Covid-19-pandemie: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Switserland
Sobaka (besprekings | bydraes)
Opdateer
Lyn 805: Lyn 805:
{{sleutel|#fefee9|1–10 gevalle per 100 miljoen inwoners}}
{{sleutel|#fefee9|1–10 gevalle per 100 miljoen inwoners}}
{{sleutel|#eee|Geen bevestigde gevalle nie}}]]
{{sleutel|#eee|Geen bevestigde gevalle nie}}]]
Die COVID-19-uitbraak kan as 'n [[pandemie]] gekenmerk word, het die hoof van die [[Wêreldgesondheidsorganisasie]], Adhanom Ghebreyesus, op 11 Maart 2020 in [[Genève]] gesê.<ref>Coronavirus outbreak 'can be characterised as a pandemic'. https://www.timeslive.co.za/news/world/2020-03-11-coronavirus-outbreak-can-be-characterised-as-a-pandemic-who-chief/ Besoek 11 Maart 2020.</ref> Op 24 Maart 2020 is meer as 409 000 gevalle bevestig. Daar is meer as 190 lande en gebiede geraak, met groot uitbrake in China (81&nbsp;000+), [[Italië]], [[Spanje]], [[Frankryk]] en [[Iran]].
Die COVID-19-uitbraak kan as 'n [[pandemie]] gekenmerk word, het die hoof van die [[Wêreldgesondheidsorganisasie]], Adhanom Ghebreyesus, op 11 Maart 2020 in [[Genève]] gesê.<ref>Coronavirus outbreak 'can be characterised as a pandemic'. https://www.timeslive.co.za/news/world/2020-03-11-coronavirus-outbreak-can-be-characterised-as-a-pandemic-who-chief/ Besoek 11 Maart 2020.</ref> Op 27 Maart 2020 is meer as 574 000 gevalle bevestig. Daar is meer as 190 lande en gebiede geraak, met groot uitbrake in die Verenigde State, China, [[Italië]], [[Spanje]], [[Frankryk]] en [[Iran]].


Die eerste bevestigde geval in Suid-Afrika van die COVID-19 siekte is op 4 Maart 2020 aangemeld. [[Zweli Mkhize]], minister van gesondheid het verklaar dat die Nasionale Instituut vir Aanmeldbare Siektes (NICD) bevestig het dat 'n man van KwaZulu-Natal positief getoets is na 'n besoek aan [[Italië]].<ref> Tania Heyns, Eerste geval van Covid-19 in Suid-Afrika aangemeld, https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/eerste-geval-covid-19-in-sa-aangemeld/ [[Maroela Media]], 5 Maart 2020.</ref> Die departement van gesondheid het op 26 Maart 2020 aangekondig dat daar 927 bevestigde gevalle in Suid-Afrika is.
Die eerste bevestigde geval in Suid-Afrika van die COVID-19 siekte is op 4 Maart 2020 aangemeld. [[Zweli Mkhize]], minister van gesondheid het verklaar dat die Nasionale Instituut vir Aanmeldbare Siektes (NICD) bevestig het dat 'n man van KwaZulu-Natal positief getoets is na 'n besoek aan [[Italië]].<ref> Tania Heyns, Eerste geval van Covid-19 in Suid-Afrika aangemeld, https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/eerste-geval-covid-19-in-sa-aangemeld/ [[Maroela Media]], 5 Maart 2020.</ref> Die departement van gesondheid het op 27 Maart 2020 aangekondig dat daar 1 170 bevestigde gevalle in Suid-Afrika is en twee sterftes.


Die virus versprei primêr tussen mense op soortgelyke manier as [[griep]], deur asemhalingsdruppels wat tydens hoes of [[nies]] geproduseer word.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/getting-workplace-ready-for-covid-19.pdf|title=Getting your workplace ready for COVID-19|date=27 Februarie 2020|website=World Health Organization|url-status=live}}</ref> Die tyd tussen blootstelling en die begin van die simptome is gewoonlik vyf dae, maar dit kan wissel van twee tot veertien dae.<ref name="Rothan">{{Cite journal|last=Rothan|first=Hussin A.|last2=Byrareddy|first2=Siddappa N.|date=26 Februarie 2020|title=The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0896841120300469|journal=Journal of Autoimmunity|pages=102433|doi=10.1016/j.jaut.2020.102433|pmid=32113704|issn=0896-8411}}</ref>
Die virus versprei primêr tussen mense op soortgelyke manier as [[griep]], deur asemhalingsdruppels wat tydens hoes of [[nies]] geproduseer word.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/getting-workplace-ready-for-covid-19.pdf|title=Getting your workplace ready for COVID-19|date=27 Februarie 2020|website=World Health Organization|url-status=live}}</ref> Die tyd tussen blootstelling en die begin van die simptome is gewoonlik vyf dae, maar dit kan wissel van twee tot veertien dae.<ref name="Rothan">{{Cite journal|last=Rothan|first=Hussin A.|last2=Byrareddy|first2=Siddappa N.|date=26 Februarie 2020|title=The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0896841120300469|journal=Journal of Autoimmunity|pages=102433|doi=10.1016/j.jaut.2020.102433|pmid=32113704|issn=0896-8411}}</ref>

Wysiging soos op 18:16, 27 Maart 2020

Koronaviruspandemie van 2019-2020
Sjabloon:Liggingkaart2
Ligging van Wuhan, die oorspronklike
episentrum van die pandemie, in China
Datum12 Desember 2019 – voortdurend
LiggingOorsprong: Wuhan, Hubei, China
Gevalle Sjabloon:As of: [1]
Land of streek Beves-tigde gevalle Sterf-gevalle[2]
Totaal 574 834 26 367
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State 93 329 1 384
Vlag van Italië Italië 86 498 9 134
Vlag van Volksrepubliek China China (vasteland) 81 782 3 292
Vlag van Spanje Spanje 64 059 4 858
Vlag van Duitsland Duitsland 49 344 304
Vlag van Iran Iran 32 332 2 378
Vlag van Frankryk Frankryk 29 155 1 696
Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk 14 543 759
Vlag van Switserland Switserland 12 928 231
Vlag van Suid-Korea Suid-Korea 9 332 139
Vlag van Nederland Nederland 8 603 546
Vlag van Oostenryk Oostenryk 7 557 58
Vlag van België België 7 284 289
Vlag van Portugal Portugal 4 268 76
Vlag van Kanada Kanada 4 043 39
Vlag van Noorweë Noorweë 3 694 17
Vlag van Turkye Turkye 3 269 75
Vlag van Australië Australië 3 180 13
Vlag van Swede Swede 3 046 92
Vlag van Israel Israel 3 035 10
Vlag van Brasilië Brasilië 3 027 77
Vlag van Maleisië Maleisië 2 161 26
Vlag van Tsjeggië Tsjeggië 2 062 9
Vlag van Denemarke Denemarke 2 010 52
Vlag van Republiek Ierland Ierland 1 819 19
Vlag van Chili Chili 1 610 5
Vlag van Luxemburg Luxemburg 1 605 15
Vlag van Ecuador Ecuador 1 403 34
Vlag van Japan Japan 1 387 47
Vlag van Pakistan Pakistan 1 296 9
Vlag van Roemenië Roemenië 1 292 24
Vlag van Pole Pole 1 289 16
Vlag van Suid-Afrika Suid-Afrika 1 170 2[3]
Vlag van Thailand Thailand 1 136 5
Vlag van Saoedi-Arabië Saoedi-Arabië 1 104 3
Vlag van Indonesië Indonesië 1 046 87
Vlag van Finland Finland 1041 7
Vlag van Rusland Rusland 1 036 3
Vlag van Griekeland Griekeland 966 28
Vlag van Ysland Ysland 890 2
Vlag van Indië Indië 874 20
Vlag van Filippyne Filippyne 803 54
Plesierbote (Diamond Princess en ander) 761 8
Vlag van Singapoer Singapoer 732 2
Vlag van Panama Panama 674 9
Vlag van Slowenië Slowenië 632 9
Vlag van Argentinië Argentinië 589 12
Vlag van Kroasië Kroasië 586 3
Vlag van Meksiko Meksiko 585 8
Vlag van Dominikaanse Republiek Dominikaanse Republiek 581 20
Vlag van Peru Peru 580 9
Vlag van Estland Estland 575 1
Vlag van Katar Katar 549 0
Vlag van Serwië Serwië 528 8
Vlag van Hongkong Hongkong 518 4
Vlag van Egipte Egipte 495 24
Vlag van Colombia Colombia 491 6
Vlag van Bahrein Bahrein 466 4
Vlag van Irak Irak 458 40
Vlag van Algerië Algerië 409 26
Vlag van Libanon Libanon 391 7
Vlag van Nieu-Seeland Nieu-Seeland 368 0
Vlag van Litaue Litaue 345 5
Vlag van Marokko Marokko 333 21
Vlag van Verenigde Arabiese Emirate V. Arabiese Emirate 333 2
Vlag van Armenië Armenië 329 1
Vlag van Hongarye Hongarye 300 10
Vlag van Bulgarye Bulgarye 293 3
Vlag van Letland Letland 280 0
Vlag van Slowakye Slowakye 269 0
Vlag van Andorra Andorra 267 3
Vlag van Republiek van China Taiwan 267 2
Vlag van Uruguay Uruguay 238 0
Vlag van Bosnië en Herzegowina Bosnië en Herzegowina 231 4
Vlag van Costa Rica Costa Rica 231 2
Vlag van Tunisië Tunisië 227 6
Vlag van Oekraïne Oekraïne 226 5
Vlag van Koeweit Koeweit 225 0
Vlag van San Marino San Marino 223 21
Vlag van Noord-Masedonië Noord-Masedonië 219 3
Vlag van Jordanië Jordanië 212 0
Vlag van Moldowa Moldowa 199 2
Vlag van Albanië Albanië 186 8
Vlag van Burkina Faso Burkina Faso 180 9
Vlag van Azerbeidjan Azerbeidjan 165 3
Vlag van Viëtnam Viëtnam 163 0
Vlag van Siprus Siprus 146 3
Vlag van Réunion Réunion 145 0
Vlag van Faroëreilande Faroëreilande 144 0
Vlag van Malta Malta 139 0
Vlag van Kasakstan Kasakstan 137 1
Vlag van Ghana Ghana 136 4
Vlag van Oman Oman 131 0
Vlag van Senegal Senegal 119 0
Vlag van Broenei Broenei 115 0
Vlag van Venezuela Venezuela 107 0
Vlag van Sri Lanka Sri Lanka 106 0
Vlag van Kambodja Kambodja 99 0
Vlag van Ivoorkus Ivoorkus 96 0
Vlag van Afghanistan Afghanistan 94 4
Vlag van Belarus Belarus 94 0
Vlag van Mauritius Mauritius 94 2
Vlag van Staat Palestina Staat Palestina 91 1
Vlag van Kameroen Kameroen 88 2
Vlag van Oesbekistan Oesbekistan 88 1
Vlag van Martinique Martinique 81 1
Vlag van Georgië Georgië 81 0
Vlag van Kuba Kuba 80 2
Vlag van Guadeloupe Guadeloupe 73 1
Vlag van Montenegro Montenegro 70 1
Vlag van Honduras Honduras 68 1
Vlag van Trinidad en Tobago Trinidad en Tobago 66 1
Vlag van Nigerië Nigerië 65 1
Vlag van Bolivië Bolivië 61 0
Vlag van Kirgisië Kirgisië 58 0
Vlag van Liechtenstein Liechtenstein 56 0
Vlag van Gibraltar Gibraltar 55 0
Vlag van Paraguay Paraguay 52 3
Vlag van Demokratiese Republiek die Kongo Demokratiese Republiek van die Kongo 51 3
Vlag van Mayotte Mayotte 50 0
Vlag van Rwanda Rwanda 50 0
Vlag van Bangladesj Bangladesj 48 5
Vlag van Macau Macau 34 0
Vlag van Monaco Monaco 33 0
Vlag van Kenia Kenia 31 1
Vlag van Frans-Polinesië Frans-Polinesië 30 0
Vlag van Man (eiland) Man (eiland) 29 0
Vlag van Aruba Aruba 28 0
Vlag van Frans-Guyana Frans-Guyana 28 0
Vlag van Jamaika Jamaika 26 1
Vlag van Guatemala Guatemala 25 1
Vlag van Togo Togo 25 0
Vlag van Barbados Barbados 24 0
Vlag van Madagaskar Madagaskar 24 0
Vlag van Zambië Zambië 22 0
Vlag van Uganda Uganda 18 0
Vlag van Ethiopië Ethiopië 16 0
Vlag van Bermuda Bermuda 15 0
Vlag van Nieu-Kaledonië Nieu-Kaledonië 15 0
Maledive 14 1
Vlag van El Salvador El Salvador 13 0
Vlag van Tanzanië Tanzanië 13 0
Vlag van Djiboeti Djiboeti 12 0
Vlag van Ekwatoriaal-Guinee Ekwatoriaal-Guinee 12 0
Vlag van Dominica Dominica 11 0
Vlag van Mali Mali 11 0
Vlag van Mongolië Mongolië 11 0
Vlag van Bahamas Bahamas 9 0
Vlag van Eswatini Eswatini 9 0
Vlag van Guinee Guinee 8 0
Vlag van Haïti Haïti 8 0
Vlag van Suriname Suriname 8 0
Vlag van Antigua en Barbuda Antigua en Barbuda 7 0
Vlag van Gaboen Gaboen 7 1
Vlag van Mosambiek Mosambiek 7 0
Vlag van Namibië Namibië 7 0
Vlag van Niger Niger 7 1
Vlag van Seychelle Seychelle 7 0
Vlag van Eritrea Eritrea 6 0
Vlag van Curaçao Curaçao 6 1
Vlag van Benin Benin 6 0
Vlag van Laos Laos 6 0
Vlag van Fidji Fiji 5 0
Vlag van Guyana Guyana 5 1
Vlag van Kaap Verde Kaap Verde 5 0
Vlag van Montserrat Montserrat 5 0
Vlag van Mianmar Mianmar 5 0
Vlag van Sirië Sirië 5 0
Vlag van Zimbabwe Zimbabwe 5 1
Vlag van Angola Angola 4 0
Vlag van Vatikaanstad Vatikaanstad 4 0
Vlag van Republiek die Kongo Republiek van die Kongo 4 2
Vlag van Liberië Liberië 3 0
Vlag van Nepal Nepal 3 0
Vlag van Sentraal-Afrikaanse Republiek Sentraal-Afrikaanse_Republiek 3 0
Vlag van St. Lucia Sint Lucia 3 0
Vlag van Sint Maarten Sint Maarten 3 0
Vlag van Soedan Soedan 3 1
Vlag van Somalië Somalië 3 0
Vlag van Tsjad Tsjad 3 0
Vlag van Anguilla (eiland) Anguilla 2 0
Vlag van Bhoetan Bhoetan 2 0
Vlag van Gambië Gambië 2 1
Vlag van Guernsey Guernsey 2 0
Vlag van Guinee-Bissau Guinee-Bissau 2 0
Vlag van Mauritanië Mauritanië 2 0
Vlag van Nicaragua Nicaragua 2 0
Vlag van Turks- en Caicoseilande Turks- en Caicoseilande 2 0
Vlag van Belize Belize 1 0
Vlag van Libië Libië 1 0
Vlag van Oos-Timor Oos-Timor 1 0
Vlag van Papoea-Nieu-Guinee Papoea-Nieu-Guinee 1 0
Vlag van St. Vincent en die Grenadine Sint Vincent en die Grenadines 1 0

Die Koronaviruspandemie van 2019-2020 verwys na die uitbreek van die koronavirussiekte-2019 (COVID-19), wat veroorsaak word deur die SARS-CoV-2-virus[4] Die uitbreek van 'n nuwe stam van die koronavirus is aanvanklik in Desember 2019 in die stad Wuhan, Hubei, Volksrepubliek China geïdentifiseer toe 'n groep mense met longontsteking gediagnoseer is sonder 'n duidelike oorsaak.

Kaart van bevestigde gevalle:

   10 000+ bevestigde gevalle

   1 000–9 999 bevestigde gevalle

   100–999 bevestigde gevalle

   10–99 bevestigde gevalle

   1–9 bevestigde gevalle

   Geen bevestigde gevalle nie

Kaart van bevestigde gevalle per kapita:

   1–10 gevalle per 10 000 inwoners

   1–10 gevalle per 100 000 inwoners

   1–10 gevalle per 1 miljoen inwoners

   1–10 gevalle per 10 miljoen inwoners

   1–10 gevalle per 100 miljoen inwoners

   Geen bevestigde gevalle nie

Die COVID-19-uitbraak kan as 'n pandemie gekenmerk word, het die hoof van die Wêreldgesondheidsorganisasie, Adhanom Ghebreyesus, op 11 Maart 2020 in Genève gesê.[5] Op 27 Maart 2020 is meer as 574 000 gevalle bevestig. Daar is meer as 190 lande en gebiede geraak, met groot uitbrake in die Verenigde State, China, Italië, Spanje, Frankryk en Iran.

Die eerste bevestigde geval in Suid-Afrika van die COVID-19 siekte is op 4 Maart 2020 aangemeld. Zweli Mkhize, minister van gesondheid het verklaar dat die Nasionale Instituut vir Aanmeldbare Siektes (NICD) bevestig het dat 'n man van KwaZulu-Natal positief getoets is na 'n besoek aan Italië.[6] Die departement van gesondheid het op 27 Maart 2020 aangekondig dat daar 1 170 bevestigde gevalle in Suid-Afrika is en twee sterftes.

Die virus versprei primêr tussen mense op soortgelyke manier as griep, deur asemhalingsdruppels wat tydens hoes of nies geproduseer word.[7] Die tyd tussen blootstelling en die begin van die simptome is gewoonlik vyf dae, maar dit kan wissel van twee tot veertien dae.[8]

Simptome kan koors, hoes en kortasemigheid insluit.[9] Komplikasies kan longontsteking en akute respiratoriese noodsindroom insluit. Daar is tans geen entstof of spesifieke antivirale behandeling nie, hoewel navorsing nog gedoen word. Pogings is gerig op die hantering van simptome en ondersteunende terapie. Aanbevole voorkomende maatreëls sluit handewas in, handhawing van afstand van siek mense, monitering en selfisolasie vir veertien dae vir mense wat vermoed dat hulle besmet is.[10]

Openbare gesondheidsreaksies in China en regoor die wêreld sluit in reisbeperkings, kwarantyn en aandklokreëls. Dit sluit in die afsluiting van Hubei en verskeie maatreëls in China; die kwarantyn van die Britse vaartuig Diamond Princess in Japannese waters; sowel as afsluitings in Italië.[11] Sommige lughawens en treinstasies het siftingsmetodes soos temperatuurmeting en gesondheidsverklaringsvorms ingestel.[12]. Verskeie lande het advies uitgereik wat waarsku teen reis na streke met voortgesette oordrag in die gemeenskap, soos Sentraal-China, Italië en Iran.[13][14][15] Skole is vir minstens 950 miljoen kinders gesluit, insluitend alle skole en verskeie universiteite in China, Iran, Japan en Italië.[16][17][18][19]

Die groter kommer oor die gevolge van die uitbraak sluit politieke en ekonomiese onstabiliteit in.[20][21] Dit het ook vreemdelingehaat en rassisme teen mense van Chinese en Oos-Asiatiese afkoms ingesluit,[22][23][24][25][26] en die verspreiding van verkeerde inligting en fopnuus oor die virus, hoofsaaklik aanlyn.[27][28][29]

Agtergrond

Wuhan en die koronavirus

Simptome van die COVID-19 virus

Wuhan is die hoofstad van Hubei en die sewende grootste stad in China, met 'n bevolking van meer as 11 miljoen inwoners. Dit was deur die eeue heen 'n belangrike vervoerkern van die land, al lank bekend as die "Nege Provinsies Deurweg"[30], en die Wuhan spoorwegkruising is een van die vier belangrikste spoorwegkruisings in China. Dit is ongeveer 1100 km suid van Beijing[31], 800 km wes van Sjanghai en 970 km noord van Hongkong.[32] Direkte vlugte vanaf Wuhan verbind dit met die groot internasionale stede in Europa en Noord-Amerika.[33]

Gedurende Desember 2019 is 'n aantal siektegevalle aangemeld in Wuhan wat die simptome van 'n "longontsteking van onbekende oorsaak" bevat, gekoppel aan die Huanan-seekosmark, met 'n duisend stalletjies wat vis, hoenders, fisante, vlermuise, marmotte, giftige slange, bokke en ander wilde diere (ye wei of bosvleis) verkoop het. Die aanvanklike hipotese was dat dit 'n nuwe koronavirus van 'n dierlike bron ('n soönose) was.[34][35][36]

Koronavirusse sirkuleer hoofsaaklik onder diere, maar dit is bekend dat dit ontwikkel en mense kan besmet, soos in die gevalle van ernstige akute respiratoriese sindroom (EARS) en Midde-Oosterse respiratoriese sindroom (MORS), tesame met vier verdere koronavirusse wat ligte asemhalingsimptome soortgelyk aan gewone verkoue veroorsaak. Daar is aangetoon dat alle koronavirusse wat mense aangesteek het, van mens tot mens versprei kon word.[37][38] Dit word vermoed dat die oordrag van koronavirusse hoofsaaklik plaasvind deur noue kontak deur middel van asemhalingsdruppels wat deur 'n draerpersoon wat nies of hoes gegenereer word.[39]

Ontstaan

Die eerste vermeende gevalle is op 31 Desember 2019 aangemeld[40], maar die eerste voorkoms van hierdie siekte het meer as drie weke vroeër op 8 Desember 2019 plaasgevind.[41] Die mark is op 1 Januarie 2020 gesluit, en mense wat tekens en simptome van die koronavirusinfeksie getoon het, is geïsoleer.[40] Meer as 700 mense, waaronder meer as 400 gesondheidsorgwerkers wat in noue kontak met moontlik besmette individue gekom het, is aanvanklik gemonitor.[42] Na die ontwikkeling van 'n spesifieke diagnostiese PCR-toets vir die opsporing van die infeksie, is die teenwoordigheid van CoV-2-virus later by 41 mense in die oorspronklike Wuhan-groep bevestig[43], waarvan twee later na berig word 'n getroude paartjie was, een van hulle was nie in die mark teenwoordig nie, en nog drie wat van dieselfde familie was wat by die seekosstalletjies van die mark gewerk het.[44][45] Die eerste bevestigde sterfgeval van die koronavirusinfeksie het op 9 Januarie 2020 plaasgevind.[46]

Op 20 Januarie 2020 dring die Chinese premier Li Keqiang aan op beslissende en effektiewe pogings om die longontsteking-epidemie wat deur 'n nuwe koronavirus veroorsaak word, te bekamp.[47] Teen 23 Januarie 2020 het ten minste 25 sterftes plaasgevind, almal in China, en daar is bewyse van oordrag van mens tot mens. Uit uitgebreide toetsing het meer as 600 bevestigde gevalle aan die lig gekom, waarvan sommige gesondheidsorgwerkers is.[48][49][50]

Die eerste sterfgeval buite China is in die Filippyne aangemeld, waar 'n 44-jarige man van Wuhan wie bevestig is dat hy die koronavirus opgedoen het, op 1 Februarie sterf.[51][52]

Aanduidings en simptone

Diegene wat besmet is, kan asimptomaties wees of simptome ontwikkel soos koors, hoes, moegheid, kortasem, of spierpyn. 'n WGO oorsig van 55 924 laboratoriumbevestigde gevalle in China het die volgende tipiese tekens en simptome aangeduiː[53]

Simptoom Persentasie
Koors 87.9%
Droë hoes 67.7%
Moegheid 38.1%
Sputum produksie 33.4%
Kort van asem 18.6%
Spierpyn of gewrigspyn 14.8%
Seer keel 13.9%
Hoofpyn 13.6%
Kouekoors 11.4%
Naarheid of braking 5%
Neusverstopping 4.8%
Diarree 3.7%
Hemoptise 0.9%
Konjunktivale opeenhoping 0.8%

Verdere ontwikkeling kan lei tot ernstige longontsteking, akute respiratoriese noodsindroom, sepsis, septiese skok en die dood. Sommige van diegene wat besmet is, kan asimptomaties wees, en toetsresultate wat die infeksie bevestig, vertoon, maar geen kliniese simptome toon nie, daarom het navorsers advies uitgereik dat individue met noue kontak met bevestigde besmette pasiënte noukeurig dopgehou en ondersoek moet word om infeksie uit te sluit.[54][55][56]

Die inkubasietydperk (die tyd tussen infeksie en die begin van die simptoom) wissel van een tot 14 dae, maar is meestal vyf dae.[57] Daar word egter berig dat een geval 'n inkubasietydperk van 27 dae gehad het.[58]

Sterftestatistiek

Die Italiaanse Gesondheidsinstituut ISS het 'n wetenskaplike studie gepubliseer waarin besonderhede in verband met koronavirus-sterfgevalle in Italië vermeld word. 99 persent van oorlede pasiënte, op wie nadoodse ondersoeke gedoen is, het reeds voor hul korona-infeksies aan bestaande siektes gely. Gegewens van meer as 2 000 sterfgevalle (van altesaam 3 400, soos op 20 Maart 2020) toon dat slegs drie persone of 0,8 persent van oorledenes nie aan enige bestaande siekte gely het nie.

In 48,5 persent van die sterfgevalle is drie of meer bestaande siektes gediagnoseer. 25,6 persent het aan twee bestaande siektes gely en 25,1 persent aan een bestaande siekte. Bestaande siektes, wat die meeste voorgekom het, was hoë bloeddruk, diabetes en hartsiektes.

Die meeste sterftes was onder bejaardes - die gemiddelde ouderdom van sterfgevalle was 79,5 jaar. Slegs 17 pasiënte, wat aan 'n Covid-19-infeksie beswyk het, was jonger as 50 jaar. Oorlede pasiënte, wat jonger as 40 jaar was, het reeds aan swaar siektes soos chroniese niersiektes, diabetes en hartbloedvatsiektes gely. Die betreklik hoë mortaliteitsyfer in Italië - agt persent in vergelyking met 'n gemiddeld van twee persent wêreldwyd - resulteer uit die feit dat koronatoetse slegs by pasiënte uitgevoer is wat reeds simptome getoon het. So word beraam dat die getal Italianers, wat 'n Covid-19-infeksie opgedoen het, moontlik sowat 100 000 beloop en nie net 41 000 nie (volgens amptelike statistieke van 20 Maart 2020).[59]

Oorsaak

Virologie

Mikroskopie-afbeelding met SARS-CoV-2. Die skerp punte aan die buitekant van die virusdeeltjies lyk soos 'n kroon (Latyn: corōna), wat die siekte sy kenmerkende naam gee.

Ernstige akute respiratoriese sindroom koronavirus 2 (SARS-CoV-2) is 'n nuwe ernstige akute respiratoriese sindroom koronavirus, wat eers geïsoleer is in drie mense met longontsteking wat verband hou met die groep gevalle van akute asemhalingsiektes wat in Wuhan aangemeld is. Dit is die moontlike oorsaak van koronavirussiekte 2019 (COVID-19).[60]

SARS-CoV-2 is nou verwant aan die oorspronklike SARS-CoV.[61] Daar word vermoed dat dit van 'n soönotiese oorsprong is. Genetiese ontleding het aan die lig gebring dat die koronavirus geneties verwant is aan die genus Betakoronavirus, in die subgenus Sarbecovirus (geslag B), saam met twee stamme afgelei van die vlermuis. Dit is op die hele genoomvlak 96% identies aan ander monsters van vlermuis-koronavirus (BatCov RaTG13).[62][63] In Februarie 2020 het Chinese navorsers bevind dat daar slegs een aminosuur verskil in sekere genoomvolgordes is tussen die virusse wat in ietermagos gevind word en dié van menslike pasiënte, wat daarop dui dat ietermagos moontlik 'n tussengasheer was.[64]

Oordrag

Die primêre oordragmetode is via asemhalingsdruppels wat mense uitasem, byvoorbeeld as hulle hoes of nies.[65][66][67] Dit bly net vir 'n kort tydjie in die lug, maar kan op 'n metaal-, glas- of plastiekoppervlak lewensvatbaar en aansteeklik bly.[68] Volle besonderhede oor die SARS-CoV-2-virus was in Maart 2020 steeds nie beskikbaar nie, en daar word aanvaar dat dit soortgelyk is aan ander koronavirusse wat in kamertemperatuur tot nege dae kan oorleef. Ontsmetting van oppervlaktes is moontlik met stowwe soos 70% etanol wat vir een minuut aangewend word.[69]

Na beraming wissel die basiese reproduksiegetal (die gemiddelde aantal mense wat 'n besmette persoon waarskynlik sal besmet) van 2.13[70] tot 4.82. Op 24 Januarie 2020 kon die virus aan 'n groep van tot vier mense oorgedra word.[71] Dit is soortgelyk aan ernstige akute respiratoriese sindroomverwante koronavirus (SARS-CoV).[72]

Die WGO skryf voorts dat hoewel die geskiedenis met die EARS en die MERS toon dat oordrag waarskynlik nie deur voedsel plaasvind nie, die moontlikheid steeds bestaan en dat vleis en diereprodukte betrokke is. As 'n reël moet voedsel deeglik gekook, en melk gepasteuriseer word.[73]

Diagnose

Die WGO het verskeie RNS-toetsprotokolle vir SARS-CoV-2, die virus wat COVID-19 veroorsaak, gepubliseer, met die eerste op 17 Januarie 2020.[74][75] Toetsing behels 'n trutranskripsie-polimerasie-kettingreaksie (rRT-PCR) in teenwoordige tyd.[76] Die toets kan op sputum- of bloedmonsters gedoen word.[77] Uitslae is oor die algemeen binne enkele ure tot 'n paar dae beskikbaar.[78]

'n Persoon word beskou as 'n risiko om COVID-19 onderlede te hê as hy/sy binne die voorafgaande veertien dae na 'n gebied gereis het met 'n voortgesette oordrag van die siekte in die gemeenskap of in noue kontak was met 'n besmette persoon. Algemene aanwysers sluit in koors, hoes en kortasem; ander is moegheid, mialgie (lyfpyn), anoreksie, sputumproduksie en seerkeel.[79]

'n Alternatiewe metode van diagnose is gebaseer op kliniese voorstellings, soos die soek vir visuele handtekeningpatrone van COVID-19 in CT-skanderings van die longe. Tekens van longontsteking kan voorafgaan met die bevestiging van COVID-19-infeksie deur middel van RT-PCR.[80]

Voorkoming

Infografika deur die Verenigde State se sentrums vir siektebeheer en -voorkoming (CDC), wat beskryf hoe die verspreiding van kieme gestop kan word.

Voorkomingsvoorstelle sluit in goeie higiëne, soos om hande gereeld te was, vermy die aanraking van die oë, neus of mond met ongewaste hande, hoes of nies in 'n sneesdoekie en gooi die sneesdoekie direk in 'n vullisblik en (vir diegene wat reeds die infeksie het) dra 'n chirurgiese masker in die openbaar. Maatskaplike afstandsmaatreëls word ook aanbeveel om oordrag te voorkom.[81][82]

Baie regerings adviseer teen alle nie-noodsaaklike reise na lande en gebiede wat deur die uitbraak geraak word. China het die handel en verbruik van wilde diere verbied.

Vir gesondheidsorgverskaffers wat sorg vir iemand wat besmet is met standaard-voorsorgmaatreëls, word kontakvoorsorgmaatreëls en lugbeskermingsmaatreëls met oogbeskerming aanbeveel.

Kontakopsporing is 'n belangrike metode vir gesondheidsowerhede om die bron van 'n infeksie te bepaal en om verdere oordrag te voorkom.[83]

Daar is wanopvattings oor hoe om infeksie te voorkom: om die neus te spoel, met mondspoelmiddel te gorrel en knoffel te eet, is nie effektief nie.[84]

Handewas

Handwas word aanbeveel om die verspreiding van die siekte te voorkom. Die Amerikaanse sentrums vir siektebeheer en -voorkoming (CDC) beveel aan dat mense hul hande gereeld met seep en water was vir ten minste 20 sekondes, veral nadat hulle toilet toe is of as hande sigbaar vuil is; voordat jy eet; en nadat u neus geblaas het, hoes of nies. Dit word verder aanbeveel om 'n alkohol-gebaseerde handsuiweringsmiddel met ten minste 60% alkohol per volume te gebruik wanneer seep en water nie geredelik beskikbaar is nie.[85] Die WGO raai mense ook aan om nie met ongewaste hande die oë, neus of mond aan te raak nie veral as hulle die vasteland van China besoek het.[86]

Sosiale distansieering

Sosiale distansieering sluit infeksiebeheermaatreëls in wat bedoel is om die verspreiding van siektes te vertraag deur die noue kontak tussen individue te beperk. Metodes sluit in kwarantyne, reisbeperkings en die sluit van skole, werkplekke, stadions, teaters of winkelsentrums. Individue kan ook sosiale afstansiemetodes toepas deur tuis te bly, reis te beperk, oorvol gebiede te vermy, nie hande te skud nie en hulself fisies van ander te distansieer. [87] [88] [89] Baie regerings het nou 'n mandaat of bevel vir sosiale distansieering in gebiede wat deur die uitbraak geraak word. [90] [91] [92]

Respiratoriese higiëne

Gesondheidsorganisasies het aanbeveel dat mense hul mond en neus met 'n sneesdoekie bedek as hulle hoes of nies (waarna dit dadelik weggegooi moet word), of met 'n mou as daar nie 'n sneesdoekie beskikbaar is nie.[93][94]

Die gebruik van maskers word nie vir die meeste mense aanbeveel nie. Daar is beperkte bewyse dat die dra van chirurgiese maskers deur onbesmette mense met 'n lae risiko effektief is, hoewel dit mense kan help om nie aan hul gesig te raak nie. Chirurgiese maskers is die laagste mate van beskerming en is hoofsaaklik ontwerp om ander persone teen die draer te beskerm. Maskers wat ontwerp is om die draer te beskerm, is tegnies 'respirators', hoewel dit maskers genoem word. Slegs China het die gebruik van maskers deur gesonde lede van die publiek spesifiek aanbeveel. Desondanks word gesigsmaskers wyd gebruik deur gesonde mense in Hongkong, Japan, Maleisië en Singapoer.

Die gebruik van chirurgiese maskers word aanbeveel vir mense wat besmet kan raak[95][96][97], aangesien dit die volume en die reisafstand van ekspirasie-druppels wat versprei word tydens praat, nies en hoes, kan beperk. Die WGO het instruksies uitgereik oor wanneer en hoe om maskers te gebruik. Bedek mond en neus met die masker en sorg dat daar geen gapings tussen die gesig en die masker is nie. Moenie aan die masker raak wanneer u dit gebruik nie; as u dit doen, moet u u hande met alkohol-gebaseerde vryfmiddel of water en seep skoonmaak. Vervang die masker met 'n nuwe een sodra dit klam is en moenie die eenmalige maskers weer gebruik nie. Verwyder die masker met die kant van agter (moenie aan die voorkant van 'n masker raak nie); gooi onmiddellik weg en was hande.

Maskers word ook aanbeveel vir gebruik deur mense wat sorg vir iemand wat die siekte het. Verder is professionele persone in die gesondheidsorg aangeraai om respirators te gebruik wat ten minste so beskermend is as NIOSH-gesertifiseerde N95, EU-standaard FFP2, of gelykwaardig, benewens ander persoonlike beskermingsitems.

Regerings se teenmaatreëls en strategieë om virus te bekamp

Suid-Korea was een van min lande wat betyds doeltreffende maatreëls toegepas het om die verspreiding van die Koronavirus te voorkom. 'n Hommeltuig spuit ontsmettingsmiddel op 'n parkeerterrein
Die doel van gemeenskap impak versagting, (1) die pandemie uitbreeking bereik sy hoogtepunt (2) verminder die las van die hoogtepunt op die gesondheidsorgstelsel, bekend as die afplat van die kromme (3), verminder algehele gevalle en gesondheidsimpak.[98][99]

'n Belangrike strategiese teenmaatreël teen die uitbreek van aansteeklike siektes is om die hoogtepunt (piek) van pandemie te verminder[98], wat ook bekend is as die afplatting van die pandemie-kromme. (Sien grafiese voorstelling). Dit help om die risiko dat gesondheidsdienste oorweldig word te verminder en skep meer tyd vir die ontwikkeling van 'n entstof en behandeling.[98]

Nie-farmaseutiese aksies wat geneem kan word om die uitbraak te bestuur, sluit persoonlike voorkomende maatreëls in (soos in die afdeling hierbo beskryf), soos handhigiëne, gesigmaskers en selfkwarantyn; gemeenskapsmaatreëls wat gemik is op sosiale afstand soos om skole te sluit en om massa-byeenkomste te kanselleer; aanklokreelings, gemeenskapsbetrokkenheid om aanvaarding en deelname aan sulke intervensies aan te moedig; sowel as omgewingsmaatreëls soos skoonmaak van oppervlaktes. [100]

Nadat die erns van die uitbraak duidelik geword het, is meer drastiese optrede in China gedoen, soos die kwarantyn van hele stede wat 60 miljoen individue in Hubei raak, en streng reisverbod.[101] Ander lande het 'n verskeidenheid maatreëls getref om die verspreiding van die virus te beperk. Suid-Korea het byvoorbeeld massasifting, gelokaliseerde kwarantyne ingestel en waarskuwings gegee oor die bewegings van individue wat geraak word; Singapoer het finansiële steun verleen aan diegene wat self in kwarantyn en die groot boetes vir diegene wat dit nie doen nie; terwyl Taiwan die produksie van gesigmaskers verhoog het, en die opberging van mediese voorrade word gepenaliseer.[102] Sommige lande vereis dat mense griepagtige simptome by hul dokter moet aanmeld, veral as hulle die vasteland van China besoek het.

Kritiek op plaaslike reaksie in China

Lêer:Li Wenliang photo of drawing.jpg
Li Wenliang, fluitjieblaser van die COVID-19 uitbraak.

Plaaslike amptenare in Wuhan en die provinsie Hubei het kritiek, beide plaaslik en internasionaal, in die gesig gestaar vir die onbeholpe hantering van die aanvanklike uitbraak.[103] Bewerings sluit in onvoldoende mediese voorrade, 'n gebrek aan deursigtigheid in die pers en sensuur op sosiale media gedurende die eerste weke van die uitbraak.[104][105] Die Wuhan-polisie het op 1 Januarie 2020 agt inwoners ondervra oor hul 'verspreiding van vals inligting' (wat die nuwe infeksie as EARS-agtig karakteriseer).[106] Die Wuhan-polisie het oorspronklik via 'n plasing op die polisie se amptelike Weibo-rekening gesê dat daar agt mense volgens die wet aangespreek is,[107][108] wat later deur Weibo uitgeklaar het dat hulle slegs 'opleiding en kritiek' meegedeel is en weerhou is van swaarder strawwe soos "waarskuwings, boetes of aanhouding."[109] Een van die agt was 'n dokter genaamd Li Wenliang, wat sy voormalige klasmaats in die mediese skool in kennis gestel het van die koronavirus in 'n WeChat-groep, nadat hy die mediese verslag bestudeer en die pasiënt met simptome van die siekte ondersoek het. Hy is op 3 Januarie deur die polisie gewaarsku dat hy "onwaar kommentaar lewer" wat "die sosiale orde erg ontwrig het" en hy moes daarna 'n erkenningsverklaring onderteken.[110][111][112] Daar is berig op 7 Februarie 2020 dat Li gesterf het nadat hy die siekte in Januarie 2020 opgedoen het. Sy dood veroorsaak hartseer en woede op sosiale media, wat uitgebrei is tot 'n eis vir vryheid van spraak in China.[113] [114][115] China se teenkorrupsie-liggaam, die nasionale toesighoudende kommissie, het 'n ondersoek begin na die aangeleenthede rakende Li.[116]

Plaaslike amptenare is ook gekritiseer omdat hulle vroeg in Januarie bewyse van die oordrag van mens tot mens verberg het, en om politieke redes die verslae oor die siekte tydens die Volkskongres-vergaderings onderdruk het.[117] Kritiek is verder teen die Hubei-goewerneur Wang Xiaodong gerig, nadat hy twee keer op 'n perskonferensie beweer het dat daar jaarliks 10,8 miljard gesigmaskers in die provinsie geproduseer word, eerder as die akkurate getal van 1,8 miljoen.[118]

Koronavirus in Afrika

Alhoewel, China vroeg as die grootste risiko vir die oorsprong van die verspreiding van COVID-19 in Afrika beskou was, is die meeste ingevoerde gevalle sover op die vasteland aan Europa toegeskryf.[119] Na Suid-Afrika is die lande gelys in die volgorde van wanneer die eerste geval aangemeld is.

Suid-Afrika

President Cyril Ramaphosa het op 27 Februarie 2020 aangekondig dat Suid-Afrika minstens 132 Suid-Afrikaners sal ontruim uit Wuhan, die episentrum van die koronavirus-uitbraak in China. Hy het gesê dat die regering beraam het dat daar 199 Suid-Afrikaners in Wuhan is, van wie 132 op hierdie stadium besluit het om terug te keer. "Hierdie landgenote leef tans onder toesluitomstandighede na die uitbreek van die koronavirus", het hy gesê en bygevoeg dat geen van die Suid-Afrikaners, blykbaar meestal studente, met die virus gediagnoseer is nie en ook nie enige simptome daarvan toon nie.[120] 'n Groep van 114 Suid-Afrikaners wat gerepatrieer is uit Wuhan, China, die episentrum van die COVID-19-uitbraak, het op 14 Maart 2020 in Polokwane aangekom. Die groep sal in die Protea Hotel se The Ranch Resort bly waar hulle in kwarantyn sal wees vir 21 dae.[121]

Twee Suid-Afrikaners wat op 'n vaartuig in Japan gewerk het, het positief getoets vir die koronavirus, het die ministerie van gesondheid in Pretoria op 28 Februarie 2020 bevestig. Hulle was deel van 'n groep van 12 Suid-Afrikaners wat op die Princess Diamond-skip gewerk het, en is nog in Japan.[122]

Die eerste bevestigde geval van die COVID-19 siekte is op 4 Maart 2020 in Suid-Afrika aangemeld. Zweli Mkhize, minister van gesondheid het verklaar dat die Nasionale Instituut vir Aanmeldbare Siektes (NICD) bevestig het dat 'n man van KwaZulu-Natal positief getoets is na 'n besoek aan Italië.[123]

Op 7 Maart 2020 het die minister van gesondheid die tweede COVID-19-geval in Suid-Afrika bevestig. Die 39-jarige vrou uit Gauteng was in direkte kontak met die eerste bevestigde geval van die COVID-19 siekte in KwaZulu-Natal. Sy was deel van die groep van tien wat na Italië gereis het. Mkhize het ook bevestig dat 'n 39-jarige man wat in Daegu, Suid-Korea werk, ook positief getoets het vir COVID-19. Hy sou na Suid-Afrika terugkeer, maar het sedertdien in Suid-Korea gebly.[124] Die departement van gesondheid het op 15 Maart 2020 aangekondig dat daar 51 bevestigde gevalle in Suid-Afrika is.[125]

Op 15 Maart 2020 het President Cyril Ramaphosa ‘n nasionale ramptoestand afgekondig om ‘n gekoȍrdineerde en geȉntegreerde rampbestuurstelsel te implementeer. Dit sal help om die virusuitbreking te bestuur en die regering in staat stel om nooddiensentrums op te laat rig. 'n Reisverbod is verder ingestel vanaf 18 Maart 2020 op reisigers van Italië, Iran, Suid-Korea, Spanje, Duitsland, die VSA, die Verenigde Koninkryk en China.[126]

President Cyril Ramaphosa het op 23 Maart aangekondig dat die land 'n algehele nasionale afsluiting (lockdown) vir 21 dae sal instel vanaf 26 Maart om middernag. Die Suid-Afrikaanse Nasionale Weermag (SANW) is ook op ‘n gereedheidsgrondslag geplaas om die polisie en ander staatsdepartemente by te staan in die toepassing van die afsluiting. [127]

Egipte

Op 14 Februarie 2020 het Egipte 'n geval van koronavirus, die eerste in Afrika bevestig. Khaled Mugahed, woordvoerder van die Egiptiese ministerie van gesondheid, sê in 'n verklaring dat die betrokke persoon 'n 'buitelander' is wat geen ernstige simptome toon nie.[128]

Algerië

Op 25 Februarie het Algerië hul eerste bevestigde geval van COVID-19 aangemeld, 'n Italiaanse man wat op 17 Februarie in die land aangekom het en in isolasie geplaas is. Dit is die tweede bevestigde geval in Afrika na Egipte.[129]

Nigerië

Nigerië se gesondheidsowerhede het die land se eerste geval van COVID-19 in Lagos, die eerste bevestigde voorkoms van die siekte in Afrika suid van die Sahara, aangemeld op 28 Februarie 2020. Die Kommissaris vir Gesondheid vir Lagos, die grootste stad van Nigerië, het Vrydag gesê dat 'n Italiaanse burger wat op 25 Februarie van Milaan op 'n sakereis Nigerië binnegekom het, die volgende dag siek geword het. [130]

Tunisië

Die Ministerie van Gesondheid van Tunisië het op 2 Maart 2020 die land se eerste geval van COVID-19 bevestig. Die individu is 'n Tunisiese burger wat onlangs na Italië gereis het en tans behandeling ontvang. [131]

Marokko

Die Marokkaanse Ministerie van Gesondheid het op 3 Maart 2020 bevestig dat die COVID-19 geidentifiseer is in 'n Marokkaanse burger met bande met Italië het wat in 'n isolasie-eenheid in die Moulay Youssef-hospitaal in Casablanca behandel word.[132]

Senegal

Op 3 Maart 2020 is bevestig dat eerste geval in Senegal bevestig is by 'n 54-jarige Franse burger wat die land binnegevlieg het en positief getoets het by die Pasteur-instituut in Dakar, Senegal.[133]

Kameroen

Die ministerie van Gesondheid van Kameroen het op 6 Maart die eerste geval van COVID-19 in die land bevestig. Die pasiënt is 'n Franse burger wat op 24 Februarie in Yaoundé aangekom het. Nadat die virus bevestig is, is die individu in isolasie in Yaoundé se sentrale hospitaal opgeneem.[134]

Togo

Togo het 'n geval van COVID-19 geregistreer, wat die negende land op die vasteland word wat 'n bevestigde geval van die virus het. Gesondheidsbeamptes in die land het die geval op 6 Maart 2020 bevestig en gesê die pasiënt is 'n 42-jarige vrou wat 'n inwoner van die hoofstad Lome is. Volgens die pasiënt het hy Duitsland, Frankryk en Turkye tussen laat Februarie en begin Maart 2020 besoek. [135]

Burkina Faso

Burkina Faso het op 9 Maart 2020 sy eerste twee gevalle van COVID-19 aangemeld, volgens die minister van gesondheid en sodoende die tiende land in Afrika wat deur die virus geraak word. Die twee individue het Frankryk besoek voor hulle gediagnoseer is. [136] Burkina Faso het op 18 Maart die eerste sterfte met betrekking tot koronavirus in Afrika suid van die Sahara aangeteken. Op 20 Maart is bevestig dat die land 64 gevalle het. Van die nuwe gevalle is vier lede van die regering. Hulle is die ministers van onderwys, binnelandse sake, buitelandse sake en mynwese. [137]

Demokratiese Republiek die Kongo

Op 10 Maart is die eerste geval in die Demokratiese Republiek die Kongo aangemeld.[138]

Ivoorkus

Op 11 Maart is die eerste geval in die Ivoorkus bevestig.[139]

Réunion (Frankryk)

Op 11 Maart is die eerste geval in Réunion bevestig.[140]

Ghana

Ghana het op 12 Maart sy eerste twee gevalle aangemeld. Die twee gevalle was mense wat van Noorweë en Turkye na die land teruggekeer het.[141][142]

Op 11 Maart het die minister van finansies, Ken Ofori-Atta, die cedi-ekwivalent van VSA$ 100 miljoen beskikbaar gestel om die paraatheid en reaksieplan van Ghana teen die koronavirus te verbeter.

Guinee

'n Werknemer van die Europese Unie-afvaardiging in Guinee het op 13 Maart positief getoets vir koronavirus, het 'n woordvoerder van die Missie verklaar. Dit is die eerste bevestigde geval van Guinee van die virus.[143]

Mauritanië

Op 13 Maart is die eerste geval in Mauritanië bevestig.[144]

Kenia

Op 13 Maart is die eerste geval in Kenia bevestig, 'n vrou wat via Londen uit die VSA gekom het.[145]

Ethiopië

Die eerste geval in Ethiopië is op 13 Maart aangekondig, by 'n Japanese man wat op 4 Maart uit Burkina Faso in die land aangekom het.[146]

Soedan

Soedan se eerste geval is op 13 Maart aangekondig, 'n man wat op 12 Maart in Khartoum dood is. Hy het in die eerste week van Maart die Verenigde Arabiese Emirate besoek.[147]

Eswatini

Op 14 Maart is die eerste geval in Eswatini bevestig.[148]

Namibië

Op 14 Maart is die eerste twee gevalle in Namibië bevestig.[149]

Rwanda

Op 14 Maart is die eerste geval in Rwanda bevestig.[150]

Seychelle

Die eerste twee gevalle op Seychelle is op 14 Maart aangemeld. Die twee gevalle was mense wat kontak met iemand in Italië gehad het wat positief getoets het.[151]

Ekwatoriaal-Guinee

Op 14 Maart is die eerste geval in Ekwatoriaal-Guinee bevestig.[152]

Republiek die Kongo

Die eerste geval in die Republiek die Kongo is op 14 Maart aangekondig, 'n 50-jarige man wat uit Parys, Frankryk, na die Republiek die Kongo teruggekeer het.[153]

Liberië

Op 16 Maart is die eerste geval in Liberië bevestig.[154]

Somalië

Op 16 Maart is die eerste geval in Somalië bevestig.[155] Die ministerie van Somalië het berig dat dit gediagnoseer is by 'n Somaliese burger wat vanuit China terugkeer het huis toe.[156]

Benin

Op 16 Maart is die eerste geval in Benin bevestig.[157]

Tanzanië

Op 16 Maart is die eerste geval in Tanzanië bevestig.[158]

Zambië

Zambië het sy eerste 2 gevalle van COVID-19 op 18 Maart aangemeld. Die pasiënte was 'n paartjie wat met vakansie na Frankryk gereis het.[159] Op 17 Maart het die regering alle opvoedkundige instellings gesluit en enkele beperkings op buitelandse reise ingestel.[160]

Djibouti

Op 18 Maart is die eerste geval in Djibouti bevestig.[161]

Niger

Niger het sy eerste geval op 19 Maart 2020 bevestig.[162]

Mauritius

Op 19 Maart is die eerste drie gevalle in Mauritius bevestig.[163]

Zimbabwe

Voordat daar bevestigde gevalle in Zimbabwe was, het president Emmerson Mnangagwa op 17 Maart 'n nasionale noodtoestand verklaar, reisbeperkings in plek gestel en groot byeenkomste verbied.[164][165] Die land se minister van verdediging, Oppah Muchinguri, het kontroversie veroorsaak deur te sê dat die koronavirus 'n goddelike straf op Westerse lande kan wees vir die instel van sanksies teen Zimbabwe. [166]

Op 21 Maart is die eerste geval van Zimbabwe geïdentifiseer as 'n manlike inwoner van Victoria Falls wat op 15 Maart vanuit die Verenigde Koninkryk via Suid-Afrika gereis het.[167]

Angola

Op 21 Maart is die eerste twee gevalle in Angola bevestig.[168] Vanaf 20 Maart is alle Angolese grense vir 15 dae gesluit.[169]

Globale sosio-ekonomiese invloed

Verskeie tekorte van gesondheids- en verbruikersgoedere word aan die koronavirus-uitbraak toegeskryf, weens die wêreldwye toename in die gebruik van toerusting om die siekte te beveg, paniekaankope en die ontwrigting van fabrieke en logistieke bedrywighede. Die Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) waarsku oor tekorte aan medisyne en mediese toerusting weens 'n groter vraag in die mark en ontwrigting van verskaffers se produksie.[170] Verskeie lande, soos die Verenigde State,[171] Italië[172] en Hongkong[173] ondervind paniekaankope wat lei tot leë winkelrakke van veral voedsel, toiletpapier en gebottelde water.[174] Die tegnologiebedryf het gewaarsku oor vertragings met die vervoer van nuwe elektroniese goedere.[175] Volgens die WGO se direkteur-generaal, Tedros Adhanom, het die vraag na persoonlike beskermingstoerusting 100-voudig gestyg en het hierdie vraag gelei tot prysstygings van tot twintig keer die normale prys. Vertragings met die verskaffing van mediese items kan vier tot ses maande beloop.[176][177] Dit het ook wêreldwyd 'n tekort aan persoonlike beskermende toerusting veroorsaak, met die WGO wat waarsku dat dit gesondheidswerkers in gevaar sal stel.

Koronavirus-vrese het gelei tot paniekaankope van noodsaaklikhede in Singapoer en elders, soos toiletpapier, droë/kitsnoedels, brood, rys en groente

'n Aantal administrateurs op provinsiale vlak van die Kommunistiese Party van China (KPC) is in die pad gesteek oor hul hantering van die kwarantynpogings in Sentraal-China, 'n teken van ontevredenheid met die politieke instelling se reaksie op die uitbreek in daardie streke. Sommige kommentators het voorgestel dat publieke uitsprake oor die siekte kan dui op 'n seldsame protes teen die KPC. Boonop het protesoptogte in die spesiale administratiewe streek Hongkong verskerp weens die vrees vir immigrasie uit die vasteland van China. Taiwan het ook sy kommer uitgespreek oor die feit dat hy deel is van 'n reisverbod wat die Volksrepubliek China betrek as gevolg van die 'een-China-beleid' en die betwiste politieke status van Taiwan. 'n Paar lande het die pandemie gebruik om politieke brûe met China te bou, en sodoende beskuldigings geopper dat hierdie lande, waaronder Kambodja onder andere, politiek voor gesondheid plaas, en probeer om die uitbraak te gebruik om hulde te bring aan die KPC.[178] Daar word vermoed dat die bestaande spanning tussen die VSA en China 'n gekoördineerde poging om die uitbreek in Wuhan te bestry, vertraag het.[179]

Aangesien die vasteland van China 'n belangrike ekonomiese- en vervaardigingsentrum is, word daar voorsien dat die siekte 'n groot destabiliserende bedreiging vir die wêreldekonomie inhou. Agathe Demarais van die Economist Intelligence Unit het voorspel dat markte wisselvallig sal bly totdat 'n duideliker beeld van potensiële uitkomste na vore kom. Sommige ontleders het beraam dat die ekonomiese uitval van die pandemie op wêreldwye groei die van die SARS-uitbraak kan oortref. Een raming gee 'n invloed van VSA$ 300 miljard op die wêreld se verskaffingsnetwerk wat tot twee jaar kan duur. Die Organisasie van Petroleumuitvoerlande het na 'n skerp daling in oliepryse as gevolg van 'n laer vraag vanuit China hul kommer oor die situasie uitgespreek. Wêreldmarkte het op 24 Februarie 2020 gedaal as gevolg van 'n beduidende toename in die aantal COVID-19 gevalle buite die vasteland van China. Vanweë die toenemende kommer oor die koronavirus-uitbreking het die Amerikaanse aandele, waaronder die NASDAQ-100, die S&P 500-indeks, op 27 Februarie, en die Dow Jones-nywerheidsgemiddelde hul skerpste dalings sedert 2008 aangeteken, met die Dow Jones wat 1 191 punte gedaal het, die grootste een-dag-daling sedert die finansiële krisis van 2007-2008.[180] Al drie indekse het die week met 'n daling van meer as 10 persent afgesluit.[181] Aandele het weer gedaal op grond van vrees vir koronavirus.[182] Baie waarnemers beskou 'n ekonomiese resessie as waarskynlik.[183][184][185]

Toerisme is een van die sektore wat die ergste geraak word as gevolg van 'n skerp daling in toeriste van en na die vasteland van China en reisadvies wat waarsku teen reis na dele van Sentraal-China, Italië, Suid-Korea en Iran. Gevolglik het talle lugrederye vlugte gekanselleer weens 'n laer vraag, waaronder British Airways, China Eastern en Qantas, terwyl die Britse plaaslike lugredery Flybe in duie gestort het.[186] Verskeie treinstasies en veerboothawens is ook gesluit.[187] Die pandemie het saamgeval met die Chunyun, 'n besige reistyd wat met die Chinese Nuwejaarsvakansie verband hou. 'n Aantal gebeurtenisse waarby groot skares betrokke was, is deur nasionale en streeksregerings gekanselleer, waaronder jaarlikse Nuwejaarsfeeste, met private ondernemings wat ook hul winkels en toeristeaantreklikhede onafhanklik sluit, soos Hongkong Disneyland en Shanghai Disneyland. Baie Chinese Nuwejaar-geleenthede en toeristeaantreklikhede is gesluit om massabyeenkomste te voorkom, insluitend die Verbode Stad in Beijing en tradisionele tempelfeeste. In 24 van die 31 provinsies, munisipaliteite en streke van China het die owerhede die Nuwejaarsdag tot 10 Februarie verleng, met die opdrag dat die meeste werkplekke eers daarna mag heropen. Hierdie streke verteenwoordig 80% van die land se BBP en 90% van die uitvoere. Hongkong het sy reaksie op die aansteeklike siekte tot die hoogste vlak verhoog en 'n noodtoestand verklaar, skole tot Maart gesluit en sy Nuwejaarsvieringe gekanselleer.

Saoedi-Arabië het buitelanders tydelik toegang verbied na Mekka en Medina, twee van die heiligste pelgrimstogplekke van Islam, om die verspreiding van koronavirus in die Koninkryk te voorkom.[188]

'n Ander onlangse, en vinnig versnellende uitval van die siekte, is die kansellasie van groot geleenthede, insluitend tegnologiekonferensies, modevertonings en sportbyeenkomste.[189]

Alternatiewe Afrikaanse spelling

In die Ensiklopedie van die Wêreld, Kritzinger e.a. se Verklarende Afrikaanse Woordeboek en Pharos se Groot Woordeboek word die woord korona met 'n c gespel, dus corona.

Verwysings

  1. Situation update – worldwide. European Centre for Disease Prevention and Control (28 Februarie 2020). URL besoek op 4 Maart 2020.
  2. https://www.worldometers.info/coronavirus/#countries
  3. "COVID-19 South African coronavirus news and information" (in Engels). Department of Health. 27 Maart 2020. Besoek op 27 Maart 2020.
  4. "Rolling updates on coronavirus disease (COVID-19)". Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO). 28 Februarie 2020.
  5. Coronavirus outbreak 'can be characterised as a pandemic'. https://www.timeslive.co.za/news/world/2020-03-11-coronavirus-outbreak-can-be-characterised-as-a-pandemic-who-chief/ Besoek 11 Maart 2020.
  6. Tania Heyns, Eerste geval van Covid-19 in Suid-Afrika aangemeld, https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/eerste-geval-covid-19-in-sa-aangemeld/ Maroela Media, 5 Maart 2020.
  7. "Getting your workplace ready for COVID-19" (PDF). World Health Organization. 27 Februarie 2020.{{cite web}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  8. Rothan, Hussin A.; Byrareddy, Siddappa N. (26 Februarie 2020). "The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak". Journal of Autoimmunity: 102433. doi:10.1016/j.jaut.2020.102433. ISSN 0896-8411. PMID 32113704.
  9. Symptoms of Novel Coronavirus (2019-nCoV) | CDC. U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 10 Februarie 2020. Besoek 11 Februarie 2020.
  10. "Q&A on coronaviruses". World Health Organization (WHO). 11 Februarie 2020. Besoek 24 Februarie 2020.
  11. Coronavirus: Shanghai neighbour Zhejiang imposes draconian quarantine. South China Morning Post. 6 Februarie 2020. Besoek op 8 Februarie 2020.
  12. "Coronavirus Update: Masks And Temperature Checks In Hong Kong". Nevada Public Radio. Besoek op 26 Januarie 2020
  13. "Coronavirus Disease 2019 Information for Travel". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 3 Februarie 2020. Argief op 30 Januarie 2020. Besoek op 6 Februarie 2020.
  14. Deerwester, Jayme; Gilbertson, Dawn. "Coronavirus: US says 'do not travel' to Wuhan, China, as airlines issue waivers, add safeguards". USA Today. Besoek op 26 Januarie 2020.
  15. "Coronavirus Live Updates: Europe Prepares for Pandemic as Illness Spreads From Italy". The New York Times. 26 Februarie 2020. Besoek 26 Februarie 2020.
  16. Wang, Vivian; Inoue, Makiko (4 Maart 2020). "'When Can We Go to School?' Nearly 300 Million Children Are Missing Class". The New York Times. ISSN 0362-4331. Besoek op 5 Maart 2020.
  17. Palermo, Angela Giuffrida Lorenzo Tondo in; Beaumont, Peter (4 Maart 2020). "Italy orders closure of all schools and universities due to coronavirus". The Guardian. ISSN 0261-3077. Besoek op 5 Maart 2020.
  18. "PM Abe asks all schools in Japan to temporarily close over coronavirus". Kyodo News+. Kyodo News. Besoek op 5 Maart 2020.
  19. "Iran Announces Closure Of Universities, Schools As Coronavirus Death Toll Rises". RFE/RL. Besoek op 5 Maart 2020.
  20. "Here Comes the Coronavirus Pandemic – Now, after many fire drills, the world may be facing a real fire". The New York Times. 29 Februarie 2020. Besoek op 1 Maart 2020.
  21. Krugman, Paul (27 Februarie 2020). "When a Pandemic Meets a Personality Cult". The New York Times. Besoek op 29 Februarie 2020.
  22. Young, Evan (31 Januarie 2020). "'This is racism': Chinese-Australians say they've faced increased hostility since the coronavirus outbreak began". Special Broadcasting Service.
  23. Iqbal, Nosheen (1 Februarie 2020). "Coronavirus fears fuel racism and hostility, say British-Chinese". The Observer. ISSN 0029-7712. Besoek 4 Februarie 2020.
  24. "Coronavirus fears trigger anti-China sentiment across the globe". Global News. Besoek op 4 Februarie 2020.
  25. Yeung, Jessie. "As the coronavirus spreads, fear is fueling racism and xenophobia". CNN. Besoek 4 Februarie 2020.
  26. Darrach, Amanda (25 Februarie 2020). "The new coronavirus and racist tropes". Columbia Journalism Review
  27. "Fake Facts Are Flying About Coronavirus. Now There's A Plan To Debunk Them". NPR. Besoek 23 Februarie 2020.
  28. Perper, Rosie (5 Maart 2020). "As the coronavirus spreads, one study predicts that even the best-case scenario is 15 million dead and a $2.4 trillion hit to global GDP". Business Insider – via Yahoo!.
  29. Clamp, Rachel (5 Maart 2020). "Coronavirus and the Black Death: spread of misinformation and xenophobia shows we haven't learned from our past". The Conversation – via Yahoo!.
  30. Zhao, Erxun (1928). Draft History of Qing. Vol. 388. Shenyang. 七年,偕林翼疏言:「湖北為長江上游要害{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link)
  31. "Outbreak of Pneumonia of Unknown Etiology (PUE) in Wuhan, China". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 8 Januarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Januarie 2020. Besoek op 9 Januarie 2020.
  32. Chan, Ho-him; Mai, Jun (5 Januarie 2020). "China says Wuhan pneumonia not Sars, but virus remains unidentified, more people hospitalised". South China Morning Post. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Januarie 2020. Besoek op 6 Januarie 2020.
  33. "Update: Cluster of pneumonia cases associated with novel coronavirus – Wuhan, China – 2019". European Centre for Disease Prevention and Control. 14 Januarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Januarie 2020. Besoek op 18 Januarie 2020.
  34. "Pneumonia of Unknown Cause in China – Watch – Level 1, Practice Usual Precautions – Travel Health Notices". Centers for Disease Control and Prevention. 6 Januarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Januarie 2020. Besoek op 7 Januarie 2020.
  35. Schnirring, Lisa (8 Januarie 2020). "Virologists weigh in on novel coronavirus in China's outbreak". CIDRAP. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Januarie 2020. Besoek op 9 Januarie 2020.
  36. Shih, Gerry; Sun, Lena H. (8 Januarie 2020). "Specter of possible new virus emerging from central China raises alarms across Asia". The Washington Post. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Januarie 2020. Besoek op 9 Januarie 2020.
  37. Rogier van Doorn, H.; Yu, Hongji (2019). "33. Viral Respiratory Infections". In Edward T Ryan; David R Hill; Tom Solomon; Timothy P Endy; Naomi Aronson (reds.). Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book (10th uitg.). Elsevier Health Sciences. p. 286. ISBN 978-0-323-55512-8.
  38. "Novel Coronavirus 2019". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 13 Januarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Januarie 2020. Besoek op 14 Januarie 2020.
  39. "Transmission of Novel Coronavirus (2019-nCoV)". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 31 Januarie 2020. Besoek op 1 Februarie 2020.
  40. 40,0 40,1 "Pneumonia of unknown cause – China. Disease outbreak news". World Health Organization. 5 Januarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Januarie 2020. Besoek op 6 Januarie 2020.
  41. Schnirring, Lisa (14 Januarie 2020). "Report: Thailand's coronavirus patient didn't visit outbreak market". CIDRAP (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Januarie 2020. Besoek op 15 Januarie 2020.
  42. Schnirring, Lisa (11 Januarie 2020). "China releases genetic data on new coronavirus, now deadly". CIDRAP (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Januarie 2020. Besoek op 12 Januarie 2020.
  43. Lu, Hongzhou; Stratton, Charles W.; Tang, Yi-Wei (16 Januarie 2020). "Outbreak of Pneumonia of Unknown Etiology in Wuhan China: the Mystery and the Miracle". Journal of Medical Virology (in Engels). doi:10.1002/jmv.25678. ISSN 1096-9071 – via Wiley.
  44. Schnirring, Lisa (15 Januarie 2020). "Second family cluster found in Wuhan novel coronavirus outbreak". CIDRAP (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Januarie 2020. Besoek op 16 Januarie 2020.
  45. Wee, Sui-Lee; Jr, Donald G. McNeil (8 Januarie 2020). "China Identifies New Virus Causing Pneumonialike Illness". The New York Times (in Engels (VSA)). ISSN 0362-4331. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Januarie 2020. Besoek op 14 Januarie 2020.
  46. Qin, Amy; Hernández, Javier C. (10 Januarie 2020). "China Reports First Death From New Virus". The New York Times (in Engels (VSA)). ISSN 0362-4331. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Januarie 2020. Besoek op 11 Januarie 2020.
  47. "Chinese premier stresses curbing viral pneumonia epidemic". China Daily. Beijing: Xinhua News Agency. 21 Januarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Januarie 2020. Besoek op 22 Januarie 2020.
  48. Lisa Schnirring: WHO decision on nCoV emergency delayed as cases spike 23 Januarie 2020 CIDRAP News, getoegang 23 Januarie 2020
  49. Field, Field (22 Januarie 2020). "Nine dead as Chinese coronavirus spreads, despite efforts to contain it". The Washington Post. Besoek op 22 Januarie 2020.{{cite news}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  50. Imai, Natsuko; Dorigatti, Ilaria; Cori, Anne; Riley, Steven; Ferguson, Neil M (17 Januarie 2020). "Estimating the potential total number of novel Coronavirus cases in Wuhan City, China (Report 2" (PDF). Imperial College London (in Engels (VK)). Besoek op 18 Januarie 2020.{{cite web}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  51. "Philippines reports first coronavirus death outside China after travel ban". South China Morning Post. 2 Februarie 2020. Besoek op 2 Februarie 2020.
  52. Wang, Christine (2 Februarie 2020). "Philippines reports first death outside of China in coronavirus outbreak". CNBC. Besoek op 2 Februarie 2020.
  53. "Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)" (PDF). WHO. pp. 11–12. Besoek op 29 Februarie 2020.
  54. Guan, Wei-jie; e.a. "Clinical Characteristics of Coronavirus Disease 2019 in China". New England Journal of Medicine. doi:10.1056/NEJMoa2002032. PMID 32109013.
  55. Pan, Xingfei; en andere (19 Februarie 2020). "Asymptomatic cases in a family cluster with SARS-CoV-2 infection". The Lancet Infectious Diseases. 0. doi:10.1016/S1473-3099(20)30114-6. ISSN 1473-3099. PMID 32087116.
  56. "2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV)". Centers for Disease Control and Prevention. 11 Februarie 2020. Besoek 18 Februarie 2020.
  57. "WHO COVID-19 situation report 29" (PDF). World Health Organization. 19 Februarie 2020.
  58. "Coronavirus incubation could be as long as 27 days, Chinese provincial government says". Reuters. 22 Februarie 2020.
  59. Business Insider, 20 Maart 2020: Neue Studie: 99 Prozent der untersuchten Covid-19-Todesopfer in Italien hatten Vorerkrankungen – aber meist keine, die die Lunge betrafen. Besoek op 21 Maart 2020
  60. ECDC (14 Februarie 2020). European Centre for Disease Prevention and Control. Outbreak of severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2): increased transmission beyond China − fourth update. ECDC (Risk Assessment): Stockholm; 2020.
  61. Zhu, Na; Zhang, Dingyu; e.a. (24 January 2020). "A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019". New England Journal of Medicine. US. 382 (8): 727–733. doi:10.1056/NEJMoa2001017. ISSN 0028-4793. PMID 31978945.
  62. WHO-China Joint Mission (16–24 Februarie 2020). "Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)" (PDF). WHO.
  63. WHO-China Joint Mission (16–24 Februarie 2020). "Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)" (PDF). WHO. Besoek op 29 Februarie 2020.
  64. biorxiv, Xiao. Kangpeng, Zhai Junqiong & Feng Yaoyu. https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.02.17.951335v1 | Isolation and Characterization of 2019-nCoV-like Coronavirus from Malayan Pangolins, Februarie 2020
  65. "How COVID-19 Spreads". USA: Centers for Disease Control and Prevention. 11 Februarie 2020. Besoek op 25 Februarie 2020.
  66. "UpToDate". uptodate.com. Besoek op 5 Maart 2020.
  67. "Getting your workplace ready for COVID-19" (PDF). WHO. 27 Februarie 2020.
  68. "Novel coronavirus (COVID-19) – Frequently asked questions – Alerts". health.nsw.gov.au. Besoek op 27 Februarie 2020.
  69. Kampf, Günter; Todt, Daniel; Pfaender, Stephanie; Steinmann, Eike (6 Februarie 2020). "Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and its inactivation with biocidal agents". Journal of Hospital Infection. Elsevier. 104 (3): 246–251. doi:10.1016/j.jhin.2020.01.022. PMID 32035997.
  70. Leung, Gabriel; Wu, Joseph (27 Januarie 2020). "Real-time nowcast and forecast on the extent of the Wuhan CoV outbreak, domestic and international spread" (PDF). Wuhan-coronavirus-outbreak AN UPDATE.
  71. Saey, Tina Hesman (24 Januarie 2020). "How the new coronavirus stacks up against SARS and MERS". Besoek op 25 Januarie 2020.
  72. Julien Riou & Christian L. Althaus, Pattern of early human-to-human transmission of Wuhan 2019-NCoV, Preprint, bioRxiv, 23 Januarie 2020.
  73. "WHO Coronavirus Disease Situation Report 32" (PDF).{{cite web}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  74. Schirring, Lisa; 2020 (16 Januarie 2020). "Japan has 1st novel coronavirus case; China reports another death". CIDRAP. Besoek 16 Januarie 2020.
  75. "Laboratory testing for 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) in suspected human cases: Interim guidance". World Health Organization.
  76. "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Situation Summary". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 30 Januarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Januarie 2020. Besoek op 30 Januarie 2020.
  77. "Real-Time RT-PCR Panel for Detection 2019-Novel Coronavirus". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 29 Januarie 2020. Besoek 1 Februarie 2020.
  78. "Curetis Group Company Ares Genetics and BGI Group Collaborate to Offer Next-Generation Sequencing and PCR-based Coronavirus (2019-nCoV) Testing in Europe". GlobeNewswire News Room. 30 Januarie 2020. Besoek 1 Februarie 2020.
  79. "COVID-19 – History and exam". BMJ Best Practice. Besoek 8 Maart 2020.
  80. "COVID-19 – Approach". BMJ Best Practice. Besoek 8 Maart 2020.
  81. CDC (11 Februarie 2020). "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)". Centers for Disease Control and Prevention. Besoek op 4 Maart 2020.
  82. "Coronavirus (COVID-19) – 5 things you can do to protect yourself and your community – Public health matters". Government of the United Kingdom. Besoek op 4 Maart 2020.
  83. "Expert interview: What is contact tracing? – Public health matters". Government of the United Kingdom. Besoek op 28 Februarie 2020.
  84. "Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public: Myth busters". World Health Organization. Besoek op 26 Februarie 2020.
  85. "Prevention & Treatment". US: Centers for Disease Control and Prevention. 15 Februarie 2020. Archived from the original on 15 December 2019. Besoek op 21 Januarie 2020.
  86. "Advice for public". World Health Organization. Besoek op 8 Februarie 2020.
  87. "Advice for public". www.who.int. Besoek op 8 Maart 2020.
  88. "Singapore: The Model for COVID-19 Response?". www.medpagetoday.com. 5 Maart 2020. Besoek op 8 Maart 2020.
  89. "What every American and community can do now to decrease the spread of the coronavirus" (PDF). CDC.
  90. "Advice for public". www.who.int. Besoek op 8 Maart 2020.
  91. "Singapore: The Model for COVID-19 Response?". www.medpagetoday.com. 5 Maart 2020. Besoek op 8 Maart 2020.
  92. "What every American and community can do now to decrease the spread of the coronavirus" (PDF). CDC.
  93. "Advice for public". www.who.int. Besoek op 8 Maart 2020.
  94. Home. "Novel Coronavirus". Health Protection Surveillance Centre. Besoek op 27 Februarie 2020.
  95. "Severe Respiratory Disease associated with a Novel Infectious Agent". Hong Kong: Centre for Health Protection, Department of Health. Besoek op 1 Februarie 2020.
  96. "Updates on Wuhan Coronavirus (2019-nCoV) Local Situation". Singapore: Ministry of Health. Besoek op 1 Februarie 2020.
  97. "Advice on the use of masks the community, during home care and in health care settings in the context of the novel coronavirus (2019-nCoV) outbreak". World Health Organization. Besoek op 21 Februarie 2020.
  98. 98,0 98,1 98,2 Anderson RM, Heesterbeek H, Klinkenberg D, Hollingsworth TD (Maart 2020). "How will country-based mitigation measures influence the course of the COVID-19 epidemic?". The Lancet. doi:10.1016/S0140-6736(20)30567-5. A key issue for epidemiologists is helping policy makers decide the main objectives of mitigation—eg, minimising morbidity and associated mortality, avoiding an epidemic peak that overwhelms health-care services, keeping the effects on the economy within manageable levels, and flattening the epidemic curve to wait for vaccine development and manufacture on scale and antiviral drug therapies.
  99. "Community Mitigation Guidelines to Prevent Pandemic Influenza —United States, 2017". Recommendations and Reports. Centers for Disease Control and Prevention. 66 (1). 12 April 2017.
  100. "Community Mitigation Guidelines to Prevent Pandemic Influenza —United States, 2017". Recommendations and Reports. Centers for Disease Control and Prevention. 66 (1). 12 April 2017.
  101. Qin, Amy (7 Maart 2020). "China May Be Beating the Coronavirus, at a Painful Cost". The New York Times.
  102. Bangkok, Justin McCurry Rebecca Ratcliffe in; Kong, Helen Davidson in Hong (11 Maart 2020). "Mass testing, alerts and big fines: the strategies used in Asia to slow coronavirus" – via www.theguardian.com.
  103. Griffiths, James. "China's unprecedented reaction to the Wuhan virus probably couldn't be pulled off in any other country". CNN. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Januarie 2020. Besoek op 28 Januarie 2020.
  104. "Toll From Outbreak Climbs in China as Infections Reach Europe and Australia (Anger and mistrust spill over online)". The New York Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Januarie 2020.
  105. Hernández, Javier C. (21 Januarie 2020). "The Test a Deadly Coronavirus Outbreak Poses to China's Leadership". The New York Times. ISSN 0362-4331. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Januarie 2020. Besoek op 26 Januarie 2020.
  106. 8人散布不实消息被武汉公安查处 胡锡进透露内情. Sina Corp. 22 Januarie 2020. Besoek op 25 Januarie 2020.
  107. 8名散布武汉肺炎谣言者被依法查处. guancha.cn (in Chinese (China)). Besoek op 29 Januarie 2020.
  108. "Mystery pneumonia virus probed in China". BBC News. 3 Januarie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Januarie 2020. Besoek op 29 Januarie 2020.
  109. "China's slow response to coronavirus has shown the weakness of its centralised model". New Statesman.
  110. Chris Buckley; Steven Lee Myers (1 Februarie 2020). "As New Coronavirus Spread, China's Old Habits Delayed Fight". The New York Times.
  111. Wang, Lianzhang (1 Februarie 2020). "'Rumormonger' Doctor Who Raised the Alarm Says He Has Coronavirus". Sixth Tone.
  112. and Nectar Gan, Yong Xiong. "This Chinese doctor tried to save lives, but was silenced. Now he has coronavirus". CNN. Besoek op 4 Februarie 2020.
  113. Tom Phillips, Emma Graham-Harrison and Justin McCurry (6 Februarie 2020). "Doctor who blew whistle over coronavirus has died, hospital says". The Guardian.{{cite news}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)
  114. "Li Wenliang: Coronavirus death of Wuhan doctor sparks outpouring of anger". BBC. 7 Februarie 2020.
  115. Graham-Harrison, Emma (6 Februarie 2020). "'Hero who told the truth': Chinese rage over coronavirus death of whistleblower doctor". The Guardian.
  116. Cao, Yin (7 Februarie 2020). "Supervisory Commission to probe issues involving Dr Li". China Daily.
  117. China's draconian response to the new coronavirus, explained by a China expert
  118. "Chinese provincial press conference on coronavirus inspires anger, criticism". Reuters. 26 Januarie 2020. Besoek op 29 Januarie 2020.
  119. "Morocco, Senegal and Tunisia add to Africa's COVID19 count". Africa Times (in Engels). 3 Maart 2020. Besoek op 9 Maart 2020.
  120. Fabricius, Peter (27 Februarie 2020). "South Africa to quarantine 132 citizens evacuated from Wuhan". The Daily Maverick (in Engels). Besoek op 28 Februarie 2020.
  121. Ngqakamba, Sesona (14 Maart 2020). "Coronavirus: SAA Airbus carrying 114 SA citizens repatriated from Wuhan lands in Polokwane". News24 (in Engels). Besoek op 15 Maart 2020.
  122. Shange, Naledi (28 Februarie 2020). "Two South Africans in Japan diagnosed with coronavirus". TimesLIVE (in Engels). Besoek op 28 Februarie 2020.
  123. Heyns, Tania (5 Maart 2020). "Eerste geval van Covid-19 in Suid-Afrika aangemeld". Maroela Media. Besoek op 5 Maart 2020.
  124. Alex Patrick, Second case of coronavirus confirmed in SA, Times Alive, https://www.timeslive.co.za/news/south-africa/2020-03-07-breaking-second-case-of-coronavirus-confirmed-in-sa/ Besoek op 7 Maart 2020.
  125. Shange, Naledi (15 Maart 2020). "Coronavirus cases in SA surge past 50, as 13 more patients confirmed". Times Live (in Engels). Besoek op 15 Maart 2020.
  126. van Heerden, Suné (15 Maart 2020). "Koronavirus:President kondig maatreëls aan". Maroela Media. Besoek op 15 Maart 2020.
  127. "South Africans brace for 21-day lockdown as virus cases rise". Al Jazeera. 24 Maart 2020. Besoek op 24 Maart 2020.
  128. "Egypt confirms coronavirus case, the first in Africa". Aljazeera. Besoek op 15 Februarie 2020.
  129. "Algeria announces first confirmed case of coronavirus". Daily Maverick. Besoek op 26 Februarie 2020.
  130. "Nigeria confirms coronavirus, first in sub-Saharan Africa". MSN News. Besoek op 28 Februarie 2020.
  131. "Tunisia: Health minister confirms first COVID-19 case March 2". Garda World (in Engels). 3 Maart 2020. Besoek op 9 Maart 2020.
  132. "Morocco, Senegal and Tunisia add to Africa's COVID19 count". Africa Times (in Engels). 3 Maart 2020. Besoek op 9 Maart 2020.
  133. "Morocco, Senegal and Tunisia add to Africa's COVID19 count". Africa Times (in Engels). 3 Maart 2020. Besoek op 9 Maart 2020.
  134. "Cameroon: First COVID-19 case confirmed March 6". Garda World (in Engels). 6 Maart 2020. Besoek op 9 Maart 2020.
  135. Omondi, Jerry (6 Maart 2020). "Togo confirms first COVID-19 case". CGTN (in Engels). Besoek op 9 Maart 2020.
  136. "Burkina Faso confirms first cases of COVID-19". MSN News. Besoek op 10 Maart 2020.
  137. "COVID-19: Burkina Faso records new deaths". Africanews. Besoek op 22 Maart 2020.
  138. Health, P. M. N. (10 Maart 2020). "Democratic Republic of Congo confirms first coronavirus case | National Post" (in Engels). Besoek op 10 Maart 2020.
  139. "Ivory Coast confirms first case of coronavirus". Daily Sabah. Besoek op 11 Maart 2020.{{cite web}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  140. Philippon, Laura (11 Maart 2020). "Un premier cas de coronavirus confirmé à La Réunion". La1ere.francetvinfo.fr (in French).{{cite web}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link)
  141. "Ghana, Gabon confirm first cases of coronavirus". Reuters (in Engels). 13 Maart 2020. Besoek op 13 Maart 2020.
  142. Acheampong, Kwame. "Ghana confirms two Coronavirus cases | Starr Fm" (in Engels (VSA)). Besoek op 13 Maart 2020.
  143. "EU Employee Tests Positive for Coronavirus in Guinea's First Case".{{cite news}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  144. "Mauritania confirms first coronavirus case".{{cite web}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  145. By ELIZABETH MERAB More by this Author. "Kenya confirms first coronavirus case - VIDEO - Daily Nation". Nation.co.ke. Besoek op 14 Maart 2020. {{cite web}}: |author= has generic name (hulp)
  146. "Ethiopia confirms first coronavirus case: Live updates". aljazeera.com. Besoek op 13 Maart 2020.
  147. Reuters (13 Maart 2020). "Sudan Reports First Coronavirus Case". The New York Times. ISSN 0362-4331. Besoek op 13 Maart 2020 – via NYTimes.com. {{cite news}}: |last1= has generic name (hulp)
  148. "Eswatini in Southern Africa reports first coronavirus case".{{cite web}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  149. "Namibia Says Couple Visiting From Spain Test Positive for Virus". Bloomberg (in Engels). 14 Maart 2020. Besoek op 14 Maart 2020.
  150. "Rwanda confirms first case of coronavirus - health ministry". Reuters (in Engels). 14 Maart 2020. Besoek op 14 Maart 2020.
  151. Bonnelame, Betyme (14 Maart 2020). "2 Seychellois test positive for COVID-19 as globe-sweeping virus reaches island nation". Seychelles News Agency. Besoek op 14 Maart 2020.
  152. "Equatorial Guinea announces first coronavirus case". Deccan Herald. 14 Maart 2020. Besoek op 15 Maart 2020.
  153. "Congo Republic confirms first coronavirus case -government". 15 Maart 2020.
  154. "Liberia Records First Case of Coronavirus; Health Authorities Hold Emergency Meeting". FrontPageAfrica (in Engels (VSA)). 16 Maart 2020. Besoek op 16 Maart 2020.
  155. Burke, Jason (16 Maart 2020). "African nations impose stricter measures as coronavirus spreads". The Guardian. ISSN 0261-3077. Besoek op 16 Maart 2020.
  156. "Somalia, Tanzania confirm first coronavirus cases". Anadolu Agency. 16 Maart 2020. Besoek op 17 Maart 2020.{{cite news}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  157. "Somalia, Liberia, Benin and Tanzania confirm first coronavirus cases". Reuters (in Engels). 16 Maart 2020. Besoek op 16 Maart 2020.
  158. Burke, Jason (16 Maart 2020). "African nations impose stricter measures as coronavirus spreads". The Guardian. ISSN 0261-3077. Besoek op 16 Maart 2020."
  159. "Zambia Confirms 2 Covid-19 cases". News Diggers. 18 Maart 2020. Besoek op 18 Maart 2020.
  160. "Government shuts all schools to prevent COVID-19 outbreak". News Diggers. 17 Maart 2020. Besoek op 17 Maart 2020.
  161. "Coronavirus Update (Live) - Worldometer". Besoek op 20 Maart 2020.
  162. "Niger announces first coronavirus case". medicalxpress.com (in Engels (VSA)). Besoek op 20 Maart 2020.
  163. "Mauritius confirms first three cases of coronavirus". Reuters (in Engels). 19 Maart 2020. Besoek op 19 Maart 2020.
  164. "Zimbabwe, Namibia Declare National Emergencies Over Virus". Bloomberg. 17 Maart 2020. Besoek op 17 Maart 2020.
  165. "Zimbabwe's President declares COVID-19 a national disaster". Xinhua. 17 Maart 2020. Besoek op 17 Maart 2020.
  166. "Zimbabwe, Namibia Declare National Emergencies Over Virus". GulfNews. 15 Maart 2020. Besoek op 17 Maart 2020.
  167. "Zimbabwe Records First Coronavirus Case". VOA. Besoek op 21 Maart 2020.
  168. "Angola registered its first coronavirus case". Informanté. 19 Maart 2020.
  169. Oliveira, Yokani (19 Maart 2020). "Angola closes borders for 15 days". The Namibian.
  170. Commissioner, Office of the (28 Februarie 2020). "Coronavirus (COVID-19) Supply Chain Update". FDA. Besoek op 1 Maart 2020.
  171. Tkyo, Kelly (29 Februarie 2020). "Coronavirus fears empty store shelves of toilet paper, bottled water, masks as shoppers stock up". USA Today.{{cite web}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  172. Sirletti, Sonia; Remondini, Chiara; Lepido, Daniele (24 Februarie 2020). "Virus Outbreak Drives Italians to Panic-Buying of Masks and Food". Bloomberg L.P. Besoek 26 Februarie 2020.
  173. "Viral hysteria: Hong Kong panic buying sparks run on toilet paper". CNA. Besoek op 26 Februarie 2020.
  174. Rummler, Orion. "Household basics are scarce in Hong Kong under coronavirus lockdown". Axios. Besoek op 26 Februarie 2020.
  175. Strumpf, Dan (31 Januarie 2020). "Tech Sector Fears Supply Delays as Effects of Virus Ripple Through China". The Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. Besoek op 26 Februarie 2020.
  176. swissinfo.ch, S. W. I.; Corporation, a branch of the Swiss Broadcasting. "Procura por máscaras aumenta 100 vezes e prejudica luta contra o coronavírus". SWI swissinfo.ch (in Portuguese). Besoek op 12 Februarie 2020.
  177. Boseley, Sarah (7 Februarie 2020). "WHO warns of global shortage of face masks and protective suits". The Guardian. ISSN 0261-3077. Besoek op 12 Februarie 2020.
  178. Wilson, Audrey. "Hun Sen Is More Worried About Beijing Than the Coronavirus". Foreign Policy. Besoek op 3 Maart 2020.
  179. "Peering around the corner: The geopolitics of the coronavirus". Atlantic Council. Besoek op 3 Maart 2020.
  180. Tappe, Anneken. "Dow falls 1,191 points – the most in history". CNN. Besoek op 28 Februarie 2020.
  181. Oh, Sunny (28 Februarie 2020). "Stocks record worst week since financial crisis as coronavirus concerns heat up". Market Watch. Besoek op 28 Februarie 2020.
  182. Times, The New York (5 Maart 2020). "Stocks Plunge Again on Coronavirus Fears". The New York Times. Besoek op 5 Maart 2020.
  183. Rabouin, Dion. "Economists now say the coronavirus could cause a recession". Axios.
  184. Irwin, Neil (2 Maart 2020). "Why a Coronavirus Recession Would Be So Hard to Contain" – via NYTimes.com.
  185. Long, Heather. "Recession fears grow as Wall Street investors brace for a wild week for stocks". Washington Post.
  186. "Collapsed Flybe: 'Do not travel to the airport'". BBC. 5 Maart 2020.
  187. Delhi 27Februarie, Reuters New; Februarie 27, 2020UPDATED; Ist, 2020 16:54. "Coronavirus scare: Complete list of airlines suspending flights". India Today. Besoek op 3 Maart 2020. {{cite web}}: |first= has generic name (hulp)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  188. "Coronavirus: Saudi Arabia suspends entry for pilgrims visiting holy sites". BBC News. 27 Februarie 2020.
  189. Hadden, Joey (2 Maart 2020). "Over 20,000 people have signed a petition to cancel SXSW over coronavirus worries. Here's a list of all the major event cancellations due to the outbreak so far". Business Insider. Besoek op 3 Maart 2020.

Eksterne skakels