Kameroen: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
k robot Verander: ml:കാമറൂൺ
k robot Verander: ug:كامېرۇن
Lyn 349: Lyn 349:
[[tr:Kamerun]]
[[tr:Kamerun]]
[[ts:Cameroon]]
[[ts:Cameroon]]
[[ug:Kamérun]]
[[ug:كامېرۇن]]
[[uk:Камерун]]
[[uk:Камерун]]
[[ur:کیمرون]]
[[ur:کیمرون]]

Wysiging soos op 17:17, 1 Maart 2010


Republic of Cameroon
République du Cameroun
Vlag van Kameroen Wapen van Kameroen
Vlag Wapen
Nasionale leuse: Frans: Paix, Travail, Patrie
Engels: Peace, Work, Fatherland
Vrede, Werk, Vaderland
Volkslied: Chant de Ralliement
Ligging van Kameroen
Hoofstad Yaoundé
Grootste stad Douala
Amptelike tale Frans en Engels
Regering  
Paul Biya
Ephraïm Inoni
Onafhanklikheid
Onafhanklikheid
- Datum
Van Frankryk 01.01.1960, van die
Verenigde Koninkryk 01.10.1961
Oppervlakte
 - Totaal
 
 - Water (%)
 
1 E11 475 440² km2  (52ste)
Bevolking
 - 2003-skatting
 - Digtheid
 
17 298 040 ¹ (60ste)
34 / km2 (-)
BBP (KKP)
 - Totaal
 - Per capita
2005-skatting

$28,460 miljoen (98ste)
$1 475(162ste)

Geldeenheid CFA franc (XOF)
Tydsone
 - Somertyd
XXX (UTC+1)
nie in gebruik nie (UTC+0)
Internet-TLD .cm
Skakelkode +237

Die Republiek van Kameroen is 'n unitêre republiek van Midde-Afrika. Dit grens aan Nigerië, Tsjaad, Sentraal-Afrikaanse Republiek, Republiek van die Kongo, Gaboen, Ekwatoriaal-Guinee en die Golf van Guinee. Nadat dit oorspronklik 'n Duitse Kolonie was word dit na die Eerste Wêreldoorlog tussen die Franse en Britte verdeel. In 1960 word Frans Kameroen 'n onafhanklike republiek en smelt in 1961 met die suidelike deel van die Britse Kameroene saam om die Federale Republiek van Kameroen te vorm. Dit word in 1972 herdoop tot die Verenigde Republiek van Kameroen, en die Republiek van Kameroen (Engels: Republic of Cameroon of Frans: République du Cameroun) in 1984 (die amptelike tale is Engels en Frans). Kameroen het meestal stabiliteit ervaar wat die land toegelaat het om landbou, paaie, en spoorweë, sowel as 'n petroleumindustrie te ontwikkel. Ten spyte van beweging in die rigting van politiese hervorming bly mag stewig in die hande van 'n etniese oligargie.

Geskiedenis

Die eerste inwoners van Kameroen was pigmee Baka stamme. Die Bantoe taalgroep het in die hooglande van Kameroen ontstaan, maar baie sprekers het uitgewyk voor buitelandse invallers na die gebied gekom het.

Die eerste Europese kontak vind in die 16de eeu met die Portugese plaas, maar hulle bly nie. Die eerste permanente koloniale vestiging begin so laat as in die 1870s, met die Duitse Ryk wat die hoof Europese moondheid word. Met Duitsland se nederlaag in die Eerste Wêreldoorlogorld word Kameroen 'n Volkebond Mandaatgebied wat in Franse Kameroen en Britse Kameroene verdeel word in 1919. Hierdie mandate word in 1946 in Verenigde Nasies Trusteeskappe omskep.

In 1960 verkry Frans Kameroen onafhanklikheid en word Die Kameroen Republiek. Die suidelike deel van die Britse Kameroens sluit in 1961 daarby aan. Ter selfde tyd word die res van die Britse Kameroens deel van Nigerië. Die nuwe koalisie regering word gelei deur Ahmadou Ahidjo wat teslaan op rebellegroepe wat oorgebly het van voor onafhanklikheid.

Ahidjo tree in 1982 uit en word opgevolg deur die huidige president, Paul Biya. Biya wen talle verkiesings, maar die regverdigheid van die verkiesings word in twyfel getrek. Die vorige verkiesing is op 11 Oktober 2004 gehou.

Politiek

Kameroen President Paul Biya (regs) met Colin Powel van die VSA

Die President van Kameroen het uitvoerende mag in die Kameroenregering. Hierdie bepaling is deel van die 1996 hervorming aan die Grondwet wat aanvanklik in 1972 opgestel is. Die President word 'n breë verskeidenheid van magte gegee en kan dit uitvoer sonder om die Nasionale Vergadering te raadpleeg.

Die Nasionale Vergadering bestaan uit 180 afgevaardigdes en vergader drie keer per jaar. Die hoofverantwoordelikheid Vergaderings is om wette goed te keur, maar het selde enige wette verander of ind ei weggestaan van nuwe wetgewing.

Die regbank is ondergeskik aan die uitvoerende tak se Ministerie van Gereg. Die hooggeregshof kan die grondwetlikheid van 'n wet nagaan slegs op versoek van die president.

Provinsies

Kameroen is opgedeel in 10 provinsies:

Geografie

Kaart van Kameroen
Kameroenberg craters
Tiko, Suidwes Provinsie

Ligging: Wes-Midde-Afrika, grensend aan die Baai van Biafra, tussen Ekwatoriaal-Guinee en Nigerië

Geografiese koördinate: 6° N 12° O

Kaartverwysings: Afrika

Oppervlak: total: 475,440 km² land: 469,440 km² water: 6,000 km²


Ekonomie

Teesakkie in Kameroen vervaardig

Vir 'n kwart eeu na onafhanklikheid was Kameroen een van die mees vooruitstrewende lande in Afrika. Die val in kommoditeitspryse vir die land se hoef uitvoerprodukte — petroleum, kakao, koffie, en katoen — in die middel-1980's, gekombineer met 'n oorwaardeerde geldeenheid en ekonomiese wanbestuur, lei tot 'n dekade-lange resessie. Reële per capita BBP val met meer as 60% van 1986 tot 1994. Die lopenderekening en fiskale tekort vergroot. Tog as gevolg van olie hulpbronne en voordelige landbou toestande het Kameroen steeds een van die bes-bedeelde primêre kommoditeitsekonomië in Afrika suid van die Sahara.

Ten spyte van snelle verstedeliking is die enkel grootste ekonomiese aktiwiteit in Kameroen bestaansboerdery waarin byna die hele landelike bevolking werksaam is.

Demografie

Yaoundé, hoofstad van Kameroen (2003)
Foto van die noorde van Kameroen
Die paleis van die sultan van die Bamun bevolking by Foumban, Westelike Provinsie

Kameroen se demografie bestaan uit 'n geskatte 250 afsondelike etniese groepe, wat in vyf groot streekkulture verdeel kan word:

  • westelike hooglander (Semi-Bantoe of grasvelders), insluitend die Bamileke, Bamoen (of Bamoun), en baie kleiner Tikar groepe in die Noordweste (geskat op. 38% van totale bevolking);
  • kus-tropiese woudmense, insluitend die Bassa, Duala (of Douala), en baie kleiner groepe in die Suidweste (12%);
  • suidelike tropiese woudmense, insluitend die Beti-Pahuin, Bulu ('n deelgroep van Beti-Pahuin), Fang (deelgroep van Beti-Pahuin), Maka-Njem, en Baka pigmee (18%);
  • hoofsaaklik Islam mense van die noordelike semi-droë gebiede (die Sahel) en sentrale hooglande, insluitend die Fulani (of Peuhl in Frans) (14%); en
  • die "Kirdi", nie-Islam of onlangse Islammense van die noordelike woestyn en sentrale hooglande (18%).

Kultuur

Openbare Vakansiedae
Datum Afrikaanse Naam
1 Januarie Nuwejaarsdag
11 Februarie Nasionale Jeugdag
1 Mei Arbeidsdag
20 Mei Nasionale Dag
15 Augustus Hemelvaart
25 Desember Kersfees

Verder sluit Openbare Vakansiedae wat rondskuif in: Christen: Goeie Vrydag, Paas Sondag, en Easter Monday Moslem: 'Id al-Fitr en 'Id al-Adha

Kyk ook: Musiek van Kameroen, Lys van skrywers van Kameroen

Onderwys

Kameroen is bekend daarvoor dat dit een van die beste onderwysstelsels in Afrika het. Primêre onderrig is beide gratis en verpligtend. Statistiek dui aan dat 70% van alle kinders tussen 6-12 jaar skoolgaan. 79% van Kameroen se bevolking kan lees. Daar is in die laaste paar jaar 'n neiging vir al hoe meer van die beste studente om die land te verlaat om oorsee te studeer en hulle dan daar te vestig – die sogenaamde "brain drain".

Njem huis in Kameroen
Maka Vrou wat na die lande stap
'n Tikar gesin in die Noordweste

Eksterne skakels

Sjabloon:Sisterlinks

Onderwys

Regering

Nuus

Oorsigte

Etniese Groepe

Gidse

Toerisme