Kingdom |year=1986 |publisher=Holt, Rinehart and Winston |pages=9–10}}</ref> Na die [[Tweede Vryheidsoorlog]] het die koninkryk in 1903 'n Britse protektoraat geword. Op 6 September 1968 het die land onder sy destydse naam Swaziland van die [[Verenigde Koninkryk]] onafhanklik geword.<ref>{{en}} {{cite book |last=Gillis |first=Hugh |title=The Kingdom of Swaziland: Studies in Political History |year=1999 |publisher=Greenwood Publishing Group |isbn=0313306702}}</ref> eSwatini is 'n unitêre parlementêre absolute [[monargie]] binne die [[Britse Statebond]] met 'n eie [[monarg]] (''Ngwenyama'') as [[staatshoof]]. eSwatini is een van slegs vyf lande binne die Britse Statebond met 'n inheemse monarg op die troon (die ander vier is [[Broenei]], [[Lesotho]], [[Maleisië]] en [[Tonga]]).
Die eerste inwoners van die hedendaagse eSwatini was sedert 25&nbsp;000 v.C. die [[Boesmans]] wat vir hul rotstekeninge orals in Suider-Afrika bekend staan en veral jagter-versamelaars was. Die [[Bantoevolke]] het sowat 1000 jaar gelede Suider-Afrika binne beweeg en hulle hier as landbouers en veewagters gevestig. Die land se bevolking bestaan veral uit [[Swazi's]] en hul taal is siSwati, ook bekend as Swazi. Onder leierskap van Ngwane III het hulle in die middel van die 18de eeu hul koninkryk gestig.<ref>{{en}} {{cite book |last=Bonner |first=Philip |title=Kings, Commoners and Concessionaires |year=1982 |publisher=Cambridge University Press |location=Great Britain |isbn=0521242703 |pages=9–27}}</ref> Beide die land en die volk is na [[Mswati II]], die 19de-eeuse koning wat die koninkryk verenig en uitgebrei het, genoem; die hedendaagse grense is tydens die [[Wedloop om Afrika]] in 1881 bepaal.<ref>{{en}} {{cite book |last=Kuper |first=Hilda |title=The Swazi: A South African Kingdom |year=1986 |publisher=Holt, Rinehart and Winston |pages=9–10}}</ref> Na die [[Tweede Vryheidsoorlog]] het die koninkryk in 1903 'n Britse protektoraat geword. Op 6 September 1968 het die land onder sy destydse naam Swaziland van die [[Verenigde Koninkryk]] onafhanklik geword.<ref>{{en}} {{cite book |last=Gillis |first=Hugh |title=The Kingdom of Swaziland: Studies in Political History |year=1999 |publisher=Greenwood Publishing Group |isbn=0313306702}}</ref> eSwatini is 'n unitêre parlementêre absolute [[monargie]] binne die [[Britse Statebond]] met 'n eie [[monarg]] (''Ngwenyama'') as [[staatshoof]]. eSwatini is een van slegs vyf lande binne die Britse Statebond met 'n inheemse monarg op die troon (die ander vier is [[Broenei]], [[Lesotho]], [[Maleisië]] en [[Tonga]]).


Op 19 April 2018, met die dubbele viering van die land se goue herdenkingsjaar en die huidige koning se 50ste verjaardag, het [[Mswati III]] aangekondig dat sy land se naam verander van Swaziland na eSwatini, die naam wat algemeen in Swazi gebruik word.<ref>{{en}} {{cite web |title=UN Member States |url=http://www.un.org/en/member-states/index.html#gotoE |publisher=[[Verenigde Nasies]] |date=30 Mei 2018 |accessdate=6 Maart 2019}}</ref><ref>{{en}} {{cite web|title=Kingdom of Eswatini Change Now Official|url=http://www.times.co.sz/news/118373-kingdom-of-eswatini-change-now-official.html|website=Times Of Swaziland|date=18 Mei 2018|accessdate=6 Maart 2019}}</ref>
Op [[19 April]] [[2018]], met die dubbele viering van die land se goue herdenkingsjaar en die huidige koning se 50ste verjaardag, het [[Mswati III]] aangekondig dat sy land se naam verander van Swaziland na eSwatini, die naam wat algemeen in Swazi gebruik word.<ref>{{en}} {{cite web |title=UN Member States |url=http://www.un.org/en/member-states/index.html#gotoE |publisher=[[Verenigde Nasies]] |date=30 Mei 2018 |accessdate=6 Maart 2019}}</ref><ref>{{en}} {{cite web|title=Kingdom of Eswatini Change Now Official|url=http://www.times.co.sz/news/118373-kingdom-of-eswatini-change-now-official.html|website=Times Of Swaziland|date=18 Mei 2018|accessdate=6 Maart 2019}}</ref>

== Geskiedenis ==
Volgens oorlewering het die voorvaders van die huidige Swazi-volk gedurende die [[10de eeu|10e eeu]] suidwaarts in Afrika afgetrek en hulle gevestig in wat vandag Mosambiek is. Na skermutselings met die plaaslike bevolking van die gebied waar die huidige [[Maputo]] is, het die Swazi's hulle in [[1750]] in die noorde van [[Zululand-distriksmunisipaliteit|Zoeloeland]] gevestig.

Daar het hulle egter weer met die veel magtiger Zoeloebevolking gebots, waarop hulle noord beweeg en hulle in die begin van die [[19de eeu|19e eeu]] in die gebied gevestig het wat vandag as Swaziland bekend staan. Tydens die regering van [[Mswati III|Mswati]], een van die belangrikste leiers sedert hulle vestiging, het die Swazi's vir die eerste keer met die Britte in aanraking gekom. Die Swazi's het die Britse verteenwoordigers gevra om hulle teen die aanvalle van die [[Zoeloes]] te beskerm.

Na die dood van Mswati het die Swazi's 'n stryd gehad om hulle onafhanklikheid te behou. Die nuwe regeerder, Mbandzeni, het Blankes toegelaat om in Swaziland te boer, te myn en besighede te begin. Dit het ernstige bestuursprobleme meegebring en in [[1894]] het [[Brittanje]] en die [[Zuid-Afrikaansche Republiek]] 'n konvensie gesluit waarvolgens die ZAR die land sou administreer en beskerm. Na die [[Anglo-Boereoorlog]] (in [[1903]]) het Brittanje die administrasie van Swaziland oorgeneem.

Een van die eerste take van die Britse administrateurs was om die groot aantal verwarrende konsessies wat [[Mbandzeni]] aan vreemdelinge toegestaan het, te ontrafel. Ondanks die feit dat die Swazi's se stamwette bepaal dat die grond nooit aan iemand anders mag behoort nie, het die Britse regering besluit om dit tussen die konsessiehouers en die [[Swazi's]] te verdeel en 2 derdes daarvan is aan die konsessiehouers toegewys.

Die kwessie van die konsessies het sedertdien die politiek van Swaziland beïnvloed: toe koning [[Sobhuza II|Sobhuza]] in [[1921]] as [[Ngwenyamenirivier|Ngwenyama]] - die leeu en opperhoof van die Swazi's - gekroon is, het hy onmiddellik met 'n politieke en regstryd begin om weer beheer oor die konsessies te kry.

Die Britse regering het aanvanklik gehoop dat Swaziland by [[Suid-Afrika]] ingelyf sou word. Die Swazi's het egter deurentyd daarteen beswaar gemaak en na die [[Tweede Wêreldoorlog]] het [[Brittanje]] ingestem om die land op onafhanklikheid voor te berei.

Die onderwys, mediese dienste en landbouprojekte is grotendeels verbeter in 'n poging om die land te ontwikkel. Verskeie politieke partye is na die voorbeeld van Westerse lande gestig, almal met die strewe om onafhanklikheid te verkry en die land ekonomies te ontwikkel. Die aktiwiteite van die politieke partye was egter tot hoofsaaklik die stede beperk en het weinig steun geniet.

Op die platteland, waar 80 % van die Swazi's toe gewoon het. Die tradisionele Swazileiers, insluitende die koning en die Nasionale Swazi-raad, het toe 'n ander politieke groep, die Nasionale Imbokodvo-beweging, gestig. Die beweging het 'n noue verband met die tradisionele leefwyse van die Swazi's gehad. In reaksie op die ontwakende politieke bewustheid en druk het die Britse regering in [[1964]] besluit om ʼn verkiesing uit te roep sodat 'n wetgewende raad ingestel kon word.

Die Imbokodvo het in die verkiesing 24 setels verower, maar het na sy oorwinning radikaler beginsels van ander partye aangeneem en net so sterk druk vir onafhanklikheid begin toepas. In [[1966]] het die Britse regering toegestem om samesprekings oor 'n nuwe grondwet te hou.

Die Blanke inwoners van die land wou hê dat daar 'n afsonderlike verkiesing vir gereserveerde Blanke  setels in die parlement gehou moes word, maar die Grondwetkomitee, wat bestaan het uit verteenwoordigers van die koning, die Nasionale Swazi-raad, die ander politieke partye en die Britse regering, het die voorstel verwerp.

'n Konstitusionele monargie is as staatsvorm vir Swaziland aanvaar en in [[1967]] is 'n verkiesing uitgeroep om die verteenwoordigers vir die parlement te kies. Swaziland het op 6 September 1968 onafhanklik geword.


== Geografie ==
== Geografie ==
Die Koninkryk eSwatini is met sy oppervlakte van 17&nbsp;363 vierkante kilometer die tweede kleinste staat op die vasteland van Afrika ná [[Gambië]]. eSwatini is landgebonde en word deur [[Mosambiek]] in die ooste en die [[Suid-Afrika]]anse provinsies [[Mpumalanga]] in die noorde en ooste en [[KwaZulu-Natal]] in die suide begrens. Die landsgrense het 'n totale lengte van 535 kilometer, waarvan 105&nbsp;km met Mosambiek en 430&nbsp;km met Suid-Afrika gedeel word.
Die Koninkryk eSwatini is met sy oppervlakte van 17&nbsp;363 vierkante kilometer die tweede kleinste staat op die vasteland van [[Afrika]] ná [[Gambië]]. eSwatini is landgebonde en word deur [[Mosambiek]] in die ooste en die [[Suid-Afrika]]anse provinsies [[Mpumalanga]] in die noorde en ooste en [[KwaZulu-Natal]] in die suide begrens. Die landsgrense het 'n totale lengte van 535 kilometer, waarvan 105&nbsp;km met Mosambiek en 430&nbsp;km met [[Suid-Afrika]] gedeel word.


eSwatini kan in vier geografiese streke verdeel word. In die ooste strek die [[Lebomboberge]] op 'n maksimumhoogte van 600 meter en 'n droë subtropiese klimaat in 'n noord-suidrigting. Die [[laeveld]] wes daarvan lê sowat 200&nbsp;m bo [[seevlak]] en word deur 'n droë bosveld-landskap oorheers. Die [[klimaat]] hier is al byna tropies warm – gedurende die [[somer]]maande styg die kwik soms bo 32&nbsp;°C. Die streek is onder meer geskik vir die verbouing van [[suikerriet]].
eSwatini kan in vier geografiese streke verdeel word. In die ooste strek die [[Lebomboberge]] op 'n maksimumhoogte van 600 meter en 'n droë subtropiese klimaat in 'n noord-suidrigting. Die [[laeveld]] wes daarvan lê sowat 200&nbsp;m bo [[seevlak]] en word deur 'n droë bosveld-landskap oorheers. Die [[klimaat]] hier is al byna tropies warm – gedurende die [[somer]]maande styg die kwik soms bo 32&nbsp;°C. Die streek is onder meer geskik vir die verbouing van [[suikerriet]].
Lyn 94: Lyn 117:
eSwatini het 'n totale bevolking van 1,1 miljoen (2015-skatting), hoofsaaklik [[Swazi's]] (wat deel uitmaak van die [[Nguni-taalfamilie|Nguni-groep]] binne die [[Bantoevolke]] en nouverwant aan die [[Zoeloes]] is) met klein minderhede van Zoeloes, [[Tsongas]] en [[Sjangaans]].
eSwatini het 'n totale bevolking van 1,1 miljoen (2015-skatting), hoofsaaklik [[Swazi's]] (wat deel uitmaak van die [[Nguni-taalfamilie|Nguni-groep]] binne die [[Bantoevolke]] en nouverwant aan die [[Zoeloes]] is) met klein minderhede van Zoeloes, [[Tsongas]] en [[Sjangaans]].


Naas die [[Amptelike taal|amptelike tale]] ampstaal SiSwati (verwant aan [[Zoeloe]]) en Engels word die tale van etniese minderhede gebesig.
Naas die [[Amptelike taal|amptelike tale]] ampstaal SiSwati (verwant aan [[Zoeloe]]) en [[Engels]] word die tale van etniese minderhede gebesig.


Sowat 60 persent van die bevolking is aanhangers van onafhanklike kerke soos die Zionistekerk. Ander belangrike denominasies is [[Protestantisme|Protestants]] (15 persent), [[Rooms-Katolieke Kerk|Rooms-Katoliek]] (5 persent) en [[Anglikaanse Kerk van Suider-Afrika|Anglikaans]] (1 persent). Aanhangers van inheemse [[godsdiens]]te verteenwoordig sowat 'n vyfde van die totale bevolking.
Sowat 60 persent van die bevolking is aanhangers van onafhanklike kerke soos die Zionistekerk. Ander belangrike denominasies is [[Protestantisme|Protestants]] (15 persent), [[Rooms-Katolieke Kerk|Rooms-Katoliek]] (5 persent) en [[Anglikaanse Kerk van Suider-Afrika|Anglikaans]] (1 persent). Aanhangers van inheemse [[godsdiens]]te verteenwoordig sowat 'n vyfde van die totale bevolking.
Lyn 102: Lyn 125:


== Verwysings ==
== Verwysings ==

* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409680, volume 27, bl. 47, 48
{{Verwysings|2}}
{{Verwysings|2}}



Wysiging soos op 08:42, 27 Augustus 2019

Kingdom of Eswatini (Engels)
Umbuso weSwatini (Swazi)
Koninkryk eSwatini
Vlag van eSwatini Wapen van eSwatini
Vlag Wapen
Nasionale leuse: Siyinqaba
(Swazi vir: "Ons is 'n vesting"
"Ons is 'n geheimenis/raaisel"
"Ons steek onsself weg")
Volkslied: Nkulunkulu Mnikati wetibusiso temaSwati
(Swazi vir: "O God, Milddadige van die seën van die Swazi")
Ligging van eSwatini
Hoofstad Lobamba (koninklik en wetgewing)
Mbabane (administratief)

26°19′S 31°8′O / 26.317°S 31.133°O / -26.317; 31.133

Grootste stad Mbabane
Amptelike tale Engels en Swazi
Regering

Monarg (Ngwenyama)
• Koninginmoeder (Ndlovukati)
Eerste minister
Unitêre parlementêre
absolute monargie
Mswati III
Ntfombi
Ambrose Dlamini
Onafhanklikheid
• van die Verenigde Koninkryk
• Huidige grondwet

6 September 1968
1975
Oppervlakte
 - Totaal
 
 - Water (%)
 
17 364 km2  (154ste)
6 704 myl2
0,9
Bevolking
 - 2016-skatting
 - 2017-sensus
 - Digtheid
 
1 343 098[1] (154ste)
1 093 238[2]
68,2 / km2 (135ste)
176,6 / myl2
BBP (KKP)
 - Totaal
 - Per capita
2019-skatting

$12,332 miljard[3]
$10 477[3]

BBP (nominaal)
 - Totaal
 - Per capita
2019-skatting

$4,865 miljard[3]
$4 133[3]

MOI (2017) 0,588[4] (144ste)  –  medium
Gini (2009) 51,5[5] –  hoog
Geldeenheid Lilangeni (SZL)
Tydsone
 - Somertyd
SAST (UTC+2)
nie toegepas nie (UTC)
Internet-TLD .sz
Skakelkode +268

eSwatini (Swazi: [ɛswa̯ˈtiːni]), amptelik die Koninkryk eSwatini (Engels: Kingdom of Eswatini, Swazi: Umbuso weSwatini), tot 19 April 2018 Swaziland, is 'n absolute monargie en landingeslote land in Suider-Afrika.[6] Die administratiewe hoofstad en grootste stad is Mbabane, terwyl Lobamba die regeringsetel, asook koninklike en wetgewende hoofstad is. eSwatini is 'n buurland van Suid-Afrika en Mosambiek. Op politieke vlak het eSwatini in geen stadium aan Suid-Afrika behoort nie. Die Menslike ontwikkelingsindeks van 2017 plaas eSwatini op 144ste plek van 187 lande. eSwatini is 'n lidland van die Afrika-unie, Beweging van Onverbonde Lande, Britse Statebond, Gemeenskaplike Monetêre Gebied, Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap en die Verenigde Nasies. eSwatini is een van min lande wêreldwyd wat die Republiek China op Taiwan teen spyte van groot druk deur die Volksrepubliek China as 'n selfstandige land erken.[7]

Nasa-Satellietbeeld van eSwatini
Kaart van eSwatini
Topografiese kaart van eSwatini
eSwatini se bevolkingsgroei (1961–2013)

Die eerste inwoners van die hedendaagse eSwatini was sedert 25 000 v.C. die Boesmans wat vir hul rotstekeninge orals in Suider-Afrika bekend staan en veral jagter-versamelaars was. Die Bantoevolke het sowat 1000 jaar gelede Suider-Afrika binne beweeg en hulle hier as landbouers en veewagters gevestig. Die land se bevolking bestaan veral uit Swazi's en hul taal is siSwati, ook bekend as Swazi. Onder leierskap van Ngwane III het hulle in die middel van die 18de eeu hul koninkryk gestig.[8] Beide die land en die volk is na Mswati II, die 19de-eeuse koning wat die koninkryk verenig en uitgebrei het, genoem; die hedendaagse grense is tydens die Wedloop om Afrika in 1881 bepaal.[9] Na die Tweede Vryheidsoorlog het die koninkryk in 1903 'n Britse protektoraat geword. Op 6 September 1968 het die land onder sy destydse naam Swaziland van die Verenigde Koninkryk onafhanklik geword.[10] eSwatini is 'n unitêre parlementêre absolute monargie binne die Britse Statebond met 'n eie monarg (Ngwenyama) as staatshoof. eSwatini is een van slegs vyf lande binne die Britse Statebond met 'n inheemse monarg op die troon (die ander vier is Broenei, Lesotho, Maleisië en Tonga).

Op 19 April 2018, met die dubbele viering van die land se goue herdenkingsjaar en die huidige koning se 50ste verjaardag, het Mswati III aangekondig dat sy land se naam verander van Swaziland na eSwatini, die naam wat algemeen in Swazi gebruik word.[11][12]

Geskiedenis

Volgens oorlewering het die voorvaders van die huidige Swazi-volk gedurende die 10e eeu suidwaarts in Afrika afgetrek en hulle gevestig in wat vandag Mosambiek is. Na skermutselings met die plaaslike bevolking van die gebied waar die huidige Maputo is, het die Swazi's hulle in 1750 in die noorde van Zoeloeland gevestig.

Daar het hulle egter weer met die veel magtiger Zoeloebevolking gebots, waarop hulle noord beweeg en hulle in die begin van die 19e eeu in die gebied gevestig het wat vandag as Swaziland bekend staan. Tydens die regering van Mswati, een van die belangrikste leiers sedert hulle vestiging, het die Swazi's vir die eerste keer met die Britte in aanraking gekom. Die Swazi's het die Britse verteenwoordigers gevra om hulle teen die aanvalle van die Zoeloes te beskerm.

Na die dood van Mswati het die Swazi's 'n stryd gehad om hulle onafhanklikheid te behou. Die nuwe regeerder, Mbandzeni, het Blankes toegelaat om in Swaziland te boer, te myn en besighede te begin. Dit het ernstige bestuursprobleme meegebring en in 1894 het Brittanje en die Zuid-Afrikaansche Republiek 'n konvensie gesluit waarvolgens die ZAR die land sou administreer en beskerm. Na die Anglo-Boereoorlog (in 1903) het Brittanje die administrasie van Swaziland oorgeneem.

Een van die eerste take van die Britse administrateurs was om die groot aantal verwarrende konsessies wat Mbandzeni aan vreemdelinge toegestaan het, te ontrafel. Ondanks die feit dat die Swazi's se stamwette bepaal dat die grond nooit aan iemand anders mag behoort nie, het die Britse regering besluit om dit tussen die konsessiehouers en die Swazi's te verdeel en 2 derdes daarvan is aan die konsessiehouers toegewys.

Die kwessie van die konsessies het sedertdien die politiek van Swaziland beïnvloed: toe koning Sobhuza in 1921 as Ngwenyama - die leeu en opperhoof van die Swazi's - gekroon is, het hy onmiddellik met 'n politieke en regstryd begin om weer beheer oor die konsessies te kry.

Die Britse regering het aanvanklik gehoop dat Swaziland by Suid-Afrika ingelyf sou word. Die Swazi's het egter deurentyd daarteen beswaar gemaak en na die Tweede Wêreldoorlog het Brittanje ingestem om die land op onafhanklikheid voor te berei.

Die onderwys, mediese dienste en landbouprojekte is grotendeels verbeter in 'n poging om die land te ontwikkel. Verskeie politieke partye is na die voorbeeld van Westerse lande gestig, almal met die strewe om onafhanklikheid te verkry en die land ekonomies te ontwikkel. Die aktiwiteite van die politieke partye was egter tot hoofsaaklik die stede beperk en het weinig steun geniet.

Op die platteland, waar 80 % van die Swazi's toe gewoon het. Die tradisionele Swazileiers, insluitende die koning en die Nasionale Swazi-raad, het toe 'n ander politieke groep, die Nasionale Imbokodvo-beweging, gestig. Die beweging het 'n noue verband met die tradisionele leefwyse van die Swazi's gehad. In reaksie op die ontwakende politieke bewustheid en druk het die Britse regering in 1964 besluit om ʼn verkiesing uit te roep sodat 'n wetgewende raad ingestel kon word.

Die Imbokodvo het in die verkiesing 24 setels verower, maar het na sy oorwinning radikaler beginsels van ander partye aangeneem en net so sterk druk vir onafhanklikheid begin toepas. In 1966 het die Britse regering toegestem om samesprekings oor 'n nuwe grondwet te hou.

Die Blanke inwoners van die land wou hê dat daar 'n afsonderlike verkiesing vir gereserveerde Blanke  setels in die parlement gehou moes word, maar die Grondwetkomitee, wat bestaan het uit verteenwoordigers van die koning, die Nasionale Swazi-raad, die ander politieke partye en die Britse regering, het die voorstel verwerp.

'n Konstitusionele monargie is as staatsvorm vir Swaziland aanvaar en in 1967 is 'n verkiesing uitgeroep om die verteenwoordigers vir die parlement te kies. Swaziland het op 6 September 1968 onafhanklik geword.

Geografie

Die Koninkryk eSwatini is met sy oppervlakte van 17 363 vierkante kilometer die tweede kleinste staat op die vasteland van AfrikaGambië. eSwatini is landgebonde en word deur Mosambiek in die ooste en die Suid-Afrikaanse provinsies Mpumalanga in die noorde en ooste en KwaZulu-Natal in die suide begrens. Die landsgrense het 'n totale lengte van 535 kilometer, waarvan 105 km met Mosambiek en 430 km met Suid-Afrika gedeel word.

eSwatini kan in vier geografiese streke verdeel word. In die ooste strek die Lebomboberge op 'n maksimumhoogte van 600 meter en 'n droë subtropiese klimaat in 'n noord-suidrigting. Die laeveld wes daarvan lê sowat 200 m bo seevlak en word deur 'n droë bosveld-landskap oorheers. Die klimaat hier is al byna tropies warm – gedurende die somermaande styg die kwik soms bo 32 °C. Die streek is onder meer geskik vir die verbouing van suikerriet.

Die middelveld met sy vrugbare heuwellande en valleie het 'n gemiddelde hoogte van 700 m bo seevlak. Dit beslaan ruim 'n kwart van eSwatini se totale oppervlakte. Die hoëveld in die weste van die land lê sowat 1 300 m bo seevlak en gaan in die weste in die Suid-Afrikaanse Drakensberge oor. Hier word onder meer bosgebiede aangetref.

Die streek het oor die algemeen 'n gerieflike klimaat, alhoewel die jaarlikse reënval hier net soos die humiditeitsvlakke hoër is as in die res van die land.

Die hoogste punt van eSwatini met 1 862 m is Emlembe in die noordweste digby die grens met Suid-Afrika, die laagste punt (21 m) is die rivierloop van die Groot Usutu. Die meeste neerslae in eSwatini sak as kort reënbuie uit, terwyl langdurige reën nouliks voorkom. Die langste rivier wat deur eSwatini vloei is die Lusutfu.

Demografie

eSwatini het 'n totale bevolking van 1,1 miljoen (2015-skatting), hoofsaaklik Swazi's (wat deel uitmaak van die Nguni-groep binne die Bantoevolke en nouverwant aan die Zoeloes is) met klein minderhede van Zoeloes, Tsongas en Sjangaans.

Naas die amptelike tale ampstaal SiSwati (verwant aan Zoeloe) en Engels word die tale van etniese minderhede gebesig.

Sowat 60 persent van die bevolking is aanhangers van onafhanklike kerke soos die Zionistekerk. Ander belangrike denominasies is Protestants (15 persent), Rooms-Katoliek (5 persent) en Anglikaans (1 persent). Aanhangers van inheemse godsdienste verteenwoordig sowat 'n vyfde van die totale bevolking.

Sien ook

Verwysings

  1. (en) "World Population Prospects: The 2017 Revision". ESA.UN.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Besoek op 6 Maart 2019.
  2. (en) "Swaziland Releases Population Count from 2017 Census". United Nations Population Fund. Besoek op 6 Maart 2019.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 (en) "Eswatini". Internasionale Monetêre Fonds. Besoek op 6 Maart 2019.
  4. (en) "2018 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2018. Besoek op 6 Maart 2019.
  5. (en) "Gini Index". Wêreldbank. Besoek op 6 Maart 2019.
  6. HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
  7. (en) Hsu, Stacy (9 Junie 2018). "Swazi king promises loyalty to Taiwan". Taipei Times. Besoek op 6 Maart 2019.
  8. (en) Bonner, Philip (1982). Kings, Commoners and Concessionaires. Great Britain: Cambridge University Press. pp. 9–27. ISBN 0521242703.
  9. (en) Kuper, Hilda (1986). The Swazi: A South African Kingdom. Holt, Rinehart and Winston. pp. 9–10.
  10. (en) Gillis, Hugh (1999). The Kingdom of Swaziland: Studies in Political History. Greenwood Publishing Group. ISBN 0313306702.
  11. (en) "UN Member States". Verenigde Nasies. 30 Mei 2018. Besoek op 6 Maart 2019.
  12. (en) "Kingdom of Eswatini Change Now Official". Times Of Swaziland. 18 Mei 2018. Besoek op 6 Maart 2019.

Eksterne skakels