Vlag van Frankryk

Vlag van Frankryk

Vlag van Frankryk
Bynaam	(fr) Tricolore
Gebruik	Nasionale vlag
Verhouding	2:3
Goedgekeur	15 Februarie 1794
Ontwerp	vertikale Tricolore in blou, wit en rooi
Wisselvormvlag van Frankryk
Gebruik	Nasionale vaandel
Verhouding	2:3
Goedgekeur	15 Februarie 1794

Die nasionale vlag van Frankryk is op 15 Februarie 1794 vir die eerste keer amptelik aanvaar (met ’n ligter weergawe wat sedert Junie 1976 ook in gebruik is). Die vlag vertoon drie ewe wye vertikale bane in blou, wit en rooi. Die Franse driekleur is een van die infloedrykste vlae in die geskiedenis met die driekleurskema wat deur talle ander volkere in Europa en die res van die wêreld aangeneem is, en, volgens die Encyclopædia Britannica het dit histories “in simboliese teenstand teen die outokratiese en kerklike koninklike standaarde van die verlede” gestaan.

Die kleure en ontwerp van die Franse kokarde is die basis van die Franse vlag wat in 1790 aanvaar is. Die enigste verskil is dat die vlag van 1790 se kleure omgekeer was. ’n Gewysigde ontwerp van Jacques-Louis David is in 1794 aanvaar.

Geskiedenis

Franse koninkryk

Gedurende die vroeë middeleeue is die oriflamme, die vlag van Dionysius (Sint Denis) gebruik – ’n rooi hangende banier met twee, drie of vyf punte. Dit was oorspronklik die koninklike banier onder die Capetingers. Dit is bewaar in Saint-Denis-abdy sedert dit daarheen geneem is toe oorlog uitgebreek het. Franse konings het oorloë ingegaan onder Sint Maarten se rooi mantel – wat volgens oorlewering die monarg moes beskerm – of onder die rooi banier van Dionysius.

Later in die middeleeue het hierdie kleure ’n verbintenis met die regerende koningshuis in Frankryk geword. In 1328 was die Huis van Valois se wapenskild blou met goue fleurs-de-lis wat in rooi omsoom was. Van hierdie tyd af is die konings van Frankryk in vignette en manuskripte voorgestel met ’n rooi toga onder ’n blou jas wat met goue fleurs-de-lis versier was.

Gedurende die Honderdjarige Oorlog is engeland uitgeken deur ’n rooi kruis; Boergnodië deur ’n rooi Sint Andrieskruis; en Frankryk deur ’n wit kruis. Hierdie kruis was òf op ’n blou òf ’n rooi veld. Die blou veld het mettertyd die standaard vir Franse leërs geword. Die Franse regimente het later die wit kruis as standaard gekry, elk met hul eie kleur in die skildhoek.

Die Franse vlag met ’n wit kruis op ’n blou veld word steeds gesien op sommige vlae wat daarvan afgelei is, soos die vlae van Quebec en Martinique.

Johanna van Arkel se vlag gedurende die Honderdjarige Oorlog is soos volg in haar eie woorde beskryf: “My banier was ’n veld besprinkel met lelies; die wêreld is daar geskilder met ’n engel aan weerskante; dit was wit in die materiaal genaamd ‘boccassin’; daarbo was geskryf Ek glo in ‘JHESUS MARIA’; dit het ’n syfraiing gehad.” Hierdie standaard het gelei tot die prominente gebruik van wit op latere Franse vlae.

Vandat die Bourbons die Franse troon bestyg het, het die groen vaandel van die vloot ’n gewone wit vlag, die simbool van reinheid en koninklike owerheid, geword. Die handelsvloot is “die ou vlag van die Franse volk” toegeken, wat ’n wit kruis op ’n blou veld was. Daar was ook ’n rooi geus vir die Franse galleie. Die vlag van die Koninkryk Frankryk bestaan uit ’n wit banier met 86 fleurs-de-lis met die wapenskild as variant.

Die Tricolore

Die Franse vlag by die Arc de Triomphe

Die wit vlag van die monargie omvorm in die Tricolore as gevolg van die Julierevolusie. Skildery deur Léon Cogniet (1830)

Lamartine, voor die Hôtel de Ville, Parys, verwerp die Rooi Vlag, 25 Februarie 1848. Deur Henri Felix Emmanuel Philippoteaux

Die Driekleurvlag is afgelei van die Franse kokarde wat gedurende die Franse Revolusie gebruik is. Dit was ronde rosetagtige embleme wat op ’n hoed aangebring is. Camille Desmoulins het sy volgers gevra om op 12 Julie 1789 groen kokardes te dra. Die Paryse skuttery wat op 13 Julie gestig is, het ’n blou-en-rooi kokarde gebruik. Blou-en-rooi is die tradisionele kleure van Parys en word ook op die stad se wapenskild gebruik. Kokardes in verskeie kleurskemas is gedurende die Bestorming van die Bastille van 14 Julie gedra. Die blou-en-rooi kokarde is op 17 Julie by die Hôtel de Ville aan koning Lodewyk XVI aangebied. Lafayette het geargumenteer vir die toevoeging van ’n wit baan om die ontwerp te “nasionaliseer”. Op 27 Julie is ’n driekleurkokarde as deel van die uniforms van die Nasionale Wag, die polisiemag wat die skuttery opgevolg het en deur generaal Lafayette gelei is, aanvaar.

’n Drapeau tricolore met vertikale rooi, wit en blou bane is op 24 Oktober 1790 deur die wetgewende vergadering goedgekeur. Vereenvoudigde ontwerpe is gebruik om uit te beeld hoe die revolusie met die verlede gebreek het. Dit volgorde is omgekeer na die huidige ontwerp van blou-wit-rooi deur ’n resolusie wat op 15 Februarie 1794 deurgevoer is.

Toe die Bourbon-dinastie na die val van Napoleon in 1815 herstel is, is die tricolore – met sy revolusionêre verbintenis – vervang deur ’n wit vlootvlag van voor die revolusie. Na afloop van die Julierevolusie het die “burgerkoning”, Lodewyk Filips die tricolore teruggestel en dit is sedertdien die vlag van Frankryk.

Op 25 Februarie 1848 het Lamartine die volgende in verband met die driekleurvlag gesê tydens die Revolusie van 1848:

Ek het vroeër as burger gespreek, luister nou na my as u Buitelandse Minister. Indien ek die driekleur verwyder, weet ek sal u my, die halwe eksterne mag van Frankryk, verwyder! Want Europa herken die vlag van sy verliese en van ons oorwinnings in die vlag van die Republiek en van die Ryk. Deur die aanskouing van die Rooi Vlag sal hulle die vlag van ’n party sien! Dit is die vlag van Frankryk, dit is die vlag van ons seëvierende leërs, dit is die vlag van ons triomfe wat voor Europa aangespreek moet word. Frankryk en die driekleur is dieselfde gedagte, dieselfde aansien, selfs terreur, indien nodig, vir ons vyande! Dink net hoeveel bloed gestort sal moet word vir nog ’n beroemde vlag! Burgers, ek self gaan nie die rooi vlag aanvaar nie en ek gaan vir u vertel waarom ek dit met al die krag van my patriotisme sal opponeer. Dit is dat die driekleur die wêreld deurkruis het met die Republiek en die Ryk met u vryhede en u glorie, en die rooi vlag van by die Champs-de-Mars gewapper het, in die volk se bloed gesleep het.

Na die omverwerping van Napoleon III het kiesers ’n koningsgesinde meerderheid na die Nasionale Vergadering van die nuwe Derde Republiek verkies. Hierdie parlement het die troon aan die Bourbon-aanspraakmaker, Henri d’Artois, gebied. Hy het egter daarop aangedring dat hy slegs die kroon sou aanvaar op voorwaarde dat die driekleur deur die wit vlag vervang word. Aangesien die driekleur ’n gekoesterde nasionale simbool geword het, kon nie aan hierdie vereiste voldoen word nie. Planne om die monargie te herstel is uitgestel en later laat vaar, en Frankryk het sedertdien ’n Republiek gebly met die driekleurvlag as simbool.

Die Vichy-regering wat die woord “republiek” laat vaar het ten gunste van “die Franse staat” het die gebruik van die tricolore volgehou, maar Philippe Pétain het ’n weergawe van die vlag met in die wit baan ’n byl wat met ’n sterbesaaide maarskalkstaf gemaak is, gebruik as sy persoonlike standaard. Hierdie byl is die “Francisque” genoem in verwysing na die antieke franziska (’n Frankiese gooibyl). Gedurende dieselfde tydperk het die Vrye Franse Magte die tricolore met ’n rooi Lotharingekruis in die wit baan gebruik.

Die onderskeie grondwette van 1946 en 1958 het die “blou, wit en rooi” vlag as die nasionale embleem van die republiek bevestig.

Vorige vlae

• 
  Die Oriflamme, banier van die Capetingers
• 
  Banier van die Koninkryk Frankryk, 12de tot 13de eeu
• 
  Die blou Capetingse banier is gedurende die Franse Renaissance steeds gebruik. Dit is nou die vlag van Île-de-France.
• 
  Koninklike standaard van Frankryk (1643-ontwerp)
• 
  Variant van die koninklike standaard van Frankryk (1643-ontwerp)
• 
  Variant van die koninklike standaard van Frankryk (1643-ontwerp)
• 
  Koninklike Standaard van Frankryk (1814-ontwerp)
• 
  Die vlag van Parys, bron van die driekleur se blou en rooi bane
• 
  Die Franse kokarde, geskep in Julie 1789
• 
  Die vlag van Frankryk sedert 1794 (onderbreek in 1815–30 en 1848)
• 
  Die Tweede Franse Republiek se variant van die driekleur, 24 Februarie tot 5 Maart 1848
• 
  Die Franse tricolore met die koninklike kroon en fleur-de-lis is moontlik deur Henri d’Artois in sy jeug ontwerp as kompromis maar dit is nooit amptelik gemaak nie en hy het dit self verwerp toe die troon in 1870 aan hom gebied is
• 
  Persoonlike standaard van Philippe Pétain, as hoof van die Franse staat
• 
  Vlag wat deur die Vrye Franse Magte gedurende WOII gebruik is; later ook die persoonlike standaard van president Charles de Gaulle.

Ontwerp

Die Franse grondwet van 1958, spesifiek artikel 2, verklaar dat “die nasionale embleem van die driekleurvlag blou, wit en rooi is”.

Kleure

In moderne voorstellings is twee weergawes in gebruik, een in donkerder skakerings en een in ligter skakerings: albei word in gelyke mate gebruik, maar dit ligter weergawe is baie meer algemeen in digitale gebruik. Dit ligte weergawe is in 1976 deur president Valéry Giscard d’Estaing bekendgestel vir gebruik in regeringstoesprake wat gebeeldsend word. Dit word soms selfs op amptelike staatsgeboue gebruik terwyl stadsale, openbare geboue en barakke met die donkerder weergawe van die vlag pryk.

’n Vergelyking van die ligte en donker weergawes van die vlag

Kleurskema	Blou		Wit		Rooi
RGB-kleursisteem		0-85-164		255-255-255		239-65-53
CMYK		100-80-0-0		0-80-0-0		0-100-100-0
Heksadesimaal		0055A4		FFFFFF		EF4135
Pantone		Refleksblou		Veilig		Rooi 032
AFNOR		A 503		A 665		An 805
NCS		S 2565 R80B		basiskleur		S 0580 Y80R

Die vlag se wydte is tans een en ’n half keer die hoogte (dus in die verhouding 2:3) en, buiten die Franse Vloot, gebruik bane wat ewe wyd is. Aanvanklik was die bane van die vlag nie gelyk in wydte nie, maar in die verhouding 30:33:37 (van die vlagpaalkant af). Onder Napoleon I is die bane se verhouding verander na gelyke wydte, maar volgens ’n regulasie wat op 17 Mei 1853 uitgevaardig is, het die vloot teruggekeer na die gebruik van die ongelyke wydtes vir die vlag – dit word vandag nog so gebruik – omdat die wappering van die vlag die verhouding van die bane wat verder van die vlagtou is, kleiner laat vertoon.

Die kleure van die nasionale vlag word soms uitgebeeld as koringblom (blou), magrietjie (wit) en papawer (rooi).

Simboliek

Die Brandenburgse Poort in Berlyn was een van talle landmerke wêreldwys wat in die kleure van die Franse vlag verlig is na die terroriste-aanval in November 2015

Meerdere Franse vlae soos dikwels aan openbare geboue vertoon word. Let daarop dat hierdie vlae die ligter skakerings van blou en rooi gebruik

Blou en rooi is die tradisionele kleure van Parys wat op die stad se wapenskild gebruik word. Blou word met Martinus van Tours (Sint Maarten) geïdentifiseer, terwyl rooi met Dionysius van Parys (Sint Denis) geïdentifiseer word. Tydens die bestorming van die Bastille het die Paryse skuttery blou en rooi kokardes op hul hoede gedra. Wit het lank reeds ’n prominente plek in Franse vlae gekry en word beskryf as die “antieke Franse kleur”. Wit is by die “revolusionêre” kleure van die skuttery se kokarde gevoeg om die ontwerp te “nasionaliseer”; sodoende is Frankryk se kokarde geskep. Hoewel Lafayette die wit baan met die volk geïdentifiseer het, het andere dit met die monargie verbind. Lafayette het ontken dat die vlag enige verwysing na die rooi-en-wit livrei van die Hertog van Orléans verwys. Ten spyte hiervan het Orléaniste die driekleur as hul eie aanvaar.

Blou en rooi word ook gekoppel aan die Maagd Maria, die beskermheilige van Frankryk, en was ook die kleure van die oriflamme (’n strydvlag). Die kleure van die Franse vlag kan ook die drie belangrikste stande van die Ancien Régime (wit vir die geestelikes, rooi vir die adellikes en blou vir die bourgeoisie). Blou, as die simbool van klas kom eerste en rooi, wat die adel verteenwoordig, kom laaste. Albei uiterste kleure is aan weerskante van die wit wat na ’n meerdere orde verwys.

Lafayette se kokarde van Frankryk is in Julie 1789 aanvaar, maar dit was ’n oomblik van nasionalisme wat spoedig gekwyn het. Koningsgesindes het begin om wit kokardes te dra en wit vlae te vertoon, terwyl die Jakobyne, en later die sosialiste, die rooi vlag vertoon het. Die driekleur, wat die koningsgesinde wit met republikeinse rooi verenig, is gesien as simbool van matigheid en van ’n nasionalisme wat faksievorming oortref het.

Die webwerf van die Franse regering noem dat die wit baan die kleur van die koning was, terwyl blou en rooi die kleure van Parys was.

Die drie kleure word soms gesien as verteenwoordigend van die drie elemente van die revolusionêre leuse, liberté (vryheid: blou), égalité (gelykheid: wit) en fraternité (broederskap: rooi); in Krzysztof Kieślowski se rolprenttrilogie Trois couleurs (Drie kleure) word byvoorbeeld na hierdie toedigting verwys.

In die nadraai van die terroriste-aanval van November 2015 in Parys, is talle bekende landmerke en stadions in die kleure van die vlag verlig ter ere aan die slagoffers.

Ander vlae

• 
  Rondeel van die Franse Lug- en Ruimtemag wat sedert 1912 op Franse vegvliegtuie aangebring is en sedertdien in allerlei variasies deur ander lande gebruik word vir hul onderskeie lugmagte
• 
  Franse wimpel
• 
  Franse vlootvaandel

Regimentele vlae

• 
  Gedurende die Honderdjarige Oorlog het Franse soldate wit kruise begin gebruik om hulle van die Engelse met hul rooi kruise te onderskei
• 
  Régiment d’Auvergne se witkruisvlag gedurende die Ancien Régime
• 
  Régiment de la Sarre
• 
  Régiment du Roi
• 
  Régiment de la Reine
• 
  Generaal Lévis se regimentvlag in Noord-Amerika. Nou die amptelike vlag van Lévis, Quebec
• 
  Die pre-revolusionêre regimentele vlae het die vlag van Quebecgeïnspireer (hier, die Compagnies Franches de la Marine
• 
  Regimentele vlag van die 1ste Regiment van Grenadiers van die Franse Imperiale Wag, 1812
• 
  Huidige regimentele vlae van die 1ste en 2de Regimente van die Franse Vreemdelegioen

Vlootvlae

• 
  Vlootvaandel voor 1789 en 1814–1830.
• 
  Franse handelsvlag (1689 ontwerp)

Koloniale vlae

Die meeste Franse kolonies het òf die driekleur òf ’n streeksvlag op sigself gebruik. Sommige uitsonderinge is:

• 
  Vlag van Tonkin (Franse protektoraat) en Annam (Franse protektoraat in Frans-Indosjina
• 
  Vlag van Laos in Frans-Indosjina
• 
  Vlag van die Sip Song Chau Tai, Frans-Indosjina, 1948 tot 1955
• 
  Vlag van Frans-Soedan, 1958 tot 1959
• 
  Vlag van Frans-Togoland, 1916 tot 1960
• 
  Vlag van Gaboen, 1959 tot 1960
• 
  Voorgestelde vlag vir die Franse Kongo, 1959
• 
  Vlag van die Malgassiese protektoraat, 1885 tot 1895
• 
  Handelsvlag van die Franse protektoraat in Marokko, 1912 tot 1956
• 
  Vlag wat deur sommige militêre eenhede in die Franse protektoraat van Tunisië gebruik is
• 
  Vlag van die Franse Mandaat van Sirië in 1920
• 
  Vlag van die Staat Aleppo in die Franse Mandaate van Sirië, 1920 tot 1924
• 
  Vlag van die Staat Damaskus in die Franse Mandaat van Sirië, 1920 tot 1924
• 
  Vlag van die Staat Sirië in die Franse Mandaat van Sirië, 1924 tot 1930
• 
  Vlag van die Alawitiese Staat in die Franse Mandaat van Sirië
• 
  Vlag van Dzjebel et-Droez in die Franse Mandaat van Sirië
• 
  Vlag Groot-Libanon]] gedurende die Franse mandaat, 1920 tot 1943
• 
  Vlag van die Republiek van Onafhanklike Guyana, 1886 tot 1887
• 
  Nie-amptelike vlag van Sint Bartholomeus
• 
  Vlag van Nieu-Hebride (Vanuatu) onder die Anglo-Franse Gesamentlike Vlootkommissie, 1887 tot 1906
• 
  Vlag van die Franse Protektoraat van Wallis en Futuna (Uvea), 1860 tot 1886
• 
  Huidige nie-amptelike vlag van Wallis en Futuna
• 
  Vlag van die Koninkryk Tahiti onder die Protektoraat van Frankryk, 1845 tot 1880
• 
  Vlag van die Franse protektoraat van Rurutu in Frans-Polinesië, 1858 tot 1889
• 
  Vlag van Frans-Polinesië
• 
  Vlag van die protektoraat Saarland, 1947 tot 1956
• 
  Vlag van die Franse koloniale goewerneur

Bronne

• Chisholm, Hugh, red. (1911). “Flag” . Encyclopædia Britannica. 10 (11de uitg.). Cambridge University Press. pp. 454–463.
• Ripley, George; Dana, Charles A., reds. (1879). “Flag”. The American Cyclopædia. 8. p. 250.
• "Die Vinkhuijzen-versameling van militêre uniforms: Frankryk, 1750–1757". New York Openbare Biblioteek. 25 Maart 2011 [2004]. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 April 2015.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Vlae van Frankryk.
• (en) Frankryk by Flags of the World.
• (en) "Flag of France". Encyclopædia Britannica. Besoek op 21 Mei 2019.