Gees (mens): Verskil tussen weergawes
Nuwe bladsy geskep met 'duimnael|200px|'n [[Frenologie|Frenologiese kartering van die brein.<ref name="elbs" /> Frenologie was een van die eerste pogings om geestelike...' Etiket: 2017-bronwysiging |
Sobaka (besprekings | bydraes) k bywerk |
||
| Lyn 1: | Lyn 1: | ||
[[Lêer:Phrenology1.jpg|duimnael|200px|'n [[Frenologie|Frenologiese]] kartering van die brein.<ref name="elbs" /> Frenologie was een van die eerste pogings om geestelike funksies met spesifieke dele van die [[Brein]] te korreleer.]] |
[[Lêer:Phrenology1.jpg|duimnael|200px|'n [[Frenologie|Frenologiese]] kartering van die brein.<ref name="elbs" /> Frenologie was een van die eerste pogings om geestelike funksies met spesifieke dele van die [[Brein]] te korreleer.]] |
||
Die '''gees''' is die stel denkfakulteite wat die volgende kognitiewe aspekte insluit: [[bewussyn]], [[verbeelding]], [[persepsie]], [[denke]], [[oordeel]], [[taal]] en [[geheue]], asook nie-kognitiewe aspekte soos [[emosie]]. Onder die wetenskaplike fisikalistiese interpretasie word die gees ten minste gedeeltelik in die [[brein]] gehuisves. Die primêre mededingers aan die fisistiese interpretasies van die gees is [[idealisme]], [[stof-dualisme]] en soorte eienskap-dualisme, en ietwat deur eliminerende materialisme en onreëlmatige monisme.<ref name="ref1" /> Daar bestaan 'n lang tradisie in [[filosofie]], [[godsdiens]], [[sielkunde]] en kognitiewe wetenskap oor wat 'n gees vorm en wat die kenmerke daarvan onderskei. |
Die '''gees''' of '''verstand''' is die stel denkfakulteite wat die volgende kognitiewe aspekte insluit: [[bewussyn]], [[verbeelding]], [[persepsie]], [[denke]], [[oordeel]], [[taal]] en [[geheue]], asook nie-kognitiewe aspekte soos [[emosie]]. Onder die wetenskaplike fisikalistiese interpretasie word die gees ten minste gedeeltelik in die [[brein]] gehuisves. Die primêre mededingers aan die fisistiese interpretasies van die gees is [[idealisme]], [[stof-dualisme]] en soorte eienskap-dualisme, en ietwat deur eliminerende materialisme en onreëlmatige monisme.<ref name="ref1" /> Daar bestaan 'n lang tradisie in [[filosofie]], [[godsdiens]], [[sielkunde]] en kognitiewe wetenskap oor wat 'n gees vorm en wat die kenmerke daarvan onderskei. |
||
Een ope vraag wat raak op die aard van die gees is die [[gees-liggaam-probleem]], wat die verband tussen die gees en die fisiese [[brein]] en [[senuweestelsel]] ondersoek.<ref name="ref2" /> Ouer standpunte sluit in [[dualisme]] en [[idealisme]], wat die denke op een of ander manier as nie-fisies beskou.<ref name="ref2" /> Moderne sienings konsentreer dikwels op fisikalisme en funksionalisme, wat meen dat die verstand ongeveer identies is met die brein of verminderbaar is tot fisieke verskynsels soos [[Neuron|neuronale]] aktiwiteit.<ref name="ref3" /> Alhoewel dualisme en idealisme steeds baie ondersteuners het. 'n Ander vraag handel oor watter soort [[wese]] in staat is om geeste te hê.<ref name="ns-2018" /><ref name="ref4" /> Byvoorbeeld, of verstand eksklusief is aan [[Mens|mense]], ook besit deur sommige of alle [[diere]], deur alle [[lewe|lewende dinge]], of dit enigsins 'n streng definieerbare eienskap is, of of verstand ook 'n eiendom van sommige soorte [[kunsmatige intelligensie]] is.{{feit}} |
Een ope vraag wat raak op die aard van die gees is die [[gees-liggaam-probleem]], wat die verband tussen die gees en die fisiese [[brein]] en [[senuweestelsel]] ondersoek.<ref name="ref2" /> Ouer standpunte sluit in [[dualisme]] en [[idealisme]], wat die denke op een of ander manier as nie-fisies beskou.<ref name="ref2" /> Moderne sienings konsentreer dikwels op fisikalisme en funksionalisme, wat meen dat die verstand ongeveer identies is met die brein of verminderbaar is tot fisieke verskynsels soos [[Neuron|neuronale]] aktiwiteit.<ref name="ref3" /> Alhoewel dualisme en idealisme steeds baie ondersteuners het. 'n Ander vraag handel oor watter soort [[wese]] in staat is om geeste te hê.<ref name="ns-2018" /><ref name="ref4" /> Byvoorbeeld, of verstand eksklusief is aan [[Mens|mense]], ook besit deur sommige of alle [[diere]], deur alle [[lewe|lewende dinge]], of dit enigsins 'n streng definieerbare eienskap is, of of verstand ook 'n eiendom van sommige soorte [[kunsmatige intelligensie]] is.{{feit}} |
||
Wysiging soos op 20:18, 27 Desember 2020
Die gees of verstand is die stel denkfakulteite wat die volgende kognitiewe aspekte insluit: bewussyn, verbeelding, persepsie, denke, oordeel, taal en geheue, asook nie-kognitiewe aspekte soos emosie. Onder die wetenskaplike fisikalistiese interpretasie word die gees ten minste gedeeltelik in die brein gehuisves. Die primêre mededingers aan die fisistiese interpretasies van die gees is idealisme, stof-dualisme en soorte eienskap-dualisme, en ietwat deur eliminerende materialisme en onreëlmatige monisme.[2] Daar bestaan 'n lang tradisie in filosofie, godsdiens, sielkunde en kognitiewe wetenskap oor wat 'n gees vorm en wat die kenmerke daarvan onderskei.
Een ope vraag wat raak op die aard van die gees is die gees-liggaam-probleem, wat die verband tussen die gees en die fisiese brein en senuweestelsel ondersoek.[3] Ouer standpunte sluit in dualisme en idealisme, wat die denke op een of ander manier as nie-fisies beskou.[3] Moderne sienings konsentreer dikwels op fisikalisme en funksionalisme, wat meen dat die verstand ongeveer identies is met die brein of verminderbaar is tot fisieke verskynsels soos neuronale aktiwiteit.[4] Alhoewel dualisme en idealisme steeds baie ondersteuners het. 'n Ander vraag handel oor watter soort wese in staat is om geeste te hê.[5][6] Byvoorbeeld, of verstand eksklusief is aan mense, ook besit deur sommige of alle diere, deur alle lewende dinge, of dit enigsins 'n streng definieerbare eienskap is, of of verstand ook 'n eiendom van sommige soorte kunsmatige intelligensie is.[verwysing benodig]
In elk geval, daar word algemeen saamgestem dat die gees dit is wat 'n wese in staat stel om subjektiewe bewustheid en intensionaliteit teenoor hul omgewing te hê, om stimuli waar te neem en te reageer daarop met 'n soort agentskap, en om bewussyn te hê, insluitend dink en gevoel.[verwysing benodig]
Verwysings
- ↑ Oliver Elbs, Neuro-Esthetics: Mapological foundations and applications (Map 2003), (Munich 2005)
- ↑ Mccarthy, Gabby (9 Oktober 2018). Introduction to Metaphysics (in Engels). Scientific e-Resources. ISBN 978-1-83947-365-4.
- ↑ 3,0 3,1 Clark, Andy (2014). Mindware. 198 Madison Avenue, New York, 10016: Oxford University Press. pp. 14, 254–256. ISBN 978-0-19-982815-9.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Smart, J.J.C., "The Mind/Brain Identity Theory", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2011 Edition), Edward N. Zalta (ed.), [1]
- ↑ New Scientist (8 September 2018) bl. 10
- ↑ "What is mind-brain identity theory? - Definition from WhatIs.com". SearchCIO (in Engels). Besoek op 26 Mei 2020.
