Twer

Vir ’n artikel oor die oblast met dieselfde naam, sien Twer-oblast.

Twer Тверь
Stad
Vlag Wapen
Die ligging van Twer-oblast in Rusland
Twer Die ligging van Twer in Twer-oblast
Koördinate: 56°51′45″N 35°55′27″O
Land	Rusland
Deelgebied	Twer-oblast
Stigting	1135
Regering
• Tipe	Stad-okroeg
• Burgemeester	Aleksandr Korzin
Oppervlak
• Totaal	152 km2 (59 vk. myl)
Bevolking
• Totaal	411 044
Tydsone	UTC+04:00
Webwerf	tver.ru

Twer (Russies: Тверь) is ’n stad in Rusland en die hoofstad van die federale deelgebied Twer-oblast. Dit is deel van die Sentrale Federale Distrik en is geleë by die samevloei van die Wolga- en die Twertsa-rivier. Dit was van 1931 tot 1990 bekend as Kalinin (Кали́нин).

Die Wolga verdeel die stad in twee dele, noord en suid. Die Twertsa verdeel die linkeroewer (noord) in wes en oos en ’n derde rivier, die Tmaka, verdeel die regteroewer in oos en wes.

Twer, wat 180 km noord van Moskou lê, was voorheen die hoofstad van ’n magtige Middeleeuse staat in die Russiese Ryk met ’n bevolking van 60 000 op 14 Januarie 1913. Die stad se huidige inwonertal is 414 606 (2015-raming).

Geskiedenis

Daar word algemeen aanvaar Twer se stigtingsdatum is 1135, hoewel daar nie konsensus daaroor is nie. Sommige ramings is tot so laat as die tweede helfte van die 13de eeu. Die stad se naam is van Finse oorsprong, Tiheverä. Dit was aanvanklik ’n klein nedersetting van handelaars van Nowgorod en het in 1209 deel van die Prinsdom Wladimir geword. In 1246 het Aleksander Nefski dit aan sy jonger broer, Jaroslaf Jaroslawitsj gegee. Van hom het ’n dinastie van plaaslike prinse afgestam. Vier van hulle is deur die Goue Horde vermoor en deur die Russies-Ortodokse Kerk tot heiliges verklaar.

Twer, wat eers ’n woudgebied was, is gou omskep in ’n ryk en dig bevolkte Russiese prinsdom. Omdat dit ontoeganklik was vir die Mongole, was daar ’n groot stormloop van nuwe inwoners uit die onlangs verwoeste suide. Teen die einde van die 13de eeu het dit met Moskou meegeding om oorheersing in Rusland. Hulle was albei nuwe stede, en daarom was die uitslag van hulle wedywering allesbehalwe seker.

Michail, die grootprins van Twer wat die troon van Wladimir in 1305 bestyg het, was een van die mees gesiene Middeleeuse heersers in Rusland. Sy beleid van openlike konflik met die Goue Horde het daartoe gelei dat hy in 1318 daar tereggestel is. Sy seun Dmitri het hom opgevolg en ’n bondgenootskap met die magtige Groothertogdom Litaue gesluit, en dit het Twer se prestige verder verhoog.

Twer in 1661-1662.

Prins Iwan Kalita van Moskowië, wat ontstig is deur Dmitri se invloed, het gereël dat die Mongole hom in 1326 vermoor. Toe die inwoners van Twer die nuus van sy dood kry, was hulle woedend en hulle het in 1327 teen die Mongole gerebelleer. Dié het met Moskowië saamgespan en die rebellie onderdruk. Baie inwoners is gedood, slawe gemaak of verban. Dit was die finale slag vir Twer se hoop om heerskappy in Rusland.

In die tweede helfte van die 14de eeu het Twer verder agteruitgegaan weens ’n dinastiese stryd. Op 12 September 1485 het die magte van Iwan die Grote die stad verower. Die prinsdom is aan Iwan se kleinseun, Iwan die Verskriklike, gegee wat dit ’n paar dekades later afgeskaf en die laaste lede van die dinastie laat teregstel het tydens die Opritsjnina.

18de en 19de eeu

Die stad se val was nie permanent nie. Met die stigting van Sint Petersburg het Twer belangrik geword danksy sy ligging aan die snelweg (en later spoorlyn) tussen dié stad en Moskou. Die Russiese adel het dit baie besoek op pad tussen die ou en nuwe hoofstad.

Tydens Pieter die Grote se administratiewe hervormings in 1708 het Twer deel van die Ingermanlandia-goewernaat (later bekend as die Sint Petersburgse Goewernaat) geword. In 1727 is dit oorgeplaas na die nuut gestigte Nowgorod-goewernaat. In 1775 is die Twer-onderkoningskap gevorm en dit het in 1796 die Twer-goewernaat geword. Twer was die hoofstad van die Twer-oejezd, ’n distrik van die goewernaat.

Ná ’n vernietigende brand in 1763 is die stad in ’n neoklassieke styl herbou. Onder Katharina die Grote is die sentrale deel grootliks herbou. Een van die blangrikste nuwe geboue was die Reispaleis van die Keiserin en die Hemelvaartkerk, wat in 1813 ingewy is.

In 1809 is ’n komitee aangestel om die stad te verbeter. Die Christuskatedraal en huise aan die waterfront in die middestad is gebou en die Somerpaleis herbou. Katharina Pawlowna, ’n suster van Aleksander I, was met die goewerneur van Twer getroud, en die paleis was die sosiale middelpunt van Twer en besoekers van Moskou en Sint Petersburg. Die Russiese skrywer en historikus Nikolai Karamzin het hier uittreksels uit sy Geskiedenis van die Russiese Staat aan Aleksander voorgelees.

20ste eeu

Die Poetewoi-paleis in Twer.

Op 12 Julie 1929 is die goewernate en oejezds afgeskaf. Twer-distrik het die Twer-okroeg binne die Moskou-oblast geword. Op 23 Julie 1930 is die okroegs afgeskaf.

Op 20 November 1931 is die stad tot "Kalinin" hernoem na die titulêre staatshoof (1919-1946) en een van die oorspronklike Bolsjewiste, Michail Kalinin, wat daarnaby gebore is. Op 29 Januarie 1935 is die Kalinin-oblast gestig.

Die Wehrmacht het Kalinin op 13 Oktober 1941 binnegegaan volgens MI9-foto's, die stad vir twee maande beset (tot 19 Desember 1941) en die stad in as agtergelaat. Dit was die eerste groot stad in Europa wat van die Wehrmacht teruggeneem is.

Eksterne skakels

• (en) Toerisme-inligting oor Twer op Wikivoyage
• (ru) Amptelike webwerf
• (en) "Tver". Encyclopædia Britannica. Besoek op 11 Maart 2019.

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Twer.

• Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.