Aliwal-Noord

Aliwal-Noord
Aliwal-Noord
Koördinate: 30°41′0″S 26°41′0″O
Land	Suid-Afrika
Provinsie	Oos-Kaap
Distriksmunisipaliteit	Joe Gqabi
Plaaslike Munisipaliteit	Maletswai
Stigting	1849
• Tipe	Stadsraad
Hoogte	1 328 m (4 357 ft)
Tydsone	UTC+2 (SAST)
Poskode	9750
Skakelkodes	+27 (0)51

Aliwal-Noord is 'n dorp in die Oos-Kaapprovinsie, Suid-Afrika, wat deel uitmaak van die munisipaliteit Maletswai met 37 300 inwoners (2001). Die dorp is bekend vir sy twee warmwaterbronne, wat daagliks meer as twee miljoen liter water teen 'n temperatuur van sowat 35° C oplewer. 'n Dorpsmuseum behandel die plaaslike geskiedenis. In 1869 is die grensooreenkoms tussen die destydse Republiek van die Oranje-Vrystaat en Basoetoland (die huidige Lesotho) hier onderteken.

Geografiese besonderhede

Die dorp is geleë op die suidelike oewer van die Oranjerivier en is ongeveer 200km suid van Bloemfontein langs die N6 nasionale hoofpad. Die Kraairivier sluit by die Oranje aan net noord-oos van die dorp. Suid-wes van die dorp lê Kramberg wat tot ongeveer 2000m bo seespieël ryk.

Die sakekern en middedorp word omring deur die volgende woonbuurte: Dukathole, Hilton, Joe Gqabi, die Bronne (waar die bekende Aliwal Spa geleë is) en Arborsig.

Die dorp word met naburige dorpe verbind deur 'n goeie paaiestelsel. Die spoorwegstasie het ongelukkig gesluit, hoewel daar nog by geleentheid goederetreine aankom wat vrag vervoer na die groot rollermeul in die industriële gebied. 'n Goeie vliegveld met drie grasbedekte aanloopbane bedien die dorp.

Geskiedenis

Ontstaansgeskiedenis

Die dorp is aangelê op die plaas Buffelsvallei, wat behoort het aan Pieter Jacobus de Wet, die eerste persoon wat hom permanent hier kom vestig het. De Wet en sy familie is begrawe op die rantjie naby die oorspronklike woonhuis en 'n monument is later deur die familie opgerig ter nagedagtenis aan die "stigter" van die dorp.

Aliwal-Noord is vernoem na die oorwinning wat Sir Harry Smith, die destydse goewerneur, oor die Sikhs in die slag van Aliwal in Indië behaal het. Daar was nog 'n dorp in Suid-Afrika wat die naam "Aliwal" gedra het - in werklikheid net vir 'n kort tydjie het dit Aliwal-Suid geheet. Vandag staan hierdie dorp weer onder sy ou naam bekend - Mosselbaai.

Die Tweede Vryheidsoorlog

Tydens die Tweede Vryheidsoorlog is 'n konsentrasiekamp net oos van die dorp in die bog van die Kraairivier aangelê. Daar kan ook drie sandsteen blokhuise uit die oorlogtyd in die dorp gevind word. 'n Aantal blokhuise van sandsakke en sink was ook hier opgerig, maar hulle het verwaarloos en is later vernietig. Die oorgang by die rivier tussen die Kaapkolonie en die Vrystaat was van groot belang vir die Engelse in hulle stryd teen die Boeremagte en daarom was die dorp swaar bewaak tydens die oorlogtyd.

Vandag kan verskeie monumente om die oorlog te gedenk in en om die dorp gevind word. By die suidelike uitgang van die dorp is 'n gedenktuin om die Boeremagte en hulle rol in die oorlog te gedenk. By een van die genoemde blokhuise is 'n gedenkteken en die grafte van 'n hele aantal Engelse soldate wat in die oorlog gesterf het. Naby die Kraairivier is 'n gedenksteen opgerig wat die plek aandui waar die konsentrasiekamp was. Die stoflike oorskot van die inwoners van die konsentrasiekamp is by die Gedenktuin herbegrawe.

Aliwal-Noord vandag

Opleidingsinstansies

Benewens 'n groot aantal hoër- en laerskole in die dorp, is daar ook 'n tak van die Ikhala FET-kollege wat naskoolse opleiding in verskillende rigtings verskaf.

Sportklubs en -fasiliteite

Aliwal-Noord beskik vandag oor 'n hele aantal aktiewe sportklubs met baie goeie fasiliteite.

• Tennisklub
• Rolbalklub
• Rugbyklub
• Gholfklub

• 
  Construction of a house in the former township Dukatole. The building of a house is provided within the scope of of a house building project by the Sisters of Holy Cross.
• 
  A bigger shack made of corrugated iron within Dukatole
• 
  Little shop on the main street of Dukatole
• 
  Dukatole - Street scene
• 
  Frere Bridge was opened on 21 July 1880.