Vuurwapen: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
No edit summary
interwiki
Lyn 15: Lyn 15:
[[Kategorie:Wapens]]
[[Kategorie:Wapens]]



[[ar:سلاح ناري]]
[[bat-smg:Šaunamasės gėnklos]]
[[bg:Огнестрелно оръжие]]
[[bg:Огнестрелно оръжие]]
[[ca:Arma de foc]]
[[ca:Arma de foc]]
[[cs:Střelná zbraň]]
[[cs:Palná zbraň]]
[[cdo:Ché̤ṳng]]
[[da:Skydevåben]]
[[de:Feuerwaffe]]
[[de:Feuerwaffe]]
[[en:Firearm]]
[[en:Firearm]]
[[eo:Pafilo]]
[[eo:Pulvopafilo]]
[[es:Arma de fuego]]
[[es:Arma de fuego]]
[[fa:جنگ‌افزار گرم]]
[[fi:Tuliase]]
[[fi:Tuliase]]
[[fr:Arme à feu]]
[[fr:Arme à feu]]
[[he:היסטוריה של כלי הירי]]
[[he:היסטוריה של כלי הירי]]
[[hr:Vatreno oružje]]
[[hu:Tűzfegyver]]
[[id:Senjata api]]
[[id:Senjata api]]
[[it:Arma da fuoco]]
[[is:Skotvopn]]
[[is:Skotvopn]]
[[it:Arma da fuoco]]
[[ja:銃]]
[[ja:銃]]
[[ko:화기]]
[[la:Sclopetum]]
[[ms:Senjata api]]
[[nl:Vuurwapen]]
[[nl:Vuurwapen]]
[[nn:Skytevåpen]]
[[no:Skytevåpen]]
[[no:Skytevåpen]]
[[pl:Broń palna]]
[[pl:Broń palna]]
[[pt:Arma de fogo]]
[[pt:Arma de fogo]]
[[qu:T'uqyachina ayñi]]
[[ru:Огнестрельное оружие]]
[[ru:Огнестрельное оружие]]
[[sh:Vatreno oružje]]
[[sh:Vatreno oružje]]
[[simple:Gun]]
[[simple:Gun]]
[[sl:Ognjeno orožje]]
[[sv:Eldvapen]]
[[sv:Eldvapen]]
[[sw:Bunduki]]
[[th:ปืน]]
[[tr:Ateşli silahlar]]
[[uk:Вогнепальна зброя]]
[[uk:Вогнепальна зброя]]
[[uz:Oʻtochar qurol]]
[[zh:枪械]]
[[zh:枪械]]
[[zh-classical:槍]]

Wysiging soos op 14:27, 23 September 2008

'n Vuurwapen is 'n wapen wat deur middel van 'n ontploffing 'n projektiel kan afskiet.

Geskiedenis

Replika van 'n Duitse geskut, die Halbe Kartaune, uit die jaar 1669

Die eerste bekende vuurwapens word tussen 500 en 700 in Sjina vervaardig; die Sjinese het al vroeg die plofbare eienskappe van swawel, salpeter en houtskool (buskruit) ontdek.

In die westerse wêreld word ander ontvlambare mengsels gebruik, soos byvoorbeeld die "Griekse vuur", wat in die tweede helfte van die 7de eeu deur die Bisantyne ontwikkel is en waarskynlik ongebluste kalk, ru-olie en swawel as sy vernaamste bestanddele bevat. Die Griekse vuur brand ook op water en word vir die eerste keer in die tydperk tussen 674 en 677 by die beleg van Konstantinopel gebruik. Die Arabiese vloot is hierdeur grotendeels vernietig.

'n Haakbus uit die 16de en 17de eeu

Die Europeërs maak eers tydens die Mongoolse-invalle in die 13de eeu kennis met die oorspronklik Sjinese buskruit. Die Liber Ignium ("Die boek van die vuur"), wat omtrent die jaar 1300 verskyn, bevat die eerste Europese formule vir die vervaardiging van buskruit. Die westerse ambagsmanne slaag vinnig daarin om gesofistikeerde vuurwapens te ontwikkel, sodanig dat in die tydperk tussen 1311 en 1345 danksy die kennis van onder meer die klokgieters die eerste geskut vervaardig kan word.

Tydens die Honderdjarige oorlog tussen Engeland en Frankryk het albei partye vuurwapens ter beskikking, tog huiwer veral die Franse adellikes om hierdie wapens ook in die slagte te gebruik. Die ideale van die tradisionele ridderskap is vir hulle aanvanklik onversoenbaar met die aanwending van moderne wapens.

Die Osmane behaal danksy hulle geskut 'n oorwinning in die Slag van Kosovo en bevorder sodoende die gewildheid van vuurwapens dwarsoor Europa. Tot by die einde van die 14de eeu bly grofgeskut die mees belangrike vuurwapens in die oorlogvoering. Eers gedurende die 15de eeu vervang die handvuurwapen geleidelik die ouer langboog uit die 13de eeu.