Portugese

Portugese
Lêer:Portuguese People.PNG
Totale bevolking:	55 miljoen (2005)
Belangrike bevolkings  in:	Portugal:    10 000 000 (Julie 2006) Brasilië:    100 000 000 Verenigde State:    1 300 000 Frankryk:    600 000 Kanada:    500 000 Suid-Afrika:    400 000 Venezuela:    400 000 Engeland:    200 000 Switserland:    152 000 Duitsland:    117 000 Spanje:    80 846 (2005) Australië:    55 000 Luxemburg:    54 000 Angola:    40 000 België:    38 000 Argentinië:    30 000 Sri Lanka:    30 000 Mosambiek:    20 000 Barbados :   5 000
Taal:	Portugees
Geloofsoortuiging:	Oorwegend Rooms-Katolieke, Protestante, ander
Verwante etniese groepe:	• Ander Romaanse volke   • Galisiërs   • Spanjaarde   • Italianers   • Franse   • Berbers

Die Portugese is die inheemse bevolking van Portugal, 'n land op die Iberiese skiereiland in die suid-weste van Europa. Hulle taal is Portugees, en die oorgrote meerderheid is Rooms-Katolieke.

Die Portugese is 'n Suid-Europese volk van gemengde afkoms. Hulle is afstammelinge van Voor-Romeinse Keltiese en Iberiese stamme, die sogenaamde Keltiberiërs, soos byvoorbeeld die Lusitaniërs, Gallaeci, Cynetes of Conii, en klein plaaslike stamme soos die Bracari, Celtici, Coelerni, Equaesi, Grovii, Interamici, Leuni, Luanqui, Limici, Narbasi, Nemetati, Paesuri, Quaquerni, Seurbi, Tamagani, Tapoli, Turduli, Turduli Veteres, Turdulorum Oppida, Turodi en Zoelae).

Ook die Romeine het 'n belangrike invloed uitgeoefen, veral op kulturele gebied, en die Portugese taal het uit die plaaslike Latyn ontwikkel. Ander volke, wat hulle in die gebied van die huidige Portugal gevestig en 'n invloed by die vorming van die Portugese volk uitgeoefen het, was die Wes-Gote, Suevi, Quadi en Markomanne.

Kleiner invloede het gekom van die Fenisiërs, wat half-permanente nedersettings aan die suidkus gestig het, die Vandale, Silingi en Hasdingi en die Sarmatiese Alane, wat almal deur die Wes-Gote en Suevi verdryf is of gedeeltelik met hulle versmelt het, en die Noord-Afrikaanse Berbers en Arabiërs, wat ná die Christelike Reconquista (herowering) van Portugal verdryf is of die Katolieke geloof aangeneem het.

Monument ter ere van die Portugese ontdekkers in Lissabon

Tydens die Middeleeue was daar ook minderhede van Jode en Afrikane uit gebiede suid van die Sahara. Hulle is verdryf of het met die plaaslike bevolking versmelt. Slawe uit Afrika is uiteindelik nie meer vervang nie.

Soos in baie Europese lande, was daar ook in Portugal altyd invloede van ander Europese volke, veral die Franse, Duitsers, Engelse, Skotte, Iere, Nederlanders en Vlaminge, Italianers en Spanjaarde. In die laaste dekades het 'n groot aantal bewoners van die voormalige Portugese kolonies, veral Indië, Afrika en Brasilië, na Portugal geïmmigreer. Die mees onlangse immigrante kom uit Slawiese lande soos Oekraïne.

Tans is daar sowat tien miljoen Portugese in Portugal. Sowat 35 miljoen Brasilianers is danksy die grootskaalse immigrasie in die laat 19de en vroeë 20ste eeu van Portugese afkoms. Na ramings is daar as gevolg van Portugese immigrasie na Indië, Amerika, Macau, Oos-Timor, Indonesië en Afrika sedert die 16de eeu altesame meer as 100 miljoen mense wêreldwyd met Portugese voorvaders.

Portugese in Europa

Sowat 99 persent van Portugal se staatsburgers is etniese Portugese. Honderdduisende Portugese het hulle as gasarbeiders in ander Europese lande gevestig, waaronder Frankryk (600 000), Andorra (10,2 persent van die bevolking), België, die Verenigde Koninkryk, Luxemburg (58 400 - die grootste groep buitelanders), Switserland (159 700) en Spanje (81 000).

Die Portugese bevolking van Duitsland was in 2004 naastenby 117 000 mense. Die Portugees Armando Rodrigues de Sá is hier in 1964 amptelik as die miljoenste gasarbeider verwelkom.

Portugese in die voormalige kolonies

'n Groot aantal Portugese het na die voormalige kolonies van Portugal geëmigreer. Na ramings bly sowat twee derdes van die bevolking van die Asore-eilandgroep in die buiteland.

Daar is Portugese gemeenskappe in Angola (40 000, 'n bykomende 100 000 is Kleurlinge), Goa (Indië), Guinee-Bissau, Kaap Verde (een persent van die totale bevolking; 71 persent is Kleurlinge of Mestiços), Macau (24,9 persent Macanese van gemengde Portugees-Sjinese afkoms, Mosambiek (20 000), Oos-Timor, São Tomé en Príncipe (Kleurlinge en 'n klein Portugese minderheid).

Portugese minderhede in ander lande

Daar is belangrike Portugese minderhede en inwoners van Portugese afkoms op alle vastelande.

Portugese Sefardiese Jode het hulle veral in Israel, Nederland, die Verenigde State, Frankryk, Brasilië en Turkye gevestig.

Portugese gemeenskappe in die Verenigde State is gekonsentreer in New Jersey, Nieu-Engeland, Kalifornië en langs die Golfkus (Louisiana). 'n Aansienlike aantal Portugese het hulle sowat teen die middel van die 19de eeu op die eilandgroep Hawaii gevestig.

'n Groot Portugese gemeenskap het danksy immigrasie sedert 1940 ook in Kanada ontstaan (0,7 persent van die totale bevolking praat Portugees as huistaal), terwyl Portugese immigrante hulle in die laat 20ste eeu ook in Chili en Uruguay gevestig het. Daar is ook sowat 30 000 Portugese in Argentinië. Portugese vissers het 'n nuwe tuiste op die Karibiese eilande gevind, veral op Barbados.

As gevolg van gemengde huwelike en kulturele invloede het ook buite die oorspronklike Portugese koloniale ryk volke ontstaan, wat hulle eie kultuur en Portugees-gebaseerde dialekte ontwikkel het, veral in Maleisië (sowat 1 000 mense praat 'n Portugees-Kreoolse taal), op Barbados, Aruba, Curaçao, in Guyana, Ekwatoriaal-Guinee, Verenigde Arabiese Emirate en Sri Lanka (30 000).