São Paulo: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
Xqbot (besprekings | bydraes)
k robot Verander: ro:São Paulo (oraș)
k robot Bygevoeg: kl:São Paulo
Lyn 411: Lyn 411:
[[ja:サンパウロ市]]
[[ja:サンパウロ市]]
[[ka:სან-პაულუ]]
[[ka:სან-პაულუ]]
[[kl:São Paulo]]
[[kn:ಸಾವೊ ಪಾಲೊ]]
[[kn:ಸಾವೊ ಪಾಲೊ]]
[[ko:상파울루]]
[[ko:상파울루]]

Wysiging soos op 23:26, 15 Julie 2010

Hierdie artikel handel oor die stad São Paulo. Vir die gelyknamige deelstaat en ander nedersettings, sien gerus São Paulo (dubbelsinnig).

Sāo Paulo

Kaart Wapen
Vlag
 Land Brasilië
 Deelstaat São Paulo
 Koördinate 23°30′S 46°37′W / 23.500°S 46.617°W / -23.500; -46.617
 Stigting 25 Januarie 1554
 Oppervlakte:  
 - Totaal 1 523 vk km
 Hoogte bo seevlak 795 m
 Bevolking:  
 - Totaal (2005) 10 021 437
 - Bevolkingsdigtheid 6 580/vk km
 Tydsone UTC -2
 - Somertyd UTC -3
 Burgemeester Gilberto Kassab (PFL)
 Amptelike Webwerf prefeitura.sp.gov.br

São Paulo (Portugees vir Sint Paulus) is die hoofstad van die gelyknamige staat in suidoostelike Brasilië. Dit is geleë op die koördinate 23°32′36″S, 46°37′59″W sowat 400 km vanaf Rio de Janeiro en 1  030 km vanaf die federale hoofstad Brasília.

Die stad het 'n oppervlakte van 1 523 vierkante kilometer met 'n bevolking van ietwat meer as 11 miljoen, wat dit die stad met die grootste bevolking in die Suidelike Halfrond maak. Negentien miljoen mense woon in die metropolitaanse gebied groter São Paulo, soos deur die regering afgebaken, wat dit een van die vyf grootste metropolitaanse gebiede ter wêreld maak.

Die staat São Paulo is ook 'n hoogs bevolkte gebied. Die staat as sulks het 'n bevolking van om en by 40 miljoen mense. Die mense van Brasilië verwys na die inwoners van São Paulo as paulistanos en gebruik die term paulista vir mense wat in die staat woon. Die stad se leuse is Non ducor, duco, wat die Latyns is vir "Ek word nie gelei nie, ek lei".

Geskiedenis

Rekonstruksie van die Jesuïtiese skool in Pátio do Colégio in die middestad (nou 'n museum) waar die grondlegging van die stad plaasgevind het in die 16de eeu.

Die stad is op die 25ste Januarie 1554 gestig deur Jesuïtiese sendelinge Manoel da Nóbrega en José de Anchieta wat 'n sendelingstasie — die Colégio de São Paulo de Piratininga gestig het om die inboorlinge, die Tupi-Guarani, tot die katolieke geloof te bekeer. Die stasie is net anderkant die Serra do Mar kranse geleë wat oor die hawestad Santos uitkyk en ook naby die Tietê-Rivier. Die sendingstasie het uiteindelik 'n natuurlike toegangsroete gevorm tot die wye, vrugbare plato wat later die staat São Paulo sou word.

Die stad, wat eers bekend gestaan as São Paulo de Piratininga, het stadstatus verkry in 1711. Dit het 'n opbloei beleef toe die koffiehandel 'n hoogtepunt bereik het aan die begin van die 19de eeu; veral vanweë sy ligging naby Santos se hawe, waardeur die meeste van die land se uitvoere geskied.

Ná 1881 het 'n vloedgolf immigrante uit Italië, Japan en vele ander lande na São Paulo gestroom, hoofsaaklik om op die koffieplantasies wat in die staat aangelê is, te werk. Tydens die 20ste eeu, met toenemende nywerheidsontwikkeling in die land, het baie mense na die stad verhuis en is baie nuwe immigrante ook na die stad gelok.

São Paulo was ook die tuiste van die Bandeirantes, wat grootliks verantwoordelik was vir die uitbreiding van Brasilië se grondgebied en die ontdekking van natuurlike hulpbronne in die binneland. Daar is ook verskeie monumente in die stad wat die Bandeirantes se bydrae tot die geskiedenis van die stad herdenk, insluitende die beroemde Monumento às Bandeiras, een van die simbole van São Paulo.

'n Ander belangrike geskiedkundige landmerk is die Universidade de São Paulo se skool vir die regte wat ook bekend staan as die Largo São Francisco wat ook na bewering die eerste akademiese inrigting in Brasilië was. Die skool was eers in 'n klooster op die 1ste Maart 1828 gestig, pas na die stigting van die Brasiliaanse Ryk. Die skool het in die toenemende behoefte na regsgeleerdes en politici voldoen. Omdat die ryk Brasiliane op daardie stadium nog Portugal toe gegaan het om voorgraadse kursusse te doen, het die Brasiliaanse Keiser, Dom Pedro I besluit dat dit tyd was om 'n nasionale skool vir die regte op die been te bring. Dit het studente van regoor die land gelok en het aan São Paulo sy boheemse leefstyl verleen.

Wetgewing en Regering

Palácio dos Bandeirantes - Tuiste van die staat van São Paulo se regering

São Paulo as die ekonomiese en demografiese swaargewig, het nog altyd 'n sleutelrol gespeel in Brasiliaanse politiek. Met 'n kieserskorps groter as baie Brasiliaanse state, word die amp van burgemeester deur baie politici as 'n tree nader aan 'n pos op staats- en nasionale regeringsvlak beskou.

Persone wat tot onlangs toe nog die amp beklee het is as volg:

Burgermeester Begin van ampstermyn Einde van ampstermyn Party
Gilberto Kassab 2006 - PFL
José Serra 2005 2006 PSDB
Marta Suplicy 2001 2004 PT
Celso Pitta 1997 2000 PPB en PTN
Paulo Maluf 1993 1996 PDS , PPR en PPB
Luiza Erundina 1989 1992 PT
Jânio Quadros 1986 1988 PTB
Mário Covas 1983 1985 PMDB

Geografie

Fisiese Ligging

Die digbeboude Avenida Paulista en omgewing soos gesien vanuit die meestal laer geboue in die Jardins woonbuurt

São Paulo is op 'n plato geleë wat deel vorm van die Serra do Mar (Portugees vir "Seereeks"), wat op sy beurt deel vorm van die uitgestrekte gebied wat as die Brasiliaanse hooglande bekend staan, met 'n gemiddelde hoogte bo seespieël van ongeveer 800 m - maar slegs sowat 70 km van die Atlantiese Oseaan af. Die stad word met twee hoofweë met die hawestad Santos en die strandoord Guarujá verbind. Die bewoonde gebiede van São Paulo is hoofsaaklik heuwelagtig, maar na die noorde is die Serra da Cantareira (Cantareira reeks), wat heelwat hoër is en nog oorblyfsels van die Atlantiese Reënwoud bevat. Die hele gebied is tektonies stabiel en geen betekenisvolle seismiese aktiwiteit is nog aangeteken nie.

Die Tietê-rivier was eens 'n bron van vars water en ontspanning in São Paulo. Die rivier is egter net soos een van sy vertakkinge, die Pinheiros, later in die 20ste eeu ernstig besoedel met riool en nywerheidsafval. 'n Grootskaalse poging om albei riviere skoon te maak het beperkte welslae gehad. Nie een van die twee riviere is bevaarbaar in die dele wat deur die stad vloei nie, maar die Tietê is belangrik vir vervoer verder stroomaf, aangesien die rivier deel vorm van die Río de la Plata-kom. Daar is geen natuurlike mere in die streek nie, maar die Guarapiranga- en Billings-reservoir word gebruik vir kragopwekking, waterberging en ontspanning.

Die oorspronklike flora het hoofsaaklik uit 'n verskeidenheid breëblaar immergroen plante bestaan. Vandag is uitheemse spesies algemeen aangesien die gematigde klimaat en oorvloedige reënval die aanplant van 'n groot verskeidenheid tropiese, subtropiese en gematigde plantegroei moontlik maak, met bloekombome wat veral wyd verspreid voorkom.

Klimaat

Ibirapuera Park en Ginasio

Die meeste Brasiliane beskou die stad se klimaat as nat en koel, maar gemeet aan wêreldstandaarde is São Paulo se klimaat eintlik heel warm en gematig. Dit is egter nie so bedompig soos dié van die kusgebiede. Temperatuurskommelinge is soortgelyk aan stede soos Los Angeles en Meksiko-stad, wat bekend is vir hulle aangename klimaat. Somertemperature oorskry selde 30 °C en ryp kom bitter selde voor. Temperature daal in Julie, tydens die suidelike winter, dikwels benede 10 °C. Die rekord hoogste en laagste temperature is onderskeidelik 38 °C en -2 °C. Reënval is oorvloedig veral in die warmer maande; die reënseisoen begin in November en duur tot April.

Ligte sneeu is een keer aangeteken in 1918. São Paulo en die nabye kuslyn is nog nooit deur 'n tropiese sikloon getref nie en tornado's kom bitter selde voor.

Teen die einde van die droëseisoen in September word rookmis dikwels 'n ernstige probleem.


  Jan Feb Mar Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des Jaar
Gem

hoogste °C (°F)

27 (81) 28 (83) 27 (81) 25 (77) 23 (74) 22 (71) 22 (71) 23 (73) 23 (73) 25 (77) 26 (78) 26 (79) 24 (76)
Gem

laagste °C (°F)

19 (67) 19 (67) 18 (66) 17 (63) 15 (59) 13 (56) 12 (54) 13 (56) 14 (57) 16 (60) 17 (63) 18 (65) 16 (61)
Reënval

mm (in.)

241

(9.5)

203

(8.0)

142

(5.6)

58 (2.3) 43 (1.7) 38 (1.5) 28 (1.1) 36 (1.4) 58 (2.3) 150

(5.9)

122

(4.8)

198

(7.8)

1317

(51.9)

Metropolitaanse streek

'n Kunsmatig gekleurde satellietbeeld van die groter São Paulo metropolitaanse gebied (middel) en die kusdorpe Santos en São Vicente (onderaan).

São Paulo vorm amptelik deel van 'n groter metropolitaanse streek naamlik "Grande São Paulo" ("Groter São Paulo"). Die streek bevat 39 munisipaliteite en 'n bevolking van meer as 19 miljoen (met ingang 2005 volgens die IBGE).

Prefekture

Die stad São Paulo word verdeel in 31 subprefekture (subprefeituras in Portugees, waarvan die name as volg is:

Elke subprefektuur word verdeel in verskeie distrikte (meestal twee of drie). Die subprefektuur met die grootste aantal distrikte is die subprefektuur genaamd Sé, in die geskiedkundige middestad, met agt distrikte (Sé, República, Consolação, Santa Cecília, Bom Retiro, Bela Vista, Liberdade en Cambuci). In die tweede plek is daar die subprefektuur van Lapa met ses distrikte (Lapa, Perdizes, Barra Funda, Vila Leopoldina, Jaguara en Jaguaré) en Mooca wat ook ses distrikte het (Mooca, Tatuapé, Belém, Pari, Brás en Água Rasa). Die aangrensende subprefekture van Jabaquara en Cidade Tiradentes het slegs een distrik elk.

Die prefekture word in nege streke verdeel naamlik:

Ligging van die Metropolitaanse Gebied
  • Sentraal - Sluit slegs die prefektuur van in.
  • Noord-oos - Middelklas woongebied naby die stad Guarulhos en 'n paar nywerhede. Die intermunisipale bushalte is ook hier geleë.
  • Noord-wes - 'n Armer gebied waardeur die spoorlyn en snelweg na Campinas en ander stede van die deelstaat loop.
  • Wes - Is 'n belangrike universiteits- en kulturele gebied. Paulista-laan en ander luukse woonbuurte kom hier voor.
  • Sentraal-Suid - Hierdie gebied spog met die hoogste per capita inkomste in die stad. Hier kan die Brasiliaanse hoofkwartiere van vele multinasionale maatskappye asook ander kantore aangetref word.
  • Suidwes - Voormalige nywerheidsgebied, en word nou hoofsaaklik deur welvarende mense bewoon. Sommige belangrike prefekture soos Ipiranga en Mooca kom in die streek voor.
  • Oos 1 - Is 'n ontwikkelende streek, wat deur laer inkomstgroepe bewoon word, maar waar daar wel nog munisipale dienste gelewer word.
  • Suid en Oos 2 - Die armste gebiede van die stad met 'n groot aantal mense wat in favelas woon en 'n baie hoë misdaadsyfer.

Ekonomie

São Paulo was reeds in die 1920's die belangrikste nywerheidsentrum in Brasilië; hierdie leidende posisie is tot by die vroeë sestigerjare danksy die Brasiliaanse beleid van invoervervanging nog versterk. Destyds was 74 persent van die land se nywerheidsproduksie (volgens waarde) en 82 persent van sy motorvervaardiging in São Paulo gekonsentreer. Sedert die sewentigerjare is hierdie konsentrasie danksy 'n beleid van desentralisasie verminder, maar die stad bly nog steeds Brasilië en Latyns-Amerika se belangrikste finansiële en nywerheidsentrum.

Daar word gereken dat die stad die hoofkwartier van meer Duitse maatskappye buite Duitsland as enige ander stad ter wêreld huisves. Sowat 1 000 Duitse ondernemings met 230 000 werknemers maak van São Paulo ten opsigte van die aantal werkgeleenthede die "grootste Duitse nywerheidstad". Volkswagen do Brasil is met 28 400 werknemers en 'n jaarlikse omset van 5,7 miljard VSA-$ (2000) die grootste Duitse maatskappy in die stad, en VW do Brasil se markaandeel beloop sowat 60 persent. Soortgelyk word daar beraam dat dit ook die hoofkwartiere van meer Amerikaanse maatskappye as enige ander stad ter wêreld buite die Verenigde State huisves.

São Paulo se BBP is rondom VSA$146 miljard, wat dit een van die rykste stede ter wêreld maak. São Paulo se aandelebeurs, word die Bovespa genoem en sy termynmark die BM&F. Sy finansiële distrikte is geleë rondom Avenida Paulista en in die Centro Velho (Ou sentrum). Ander belangrike besigheidsdistrikte is geleë in die prefekture van Pinheiros en Santo Amaro. Daar is 'n aantal hoogs gespesialiseerde streke soos Bom Retiro en Brás (groothandel klerasie distrikte), Consolação (beligtingstoerusting), Rua Santa Ifigênia (elektriese en elektroniese onderdele), Rua Teodoro sampaio (meubels en musikale toerusting), die swierige Rua Oscar Freire (ontwerperskledingstukke), Avenida Europa (motors) en die oorvol Rua Vinte e Cinco de Março. São Paulo is ook die tuiste van 'n groot aantal maatskappye wat betrokke is by die advertensiebedryf en die uitsaaiwese.

Demografie

Liberdade, São Paulo

Historiese ontwikkeling

Gedurende die eerste drie eeue ná die stigting van die stad in die 16de eeu het oorwegend Portugese immigrante en slawe uit Afrika na São Paulo gekom. As gevolg van die toenemende koffieverbouing en die slawebevryding in 1888 is 'n doelgerigte immigrasiebeleid ingestel, waarvolgens vanaf die middel van die 19de tot by die vroeë 20ste eeu veral Italianers en Portugese, maar ook groot getalle Duitsers, Libanese en Japanners hulle hier gevestig het. Baie van die immigrante het hul eie etniese woonbuurte gestig, en hulle nasate oorheers nog steeds stadswyke soos Liberdade (Japanners), Bela Vista (Italianers), Bom Retiro (Libanese) en Brooklin Paulista (Duitsers). Beduidende etniese groepe in die weste van die stad is daarnaas Sjinese, Jode, Koreaners, Armeniërs, Bolivianers, Litauers, Spanjaarde en Siriërs.

As gevolg van die twee wêreldoorloë en die gepaardgaande politieke en ekonomiese moeilikhede in Europa, Japan en die Middel-Ooste was daar nog twee immigrasiegolwe in die 20ste eeu. Sedert die middel van die 20ste eeu is São Paulo veral 'n belangrike bestemming vir binnelandse migrante uit die noordoostelike en later ook suidoostelike streke van Brasilië geword wat hier wersgeleenthede in die groeiende nywerheidsektor en boubedryf probeer vind het.

Sedert die 1980's is die groei van São Paulo oorwegend toe te skryf aan die natuurlike bevolkingsaanwas. Alhoewel geboortesyfers geleidelik afneem, vertoon jonger mense as gevolg van die binnelandse migrasie nog steeds 'n groot aandeel aan die totale bevolking. Die jaarlikse bevolkingsgroei in die metropolitaanse gebied van São Paulo het sedert die 1990's duidelik begin afneem.

Etniese diversiteit

São Paulo het 'n betekenisvolle etniese diversiteit in vergelyking met ander stede:

  • 3 000 000 mense is direkte of indirekte afstammelinge van Portugese.
  • 6 000 000 is direk of indirekte afstammeling van Italianers. Een van die wolkekrabbers in die stad is Edifício Itália (Italiëgebou) gedoop ter ere van die Italianers en was eens op 'n tyd die hoogste gebou in die stad (165m).
  • 1 500 000 mense het 'n direkte of indirekte Afrika-afkoms.
  • 850 000 mense is direkte of indirekte afstammelinge van Libanese immigrante—by verre die grootste Libanese bevolking buite Libanon.
  • Meer as 1 miljoen mense is direkte of indirekte afstammelinge van Japanese. São Paulo huisves die grootste Japanese gemeenskap buite Japan. Die Japanese gemeenskap se historiese middelpunt is in woonbuurt Liberdade geleë.
  • Daar is 'n noemenswaardige aantal mense uit Spaanssprekende lande in Latyns-Amerika, veral Argentinië, Uruguay, Paraguay, Bolivië en Chili.
  • Let op baie paulistanos kom van gemengde etniese afkoms uit enige van die bogenoemde groepe.

Ander gemeenskappe wat in betekenisvolle getalle voorkom:

Feeste en parades

Karnaval

Die jaarlikse karnaval, wat amptelik op die Vrydag voor Aswoensdag begin en deur die Escolas de Samba, die sambaskole, georganiseer word, is een van die belangrikste besienswaardighede in die stad. Die parade van die plaaslike sambaskole met hulle pragtige kostuums is een van die grootstes ter wêreld. Baie van die deelnemers bestee 'n aansienlike deel van hul inkomste aan die kostuums, alhoewel hulle net enkele ure gedra word.

Elkeen van die sambaskole dekoreer sy waens volgens 'n jaarliks wisselende hooftema en vervaardig ook bypassende kostuums. Daarnaas word die besonderhede soos ritme, choreografie, presentasie en samespel van die groep vasgelê. Hulle is ook die belangrikste kriteria by die toekenning van pryse. Die parades begin saans en neem sowat twaalf ure.

Gay, lesbiese, bi en transseksuele parade

Die Parada do orgulho GLBT is die grootste gay, lesbiese, bi en transseksuele parade en betoging teen homofobie en rassisme ter wêreld en vind in die herfs plaas. Op 10 Junie 2007 het meer as 3,5 miljoen mense aan die XIde parade deelgeneem, waaronder ook die burgemeester van São Paulo, Gilberto Kassab, en ministers van die Brasiliaanse regering.[1]

Verwysings

Bronne

  • Generalkonsulat der Bundesrepublik Deutschland: São Paulo und die deutsche Wirtschaft. [1]
  • Schacht, Siegfried en Heider, Almute: Brasilien. Reiseführer mit Landeskunde (Mai's Weltführer 24). Dreieich: Mai Verlag 1998

Eksterne skakels

Vlag van Brasilië Hoofstede van Brasilië Wapen van Brasilië
HoofstedeAracajuBelémBelo HorizonteBoa VistaBrasíliaCampo GrandeCuiabáCuritibaFlorianópolisFortalezaGoiâniaJoão PessoaMacapáMaceióManausNatalPalmasPorto AlegrePorto VelhoRecifeRio BrancoRio de JaneiroSalvador da BahiaSão PauloSão LuísTeresinaVitória

Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link FA