Leonides: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Uitleg van bronteks
Uitgebrei
Lyn 1: Lyn 1:
{{Inligtingskas Meteoorreën
{{Inligtingskas Meteoorreën
| naam = Leonides
| naam = Leonides
| beeld = Leonidas sigloXIX.jpg
| beeld = Leonid Meteor.jpg
| breedte = 250px
| breedte = 250px
| onderskrif = Uitbeeldings uit die 19de eeu van die Leonides.
| onderskrif = ’n Leonidemeteoor tydens die hoogtepunt van die 2009-reën.
| ontdekking = 902 n.C. (eerste rekord)
| ontdekking = 902 n.C. (eerste rekord)
| liggaam = Komeet 55P/Tempel-Tuttle
| liggaam = Komeet 55P/Tempel-Tuttle
Lyn 16: Lyn 16:
}}
}}


Die '''Leonides''' vorm ’n [[meteoorreën]], of meteoorstroom, wat jaarliks tussen 14 en 21 November gesien kan word. Die naam verwys na die skynbare oorsprong in die [[sterrebeeld]] [[Leeu (sterrebeeld)|Leeu]]; tog is dit in werklikheid afkomstig van [[Komeet]] Tempel-Tuttle, wat op sy wentelbaan om die [[Son]] ’n groot aantal brokstukke ([[Meteoroïde|meteoroïede]]) agterlaat. Sodra die [[Aarde]] die baan van die komeet kruis, kom dit ook in aanraking met meteoroïedwolke. ’n Aantal brokstukke brand in die Aarde se atmosfeer uit en word as meteore (verskietende sterre) waargeneem. Die meteoorreën bereik elke jaar op [[17 November]] sy hoogtepunt.
Die '''Leonides''' vorm ’n [[meteoorreën]], of meteoorstroom, wat jaarliks tussen 14 en 21 November gesien kan word. Die naam verwys na die skynbare oorsprong in die [[sterrebeeld]] [[Leeu (sterrebeeld)|Leeu]]; tog is dit in werklikheid afkomstig van [[Komeet]] Tempel-Tuttle, wat op sy wentelbaan om die [[Son]] ’n groot aantal brokstukke ([[Meteoroïde|meteoroïede]]) agterlaat. Sodra die [[Aarde]] die baan van die komeet kruis, kom dit ook in aanraking met meteoroïdewolke. ’n Aantal brokstukke brand in die Aarde se atmosfeer uit en word as meteore (verskietende sterre) waargeneem. Die meteoorreën bereik elke jaar in [[November]] sy hoogtepunt – die presiese datum verskil van jaar tot jaar.


’n Buitengewone skouspel vind elke 33 jaar plaas. Wanneer die Aarde die wentelbaan van Komeet Tempel-Tuttle kruis kort nadat hy deur die binneste gedeelte van ons [[Sonnestelsel]] getrek het, styg die aantal sigbare Leonide-meteore duidelik. Hierdie groot meteoorstorm, met duisende meteore per uur, kon in [[1966]] en in die jare na [[1998]] gesien word.
’n Buitengewone skouspel vind elke 33 jaar plaas.<ref name="2019 Leonids">{{cite web|url=https://earthsky.org/?p=29831|title=All you need to know: 2019's Leonid meteor shower|author=Deborah Byrd|publisher=EarthSky|date=15 November 2018|accessdate=26 Februarie 2019}}</ref> Wanneer die Aarde die wentelbaan van Komeet Tempel-Tuttle kruis kort nadat hy deur die binneste gedeelte van ons [[Sonnestelsel]] getrek het, styg die aantal sigbare Leonide-meteore duidelik. Hierdie groot meteoorstorm, met duisende meteore per uur, kon in [[1966]] oor [[Verenigde State van Amerika|Amerika]] gesien word.<ref>{{Cite web | title = Eyewitness accounts of the 1966 Leonid Storm | website = | publisher = P. Jenniskens/NASA-ARC | url = http://leonid.arc.nasa.gov/1966.html | doi = | accessdate = 2009-12-25}}</ref> Die eerste rekord van die Leonides was in [[902]]&nbsp;n.C.

==Beskrywing==
[[Beeld:Leonidas sigloXIX.jpg|thumb|260px|links|Uitbeeldings uit die 19de eeu van die Leonides.]]
Die Leonides is ’n vinnig bewegende stroom wat die Aarde se wentelbaan teen 72&nbsp;km/s tref.<ref name=space021112>[http://www.space.com/scienceastronomy/astronomy/leonids_science_021112.html Space.com] The Power of a Shooting Star</ref> Groter Leonides het ’n [[deursnee]] van sowat 10&nbsp;mm en ’n [[massa]] van ’n halwe [[gram]], en hulle kan helder ligstrepe met ’n [[skynbare magnitude]] van tot {{nowrap|-1,5}} veroorsaak.<ref name=jenniskens2006>{{citation |first1=Peter |last1=Jenniskens |title=Meteor Showers And Their Parent Comets |publisher=Cambridge University Press |date=2006 |isbn=978-0521853491 |page=253 |url=https://books.google.com/books?id=QpajMuyXG8AC&pg=PA253}}</ref> ’n Jaarlikse Leonidereën kan 12 of 13&nbsp;ton deeltjies oor die hele planeet agterlaat.

Die meteoroïdes wat deur die komeet agtergelaat word, word in strepe georganiseer volgens hulle wentelbane. Hulle word deur verskillende planete versteur, veral [[Jupiter]],<ref name="Asher&McNaught99">{{Citation | last = McNaught | first = Robert H. | last2 = Asher | first2 = David J. | title = Leonid Dust Trails and Meteor Storms | journal = WGN, Journal of the International Meteor Organization | volume = 27 | issue = 2 | pages = 85–102 | date = 1999 | doi = | id =|bibcode = 1999JIMO...27...85M }}</ref> en in ’n mindere mate deur stralingsdruk van die Son.<ref name="BrownThesis">{{Cite journal | last = Brown | first = Peter | first2 = J. | last2 = Jones | first3 = J. | last3 = Rendtel | title = Evolution of Two periodic Meteoroid Streams: the Perseids and Leonids | volume = | issue = | pages = | publisher = | location = | url = http://aquarid.physics.uwo.ca/~pbrown/thesis.html | issn = | doi = | id = | accessdate = 2009-12-24}}</ref> Deeltjies in ou strepe is taamlik ver uitmekaar en veroorsaak ’n paar meteore per minuut. Jonger strepe is baie digter en veroorsaak elke 33 jaar ’n meteoorstorm, met meer as 1&nbsp;000 meteore per uur.

Die Leonides bereik elke jaar omstreeks [[18 November]] ’n hoogtepunt, maar meteore kan verskeie dae daarvoor en daarna gesien word.

==Verwysings==
{{Verwysings|2}}


== Eksterne skakels ==
== Eksterne skakels ==
* [http://esl.ee.sun.ac.za/~lochner/sterknd.html Die Leonide-meteoorreën in ''Lochner se sterrekunde'']
* [http://esl.ee.sun.ac.za/~lochner/sterknd.html Die Leonide-meteoorreën in ''Lochner se sterrekunde'']
* {{CommonsKategorie-inlyn|Leonids}}


{{Meteoorreëns}}
{{Meteoorreëns}}

Wysiging soos op 12:21, 12 Januarie 2020

Leonides
’n Leonidemeteoor tydens die hoogtepunt van die 2009-reën.
’n Leonidemeteoor tydens die hoogtepunt van die 2009-reën.
Ontdekking  902 n.C. (eerste rekord)
Moederliggaam  Komeet 55P/Tempel-Tuttle
Uitstralingspunt
Sterrebeeld  Leeu
Regte klimming  10h 08m
Deklinasie  +22°
Eienskappe
Voorkoms  15 November – 20 November
Hoogtepunt  18 November
Spoed  71 km/s
Sterre per uur  Wissel

Die Leonides vorm ’n meteoorreën, of meteoorstroom, wat jaarliks tussen 14 en 21 November gesien kan word. Die naam verwys na die skynbare oorsprong in die sterrebeeld Leeu; tog is dit in werklikheid afkomstig van Komeet Tempel-Tuttle, wat op sy wentelbaan om die Son ’n groot aantal brokstukke (meteoroïede) agterlaat. Sodra die Aarde die baan van die komeet kruis, kom dit ook in aanraking met meteoroïdewolke. ’n Aantal brokstukke brand in die Aarde se atmosfeer uit en word as meteore (verskietende sterre) waargeneem. Die meteoorreën bereik elke jaar in November sy hoogtepunt – die presiese datum verskil van jaar tot jaar.

’n Buitengewone skouspel vind elke 33 jaar plaas.[1] Wanneer die Aarde die wentelbaan van Komeet Tempel-Tuttle kruis kort nadat hy deur die binneste gedeelte van ons Sonnestelsel getrek het, styg die aantal sigbare Leonide-meteore duidelik. Hierdie groot meteoorstorm, met duisende meteore per uur, kon in 1966 oor Amerika gesien word.[2] Die eerste rekord van die Leonides was in 902 n.C.

Beskrywing

Uitbeeldings uit die 19de eeu van die Leonides.

Die Leonides is ’n vinnig bewegende stroom wat die Aarde se wentelbaan teen 72 km/s tref.[3] Groter Leonides het ’n deursnee van sowat 10 mm en ’n massa van ’n halwe gram, en hulle kan helder ligstrepe met ’n skynbare magnitude van tot -1,5 veroorsaak.[4] ’n Jaarlikse Leonidereën kan 12 of 13 ton deeltjies oor die hele planeet agterlaat.

Die meteoroïdes wat deur die komeet agtergelaat word, word in strepe georganiseer volgens hulle wentelbane. Hulle word deur verskillende planete versteur, veral Jupiter,[5] en in ’n mindere mate deur stralingsdruk van die Son.[6] Deeltjies in ou strepe is taamlik ver uitmekaar en veroorsaak ’n paar meteore per minuut. Jonger strepe is baie digter en veroorsaak elke 33 jaar ’n meteoorstorm, met meer as 1 000 meteore per uur.

Die Leonides bereik elke jaar omstreeks 18 November ’n hoogtepunt, maar meteore kan verskeie dae daarvoor en daarna gesien word.

Verwysings

  1. ↑ Deborah Byrd (15 November 2018). "All you need to know: 2019's Leonid meteor shower". EarthSky. Besoek op 26 Februarie 2019.
  2. ↑ "Eyewitness accounts of the 1966 Leonid Storm". P. Jenniskens/NASA-ARC. Besoek op 25 Desember 2009.
  3. ↑ Space.com The Power of a Shooting Star
  4. ↑ Jenniskens, Peter (2006), Meteor Showers And Their Parent Comets, Cambridge University Press, p. 253, ISBN 978-0521853491, https://books.google.com/books?id=QpajMuyXG8AC&pg=PA253 
  5. ↑ McNaught, Robert H.; Asher, David J. (1999), "Leonid Dust Trails and Meteor Storms", WGN, Journal of the International Meteor Organization 27 (2): 85–102, Bibcode: 1999JIMO...27...85M 
  6. ↑ Brown, Peter; Jones, J.; Rendtel, J. "Evolution of Two periodic Meteoroid Streams: the Perseids and Leonids". Besoek op 24 Desember 2009. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)

Eksterne skakels

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Leonides&oldid=2110088"