Wikipedia:Afrikaans-Nederlandse samewerking: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Lyn 154: Lyn 154:
==Werkwoorde==
==Werkwoorde==


Die werkwoordestelsel tussen Nederlands en Afrikaans verskil op twee punte:
Die werkwoordestelsels in Nederlands en Afrikaans verskil op twee punte:
* Afrikaans het geen werkwoordvervoeging nie
* Afrikaans het geen werkwoordvervoeging nie
**Voorbeeld:
**Voorbeeld:
Lyn 160: Lyn 160:
***Hij loopt <-> Hy loop
***Hij loopt <-> Hy loop
***Wij lopen <-> Ons loop
***Wij lopen <-> Ons loop
* Die onvoltooide verlede tyd bestaan nie (dus; daar is nie juis 'n preteritumvorm in Afrikaans nie, behalwe vir vaste vorme
* Die onvoltooide verlede tyd bestaan nie (dus; daar is nie juis 'n preteritumvorm in Afrikaans nie, behalwe vir vaste vorme soos 'wou', 'had', 'sou' en 'was')
soos 'wou', 'had', 'sou' en 'was'.


Omdat die onvoltooide verlede tyd 'n fundamentele verkil is tussen Nederlands en Afrikaans sal ons daar 'n bietjie meer oor skryf om dit te verduidelik.
Aangesien die onvoltooide verlede tyd 'n fundamentele verkil is tussen Nederlands en Afrikaans sal ons daar 'n bietjie meer oor skryf om dit te verduidelik.


Maar kortliks; basies hoef jy net te onthou dat daar in Nederlands 'n onderskeid gemaak word tussen 'n voltooide verlede deelwoord (ons kan maar sê soos: "ek het gereis" of Engels "I have travelled") en die [b]on[/b]voltooide verlede tyd (Engels "I travelled").
Kortliks, jy hoef net te onthou dat daar in Nederlands 'n onderskeid gemaak word tussen 'n voltooide verlede deelwoord (ons kan maar sê soos: "ek het gereis" of Engels "I have travelled") en die '''on'''voltooide verlede tyd (Engels "I travelled").


Sê nou jy ontvang besoekers. Die besoeker sê:
Sê nou jy ontvang besoekers by die huis. Die besoeker sê:


"Onderweg regende het verschrikkelijk hard".
"Onderweg regende het verschrikkelijk hard".


Die besoeker gebruik die onvoltooide verlede tyd (regende = regen + de) omdat dit gereën het op pad na jou toe. Dus daar was 'n bui. Hy weet nie of dit nou weer gaan reën nie. Maar dit maak nou nie saak of dit later weer sal reën nie. (Indien dit die heeltyd aanhou reën, dan sou hy gesê het: "Het regent" of "Het is aan het regenen.")
Die besoeker gebruik die onvoltooide verlede tyd (regende = regen + de) omdat dit gereën het op pad na jou toe. Dus daar was 'n reënbui gewees. Hy weet nie of dit nou weer gaan reën nie. Maar dit maak nou nie saak of dit later weer sal reën nie. (Indien dit die heeltyd aanhou reën, dan sou hy gesê het: "Het regent" of "Het is aan het regenen.", wat nie verlede tydsvorme is nie)


Jy antwoord:
Jy antwoord:
Lyn 177: Lyn 176:
"Nou, het heeft hier ook geregend."
"Nou, het heeft hier ook geregend."


Omdat jy vir seker weet dat die reën verby is, gebruik jy die voltooide verlede tyd. Die v.v.t. is die vorm wat ook in Afrikaans voorkom.
Omdat jy vir seker weet dat die reënbui verby is, gebruik jy die voltooide verlede tyd. Die v.v.t. is die vorm wat ook in Afrikaans voorkom.


Die o.v.t. is 'n bietjie vergelykbaar met die "simple past" in Engels, maar nie dieselfde nie. Waar in Engels die "simple past" gebruik word, kan in Nederlands die o.v.t. gebruik word, maar die omgekeerde is nie noodwendig die geval nie! In veel gevalle het 'n Nederlandssprekende 'n keuse tussen die o.v.t. en v.v.t.. In die meeste gevalle kies hy vir die o.v.t.. Om 'n Nederlandse teks te vertaal sal in baie gevalle die o.v.t. in die v.v.t. omgeskryf moet word.
Die o.v.t. is 'n bietjie vergelykbaar met die "simple past" in Engels, maar nie dieselfde nie. Waar in Engels die "simple past" gebruik word, kan in Nederlands die o.v.t. gebruik word, maar die omgekeerde is nie noodwendig die geval nie! In veel gevalle het 'n Nederlandssprekende 'n keuse tussen die o.v.t. en v.v.t.. In die meeste gevalle kies hy vir die o.v.t.. Om 'n Nederlandse teks te vertaal sal in baie gevalle die o.v.t. in die v.v.t. omgeskryf moet word.

Wysiging soos op 21:32, 2 Oktober 2005

Hierdie bladsy is bedoel om enige inligting te versamel wat spesifiek help met die samewerking tussen Afrikaanse en Nerderlandse mense. Ons is baie dankbaar vir die hulp van die Nederlanders!

Deze bladzijde is bedoeld om informatie te vergaren die de samenwerking tussen Nederlands- en Afrikaanstaligen helpt te bevorderen. De bereidwilligheid van Afrikaanstaligen om taalkundige verbeteringen aan te brengen wordt bijzonder op prijs gesteld!

Artikels wat vertaal moet word, word op Wikipedia:Bladsye vir vertaling gelys. 'n Artikel wat nagegaan moet word op Wikipedia:Bladsye wat nagegaan moet word

Woordelys / frases

Afrikaans Nederlands Engels / opmerking
soos zoals * like
amper bijna * almost
net-net amper * hardly, almost not
alvast * meanwhile/already
het (!!) heb/hebt/heeft/hebben have
deur door through
die de/het (!!) the
'n een, 'n a / an (Altyd kleinletter, aan begin van sin kry volgende woord hoofletter)
een één one
eksterne skakels externe links/externe koppelingen external links
nou nu
oor over
spieël spiegel
teen tegen
teëkom tegenkomen
vir voor for
?? vrywel
analis(te) analist(en) analist(s)
is ik ben / jij bent / hij is / wij zijn I am / you are / he is / we are
wees zijn, wezen sien hier (to be)
zeg say
staan sta
ogen Ook oorlogen -> oorloë
oor over ? about
as als
naamlik namelijk Nederlandse ...lijk-vorme word konsekwent ...lik in Afrikaans
mekaar elkaar each other
bees koe, rund cattle
beest beast, animal, bug

Gereedskap

[Afrikaans-Nederlandse Woordelys]

Nederlandse IJ

Die Nederlandse IJ is 'n effens spesiale letter. Kyk na hierdie prentjie wat vroeër op laerskole in Nederland gebruik was:

Lêer:Leesplank-gijs.jpg

Omdat die ij in handskrif gelyk is aan i + j, word die ij ("lange ij" genoem) in die Nederlandse taal in druktaal ook as i + j geskryf. Op die die tipografiese vlak bly die ij een letter, maar nie op die leksikografiese vlak nie. Byvoorbeeld, die woord "ys" word in Nederlands geskryf als "ijs", maar in die Afrikaanse woordeboek vind 'n mens dié woord tussen 'x' en 'z', en in die Nederlandse woordeboek kry 'n mens hom by 'i', tussen 'h' en 'j'. Vir 'n paar eeue is daar 'n diskussie aan die gang omtrent die vraag of die ij dieselfde letter is as die Griekse y (ypsilon). Omdat die Griekse y in Afrikaans gelos is (bv. Egypte -> Egipte) het die Afrikaner die diskussie beëindig en word die IJ geskryf als Y. In Nederlands bestaan die 'Griekse 'y', maar net in (Griekse) leenwoorde en name soos 'etymologie', 'hyper-', Egypte' en 'Thrasymachos'.


Meer inligting: nl:IJ (letter)

Werkwoorde

Die werkwoordestelsels in Nederlands en Afrikaans verskil op twee punte:

  • Afrikaans het geen werkwoordvervoeging nie
    • Voorbeeld:
      • Ik loop <-> Ek loop
      • Hij loopt <-> Hy loop
      • Wij lopen <-> Ons loop
  • Die onvoltooide verlede tyd bestaan nie (dus; daar is nie juis 'n preteritumvorm in Afrikaans nie, behalwe vir vaste vorme soos 'wou', 'had', 'sou' en 'was')

Aangesien die onvoltooide verlede tyd 'n fundamentele verkil is tussen Nederlands en Afrikaans sal ons daar 'n bietjie meer oor skryf om dit te verduidelik.

Kortliks, jy hoef net te onthou dat daar in Nederlands 'n onderskeid gemaak word tussen 'n voltooide verlede deelwoord (ons kan maar sê soos: "ek het gereis" of Engels "I have travelled") en die onvoltooide verlede tyd (Engels "I travelled").

Sê nou jy ontvang besoekers by die huis. Die besoeker sê:

"Onderweg regende het verschrikkelijk hard".

Die besoeker gebruik die onvoltooide verlede tyd (regende = regen + de) omdat dit gereën het op pad na jou toe. Dus daar was 'n reënbui gewees. Hy weet nie of dit nou weer gaan reën nie. Maar dit maak nou nie saak of dit later weer sal reën nie. (Indien dit die heeltyd aanhou reën, dan sou hy gesê het: "Het regent" of "Het is aan het regenen.", wat nie verlede tydsvorme is nie)

Jy antwoord:

"Nou, het heeft hier ook geregend."

Omdat jy vir seker weet dat die reënbui verby is, gebruik jy die voltooide verlede tyd. Die v.v.t. is die vorm wat ook in Afrikaans voorkom.

Die o.v.t. is 'n bietjie vergelykbaar met die "simple past" in Engels, maar nie dieselfde nie. Waar in Engels die "simple past" gebruik word, kan in Nederlands die o.v.t. gebruik word, maar die omgekeerde is nie noodwendig die geval nie! In veel gevalle het 'n Nederlandssprekende 'n keuse tussen die o.v.t. en v.v.t.. In die meeste gevalle kies hy vir die o.v.t.. Om 'n Nederlandse teks te vertaal sal in baie gevalle die o.v.t. in die v.v.t. omgeskryf moet word.

Notas

  • Ons gebruik hoofletters vir maandname (bv Januarie)
  • Die konsonantkombinasie "ch" word bittermin gebruik ("g" in Afrikaans)
  • Die konsonant "c" word bittermin gebruik ("s" of "k" - die uitspraak help)