Villiersdorp

Vir Villiers, 'n nedersetting in die Vrystaat, sien Villiers.

Villiersdorp
Oos aansig van Villiersdorp, vanaf die Baviaansberge, met Blokkop in die agtergrond.
Villiersdorp
Koördinate: 33°59′0″S 19°17′0″O
Land	Suid-Afrika
Provinsie	Wes-Kaap
Distriksmunisipaliteit	Overberg
Plaaslike Munisipaliteit	Theewaterskloof
Stigting	1843
Hoogte	466 m (1 529 ft)
Tydsone	UTF+2

Villiersdorp is geleë in die Wes-Kaap, in die streek genaamd Overberg, naastenby 96 km vanaf Kaapstad, en ongeveer 355 meter bo seespieël. Die dorp lê tussen die Waterval- en Baviaansberge aan die noord-weste kant van die vallei, met die Theewaterskloofdam na die suide. Villiersdorp staan ook bekend as die 'pêrel van die Overberg' of die ‘trots van die Overberg’.

Geskiedenis

Veldkornet Pieter Hendrik de Villiers, eienaar van die plaas Radyn, het in 1841 by die Goewerneur aan die Kaap aansoek gedoen vir die uitlegging van ‘n dorp op ‘n gedeelte van sy plaas. In 1843 is die dorp gestig, en in 1855 ‘n Munisipaliteit verklaar. Die Munisipaliteit het in die omgewing van 1901 verhoogde status verkry ingevolge die “Village Management Amendment Act” van 1882.

Pieter de Villiers het in sy aansoek in 1841 die Goewerneur ook versoek dat die benaming van die dorp ter herinnering aan die Franse mag wees, omdat die meeste inwoners van die dorp afstammelinge van die Franse Hugenote was. Die Goewerneur het toegegee dat die dorp na sy stigter, Pieter de Villiers, vernoem mag word. Aanvanklik was die dorp “De Villiers Dorp,” maar in die omgangstaal het dit later “Villiersdorp” geword.

Geografie

Villiersdorp word omring deur berge, waarvan Blokkop, Aasvoëlberg en Sneeukop aan die noordekant geleë is, met die Baviaansberge in die ooste.

Noord van die dorp ontspring die Elandskloofrivier, wat deur die skone Elandskloofriviervallei afloop, na die Elandskloofdam. Die oostekant van die dorp grens aan die Elandskloofrivier. Die Kommissiekraalrivier vloei regdeur die dorp, in die Elandskloofrivier. Ongeveer 5 km suid van Villiersdorp lê die Theewaterskloofdam, die grootste dam in die Wes-Kaap en sewende grootste in Suid-Afrika. Water vanuit die Theewaterskloofdam vloei in die Riviersonderend.

Ekonomie

Villiersdorp word omring deur plase, waarvan die meeste vrugteboerderye is. Aanvanklik het boere in die omgewing meestal graan en wingerd verbou, maar sedert die voltooiing van die Theewaterskloofdam en Elandskloofdam het landbou merendeels verander na dít wat in die Elgin-kom beoefen word. Sagte vrugte en wingerdbou beslaan 'n groot deel van die landbou vandag. Gevolglik het twee groot pakstore ontstaan, Betko en Arbeidsvreugde. Villiersdorp Koöperasie ontvang druiwe wat in die omliggende gebiede geoes word.

Plase in die Villiersdorp omgewing word deur die Elandskloofdam van besproeiingswater voorsien.

Een van die ou geboue van die Hoërskool De Villiers Graaff.

Besienswaardighede

Daar is talle geboue op Villiersdorp van historiese waarde: die Dagbreek Museum, die Waenhuis, Oude Radyn, die N.G. Kerk, Kelkiewyn, Oude Huis, en die Ou Meul. Die Dagbreek Museum (en restaurant) dateer uit 1845 en is in 1994 'n monument verklaar.

Die bou van Hoërskool De Villiers Graaff in 1907 is gefinansier deur sir David Pieter de Villiers Graaff, seun van Pieter Graaff. Die geboue is ontwerp deur Forsyth en Parker, en gebou deur Mnr A.B. Reid & Kie.