Illuminati: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
i made it factual
k Wysigings deur 64.114.222.81 teruggerol na laaste weergawe deur Tegel
Etiket: Terugrol
Lyn 1: Lyn 1:
[[Beeld:Adam Weishaupt01.jpg|duimnael|230px|Adam Weishaupt (1748-1830), stigter van die Beierse Illuminati.]]
[[Beeld:Adam Weishaupt01.jpg|duimnael|230px|Adam Weishaupt (1748-1830), stigter van die Beierse Illuminati.]]


'''Illuminati''' Itt was all donald duck (meervoud van die [[Latyn]]se ''illuminatus'', "verligte") of '''Illuminate''' is ’n naam wat al aan verskeie groepe gegee is. Histories verwys dit egter na die '''Beierse Illuminati''', ’n geheime organisasie van die [[Verligting]] wat op [[1 Mei]] [[1776]] gestig is en hoofsaaklik uit studente bestaan het. Die doel van die organisasie was om bygelowe, verkramptheid, godsdienstige invloed op die openbare lewe en die uitbuiting van staatsmag teen te werk. "Die punt", skryf hulle in hul grondreëls, "is om ’n einde te bring aan die konkelary van die verskaffers van die reg, om hulle te beheer sonder om hulle te oorheers."<ref>Richard van Dülmen, ''The Society of Enlightenment'' (Polity Press 1992) p. 110</ref> Die Illuminati is in 1784, 1785, 1787 en 1790 verbied – saam met die [[Vrymesselaars]] en ander geheime organisasies – deur die [[Beiere|Beierse]] heerser [[Karel Theodor]] onder aanmoediging van die [[Rooms-Katolieke Kerk]].<ref>René le Forestier, ''Les Illuminés de Bavière et la franc-maçonnerie allemande'', Parys, 1914, pp. 453, 468–9, 507–8, 614–5</ref> In die jare daarna is die groep beswadder deur konserwatiewes en godsdienstige kritici, wat beweer het hulle het ondergronds voortbestaan en was verantwoordelik vir die [[Franse Rewolusie]].
'''Illuminati''' (meervoud van die [[Latyn]]se ''illuminatus'', "verligte") of '''Illuminate''' is ’n naam wat al aan verskeie groepe gegee is. Histories verwys dit egter na die '''Beierse Illuminati''', ’n geheime organisasie van die [[Verligting]] wat op [[1 Mei]] [[1776]] gestig is en hoofsaaklik uit studente bestaan het. Die doel van die organisasie was om bygelowe, verkramptheid, godsdienstige invloed op die openbare lewe en die uitbuiting van staatsmag teen te werk. "Die punt", skryf hulle in hul grondreëls, "is om ’n einde te bring aan die konkelary van die verskaffers van die reg, om hulle te beheer sonder om hulle te oorheers."<ref>Richard van Dülmen, ''The Society of Enlightenment'' (Polity Press 1992) p. 110</ref> Die Illuminati is in 1784, 1785, 1787 en 1790 verbied – saam met die [[Vrymesselaars]] en ander geheime organisasies – deur die [[Beiere|Beierse]] heerser [[Karel Theodor]] onder aanmoediging van die [[Rooms-Katolieke Kerk]].<ref>René le Forestier, ''Les Illuminés de Bavière et la franc-maçonnerie allemande'', Parys, 1914, pp. 453, 468–9, 507–8, 614–5</ref> In die jare daarna is die groep beswadder deur konserwatiewes en godsdienstige kritici, wat beweer het hulle het ondergronds voortbestaan en was verantwoordelik vir die [[Franse Rewolusie]].


Baie invloedryke intellektuele en progressiewe politici was lede van die Illuminati, onder andere hertog Ferdinand van [[Brunswyk]] en die diplomaat Xavier von Zwack, wat die orde se onderleier was.<ref name="introvigne2005">{{cite web |last=Introvigne |first=Massimo |title=Angels & Demons from the Book to the Movie FAQ – Do the Illuminati Really Exist? |url=http://www.cesnur.org/2005/mi_illuminati_en.htm |publisher=Center for Studies on New Religions |access-date=27 Januarie 2011 |year=2005 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190106232949/https://www.cesnur.org/2005/mi_illuminati_en.htm |archive-date=6 Januarie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Dit het letterkundiges soos [[Goethe|Johann Wolfgang von Goethe]] en die heersende hertoë van [[Gotha]] en [[Weimar]] gelok.<ref>{{cite book|title=Die Mitglieder des Illuminatenordens, 1776-1787/93|last=Schüttler|first=Hermann|year=1991|publisher=Ars Una|location=Munich|isbn=3-89391-018-2|pages=48–9, 62–3, 71, 82}}</ref>
Baie invloedryke intellektuele en progressiewe politici was lede van die Illuminati, onder andere hertog Ferdinand van [[Brunswyk]] en die diplomaat Xavier von Zwack, wat die orde se onderleier was.<ref name="introvigne2005">{{cite web |last=Introvigne |first=Massimo |title=Angels & Demons from the Book to the Movie FAQ – Do the Illuminati Really Exist? |url=http://www.cesnur.org/2005/mi_illuminati_en.htm |publisher=Center for Studies on New Religions |access-date=27 Januarie 2011 |year=2005 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190106232949/https://www.cesnur.org/2005/mi_illuminati_en.htm |archive-date=6 Januarie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref> Dit het letterkundiges soos [[Goethe|Johann Wolfgang von Goethe]] en die heersende hertoë van [[Gotha]] en [[Weimar]] gelok.<ref>{{cite book|title=Die Mitglieder des Illuminatenordens, 1776-1787/93|last=Schüttler|first=Hermann|year=1991|publisher=Ars Una|location=Munich|isbn=3-89391-018-2|pages=48–9, 62–3, 71, 82}}</ref>

Wysiging soos op 17:13, 9 Oktober 2020

Adam Weishaupt (1748-1830), stigter van die Beierse Illuminati.

Illuminati (meervoud van die Latynse illuminatus, "verligte") of Illuminate is ’n naam wat al aan verskeie groepe gegee is. Histories verwys dit egter na die Beierse Illuminati, ’n geheime organisasie van die Verligting wat op 1 Mei 1776 gestig is en hoofsaaklik uit studente bestaan het. Die doel van die organisasie was om bygelowe, verkramptheid, godsdienstige invloed op die openbare lewe en die uitbuiting van staatsmag teen te werk. "Die punt", skryf hulle in hul grondreëls, "is om ’n einde te bring aan die konkelary van die verskaffers van die reg, om hulle te beheer sonder om hulle te oorheers."[1] Die Illuminati is in 1784, 1785, 1787 en 1790 verbied – saam met die Vrymesselaars en ander geheime organisasies – deur die Beierse heerser Karel Theodor onder aanmoediging van die Rooms-Katolieke Kerk.[2] In die jare daarna is die groep beswadder deur konserwatiewes en godsdienstige kritici, wat beweer het hulle het ondergronds voortbestaan en was verantwoordelik vir die Franse Rewolusie.

Baie invloedryke intellektuele en progressiewe politici was lede van die Illuminati, onder andere hertog Ferdinand van Brunswyk en die diplomaat Xavier von Zwack, wat die orde se onderleier was.[3] Dit het letterkundiges soos Johann Wolfgang von Goethe en die heersende hertoë van Gotha en Weimar gelok.[4]

Oorsprong

Adam Weishaupt (1748-1830) het in 1773 professor in kanonieke reg en praktiese filosofie aan die Universiteit van Ingolstadt geword. Hy was die enigste nie-geestelike professor by die instelling wat deur Jesuïete bestuur is, wie se orde deur Pous Clemens XIV in 1773 ontbind is. Die Jesuïete van Ingolstadt, het egter steeds die finansies beheer en 'n mate van mag aan die Universiteit behou, wat hulle steeds as hul eie beskou het. Hulle het konstante pogings aangewend om nie-klerklike personeel te frustreer en te diskrediteer, veral wanneer kursusmateriaal as liberaal of protestants beskou word. Weishaupt het diep anti-klerikaal geword en besluit om die ideale van die Verligting (Aufklärung) te versprei deur middel van 'n soort geheime vereniging van eenderdenkende individue.

Aangesien hy het die Vrymesselary as te duur gevind het en hulle was ook nie oop vir sy idees nie, het hy sy eie vereniging gestig wat gebaseer was op Vrymesselary, maar sy eie agenda. Sy oorspronklike naam vir die nuwe orde was Bund der Perfektibilisten, of Verbond van Volmaakbaarheid (Perfectibiliste); Hy het dit later verander omdat dit te vreemd geklink het. Op 1 Mei 1776 vorm Weihaupt en vier studente die Perfectibiliste , wat die Uil van Minerva as hul simbool neem. Die lede het aliasse in die vereniging gebruik. Weishaupt het Spartacus geheet. Regstudente Massenhausen, Bauhof, Merz en Sutor het onderskeidelik Ajax, Agathon, Tiberius en Erasmus Roterodamus geword. Weishaupt het later Sutor vir apatie uitgeskop. In April 1778 het die vereniging die Illuminati-orde geword, of Orde van Illuminati, nadat Weishaupt die naam heroorweeg het.

Massenhausen was die meeste aktief in die uitbreiding van die vereniging. Betekenisvol het hy terwyl hy in München gestudeer het, kort na die stigting van die vereniging, Xavier von Zwack, 'n voormalige leerling of Weishaupt, gewerf. Von Zwack sou 'n beduidende administratiewe loopbaan hê (Op 'n staduim was hy in beheer van die Beierse Nasionale Lotery.) Massenhausen se entoesiasme het 'n probleem geword in die oë van Weishaupt, wat dikwels lei tot pogings om ongeskikte kandidate te werf. Later het sy wisselvallige liefdeslewe hom die vereniging laat verwaarloos, en toe Weishaupt die beheer van die München-groep aan Zwack oorgedra het, het dit duidelik geword dat Massenhausen geld verduister het en kommunikasie tussen Weishaupt en Zwack onderskep het. In 1778 het Massenhausen gegradueer en diens buite Beiere opgeneem en het geen verdere belangstelling in die vereniging gehad nie. Op hierdie tydstip het die vereniging 'n nominale lidmaatskap van twaalf gehad.

Met die vertrek van Massenhausen het Zwack onmiddelik daarop gefokus om meer volwasse en belangrike rekrute te werf. Die mees suksesvolste volgens Weishaupt was Hertel, 'n kinderjare vriend en kanon van die München se Frauenkirche. Teen die einde van die somer 1778 het die vereniging 27 lede gehad (insluitende Massenhausen) in 5 takke; München (Athene), Ingolstadt (Eleusis), Ravensberg (Sparta), Freysingen (Thebes), en Eichstaedt (Erzurum).

Gedurende hierdie vroeë tydperk het die vereniging drie grade, naamlik Beginner, Minerval en Geillumineerde Minerval gehad, waarvan slegs die Minerval-graad 'n ingewikkelde seremonie gehad het. Hierin is die kandidaat geheime tekens en 'n wagwoord gegee. 'n Onderlinge spioenasie stelsel hou Weishaupt op hoogte van die aktiwiteite en karakter van al sy lede, sy gunstelinge word lede van die regerende raad, of Areopagus. Sommige beginners was toegelaat om te werf, en sodoende Insinuants geword. Christene van goeie karakter is gesoek, met Jode en heidene, spesifiek uitgesluit, saam met vroue, monnike en lede van ander geheime verenigings. Gunsteling kandidate was ryk, gedwee, bereid om te leer, en tussen die ouderdomme 18 to 30 jaar.

Verdere verloop

Om nuwe lede te lok het die stigter, Adam Weishaupt, ’n stelsel van inwydingsgrade, inisiasierituele en spesiale taalgebruik bedink, vermoedelik in ooreenstemming met die Orde van die Goue en Rosekruis, wat ook onder studente lede sou werf. Die beweging het oor Duitsland heen versprei en het glo 2 000 lede gehad.

Die beweging was in klein leesgroepe georganiseer met die doel om jonger lede moreel te vorm tot ideale mense ("nuwe mense"). Daarmee wou hulle die regering infiltreer en vervang en ’n rasionele, vrye en verligte samelewing skep.

In lig hiervan het die beweging skole gestig. Ook die infiltrasie van die owerheid was in ’n mate geslaagd, maar van omstreeks 1784 af is die Illuminati in Beiere vervolg en het hulle hul sentrum verskuif na Weimar en Gotha, waarvan die vorste lede van die Illuminati was. ’n Reorganisasie het gevolg, asook die oprigting van nuwe afdelings in Italië, Frankryk, Denemarke en Rusland.

Dit lyk egter of die beweging in 1788 ophou funksioneer het.

Latere "Illuminati"

In latere gebruik het die naam Illuminati verwys na verskeie organisasies wat beweer het hulle het bande met die oorspronklike Beierse Illuminati of soortgelyke geheime organisasies, hoewel dit onbevestig is. Hulle word dikwels in rolprente, romans, videospeletjies en musiekvideo's uitgebeeld as mense wat in die skadu's wegkruip en die toutjies van mag trek.

Verwysings

  1. Richard van Dülmen, The Society of Enlightenment (Polity Press 1992) p. 110
  2. René le Forestier, Les Illuminés de Bavière et la franc-maçonnerie allemande, Parys, 1914, pp. 453, 468–9, 507–8, 614–5
  3. Introvigne, Massimo (2005). "Angels & Demons from the Book to the Movie FAQ – Do the Illuminati Really Exist?" (in Engels). Center for Studies on New Religions. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Januarie 2019. Besoek op 27 Januarie 2011.
  4. Schüttler, Hermann (1991). Die Mitglieder des Illuminatenordens, 1776-1787/93. Munich: Ars Una. pp. 48–9, 62–3, 71, 82. ISBN 3-89391-018-2.

Bronne

Eksterne skakels

  • Wikimedia Commons logo Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Illuminati.
  • Gruber, Hermann (1910). "Illuminati". The Catholic Encyclopedia 7. NY: Robert Appleton Company. 661–663. URL besoek op 28 Januarie 2011.