Ateïsme: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
Sobaka (besprekings | bydraes)
Lyn 15: Lyn 15:
Tydens die Europese [[Middeleeue]] kon daar nie sprake wees van 'n eksplisiete ateïsme nie, alhoewel daar vanaf die 13de eeu in toenemende mate kritiek op kerklike leerstellings gelewer is. [[Siger van Brabant]] het hom byvoorbeeld onder die invloed van [[Averroes]] se Arabiese Aristoteleskommentaar teen die kerklike skeppings- en sieleleer uitgespreek.
Tydens die Europese [[Middeleeue]] kon daar nie sprake wees van 'n eksplisiete ateïsme nie, alhoewel daar vanaf die 13de eeu in toenemende mate kritiek op kerklike leerstellings gelewer is. [[Siger van Brabant]] het hom byvoorbeeld onder die invloed van [[Averroes]] se Arabiese Aristoteleskommentaar teen die kerklike skeppings- en sieleleer uitgespreek.


In die Westerse filosofie is die ateïsme later tot 'n duidelik geformuleerde algemene oortuiging ontwikkel. In die algemeen word daar drie hoofoorsake vir die ontstaan van ateïstiese oortuigings in die Westerse wêreld aangevoer:
In die [[Westerse filosofie]] is die ateïsme later tot 'n duidelik geformuleerde algemene oortuiging ontwikkel. In die algemeen word daar drie hoofoorsake vir die ontstaan van ateïstiese oortuigings in die Westerse wêreld aangevoer:
* Die Christelike skeppingsgeloof het tot 'n desakralisasie en ontgoddeliking van die natuur gelei.
* Die Christelike skeppingsgeloof het tot 'n desakralisasie en ontgoddeliking van die natuur gelei.
* Die ontwikkeling van die moderne wetenskappe, veral die natuurkunde, het die wêreld verklaar sonder om 'n goddelike wese as sy oorsprong voor te stel. Uit die aanvanklike metodiese ateïsme het later doktrinêre ateïsme van sommige filosowe van die Franse Verligting soos Voltaire, die 19de eeuse [[materialisme]] van Duitse denkers soos L. Büchner en E. Haeckel en die dialektiese materialisme of [[Marxisme]] van [[Friedrich Engels]] ontwikkel.
* Die ontwikkeling van die moderne wetenskappe, veral die natuurkunde, het die wêreld verklaar sonder om 'n goddelike wese as sy oorsprong voor te stel. Uit die aanvanklike metodiese ateïsme het later doktrinêre ateïsme van sommige filosowe van die Franse Verligting soos Voltaire, die 19de eeuse [[materialisme]] van Duitse denkers soos L. Büchner en E. Haeckel en die dialektiese materialisme of [[Marxisme]] van [[Friedrich Engels]] ontwikkel.

Wysiging soos op 15:11, 14 April 2020

Baron d'Holbach
Karl Marx
Titelblad van die Sowjet-Russiese tydskrif Безбожник («Die Goddeloses»), nommer 22, 1929: Die verteenwordigers van die drie sogenaamde Abrahamatiese gelowe (Judaïsme, Christendom en Islam) word deur die eerste Sowjet-Russiese Vyfjaarplan verpletter

Ateïsme (afgelei van die Griekse áteos "sonder God") is 'n filosofiese stroming met die fundamentele uitgangspunt dat daar geen god/gode anderkant die ervaarbare werklikheid, geen goddelike wêreldorde en geen geldige begrip van God bestaan nie.

Onderskeiding tussen Sterk en Swak Ateïsme

  • Sterk Ateïsme: (Positiewe Ateïsme) Die standpunt dat daar rede is om te glo dat god/gode nie bestaan nie. Dit kan ook die standpunt inneem dat dit logies onmoontlik is dat god/gode bestaan.
  • Swak Ateïsme: (Negatiewe Ateïsme) Die standpunt dat daar geen rede is om te glo dat god/gode wel bestaan nie. Hierdie siening hou verband met agnostisisme wat glo dat jy nie kan kennis dra van die bestaan van god/gode nie.

Geskiedkundige oorsig

Die vroegste vorme van ateïsme kom in ou Indiese geloofstelsels soos die Djainisme, Samkhya en die oorspronklike Boeddhisme voor. Alhoewel die laasgenoemde nog na gode verwys het, het hulle net soos die mens deel uitgemaak van die wêreldlike kringloop van bestaan en vergaan en het dus geen rol by die menslike verlossing gespeel nie.

In die antieke Griekse filosofie het voor-Sokratiese filosowe soos Demokritos en Kritias in hulle werke reeds 'n wetenskaplike ateïsme ontwikkel wat gode as 'n menslike uitvinding ontmasker het. Volgens hulle was gode slegs 'n doeltreffende afskrikmiddel wat ingespan is om die morele orde te handhaaf. Die Griekse ateïsme was oor die algemeen 'n persoonlike oortuiging van 'n klein aantal intellektuele denkers, terwyl die lewensgevoel van die meeste mense in die antieke oudheid nog steeds deur natuurgodsdienstige ervarings oorheers is.

Tydens die Europese Middeleeue kon daar nie sprake wees van 'n eksplisiete ateïsme nie, alhoewel daar vanaf die 13de eeu in toenemende mate kritiek op kerklike leerstellings gelewer is. Siger van Brabant het hom byvoorbeeld onder die invloed van Averroes se Arabiese Aristoteleskommentaar teen die kerklike skeppings- en sieleleer uitgespreek.

In die Westerse filosofie is die ateïsme later tot 'n duidelik geformuleerde algemene oortuiging ontwikkel. In die algemeen word daar drie hoofoorsake vir die ontstaan van ateïstiese oortuigings in die Westerse wêreld aangevoer:

  • Die Christelike skeppingsgeloof het tot 'n desakralisasie en ontgoddeliking van die natuur gelei.
  • Die ontwikkeling van die moderne wetenskappe, veral die natuurkunde, het die wêreld verklaar sonder om 'n goddelike wese as sy oorsprong voor te stel. Uit die aanvanklike metodiese ateïsme het later doktrinêre ateïsme van sommige filosowe van die Franse Verligting soos Voltaire, die 19de eeuse materialisme van Duitse denkers soos L. Büchner en E. Haeckel en die dialektiese materialisme of Marxisme van Friedrich Engels ontwikkel.
  • Die ontwikkeling van die moderne humanisme het daartoe gelei dat die geloof aan 'n goddelike wese as nie meer versoenbaar met die vrye selfverwesenliking van die mens beskou is nie. Die Duitse filosoof Ludwig Feuerbach het net soos die Marxistiese ateïsme, wat uit sy leerstellings voortgespruit het, en die eksistensialistiese filosofie van die Franse wysgeer Jean-Paul Sartre god as niks meer as 'n "mededinger" beskou nie.

Strominge in Ateïsme

Bronne

Geskiedkundige oorsig

  • Das große WELT Lexikon in 21 Bänden. Boekdeel 1: A-Atn. Mannheim: Bibliographisches Institut & F.A. Brockhaus AG 2007, bl. 529-530

Kyk ook

Eksterne skakels

Onderhoude