Vulgêrlatyn: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Voyageur (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Lyn 2: Lyn 2:
Die term '''Vulgêrlatyn''' verwys in die taalwetenskap na die Latynse spreektaal wat in baie opsigte van die geformaliseerde en verhewe literêre taal verskil het. Die laasgenoemde is blykbaar dikwels as 'n kunstaal ervaar.<ref>Andreas Michel: ''Einführung in das Altitalienische''. Tübingen: Gunter Narr Verlag 1997, bl. 20</ref>
Die term '''Vulgêrlatyn''' verwys in die taalwetenskap na die Latynse spreektaal wat in baie opsigte van die geformaliseerde en verhewe literêre taal verskil het. Die laasgenoemde is blykbaar dikwels as 'n kunstaal ervaar.<ref>Andreas Michel: ''Einführung in das Altitalienische''. Tübingen: Gunter Narr Verlag 1997, bl. 20</ref>


Nogtans sou dit misleidend wees om Vulgêrlatyn as 'n "plat" of "onbeskaafde" variant van Latyn te definieer. Die term is afgelei van die Latynse adjektief ''vulgaris'' wat letterlik "gewoon, van die volk" beteken - ''sermo vulgaris'' was dus die Latynse volks- of omgangtaal), net soos die huidige Italiaanse ''volgare'' in sy historiese betekenis na die lewende Italiaanse taal verwys wat met die uitgestorwe klassieke Latyn kontrasteer.
Nogtans sou dit misleidend wees om Vulgêrlatyn bloot as 'n "plat" of "onbeskaafde" variant van Latyn te definieer. Die term is afgelei van die Latynse adjektief ''vulgaris'' wat letterlik "gewoon, van die volk" beteken - ''sermo vulgaris'' was dus die Latynse volks- of omgangtaal), net soos die huidige Italiaanse ''volgare'' in sy historiese betekenis na die lewende Italiaanse taal verwys wat met die uitgestorwe klassieke Latyn kontrasteer.


Vulgêrlatyn verwys ook nie na 'n laat taalperiode van Latyn nie aangesien hierdie taalvariant al in die vroeë komedies van digters soos Plautus en Publius Terentius Afer voorgekom het. Taalwetenskaplikes gaan dus daarvan uit dat die skeiding tussen gesproke en geskrewe Latyn reeds in 'n vroeë periode begin het en later deur die invloede van gelatiniseerde [[Kelte]] en [[Germane]] nog versterk is. Hierdie proses het uiteindelik in die vroeë Middeleeue tot die ontstaan van die Romaanse taalfamilie gelei.
Vulgêrlatyn verwys ook nie na 'n laat taalperiode van Latyn nie aangesien hierdie taalvariant al in die vroeë komedies van digters soos Plautus en Publius Terentius Afer voorgekom het. Taalwetenskaplikes gaan dus daarvan uit dat die skeiding tussen gesproke en geskrewe Latyn reeds in 'n vroeë periode begin het en later deur die invloede van gelatiniseerde [[Kelte]] en [[Germane]] nog versterk is. Hierdie proses het uiteindelik in die vroeë Middeleeue tot die ontstaan van die Romaanse taalfamilie gelei.

Wysiging soos op 20:32, 5 Augustus 2009

Vulgêrlatyn, soos dit in hierdie politieke graffiti in Popeji gebruik is, was die gesproke taal van die Romeinse Ryk wat duidelik van die literêre "klassieke" Latyn verskil het

Die term Vulgêrlatyn verwys in die taalwetenskap na die Latynse spreektaal wat in baie opsigte van die geformaliseerde en verhewe literêre taal verskil het. Die laasgenoemde is blykbaar dikwels as 'n kunstaal ervaar.[1]

Nogtans sou dit misleidend wees om Vulgêrlatyn bloot as 'n "plat" of "onbeskaafde" variant van Latyn te definieer. Die term is afgelei van die Latynse adjektief vulgaris wat letterlik "gewoon, van die volk" beteken - sermo vulgaris was dus die Latynse volks- of omgangtaal), net soos die huidige Italiaanse volgare in sy historiese betekenis na die lewende Italiaanse taal verwys wat met die uitgestorwe klassieke Latyn kontrasteer.

Vulgêrlatyn verwys ook nie na 'n laat taalperiode van Latyn nie aangesien hierdie taalvariant al in die vroeë komedies van digters soos Plautus en Publius Terentius Afer voorgekom het. Taalwetenskaplikes gaan dus daarvan uit dat die skeiding tussen gesproke en geskrewe Latyn reeds in 'n vroeë periode begin het en later deur die invloede van gelatiniseerde Kelte en Germane nog versterk is. Hierdie proses het uiteindelik in die vroeë Middeleeue tot die ontstaan van die Romaanse taalfamilie gelei.

Dit is dus duidelik dat ook geleerdes soos die skrywer en retorikus Cicero tydens informele geselsies Vulgêrlatyn gepraat het, alhoewel hul taalvorm en -gebruik sekerlik van dié van 'n gewone soldaat of gladiator verskil het. Ook streeksgebonde taalkenmerke het waarskynlik 'n groter invloed op gesproke Latyn uitgeoefen en het tydens die agteruitgang van die laat-antieke Romeinse beskawing en toenemende ongeletterdheid selfs in Italië die ontstaan van nuwe streektale bevorder wat in die Romaanse taalwetenskap as primêre dialekte van Vulgêrlatyn beskryf word.

Vulgêrlatyn moet veral as 'n sambreelterm vir 'n verskeidenheid Latynse spreektaalvorms beskou wat deur groot

  • diatopiese (plaaslike en streeksgebonde),
  • diastratiese (sosiale) en
  • diafasiese (aan 'n bepaalde taalvlak gebonde)

verskille gekenmerk was.

Verwysings

  1. Andreas Michel: Einführung in das Altitalienische. Tübingen: Gunter Narr Verlag 1997, bl. 20