Armeense volksmoord: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
Rol terug na weergawe deur VolkovBot, gebruiker het teks uitgevee
Lyn 2: Lyn 2:


Die [[Turkye|Republiek van Turkye]] verwerp die idee dat die gebeure 'n '''[[volksmoord]]''' was en beweer dat die sterftes onder die Armene die gevolg was van inter-etniese geweld, siektes en [[hongersnood]] tydens die chaos van die [[Eerste Wêreldoorlog]]. Die meeste [[Armenië|Armeense]], [[Rusland|Russiese]], [[Westerse wêreld|Westerse]] en 'n toenemende aantal Turkse geleerdes is dit eens dat dit wel 'n volksmoord of 'n veldtog van staatsgesteunde [[etniese suiwering]] en grootskaalse uitwissing was. Sommige Westerse bronne wys op die groot aantal sterftes as bewys van 'n sistematiese, georganiseerde plan om Armene uit te wis. Die gebeure is waarskynlik ook die tweede mees bestudeerde geval van 'n volksmoord<ref name="nazi">R. J. Rummel, ''The Holocaust in Comparative and Historical Perspective'', A Journal Social Issues, April 1, 1998 — Vol.3, no.2</ref> en word dikwels met die Joodse volksmoord tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] vergelyk. Tans erken 21 lande amptelik die Armeense volksmoord.
Die [[Turkye|Republiek van Turkye]] verwerp die idee dat die gebeure 'n '''[[volksmoord]]''' was en beweer dat die sterftes onder die Armene die gevolg was van inter-etniese geweld, siektes en [[hongersnood]] tydens die chaos van die [[Eerste Wêreldoorlog]]. Die meeste [[Armenië|Armeense]], [[Rusland|Russiese]], [[Westerse wêreld|Westerse]] en 'n toenemende aantal Turkse geleerdes is dit eens dat dit wel 'n volksmoord of 'n veldtog van staatsgesteunde [[etniese suiwering]] en grootskaalse uitwissing was. Sommige Westerse bronne wys op die groot aantal sterftes as bewys van 'n sistematiese, georganiseerde plan om Armene uit te wis. Die gebeure is waarskynlik ook die tweede mees bestudeerde geval van 'n volksmoord<ref name="nazi">R. J. Rummel, ''The Holocaust in Comparative and Historical Perspective'', A Journal Social Issues, April 1, 1998 — Vol.3, no.2</ref> en word dikwels met die Joodse volksmoord tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] vergelyk. Tans erken 21 lande amptelik die Armeense volksmoord.

== Ottomaanse Armeense Bevolking ==
[[File:Геноцид армян - 1915 год.jpg|thumb|220px|1915]]
Volgens bronne was daar in 1914, voor die uitbreek van die [[Eerste Wêreldoorlog]], 'n geskatte twee miljoen Armene in die [[Ottomaanse Ryk]]. Die oorgrote meerderheid Armene het aan die [[Armeense Apostoliese Kerk|Armeense Apostoliese]] geloof behoort met 'n kleiner aantal Armeense Katolieke en Protestante. Die Armeense bevolking in oostelike [[Anatolië]] (ook genoem [[Westelike Armenië]]) was groot en gekonsentreerd, maar daar was ook groot getalle wat in die westelike deel van die Ottomaanse Ryk gewoon het, baie van hulle in die hoofstad, [[Konstantinopel]].

==Die status van die Ottomaanse Armene==
Tot laat in die 19<sup>de</sup> eeu is daar na Armene verwys as ''millet-i sadika'' (lojale volk) deur die Ottomane.<ref>Dadrian, Vahakn N. ''The History of the Armenian Genocide: Ethnic Conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus''. Oxford: Berghahn Books, 1995 p. 192 ISBN 1-5718-1666-6</ref> Armene, [[Griekeland|Grieke]] en ander Christene, asook [[Jood|Jode]] en ander minderheidsgroepe is aan ander wette onderwerp en het minder wetlike regte gehad as die [[Moslem]]-bevolking. Daar is talle beperkinge op hul regte in die ryk geplaas: Armene is verbied om by die weermag aan te sluit, hul getuienis teen nie-Armeense Moslems in Islamitiese howe is as ongeldig beskou en hulle is nie toegelaat om hulle te bewapen nie.

==Verwysings==
{{CommonsKategorie|Armenian Genocide}}
{{verwysings}}

[[Kategorie:Armenië|Volksmoord]]
[[Kategorie:Geskiedenis]]
[[Kategorie:Volksmoord]]

[[an:Chenocidio armenio]]
[[ar:مذابح الأرمن]]
[[az:Erməni Soyqırımı iddiası]]
[[be:Армянскі генацыд]]
[[bg:Арменски геноцид]]
[[bs:Ermenski genocid]]
[[ca:Genocidi armeni]]
[[cs:Arménská genocida]]
[[cy:Hil-laddiad Armenia]]
[[da:Det armenske folkedrab]]
[[de:Völkermord an den Armeniern]]
[[el:Γενοκτονία των Αρμενίων]]
[[en:Armenian Genocide]]
[[eo:Armena genocido]]
[[es:Genocidio armenio]]
[[et:Armeenlaste genotsiid]]
[[fa:نسل‌کشی ارامنه]]
[[fi:Armenialaisten kansanmurha]]
[[fr:Génocide arménien]]
[[ga:Cinedhíothú na nAirméanach]]
[[gl:Xenocidio armenio]]
[[he:רצח העם הארמני]]
[[hr:Armenski genocid]]
[[hu:Örmény népirtás]]
[[hy:Հայոց Ցեղասպանություն]]
[[id:Genosida Armenia]]
[[it:Genocidio armeno]]
[[ja:アルメニア人虐殺問題]]
[[ka:სომხების გენოციდი]]
[[ko:아르메니아인 학살 사건]]
[[ku:Komkujiya Ermeniyan]]
[[lt:Armėnų genocidas]]
[[lv:Armēņu genocīds]]
[[mk:Ерменски геноцид]]
[[ms:Genosid Armenia]]
[[nl:Armeense genocide]]
[[no:Folkemordet på armenerne]]
[[pl:Ludobójstwo Ormian]]
[[pt:Genocídio armênio]]
[[ro:Genocidul Armean]]
[[ru:Геноцид армян]]
[[scn:Genucidiu di l'Armeni]]
[[sh:Armenski genocid]]
[[simple:Armenian Genocide]]
[[sl:Armenski genocid]]
[[sq:Gjenocidi Armen]]
[[sr:Геноцид над Јерменима]]
[[sv:Armeniska folkmordet]]
[[tr:Ermeni Kırımı]]
[[uk:Геноцид вірмен у Туреччині]]
[[ur:ارمنی قتل عام]]
[[vi:Thảm sát Armenia]]
[[zh:亚美尼亚种族大屠杀]]

Wysiging soos op 07:54, 13 Desember 2010

Die Armeense Volksmoord verwys na die grootskaalse ontruiming en verwante sterftes van honderde duisende tot dalk meer as 'n miljoen Armene tydens die regering van die Jong Turke van 1915 tot 1916 in die Ottomaanse Ryk.

Die Republiek van Turkye verwerp die idee dat die gebeure 'n volksmoord was en beweer dat die sterftes onder die Armene die gevolg was van inter-etniese geweld, siektes en hongersnood tydens die chaos van die Eerste Wêreldoorlog. Die meeste Armeense, Russiese, Westerse en 'n toenemende aantal Turkse geleerdes is dit eens dat dit wel 'n volksmoord of 'n veldtog van staatsgesteunde etniese suiwering en grootskaalse uitwissing was. Sommige Westerse bronne wys op die groot aantal sterftes as bewys van 'n sistematiese, georganiseerde plan om Armene uit te wis. Die gebeure is waarskynlik ook die tweede mees bestudeerde geval van 'n volksmoord[1] en word dikwels met die Joodse volksmoord tydens die Tweede Wêreldoorlog vergelyk. Tans erken 21 lande amptelik die Armeense volksmoord.

Ottomaanse Armeense Bevolking

Lêer:Геноцид армян - 1915 год.jpg
1915

Volgens bronne was daar in 1914, voor die uitbreek van die Eerste Wêreldoorlog, 'n geskatte twee miljoen Armene in die Ottomaanse Ryk. Die oorgrote meerderheid Armene het aan die Armeense Apostoliese geloof behoort met 'n kleiner aantal Armeense Katolieke en Protestante. Die Armeense bevolking in oostelike Anatolië (ook genoem Westelike Armenië) was groot en gekonsentreerd, maar daar was ook groot getalle wat in die westelike deel van die Ottomaanse Ryk gewoon het, baie van hulle in die hoofstad, Konstantinopel.

Die status van die Ottomaanse Armene

Tot laat in die 19de eeu is daar na Armene verwys as millet-i sadika (lojale volk) deur die Ottomane.[2] Armene, Grieke en ander Christene, asook Jode en ander minderheidsgroepe is aan ander wette onderwerp en het minder wetlike regte gehad as die Moslem-bevolking. Daar is talle beperkinge op hul regte in die ryk geplaas: Armene is verbied om by die weermag aan te sluit, hul getuienis teen nie-Armeense Moslems in Islamitiese howe is as ongeldig beskou en hulle is nie toegelaat om hulle te bewapen nie.

Verwysings

  1. R. J. Rummel, The Holocaust in Comparative and Historical Perspective, A Journal Social Issues, April 1, 1998 — Vol.3, no.2
  2. Dadrian, Vahakn N. The History of the Armenian Genocide: Ethnic Conflict from the Balkans to Anatolia to the Caucasus. Oxford: Berghahn Books, 1995 p. 192 ISBN 1-5718-1666-6