Wapen van Suid-Afrika

Die wapen van Suid-Afrika is Suid-Afrika se amptelike heraldiese simbool. Sedert uniewording in 1910 is twee agtereenvolgende landswapens gebruik: die oorspronklike wapen van 1910 tot 2000 en die huidige wapen sedert 2000.

1910-2000

Wapen van Suid-Afrika (1932-2000)

Die oorspronklike landswapen is deur Arthur Holland ontwerp en op 17 September 1910 deur koning George V aan die Unie van Suid-Afrika toegeken. Die wapenbeskrywing is:

• Wapen: In vier dele, met die snylyn golwend: I, op rooi, 'n vroulike figuur wat Hoop voorstel, met haar regterarm op 'n rots leun en met haar linkerhand 'n anker ondersteun, alles van silwer; II, op goud, twee swartwildebeeste in volle spoed langs mekaar, albei in natuurlike kleur; III, op goud, 'n groen lemoenboom met natuurlike vrugte; IV, op groen, 'n trekwa van silwer.
• Helmteken: 'n rooi leeu wat met sy regterpoot vier regop stawe vashou, beurtelings van silwer en blou en met 'n goue band vasgemaak.
• Skildhouers: Regs 'n springbok en links 'n gemsbok in natuurlike kleur.
• Wapenspreuk: EX UNITATE VIRES. (Latyn vir "Eendrag maak mag")
• Vakkies: Twee proteaplante, elk met twee blomkoppe, in natuurlike kleur, op die groen gras aan weerskante van die wapenskild.

Die vier kwarte verteenwoordig die vier provinsies: Kaapland, Natal, die Oranje-Vrystaat en Transvaal. Die leeu kom van die Britse en Nederlandse landswapen. Die wapenspreuk is 'n Latynse vertaling van die voormalige Transvaalse leuse, "Eendrag maak mag". Die vakkies met proteas is eers in 1932 bygevoeg.

Oor die jare is vier amptelike afbeeldings van die wapen gebruik: die 1910-, 1930-, 1932- (soos op hierdie bladsy getoon) en die Buro vir Heraldiek se afbeelding wat ten tye van die Republiekfees in 1971 gebruik is. Die wapen is in 1968 by die Buro geregistreer.

2000-hede

Wapen van Suid-Afrika sedert 2000

Die huidige wapen is in 2000 deur Iaan Bekker in opdrag van die Kabinet ontwerp, en is amptelik op 27 April 2000 ingehuldig. Die wapenbeskrywing is:

Op ’n goue skild staan twee rooi-oker figure van Khoi-San-rotskuns met hul hande in ’n groetgreep. Daarbo is ’n gekruiste knopkierie en assegaai, ’n protea en die bokant van ’n goue sekretarisvoël met uitgespreide vlerke en sonstrale bo sy kop. Op ’n groen band onder aan die wapen is die leuse ǃke e꞉ ǀxarra ǀǀke ("eenheid in diversiteit") in die uitgestorwe Khoi-Santaal ǀXam in silwer letters, met twee goue olifanttande wat uit die groen band loop. Binne die tande is twee koringare.

Ander wapens

• 
  Wapen van die Unie van Suid-Afrika, soos in 1910 geskilder
• 
  Wapen van die Unie van Suid-Afrika, soos in 1930 geskilder
• 
  Wapen van die Parlement van Suid-Afrika, 1960's tot 2000

Sien ook

• Vlag van Suid-Afrika
• Wapen van Kaapland
• Wapen van Natal
• Wapen van die Oranje-Vrystaat
• Wapen van Transvaal
• Wapens van provinsies van Suid-Afrika
• Suid-Afrikaanse heraldiek

Bronne

• Brownell, F.G. (1993). Nasionale en Provinsiale Simbole.
• Pama, C. (1965). Lions and Virgins.

Eksterne skakels

• South African Heraldry Website (en)
• Past and present (en)