Filmbedryf in Afrika: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Sobaka (besprekings | bydraes)
Sobaka (besprekings | bydraes)
Lyn 31: Lyn 31:


== Na onafhanklikheid en 1970's ==
== Na onafhanklikheid en 1970's ==
[[Lêer:Beattie and GBC puppets '68 (3).jpg|duimnael|Die Ghana Broadcasting Puppet Show ontwikkel deur Beattie Casely-Hayford (1968).]]
Die eerste Afrika film wat internasionale erkenning verower het, was [[Sembène Ousmane]] se ''La Noire de'' ... ook bekend as ''Black Girl''. Dit toon die wanhoop van 'n Afrika vrou wat as diensmeisie in Frankryk moet werk. Dit wen die ''Prix Jean Vigo'' in 1966.<ref>{{cite web|url=http://www.vulture.com/2015/02/how-ousmane-sembene-invented-african-cinema.html |work= Vulture |date=5 November 2015|title=The Story of Sembene!: How Ousmane Sembene Invented African Cinema
Die eerste Afrika film wat internasionale erkenning verower het, was [[Sembène Ousmane]] se ''La Noire de'' ... ook bekend as ''Black Girl''. Dit toon die wanhoop van 'n Afrika vrou wat as diensmeisie in Frankryk moet werk. Dit wen die ''Prix Jean Vigo'' in 1966.<ref>{{cite web|url=http://www.vulture.com/2015/02/how-ousmane-sembene-invented-african-cinema.html |work= Vulture |date=5 November 2015|title=The Story of Sembene!: How Ousmane Sembene Invented African Cinema
|author=Bilge Ebiri |access-date=28 Oktober 2018}}</ref> Sembène, wat aanvanklik 'n [[skrywer]] was, het sy fokus geskuif na die rolprentwese om 'n groter gehoor te bereik. Hy word steeds beskou as die "vader van die Afrikaanse film".<ref>Dennis McLellan, [http://articles.latimes.com/2007/jun/14/local/me-sembene14 "Ousmane Sembene, 84; Senegalese hailed as 'the father of African film'" (obituary)], ''Los Angeles Times'', 14 Junie 2007.</ref> Sembène se geboorteland, [[Senegal]], was vir meer as 'n dekade steeds die belangrikste plek in Afrika se filmproduksie.
|author=Bilge Ebiri |access-date=28 Oktober 2018}}</ref> Sembène, wat aanvanklik 'n [[skrywer]] was, het sy fokus geskuif na die rolprentwese om 'n groter gehoor te bereik. Hy word steeds beskou as die "vader van die Afrikaanse film".<ref>Dennis McLellan, [http://articles.latimes.com/2007/jun/14/local/me-sembene14 "Ousmane Sembene, 84; Senegalese hailed as 'the father of African film'" (obituary)], ''Los Angeles Times'', 14 Junie 2007.</ref> Sembène se geboorteland, [[Senegal]], was vir meer as 'n dekade steeds die belangrikste plek in Afrika se filmproduksie.

Wysiging soos op 19:31, 21 Oktober 2021

Filmplakkaat in Tunis vir die Egiptiese film Saladin the Victorious (1963).

Die filmbedryf in Afrika verwys na filmproduksie en die filmindustrie in Afrika. Dit dateer uit die vroeë 20ste eeu, toe filmrolle die primêre filmtegnologie was wat gebruik is. Gedurende die koloniale era is die lewe in Afrika oorweging getoon deur die werk van blanke, koloniale, Westerse filmmakers, wat swartes grootliks negatief as eksotiese "anders" uitgebeeld het.[1] Daar is geen enkele Afrika filmbedryf nie; daar is verskille tussen Noord-Afrikaanse en Sub-Sahara bedrywe in die verskillende lande.[1]

Die bioskope van Tunisië en Egipte is van die oudstes ter wêreld. Auguste en Louis Lumière vertoon hul films in Alexandrië, Kaïro, Tunis, Soussa en Hammam-Lif in 1896.[2][3] Albert Samama Chikly word dikwels aangewys as die eerste vervaardiger van inheemse Afrika films, wat al in Desember 1905 hul eie kort dokumentêre in die casino van Tunis vertoon.[4] Saam met hul dogter Haydée Tamzali sou Chikly belangrike vroeë mylpale lewer, soos The Girl from Carthage, in 1924. In 1935 begin die MISR-filmstudio in Kaïro meestal formele komedies en musiekblyspeles, maar ook films soos Kamal Selim se The Will (1939). Die Egiptiese filmwese floreer in die 1940's, 1950's en 1960's, beskou as sy goue era.[5] Youssef Chahine se vooraanstaande Cairo Station (1958) het Alfred Hitchcock se Psycho voorspel en 'n grondslag gelê vir die Arabiese filmwese.[6]

Die Nigeriese filmbedryf is die grootste in Afrika wat, aantal jaarlikse films vervaardig en totale inkomste betref.[7][8] Dit is ook die tweede grootste filmprodusent ter wêreld.[9] In 2016 het die filmbedryf in Nigerië 2,3% van sy bruto binnelandse produk (BBP) bygedra.[9]

Geskiedenis

Koloniale era

Gedurende die koloniale era is Afrika grotendeels verteenwoordig deur Westerse rolprentmakers. In die eerste dekades van die twintigste eeu het Westerse rolprentmakers films gemaak wat swart Afrikane as "eksotiese mense", "onderdanige werkers" of as "wild of kannibalisties" voorstel. 'n Voorbeeld is Kings of the Cannibal Islands in 1909, Voodoo Vengeance (1913) en Congorilla (1932).[1] Films uit die koloniale era het Afrika as eksoties uitgebeeld, sonder geskiedenis of kultuur. Voorbeelde is volop en sluit in "oerwoudstories" wat gebaseer is op die Tarzan-karakter wat deur Edgar Rice Burroughs en die avontuurfilm The African Queen (1951) geskep is, en verskillende verwerkings van H. Rider Haggard se roman King Solomon's Mines (1885).[10] Baie vroeë etnografie "het daarop gefokus om die verskille tussen inheemse mense en die blanke beskaafde man te beklemtoon, en sodoende koloniale propaganda te versterk". [11] Marc Allégret se eerste film, Voyage au Congo (1927), het die Masa-mense met respek uitgebeeld, veral 'n jong Afrikaan wat sy boetie vermaak het met 'n krokodil op 'n tou. Tog word die Afrika inwoners uitgebeeld as mense, maar nie as gelykes nie; 'n dialoogkaart verwys byvoorbeeld na die bewegings van 'n tradisionele dans as naïef. Sy minnaar, skrywer André Gide, vergesel Allégret en skryf 'n boek met die titel Voyage au Congo. Allégret het later Zouzou gemaak met Josephine Baker, die eerste bekende rolprent met 'n swart vrou in 'n hoofrol. Baker het 'n sensasie in die kunstetoneel in Parys veroorsaak deur te dans in die Revue Nègre [fr] geklee slegs in 'n string piesangs.

Die Egiptiese akteur Omar Sharif in 1963.
Soad Hosny, een van die gewildste aktrises in die goue era van die Egiptiese rolpentwese

In die Franse kolonies is Afrikane deur die Laval-besluit van 1934 verbied om hul eie films te maak.[12][13] Die verbod belemmer die groei van film as 'n middel tot Afrikaanse uitdrukking, polities, kultureel en artistiek.[14] Die Kongolese Albert Mongita het in 1951 wel The Cinema Lesson gemaak en in 1953 het Mamadou Touré Mouramani gemaak op grond van 'n volksverhaal oor 'n man en sy hond.[15] In 1955 het Paulin Soumanou Vieyra-oorspronklik uit Benin, maar opgevoed in Senegal-saam met sy kollegas van Le Group Africain du Cinema 'n kortfilm in Parys, Afrique-sur-Seine (1955), gemaak. Vieyra is opgelei in die rolprentwese aan die Institut des hautes études cinématographiques (IDHEC) in Parys, en ondanks die verbod op filmvervaardiging in Afrika, is toestemming verleen om 'n film in Frankryk te maak.[16] Afrique Sur Seine, wat beskou word as die eerste film wat deur 'n swart Afrikaan geregisseer is, ondersoek die probleme om 'n Afrikaan te wees in Frankryk uit die 1950's.[17]

Portugese kolonies het tot onafhanklikheid gekom sonder enige filmproduksiefasiliteite, aangesien die koloniale regering daar die filmvervaardiging tot kolonialistiese propaganda beperk het, met die klem op die minderwaardigheid van inheemse bevolkings. Daarom is daar min gedink tot onafhanklikheid om outentieke Afrika stemme te ontwikkel.[18]

In die middel van die dertigerjare is die Bantu Educational Cinema Experiment uitgevoer in 'n poging om "die Bantoe op te voed, meestal oor higiëne. Slegs drie films uit hierdie projek oorleef; dit word by die British Film Institute bewaar.[19]

Voor die onafhanklikheid van die kolonies is 'n paar anti-koloniale films vervaardig. Voorbeelde sluit in Statues Also Die (Les statues meurent aussi) deur Chris Marker en Alain Resnais, oor Europese diefstal van Afrika kuns. Die tweede deel van hierdie film is tien jaar lank in Frankryk verbied.[20] Afrique 50 deur René Vautier, het anti-koloniale onluste in Ivoorkus en in Bo-Volta (nou Burkina Faso) getoon.[21]

Die Franse etnografiese filmmaker Jean Rouch, wat ook in hierdie tyd filmwerk in Afrika doen, was omstrede met die Franse sowel as die Afrika gehore. Filmdokumentêre soos Jaguar (1955), Les maitres fous (1955), Moi, un noir (1958) en La pyramide humaine (1961). Rouch se dokumentêre programme was nie eksplisiet anti-koloniaal nie, maar het wel persepsies van koloniale Afrika uitgedaag en 'n nuwe stem aan Afrika inwoners gegee.[22] Alhoewel Rouch deur Ousmane Sembène en ander[23] daarvan beskuldig word dat hulle Afrikane sien "asof hulle insekte is",[24] was Rouch 'n belangrike figuur in die ontwikkelende veld van Afrika film en was hy die eerste persoon wat saam met Afrikane gewerk het, waarvan baie belangrike loopbane in die Afrikaanse teater (Oumarou Ganda, Safi Faye en Moustapha Alassane, en ander) gehad het.[25]

Omdat die meeste films wat voor onafhanklikheid gemaak is, rassisties van aard was, het Afrikaanse rolprentmakers uit die era van onafhanklikheid - soos Ousmane Sembene en Oumarou Ganda - filmvermaak as 'n belangrike politieke instrument beskou om die foutiewe beeld van Afrikane wat deur Westerse rolprentmakers voorgehou word, reg te sowel as die herwinning van die beeld van Afrika vir die Afrikane.[26]

Na onafhanklikheid en 1970's

Die Ghana Broadcasting Puppet Show ontwikkel deur Beattie Casely-Hayford (1968).

Die eerste Afrika film wat internasionale erkenning verower het, was Sembène Ousmane se La Noire de ... ook bekend as Black Girl. Dit toon die wanhoop van 'n Afrika vrou wat as diensmeisie in Frankryk moet werk. Dit wen die Prix Jean Vigo in 1966.[27] Sembène, wat aanvanklik 'n skrywer was, het sy fokus geskuif na die rolprentwese om 'n groter gehoor te bereik. Hy word steeds beskou as die "vader van die Afrikaanse film".[28] Sembène se geboorteland, Senegal, was vir meer as 'n dekade steeds die belangrikste plek in Afrika se filmproduksie.

Met die stigting van die Afrikaanse filmfees FESPACO in Burkina Faso in 1969, het die Afrika filmwese sy eie forum geskep. FESPACO vind nou elke twee jaar plaas, afwisselend met die Carthago-filmfees in Tunisië.

Die Pan African Federation of Filmmakers (Fédération Panafricaine des Cinéastes, of FEPACI)[29] is in 1969 gestig om die Afrika filmbedrywe te bevorder ten opsigte van produksie, verspreiding en vertoon. FEPACI is van die begin af beskou as 'n kritieke vennootorganisasie vir die Organisasie vir Afrika-eenheid (OAU), nou die Afrika-unie. FEPACI kyk na die rol van film in die politiek-ekonomiese en kulturele ontwikkeling van Afrika-state en die vasteland as geheel.

Die Soleil O van Med Hondo, wat in 1969 verfilm is, is onmiddellik erken. Hy was nie minder polities betrokke as Sembène nie, maar hy het 'n meer omstrede filmtaal gekies om te wys wat dit beteken om 'n vreemdeling in Frankryk te wees met die 'verkeerde' velkleur.

Verwysings

  1. 1,0 1,1 1,2 Hayward, Susan. "Third World Cinemas: African Continent" in Cinema Studies: The Key Concepts (Third Edition). Routledge, 2006. p. 426-442
  2. Leaman, Oliver (16 Desember 2003). Companion Encyclopedia of Middle Eastern and North African Film (in Engels). Routledge. ISBN 9781134662524.
  3. "Alexandria, Why? (The Beginnings of the Cinema Industry in Alexandria)". Bibliotheca Alexandrina's AlexCinema.
  4. "Three Programmes". Cinema Ritrovato. Besoek op 14 Oktober 2020.
  5. "The Golden Age of Egyptian Cinema – the 1940s to 1960s". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 November 2017. Besoek op 6 Oktober 2017.
  6. "African Cinema: Invisible Classics". British Film Institute. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Augustus 2012.
  7. "Nigeria surpasses Hollywood as world's second largest film producer – UN". United Nations. 5 Mei 2009. Besoek op 26 Maart 2013.
  8. "Nigeria's Nollywood eclipsing Hollywood in Africa". The Independent. 15 Mei 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Mei 2010. Besoek op 24 November 2010.
  9. 9,0 9,1 "Spotlight: The Nigerian Film Industry" (PDF). Julie 2017.
  10. Murphskirty, David (2000). "Africans Filming Africa: Questioning Theories of an Authentic African Cinema". Journal of African Cultural Studies. 13 (2): 239–249. doi:10.1080/713674315. JSTOR 1771833. S2CID 55143264.
  11. "The anti-colonial gaze in ethnographic cinema: "Voyage au Congo" e "Marquis de Wavrin"". Cinefilia ritrovata. 1 Julie 2018. Besoek op 18 Oktober 2018.
  12. Barlet, Olivier (2012). "The Ambivalence of French Funding". Black Camera. 3 (2): 205–16. doi:10.2979/blackcamera.3.2.205. JSTOR 10.2979/blackcamera.3.2.205. S2CID 143881053.
  13. Diawara, Manthia (1992). African Cinema: Politics and Culture. Bloomington, Indiana: Indiana University Press, bl 22–23.
  14. Halhoul, Khalid (2012). "Using African Cinema to Shift Cultural Perceptions." Utne Reader (Junie/Julie 2012 uitgawe). Mixed Media Section, bl. 78–79.
  15. Wes Felton (Desember 2010). "Caught in the Undertow: African Francophone Cinema in the French New Wave". Senses of Self.
  16. Diawara (1992), African Cinema, bl. 23.
  17. Gugler, Josef (2003). African Film: Re-Imagining a Continent. Bloomington, Indiana: Indiana University Press, bl. 3.
  18. Abiola Irele; Biodun Jeyifo (2010). Abiola Irele; Biodun Jeyifo (reds.). The Oxford Encyclopedia of African Thought. Vol. 1. Oxford University Press. p. 234. ISBN 978-0195334739 – via Google Books.
  19. Notcutt, L. A., and G. C. Latham, The African and the Cinema: An Account of the Work of the Bantu Educational Cinema Experiment during the Period March 1935 to May 1937, London: Edinburgh House Press, 1937.
  20. Ukadike, Nwachukwu Frank (1994), Black African Cinema. Berkeley: University of California Press, bl. 49.
  21. Melissa Thackway (2003). Africa Shoots Back: Alternative Perspectives in Sub-Saharan Francophone African Film. Bloomington, Indiana: Indiana University Press, ISBN 978-0-253-34349-9, bl. 7 en 32.
  22. Vir meer oor Rouch se werk, sien Steven Feld (ed.), Cine-Ethnography (1994), and Paul Henley, The Adventure of the Real: Jean Rouch and the Craft of Ethnographic Cinema (2010).
  23. Sien byvoorbeeld Nwachukwu Frank Ukadike, Black African Cinema (1994), bl. 48–58.
  24. "You look at us like insects". maitres-fous.net. Besoek op 12 Oktober 2021.
  25. Diawara (1992). African Cinema, pp. 23–24. Sien ook Henley, Paul (2010), The Adventure of the Real: Jean Rouch and the Craft of Ethnographic Cinema, Chicago: University of Chicago Press, bl. 310–337.
  26. Thackway (2003). Africa Shoots Back, bl. 1–6.
  27. Bilge Ebiri (5 November 2015). "The Story of Sembene!: How Ousmane Sembene Invented African Cinema". Vulture. Besoek op 28 Oktober 2018.
  28. Dennis McLellan, "Ousmane Sembene, 84; Senegalese hailed as 'the father of African film'" (obituary), Los Angeles Times, 14 Junie 2007.
  29. FEPACI. Geargiveer 26 Februarie 2014 op Wayback Machine