Aktinied: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Lyn 51: Lyn 51:
In 1945 publiseer Seaborg sy [[aktiniedkonsep]] van swaar element elektroniese struktuur en voorspel dat die aktiniede 'n oorgangsreeks analoog aan die seldsame aard reeks van die lantaniede elemente sou vorm.
In 1945 publiseer Seaborg sy [[aktiniedkonsep]] van swaar element elektroniese struktuur en voorspel dat die aktiniede 'n oorgangsreeks analoog aan die seldsame aard reeks van die lantaniede elemente sou vorm.


In 1961 ontdek [[Antoni Przybylski]] 'n [[Przybylski se ster|ster]] wat 'n ongewoon hoë hoeveelheid aktiniede bevat.
In 1961 ontdek [[Antoni Przybylski]] 'n [[Przybylski se ster|ster]] wat 'n ongewoon hoë hoeveelheid aktiniede bevat.

[[Lêer:Actinide phases.gif|left|thumb|550px|Toestandsdiagram van die aktinied elemente.]]


== Verwysings ==
== Verwysings ==

Wysiging soos op 14:29, 10 Januarie 2010

Atoomgetal Naam Simbool
89 Aktinium Ac
90 Torium Th
91 Protaktinium Pa
92 Uraan U
93 Neptunium Np
94 Plutonium Pu
95 Amerikium Am
96 Curium Cm
97 Berkelium Bk
98 Kalifornium Cf
99 Einsteinium Es
100 Fermium Fm
101 Mendelevium Md
102 Nobelium No

Die aktinied-reeks bestaan uit die 14 chemiese elemente wat tussen aktinium en nobelium (ingesluit) lê op die periodieke tabel, met atoomgetalle 89 - 102. Die aktinied reeks is vernoem na aktinium. Alle aktiniede is f-blok elemente. Daar is ook alternatiewe rangskikkings wat aktinium uitsluit en/of die oorgangsmetaal lawrensium insluit. Daar word verwag dat Lawrensium, al is dit 'n d-blok element, eienskappe sal hê wat meer soortgelyk is aan die aktinides as aan die oorgangsmetale. Die aktinied reeks word in sommige definisies van die seldsame aardelemente ingesluit.

Die aktiniede vertoon minder ooreenkoms in hulle chemiese eienskappe as die lantanied reeks. Dit het byvoorbeeld 'n groter verskeidenheid oksidasie toestande, wat aanvanklik daartoe gelei het dat daar onduidelikheid betaan het of aktinium, torium, en uraan as d-blok elemente beskou moes word. Alle aktinide is radioaktief.

Slegs aktinium, torium, en uraan kom natuurlik in meer as spoor-hoeveelhede in die aardkors voor. Neptunium en Plutonium is al in spoor-hoeveelhede in uraanerts as vervalprodukte of deur bombardering vervaardig aangetref. Die oorblywende aktiniede is in kernneerslag ontdek, of is in particle colliders gesintetiseer. Die tweede helfte van die reeks het geweldige kort halfleeftye.

Die aktiniede word gewoonlik in die vorm van 'n voetnota onder die hoof deel van die periodieke tabel geplaas. Die volle wydte weergawe van die periodieke tabel vertoon die posisie van die aktiniede meer opsigtelik.

'n Organometalliese verbinding van 'n aktinied staan bekend as 'n organoaktinied.

Geskiedenis van die aktinied reeks

Tydens sy Manhattan-Projeknavorsing in 1944 het Glenn T. Seaborg onverwagte probleme ondervind met die isolering van Amerikium (95) en Curium (96). Hy begin toe wonder of die elemente eintlik aan 'n ander reeks behoort wat sou verduidelik hoekom die verwagte chemiese eienskappe van die nuwe element verskil het van wat verwag is. In 1945 het hy teen die advies van kollegas 'n voorstel gemaak vir die mees beduidende verandering aan Mendelejef se periodiek tabel wat universeel deur die wetenskapgemeenskap aanvaar is: die '''aktinied reeks'''.

In 1945 publiseer Seaborg sy aktiniedkonsep van swaar element elektroniese struktuur en voorspel dat die aktiniede 'n oorgangsreeks analoog aan die seldsame aard reeks van die lantaniede elemente sou vorm.

In 1961 ontdek Antoni Przybylski 'n ster wat 'n ongewoon hoë hoeveelheid aktiniede bevat.

Verwysings


Sjabloon:PeriodiekeTabelVoetstuk