Suikers: Verskil tussen weergawes
kNo edit summary |
k robot Bygevoeg: ar, bat-smg, be, be-x-old, bg, bn, ca, ce, cr, cv, cy, da, de, el, eo, es, eu, fa, fi, fr, fy, gl, gn, he, hi, hr, hu, id, io, is, it, iu, ja, jbo, jv, ka, ko, la, lt, mk, mn, ms, nl, nn, no, nrm, oc, pl, pt, qu, ro, ru, scn, simple, |
||
| Lyn 36: | Lyn 36: | ||
[[Kategorie:Chemie]] |
[[Kategorie:Chemie]] |
||
[[ |
[[ar:سكر]] |
||
[[bat-smg:Sokros]] |
|||
[[be:Цукар]] |
|||
[[be-x-old:Цукар]] |
|||
[[bg:Захар]] |
|||
[[bn:চিনি]] |
|||
[[ca:Sucre]] |
|||
[[ce:Шекар]] |
|||
[[cr:Kashiuasht]] |
|||
[[cv:Сахăр]] |
|||
[[cy:Siwgr]] |
|||
[[da:Sukker]] |
|||
[[de:Zucker]] |
|||
[[el:Ζάχαρη]] |
|||
[[en:Sugar]] |
|||
[[eo:Sukero]] |
|||
[[es:Azúcar]] |
|||
[[eu:Azukre]] |
|||
[[fa:شکر]] |
|||
[[fi:Sokeri]] |
|||
[[fr:Sucre]] |
|||
[[fy:Sûker]] |
|||
[[gl:Azucre]] |
|||
[[gn:Eiratã]] |
|||
[[he:סוכר]] |
|||
[[hi:शर्करा]] |
|||
[[hr:Šećeri]] |
|||
[[hu:Cukor]] |
|||
[[id:Gula]] |
|||
[[io:Sukro]] |
|||
[[is:Matarsykur]] |
|||
[[it:Zucchero]] |
|||
[[iu:ᓱᑲᒃ/sukak]] |
|||
[[ja:砂糖]] |
|||
[[jbo:sakta]] |
|||
[[jv:Gula]] |
|||
[[ka:შაქარი]] |
|||
[[ko:설탕]] |
|||
[[la:Saccharon]] |
|||
[[lt:Cukrus]] |
|||
[[mk:Шеќер]] |
|||
[[mn:Элсэн чихэр]] |
|||
[[ms:Gula]] |
|||
[[nl:Tafelsuiker]] |
|||
[[nn:Sukker]] |
|||
[[no:Sukker]] |
|||
[[nrm:Chucre]] |
|||
[[oc:Sucre]] |
|||
[[pl:Cukier spożywczy]] |
|||
[[pt:Açúcar]] |
|||
[[qu:Asukar]] |
|||
[[ro:Zahăr]] |
|||
[[ru:Сахар]] |
|||
[[scn:Zùccaru]] |
|||
[[simple:Sugar]] |
|||
[[sk:Sacharid]] |
|||
[[sl:Sladkor]] |
|||
[[sq:Sheqeri]] |
|||
[[sr:Шећер]] |
|||
[[su:Gula]] |
|||
[[sv:Socker]] |
|||
[[sw:Sukari]] |
|||
[[ta:சீனி]] |
|||
[[te:చక్కెర]] |
|||
[[th:น้ำตาล]] |
|||
[[tl:Asukal]] |
|||
[[tr:Kristal şeker]] |
|||
[[uk:Цукор]] |
|||
[[vec:Sùcaro]] |
|||
[[vi:Đường (chất)]] |
|||
[[wa:Souke]] |
|||
[[yi:צוקער]] |
|||
[[zh:食糖]] |
|||
[[zh-min-nan:Thn̂g]] |
|||
[[zh-yue:糖]] |
|||
Wysiging soos op 20:22, 7 Februarie 2009
Suikers is soet en oplosbare koolhidrate met die algemene formule Cx(H2O) wat in twee hoofgroepe, mono- en disakkariede, verdeel kan word.
Monosakkariede
Monosakkariede kan nie verder afgebreek word deur middel van hidrolise nie en bevat 'n enkele ketting van koolstofatome. Hulle benamings het meestal die agtervoegsel -ose en 'n voorvoegsel wat van Griekse telwoorde afgelei is en die lengte van hul koolstofketting aandui - trioses, tetroses, pentoses, heksoses en heptoses bevat sodoende onderskeidelik drie, vier, vyf, of sewe koolstofatome.
Monosakkariede, wat algemeen in die natuur voorkom, sluit heksoses (C6H12O6, waaronder ook glukose) en pentoses (C5H10O5, waaronder xilose) in. Daar is 'n groot aantal isomere van hierdie suikers, waarvan die name dikwels ook hul oorsprong of eienskappe aandui: Fruktose kom in die natuur in vrugte voor, arabinose in die plantekstrak Arabiese gom en xilose ('n pentose) in hout.
Disakkariede
Disakkariede bevat twee eenhede van monosakkariede wat deur 'n suurstofbrug met mekaar verbind word. Hul chemiese en fisiese eienskappe kom grootliks ooreen met dié van monosakkariede. Die belangrikste disakkariede is sukrose (algemeen bekend as tafelsuiker, wat as riet- of beetsuiker aangebied word), laktose en maltose.
Soetheid
Indien aan sukrose of tafelsuiker 'n teoretiese waarde van 100 ten opsigte van sy soetheid toegeken word, kan die soetheid van ander suikers en sakkarien, 'n kunsmatige versoeter wat in plaas van suiker gebruik word, soos volg bepaal word:
| Suiker of versoeter | Soetheid |
|---|---|
| Laktose | 16 |
| Maltose | 33 |
| Xilose | 40 |
| Glukose | 74 |
| Sukrose | 100 |
| Fruktose | 173 |
| Sakkarien | 55 000 |