Wikipedia:Navraagafdeling/Taal: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
→‎Vrae wat pla: 1 vraag is opgelos!
No edit summary
Lyn 80: Lyn 80:
:'''Fonnie''': Frikkie, hier is ’n vragie vir jou uit (dorpsnaam); (naam en van) vra: ''"Deesdae,"'' sê hy, ''"gebruik die publiek die woord “bombasties” om na “aanvallend”, “onbeskof” of “kortaf” na te verwys. Is dit die korrekte betekenis? Moet dit nie eintlik “hoogdrawend” wees nie?"''
:'''Fonnie''': Frikkie, hier is ’n vragie vir jou uit (dorpsnaam); (naam en van) vra: ''"Deesdae,"'' sê hy, ''"gebruik die publiek die woord “bombasties” om na “aanvallend”, “onbeskof” of “kortaf” na te verwys. Is dit die korrekte betekenis? Moet dit nie eintlik “hoogdrawend” wees nie?"''


:'''Dr. Du Plooy''': Ja, (naam) raak ’n baie interessante ding hierso aan. Aanvanklik was bombasties... het dit beteken “hoogdrawend” en dit het net geslaan op taalgebruik; en as jy dan nou sê “Taalgebruik is bombasties of hoogdrawend” dan beteken dit maar dit is so half geswolle en oordeftig. Maar daar het gaandeweg... het daar tog ’n nuwe nuanse, dink ek, bygekom by bombasties. En dit is soos hy inderdaad noem...waarvan “onbeskof”, “aanvallend”, “’n bietjie aanstellerig” en selfs “met ’n tikkie verwaandheid”... “met ’n tikkie selfgeldendheid” daarby. Nou, Nederlands – en ons ken in Afrikaans dit ook maar – maar via Nederlands ken die woord “bombas” – en... daardie woord is aanvanklik gebruik vir ’n skoueraanvulling – met ander woorde, om jou skouers breër en mooier afgerond te laat lyk. En dit kom uit die Grieks uit “bombakion” wat beteken “katoen”. Katoen is natuurlik die vulstof gewees wat hulle gebruik het dan om die skouers af te rond, beter te laat lyk en daaruit kry ’n mens al die idee van so ’n bietjie pretensieus, ’n bietjie aanstellerig, wat nou ook in die woord “bombasties” sy weg gevind het. Dis heeltemal reg waargeneem, (naam), dat daar so ’n bietjie van ’n klemverskuiwing gekom het.
:'''Dr. Lombard''': Ja, (naam) raak ’n baie interessante ding hierso aan. Aanvanklik was bombasties... het dit beteken “hoogdrawend” en dit het net geslaan op taalgebruik; en as jy dan nou sê “Taalgebruik is bombasties of hoogdrawend” dan beteken dit maar dit is so half geswolle en oordeftig. Maar daar het gaandeweg... het daar tog ’n nuwe nuanse, dink ek, bygekom by bombasties. En dit is soos hy inderdaad noem...waarvan “onbeskof”, “aanvallend”, “’n bietjie aanstellerig” en selfs “met ’n tikkie verwaandheid”... “met ’n tikkie selfgeldendheid” daarby. Nou, Nederlands – en ons ken in Afrikaans dit ook maar – maar via Nederlands ken die woord “bombas” – en... daardie woord is aanvanklik gebruik vir ’n skoueraanvulling – met ander woorde, om jou skouers breër en mooier afgerond te laat lyk. En dit kom uit die Grieks uit “bombakion” wat beteken “katoen”. Katoen is natuurlik die vulstof gewees wat hulle gebruik het dan om die skouers af te rond, beter te laat lyk en daaruit kry ’n mens al die idee van so ’n bietjie pretensieus, ’n bietjie aanstellerig, wat nou ook in die woord “bombasties” sy weg gevind het. Dis heeltemal reg waargeneem, (naam), dat daar so ’n bietjie van ’n klemverskuiwing gekom het.


:'''Fonnie''': Dankie Frikkie. (Vra volgende vraag).
:'''Fonnie''': Dankie Frikkie. (Vra volgende vraag).

Wysiging soos op 09:16, 5 Desember 2010

Januarie 2010

Oral and maxillofacial surgery

Wat is die Afrikaanse benaming vir oral and maxillofacial surgery (in Hollands sê hulle kaakchirurgie). Ik kan dit nêrens in my woordeboekie vind nie :-P Servien | Bespreking 13:20, 5 Januarie 2010 (UTC)[antwoord]

Ja, my woordeboek gee net maxilla aan, wat in anatomie die bokaak is. 'n Mens kan dan seker sê mond-en-kaakchirurgie? Winston (kontak) 13:31, 5 Januarie 2010 (UTC)[antwoord]
Ek het gesoek met Google, ek het "mond-, gesig- en kaakchirurgie", "mond- en kaakchirurgie" en "kaakchirurgie" gevind. So ek het geen idee watter term verkies word nie en watter terme hulle in die hospitale gebruik. Servien | Bespreking 15:15, 5 Januarie 2010 (UTC)[antwoord]

In die hospitale word van 'n kaak-en-mondchirurg gepraat.

Mei 2010

Vrae wat pla

Goeie naand, Mede-Wikipediane!

As Afrikaanse student is daar twee kwessies wat ek wil aanroer.

1. In tradisionele Afrikaans, so het ek opgemerk in boeke wat vir jare stof vergader het, word daar algemeen gebruik gemaak van kommas, voor onder die reël en bo onder die reël, as aanhalingstekens. Hierdie gebruik, so wil dit voorkom, word tans steeds aangewend in Duitse letterkunde, en vroeër ook die Nederlandse letterkunde - maar tot op hede nie in Engels nie. My vraag is: ,,Is hierdie gebruik steeds toelaatbaar om in hedendaagse geskrifte te gebruik?"

Hmm... ek weet nou nie wat jou definisie van "tradisioneel" is nie, maar ek het baie boeke uit die vroeë helfte van die 20ste eeu en in die meeste verdwyn hierdie "tradisionele" aanhalingstekens rond die veertigerjare, om deur die "nuwe" vorm vervang te word. Dis die moeite werd om die Taalakademie 'n brief te skryf met hierdie vraag. Anrie (kontak) 17:24, 14 Mei 2010 (UTC)[antwoord]
Die amptelike manier is wel deesdae (wel, die afgelope paar dekades al, ek dink van die 1970's af) om "hierdie aanhalingstekens" te gebruik. ,,Hierdie aanhalingstekensʼʼ is beslis uit die oude doos. Die "nuwe" manier het, as ek reg onthou, gekom saam met die skryf van byvoorbeeld 7,5 in plaas van 7.5 en die gebruik van die metrieke stelsel. Winston (kontak) 19:33, 14 Mei 2010 (UTC)[antwoord]
Baie dankie, Anrie. Ek sal 'n klip in die bos gooi en kyk of 'n haas gaan uitspring. Winstonza, ek het 'n boek, Die Afrikaner-Broederbond deur A.N. Pelzer, wat nog van ,,hierdie aanhalingstekens gebruik". Die boek is in 1979 deur Tafelberg-uitgewers gepubliseer. So ek skat dit moes in die tagtigs, met die koms van "Engelse toetsborde" en rekenaars gewees het toe dit begin verander het. Enigiets is moontlik. Suidpunt (kontak) 20:00, 14 Mei 2010 (UTC)[antwoord]
Dit was beslis voor die tyd van rekenaars (ons het dit toe nog kompers genoem!). Dit sal gaaf wees as ander van my tydgenote ook lig op die onderwerp kan werp. (Leef hulle nog?) Dit was of in 1973, 1974 (toe ek op skool was) of in 1978-1982 rond (toe ek in my beginjare by 'n koerant gewerk het) dat dit verander het. Daarmee saam het ook die skryf van adresse verander, van
Mnr. P. Smith,
Arkadiastraat 59,
Pretoria

na

Mnr. P. Smit
Arkadiastraat 59
Pretoria Winston (kontak) 20:43, 14 Mei 2010 (UTC)[antwoord]


Baie dankie Winstonza. Dit is Taalgeskiedenis op sy beste! As 2008-matrikulant het die Afrikaanse taal baie veranderinge voor my tyd ondergaan. Dit bly egter vir my jammer hoe ou idiome, uitdrukkings en goeie woorde (soos treusel, verbolgenheid, vermei) en taalgebruike net so saam met die dooies begrawe moet word - kan 'n mens nie maar 'n stoflappie vat en dit blinkpoets nie? Suidpunt (kontak) 09:21, 15 Mei 2010 (UTC)[antwoord]

2. Dit is vir my opvallend hoe baie die gebruik van die woord ,,bombasties" deur Jan Publiek, hewig van die woordeboekbetekenis verskil. Bombasties, volgens die HAT, is hoogdrawende, sinledige taal, woordepraal. Die Oxford Dictionary sê ook pompous language; hyperbole. Aanvanklik het ek gereken dat dit slegs hier aan die Suidpunt is waar ons hierdie woord aan iemand toeskryf wat aanvallend, onbeskof, kort-af (bv. oor 'n telefoon) is. Dinsdagaand, 11 Mei 2010, op kykNet se Robinson Regstreeks, het ek opgemerk dat 'oom' Angus Buchan én Freek Robinson, die aanbieder, hierdie woord (bombastic) ook so gebruik het. Hoe nou gemaak as 'n woord anders deur Jan Publiek geïnterpreteer word as deur 'n woordeboek? Dit is tog die sprekers wie se woord wet is, is dit nie?

Suidpuntgroete Suidpunt (kontak) 17:15, 14 Mei 2010 (UTC)[antwoord]

As die spreker se woord wet is, dan was ons Afrikaanse onderwysers verkeerd om ons te korrigeer wanneer iemand sê "hy het verongeluk, maar gelukkig herstel hy vinnig". Nee wat, mense wat woorde verkeerd gebruik moet hul oë uit hul kop uit skaam, veral wanneer hulle dit op nasionale televisie doen. Woordeboeke weerspieël egter slegs die heersende tendens (alhoewel "heersende" in hierdie geval 'n ruime tyd dek), dus, indien mense aanhou om hierdie alternatiewe betekenis daaraan te verbind, sal dit weldra ook in woordeboeke verskyn (saam met die alternatiewe spellings wat laaste jare in die skole kop uitsteek, soos "baja", "friend", ens.). Anrie (kontak) 17:24, 14 Mei 2010 (UTC)[antwoord]
Persoonlik dink ek die woord bombasties is nie verouderd nie. Ek sal dit self gebruik. Winston (kontak) 19:33, 14 Mei 2010 (UTC)[antwoord]
Ekskuus, ja, ek het die vraag verkeerd gelees. Vir my beteken bombasties "oorheersend, onbeskof, kortaf". Winston (kontak) 19:39, 14 Mei 2010 (UTC)[antwoord]
Baja dnki viri rad, Anri & Wnstn!
Ek stem beslis saam dat die woordeboek 'n tydruimtelike taalbarometer is. Behoede my, maar dink julle dat Afrikaans oor 50 jaar se spelling drasties gaan verander? Kyk, die ortodokse "taalouderlinge", met permissie gesê, sit nog breed. Maar, sonder om nou doekies om te draai, dit wil vir my voorkom asof die spelling van die oorgrote meerderheid van my "GENERASIE" (die vieslikste verlatynse woord onder die son vir "geslag") om nou versagtend te sê, vrot is. Boonop word daar oor-en-weer Engelse uitdrukkings "gecopy en gepaste". Vanoggend nog op RSG is gesê dat 'n dorp op "spelde en naalde" (pins and needles?) was - wat het geword van "in beroering"?
Enige taal verander voortdurend om aan te pas by die sprekers daarvan. Daarom gee die (redelik) nuwe Pharos-woordeboek reeds "naalde en spelde" vir "pins and needles" — want mense praat so, of dit in die "woordeboek" voorkom of nie. In die ou dae is dikwels ook allerhande taalgedrogte opgemaak omdat ons so bang was vir die Engelse invloed wat ons taal glo sou oorneem, dat ons selfs sover gegaan het om voorsetsels te verander, solank hulle net nie klink of dit uit Engels kom nie. Ook uitdrukkings is aangepas om "anders" as Engels te klink, soos "rosegeur en maneskyn" vir "moonshine and roses". "Maanskyn en rose" word byvoorbeeld nou in Pharos aangegee, want mense praat so. En ja, "generasie" ook, want die woord "geslag" is verwarrend, aangesien dit ook "sex" kan beteken. Ek beskou dit alles as positief. Winston (kontak) 21:34, 14 Mei 2010 (UTC)[antwoord]
Om terug te kom na Vraag 2, daar is ook ander woordbetekenis-veranderinge wat my hinder in die HAT -
  • "foeter" - (vanaf Frans foutre - geslagsgemeenskap);
  • "fiemies" - (Latyn -fimus (drek), gelykstaande aan cacare [maak self die afleiding])
  • "maaifoedie" - (Portugees - may (ma) + foder (slaap by) - 'n Portugese eweknie vir mother*****r).
  • Ag, en hoe kan ek "neuk" uitlaat. - (Het spijt me, Nederlanders!)
Mag 'n mens sulke woorde gebruik, selfs al weet jy wat hul oorspronklike betekenis is? Suidpunt (kontak) 20:00, 14 Mei 2010 (UTC)[antwoord]
Ja, sulke woorde het hul oorspronklike betekenisse verloor en dit is heel aanvaarbaar om hulle vandag te gebruik (selfs in goeie geselskap!). Winston (kontak) 20:43, 14 Mei 2010 (UTC)[antwoord]
So, moenie vol fiemies wees nie! Winston (kontak) 21:50, 14 Mei 2010 (UTC)[antwoord]
(Lag uitbundig) Uitmuntend! Ek sal die woorde beslis voor Dominee gebruik! Suidpunt (kontak) 09:21, 15 Mei 2010 (UTC)[antwoord]

Ek moes net byvoeg, as sulke soort vrae mens pla, dan moet jy 'n redelike sorglose bestaan volg, Suidpunt! Anrie (kontak) 07:49, 15 Mei 2010 (UTC)[antwoord]

Touché!! Maar ag wat, hier op 'n plattelandse dorpie is daar altyd vrae waaroor 'n mens bly wonder - dit is nie asof ek slapelose nagte daaroor kry nie. Ek wonder maar net. Jy weet, soos of daar 'n moontlikheid is dat die ou Germaanse runiese skrif ooit weer vir Germaanse tale (waaronder Afrikaans) gebruik kan word. Dit is maar bloot hipoteses (hoe bisar ook al) wat in my kop ronddwaal. Nogmaals baie dankie vir die opbouende antwoorde; as Rooibostee en Romany Creams bedien word, kan Geselshoekie beslis na "Sitkamer" herdoop word. Dit was aangenaam om met julle te gesels! Suidpunt (kontak) 09:21, 15 Mei 2010 (UTC)[antwoord]
ek wil graag byvoek oor die gebruik van die aanhalingstekens, ek is tans in besit van die versamelende werke van langenhoven, die druk an 1949, dit is duidelik hier geskryf dit hierdie die laaste drug is waar die aanhalingstekens ,, en "" geskryf is. So min of meer tydens hierdie tydperk het dit verander.
Ek is ook maar 'n 2008 matriekulant en ek kan byvoeg oor hoekom die spelling van ons generasie so swak is (ek het eers spelling in graad11/standard 9 gesnap toe ons onderwyseres aan ons verduidlik het dat die nuwe generasie nooit met lettergrepe geleer spel is nie), van toe af vat dit maar 'n paar boeke en focus op hoe klanke klink en wat ek leer om dit reg te maak.
Nog 'n begrip wat vir my steeds baie snaaks klink is die term "ek soek iets", ek was altyd in die huis uitgetrap, my ouers het vir my geseg (ek gebruik baie keer geseg op die internet i.p.v. sê/se omdat die 136 sluitel baie keer net te ver is) dat dit eerder "ek wil graag iets hê", moet wees, soek is tog "search" en nie "want" nie, vandag word dit ooralste aangepas.

Zulgin (kontak) 19:51, 19 Julie 2010 (UTC) Zulgin (kontak) 19:45, 19 Julie 2010 (UTC)[antwoord]

Vraag nommer 2 oor Bombasties is opgelos!
Op 21 November 2010 is my vraag op RSG se Taalprogram, Die Tale wat Ons Praat, beantwoord:
Omroeper: Fonnie du Plooy van die Baai
Gas: Dr. Frikkie Lombard – Eindredakteur van die W.A.T.
Fonnie: Frikkie, hier is ’n vragie vir jou uit (dorpsnaam); (naam en van) vra: "Deesdae," sê hy, "gebruik die publiek die woord “bombasties” om na “aanvallend”, “onbeskof” of “kortaf” na te verwys. Is dit die korrekte betekenis? Moet dit nie eintlik “hoogdrawend” wees nie?"
Dr. Lombard: Ja, (naam) raak ’n baie interessante ding hierso aan. Aanvanklik was bombasties... het dit beteken “hoogdrawend” en dit het net geslaan op taalgebruik; en as jy dan nou sê “Taalgebruik is bombasties of hoogdrawend” dan beteken dit maar dit is so half geswolle en oordeftig. Maar daar het gaandeweg... het daar tog ’n nuwe nuanse, dink ek, bygekom by bombasties. En dit is soos hy inderdaad noem...waarvan “onbeskof”, “aanvallend”, “’n bietjie aanstellerig” en selfs “met ’n tikkie verwaandheid”... “met ’n tikkie selfgeldendheid” daarby. Nou, Nederlands – en ons ken in Afrikaans dit ook maar – maar via Nederlands ken die woord “bombas” – en... daardie woord is aanvanklik gebruik vir ’n skoueraanvulling – met ander woorde, om jou skouers breër en mooier afgerond te laat lyk. En dit kom uit die Grieks uit “bombakion” wat beteken “katoen”. Katoen is natuurlik die vulstof gewees wat hulle gebruik het dan om die skouers af te rond, beter te laat lyk en daaruit kry ’n mens al die idee van so ’n bietjie pretensieus, ’n bietjie aanstellerig, wat nou ook in die woord “bombasties” sy weg gevind het. Dis heeltemal reg waargeneem, (naam), dat daar so ’n bietjie van ’n klemverskuiwing gekom het.
Fonnie: Dankie Frikkie. (Vra volgende vraag).

Dit klaar darem nou een vraag op! Suidpunt (kontak) 19:01, 3 Desember 2010 (UTC)[antwoord]