Byvoeglike naamwoord: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary Etikette: Teruggerol Selfoonbydrae Wysiging op selfoonwerf |
No edit summary Etikette: Teruggerol Selfoonbydrae Wysiging op selfoonwerf |
||
| Lyn 1: | Lyn 1: | ||
Segway en joe ma |
|||
'n Byvoeglike naamwoord is 'n beskrywende woord. |
|||
*i like to have sex on a Friday night |
|||
* Die '''vinnige''' '''bruin''' jakkals spring oor die '''lui''' hond. |
|||
* Die meeste ape is '''boombewonende''' diere wat in '''tropiese''' of '''subtropiese''' gebiede voorkom. |
|||
* Dit is 'n baie '''mooi''' rokkie wat jy dra. |
|||
}} |
|||
'n '''Byvoeglike naamwoord''' is 'n woord wat behoort aan 'n klas waarvan die lede [[selfstandige naamwoord]]e en [[voornaamwoord]]e aanpas. 'n Byvoeglike naamwoord spesifiseer naamlik eienskappe of attribute van 'n selfstandige naamwoord of voornaamwoord.<ref name=sil>[http://www.sil.org/ SIL International], [http://www.sil.org/linguistics/GlossaryOfLinguisticTerms/ Glossary of linguistic terms], [http://www.sil.org/linguistics/GlossaryOfLinguisticTerms/WhatIsAnAdjective.htm What is an adjective?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080401164057/http://www.sil.org/linguistics/GlossaryofLinguisticTerms/WhatIsAnAdjective.htm |date= 1 April 2008 }}, besoek op 30 Maart 2008</ref> Byvoeglike naamwoorde is een van die agt tradisionele [[woordsoort]]e. Taalkundiges onderskei egter vandag tussen byvoeglike naamwoorde en woorde soos [[bepaler]]s wat te vore as byvoeglike naamwoorde gesien is. |
|||
Nie alle tale het byvoeglike naamwoorde nie, maar die meeste, insluitend [[Afrikaans]], het. Voorbeelde van Afrikaanse byvoeglike naamwoord sluit in ''groot'', ''oud'', en ''moeg''. Tale wat nie oor byvoeglike naamwoord beskik nie gebruik ander woordsoorte, baiekeer [[werkwoord]]e, om dieselfde [[semantiek|semantiese]] doel te bereik. Selfs in tale wat byvoeglike naamwoorde het, kan 'n konsep wat in een taal daarmee uitgedruk word in 'n ander taal ontbreek en op 'n ander manier oorgedra word; soos byvoorbeeld die konsep ''honger'' wat in Afrikaans 'n byvoeglike naamwoord is (die honger man, ek is honger) word in [[Frans]] as "avoir faim" (letterlik "om honger te hê") uitgedruk. |
|||
In die meeste tale met byvoeglike naamwoorde vorm die woordsoort 'n oop klas; dit wil sê dat nuwe byvoeglike naamwoorde geredelik gevorm kan word deur prosesse soos [[afleiding (taalkunde)|afleiding]]. |
|||
== Kategorieë van byvoeglike naamwoorde en volgorde == |
== Kategorieë van byvoeglike naamwoorde en volgorde == |
||
Byvoeglike naamwoorde kan in kategorieë ingedeel word:<ref name=got>[http://www.onzetaal.nl/ Taaladviesdient Onze Taal], [http://taal.web-log.nl/taaladviesdienst/2008/01/fluwelen_jurken.html Weblog Taaladviesdienst Onze Taal 24 Jan. 2008] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080201023011/http://taal.web-log.nl/taaladviesdienst/2008/01/fluwelen_jurken.html |date= 1 Februarie 2008 }}</ref> |
Byvoeglike naamwoorde kan in kategorieë ingedeel word:<ref name=got>[http://www.onzetaal.nl/ Taaladviesdient Onze Taal], [http://taal.web-log.nl/taaladviesdienst/2008/01/fluwelen_jurken.html Weblog Taaladviesdienst Onze Taal 24 Jan. 2008] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080201023011/http://taal.web-log.nl/taaladviesdienst/2008/01/fluwelen_jurken.html |date= 1 Februarie 2008 }}</ref> |
||
Wysiging soos op 12:18, 21 November 2021
Kategorieë van byvoeglike naamwoorde en volgorde
Byvoeglike naamwoorde kan in kategorieë ingedeel word:[1]
- Stoflike byvoeglike naamwoorde: Hulle dui die materiaal aan, soos 'n sanderige eiland, versteende plante
- Vormaanduidende byvoeglike naamwoorde: Hulle sê iets oor die vorm van 'n byvoeglike naamwoord, soos rond, vierkantig, klein, groot.
- Kleuraanduidende byvoeglike naamwoorde: Hulle dui die kleur van 'n voorwerp aan, soos rooi of blou.
- Oordeelgewende byvoeglike naamwoorde: Hulle dui 'n oordeel oor die selfstandige naamwoord, soos mooi of lelik aan.
Daar is ook byvoeglike naamwoorde wat nie in die bogenoemde kategorieë val nie. Die kategorie van 'n byvoeglike naamwoord bepaal sy volgorde in 'n sin. Die volgorde wat deurgaans gebruik word is:
- byvoeglike naamwoorde wat 'n subjektiewe oordeel gee
- byvoeglike naamwoorde wat nie in een van die ander kategorieë val nie
- byvoeglike naamwoorde wat die kleur of vorm benoem
- byvoeglike naamwoorde wat die materiaal aandui
In 'n neutrale konteks word dus byvoorbeeld gesê: 'n mooi klein ou houthuis.
Van hierdie volgorde kan afgewyk word as 'n byvoeglike naamwoord in 'n beperkende sin gebruik word. As 'n selfstandige naamwoord gebruik word om 'n bepaalde groep voorwerpe te beperk, dan kom dit voor die andere byvoeglike naamwoorde. Dit kom voor in vergelykings, as mens twee voorwerpe vergelyk, dan word byvoeglike naamwoorde gebruik om die groep te beperk en waardeur die leser kan opmaak watter voorwerp bedoel word.
As twee huise vergelyk word, kan mens dus sê: 'n groot mooi ou houthuis en 'n klein mooi ou houthuis.
Sien ook
- Bywoord
- Selfstandige naamwoord
- Werkwoord
- Lidwoord
- Voegwoord
- Dieregeluide, werkwoorde wat die klanke van diere beskryf.
- Trappe van vergelyking
- Intensiewe
Verwysings
- ↑ Taaladviesdient Onze Taal, Weblog Taaladviesdienst Onze Taal 24 Jan. 2008 Geargiveer 1 Februarie 2008 op Wayback Machine
Eksterne skakels
Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir byvoeglike naamwoord.
