Winteroorlog

Winteroorlog
Tolvajärvi – Suomussalmi – Taipale – Summa – Raate-Road – Kuhmo – Honkaniemi – Kollaa – Salla – Petsamo

Die Winteroorlog (ook bekend as die Sowjet-Finse Oorlog of die Russies-Finse Oorlog) het uitgebreek toe die Sowjetunie Finland op 30 November 1939 aanval, drie maande na die aanvang van die Tweede Wêreldoorlog. As gevolg hiervan is die Sowjet Unie op 14 Desember uit die Volkebond geskop. Sowjetleier Josef Stalin het verwag dat die hele land teen die einde van die jaar oorwin sou wees, maar Finse weerstand het die Sowjetmagte, wat die Finne drie tot een in getalle oortref het, se planne in die wiele gery. Finland hou tot Maart 1940 uit toe 'n vredesverdrag geteken is waarvolgens omtrent 10% van Finland se grondgebied en 20% van die land se nywerheidsvermoë aan die Sowjetunie afgestaan is.

Die gevolge van die oorlog is gemeng. Alhoewel die Sowjetmagte op die ou einde daarin geslaag het om deur die Finse verdediging te breek, het nie die Sowjetunie, nog Finland ongeskaad uit die konflik gekom nie. Sowjet verliese aan die front was geweldig en die land se internasionale aansien het daaronder gelei. Self erger, die vegvermoë van die Rooi Leër is bevraagteken, wat bygedra het tot Hitler se besluit om Operasie Barbarossa van stapel te stuur. Op die ou einde het Sowjetmagte nie in hulle hoofdoel van die verowering van Finland geslaag nie, maar slegs 'n afskeiding van grondgebied langs Ladogameer bewerkstellig. Die Finne het hulle soewereiniteit behou en aansienlike internasionale guns gewen.

Die 15 Maart vredesverdrag het Frans-Britse voorbereiding om ondersteuning na Finland te stuur deur noordelike Skandinawië verydel. Die geallieerde planne was ook daarop gemik om Duitse toegang tot noordelike Swede se ystererts te verhoed. Duitsland se inval in Denemarke en Noorweë op 9 April 1940 (Operasie Weserübung) trek toe die wêreld se aandag na die stryd vir beheer oor Noorweë.

Die Winteroorlog (talvisota in Fins, vinterkriget in Sweeds) was 'n militêre ramp vir die Sowjetunie. Stalin het egter uit die fiasko geleer en besef dat politiese beheer oor die Rooi Leër nie meer moontlik was nie. Na die oorlog het die Kremlin 'n proses begin waarvolgens gekwalifiseerde offisiere heraangestel is en die leër se magte gemoderniseer is, 'n besluit wat die Sowjetunie in staat sou stel om die Duitse inval te weerstaan. Alhoewel dit nie spesifiek beproef is nie, was die leërs van Frankryk, Brittanje, of die VSA waarskynlik ook nie vir winteroorlog voorberei nie. In die Ardenneoffensief teen die einde van 1944, is duisende Amerikaanse troepe byvoorbeeld gestrand gelaat deur weerstoestande wat in vergelyking met die Skandinawiese winter matig was.

Agtergrond

Lêer:Map of Mannerheim line.png

Die Mannerheimlyn waar van die felste gevegte van die Winteroorlog plaasgevind het

Finland het 'n lang geskiedenis van deel wees van die Sweedse koninkryk gehad toe dit in 1808 deur die Rusland oorwin is en in 'n outonomebufferstaat omskep is om die Russiese hoofstad te beskerm. Na die Oktober Revolusie, wat 'n Sowjetregering in Rusland aan bewind gestel het, het die Groot Hertogdom van Finland homself op 6 Desember 1917 onafhanklik verklaar. Sterk bande tussen Finland en Duitsland het begin toe die Duitse Ryk Finland se ondergrondse onafhanklikheidsbeweging tydens die Eerste Wêreldoorlog ondesteun het. In die Burgeroorlog wat daarop gevolg het, het Duitsopgeleide Finse Jägertroepe en gereelde Duitse troepe 'n deurslaggewende rol gespeel. Slegs Duitsland se nederlaag in die Eerste Wêreldoorlog het die vestiging van 'n Duits-afhanklike monargie onder Frederick Charles van Hesse as Koning van Finland verhinder. Na die oorlog het Duits–Finse bande stewig gebly, alhoewel Finse simpatie vir die Nasionaal Sosialiste maar dun gesaai was.

Die verhouding tussen die Sowjetunie en Finland was gespanne en kil—beide die twee tydperke van gedwonge Russifisering teen die draai van die vorige eeu en die nalating van die mislukte sosialiste rebellie in Finland het bygedra tot sterk wedersydse wantroue. Stalin het gevrees dat Nazi Duitsland uiteindelik sou oorgang tot aanval, en met die Sowjet-Finse grens slegs 32 km van Leningrad, sou Finse grondgebied 'n uitstekende basis vir 'n aanval verskaf. In 1932 teken die Sowjetunie 'n nieaanvalsverdrag met Finland. Die ooreenkoms word in 1934 vir tien jaar herbevestig.

In April 1938, of moontlik selfs vroeër, het die Sowjetunie diplomatieke onderhandelinge met Finland begin in 'n poging om hulle gesamentlike verdedigingsvermoeë teen Duitsland te versterk. Die Sowjetunie se hoof bekommernis was dat Duitsland Finland as 'n vastrapplek vir 'n aanval op Leningrad sou gebruik, en het daarom vereistes vir groot grondgebiede teenoor die Finse regering gestel. Meer as 'n jaar verloop sonder noemenswaardige vordering terwyl die politieke toestand in Europa versleg.

Nazi Duitsland en die Sowjetunie teken op 23 Augustus 1939 'n nieaanvalsverdrag, die Molotov-Ribbentropverdrag. Die verdrag sluit ook 'n geheime klousule in waarvolgens die lande van Oostelike Europa tussen die twee ondertekenaars verdeel sou word. Daar is ooreengekom dat Finland in die Sowjet "invloedsfeer" sou val. Die Duitse aanval op Pole op 1 September is gevolg deur 'n Sowjet inval uit die Ooste. Binne 'n paar weke het hulle die land tussen hulle verdeel.

In die herfs van 1939, na Duitsland se aanval op Pole, dring die Sowjet Unie finaal daarop aan dat Finland instem om die grens 25 kilometer verder van Leningrad te skuif. Hulle dring ook daarop aan dat Finland die Hankoskiereiland vir 30 jaar aan die USSR huur vir die oprig van 'n vlootbasis. In ruil daarvoor het die Sowjet Unie Finland 'n groot deel van Karelia (twee keer so groot, maar minder ontwikkeld) aangebied.

Maar die Finse regering weier die Sowjet eise. Op 26 November, ondeneem Sowjetmagte die Kanonnade vanMainila, 'n voorval waarin die Sowjetartillerie gebiede naby die Russiese dorpie Mainila beskiet het en toe aankondig dat Sowjetroepe in 'n Finse artillerieaanval gesterf het. Die Sowjetunie eis dat die Finne moet om verskoning vra vir die voorval en hulle magte 20-25 km van die grens moet skuif. Die Finne ontken enige verantwoordelikheid vir die aanval en weier om toe te gee tot die eise. Die Sowjetunie gebruik dit as 'n verskoning om uit die nieaanvalsverdrag te onttrek. Op 30 November val Sowjetmagte met 23 divisies, wat 450 000 manne bedra, aan en bereik vinnig die Mannerheimlyn.

'n Marionetregering word op 1 Desember 1939 in die besette Finse grensdorp Terijoki (nou Zelenogorsk) geskep, onder die beskerming van die Finse Demokratiese Republiek gelei deur Otto Ville Kuusinen opgerig. Dit word gedoen beide ter wille van diplomatieke oorwegings (dit het onmiddelik die enigste regering van Finland geword wat deur die Sowjetunie erken is) en vir militêre redes (hulle het gehoop dat dit sosialiste in Finland se leër sou laat oorloop). Die republiek was nie juis suksesvol nie, maar bly bestaan tot 12 Maart 1940 en is later in in die Russiese Karelo-Finse SSR ingesluit.

Aanvalrigtings van die Rooi Leër en die belangrikste linies aan beide kante.

Die Oorlog

Aanvanklik kon Finland slegs 'n leër van 180 000 manskappe mobiliseer, maar die troepe blyk egter verbete teenstanders te wees wat guerrillataktiek, vinnigbewegende ski troepe in wit kamoefleer pakke, en plaaslike kennis inspan. 'n Geïmproviseerde petrolbom, van die Spaanse Burgeroorlog aangepas, is met groot sukses gebruik, en het as die Molotov cocktail beroemd geraak. Toestande tydens die winter van 1939/40 was straf; temperature van -40° was nie ongewoon nie, en die Finne was instaat daartoe om dit tot hulle voordeel te gebruik. Hulle het gereeld wyslik gekies om nie in konvensionele oorlogvoering met die vyand slaag te raak nie en eerder veldkombuise (wat kritiese was vir oorlewing) aan te val en Sowjettroepe om kampvure gehurk af te pik.

Tot die verbasing van beide die Sowjetleierskap, en die Finne, het die meerderheid van die Finse Sosialiste ook nie die Sowjetinval ondersteun nie maar langs hulle landgenote teen 'n gemene vyand geveg. Baie Finse kommunistes het in die 1930's na die Sowjetunie getrek om "Sosialisme te bou" net om as slagoffers van Stalin se Groot Suiwerings te word, wat gelei het tot grootskaalse ontnugtering en selfs openlike haat van die Sowjetregime onder Sosialiste in Finland. 'n Verdere faktor was die vooruitgang van die Finse samelewing en wette na die burgeroorlog wat gehelp het om die gaping tussen die verskillende stande in die samelewing te verminder. Die gedeeltelike genesing van wonde en onenigheid na die Finse Burgeroorlog (1918) en Finland se taalstryd word steeds na verwys as "die gees van die Winteroorlog,". Baie kommuniste is egter tog nie toegelaat om in Finland se ingeskrewe leër te veg nie as gevolg van hulle politieke agtergrond.

Sowjet verwaandheid en onbevoegdheid was 'n belangrike faktor in die oorlog. Die aanvallers het nie veel teenstand verwag nie en het selfs die aanval met marsorkeste begin in die verwagting van 'n vinnige oorwinning. Talle historiese verslae vertel van Russiese soldate wat die Finse lyne arm in arm benader het terwyl hulle luidkeels Sowjet lofsange sing. As gevolg van Stalin se suiwerings, het die aanvoerders van die Rooi Leër 80% vredestyd verliese ervaar. Die is gewoonlik vervang met minder bevoegde mense wat meer innemend of "lojaal" teenoor hulle hoofde was, aangesien Stalin sy aanvoerders met Kommissars of politiese offisiere bestuur het. Taktiek wat teen die Tweede Wêreldoorlog uitgedien was is soms gebruik. Taktiek is slaafs "volgens reëls" toegepas aangesien 'n mislukte inisiatief 'n hoë risiko van teregstelling vir die leierskap daarvan gedra het. Baie Sowjet verliese was eenvoudig as gevolg van aanvoerders se weiering om terug te trek of omdat hulle nie toegelaat is om dit te doen nie.

Die Sowjetleër was ook swak voorberei vir winteroorlogvoering, veral in woude, en het swaar gesteun op kwesbare gemotoriseerde voertuie. Die voertuie is vier-en-twintig uur per dag aan die gang gehou om te probeer verhoed dat hulle brandstof vries, maar enjins het steeds gefaal en brandstof tekorte het voorgekom. Een van die mees merkwaardige nederlae in militêre geskiedenis is die sogenaamde "Raatteentievoorval," tydens die maand-lange Slag van Suomussalmi. Die Sowjet 44ste Infanterie Divisie (c. 25 000 troepe) is geheel en al vernietig na hulle op 'n woudpad reg in 'n hinderlaag van die Finse "Osasto Kontula" ('n eenheid van 300 manskappe) vasgeloop het. Die klein eenheid het die naderende Sowjetdivisie tot stilstand gebring, terwyl die Finse Kolonel Siilasvuo en sy 9de Divisie (c. 6 000 troepe) die Sowjet terugtog roete afgesny het, die vyand in kleiner eenhede verdeel en dit dan stukkie vir stukkie vernietig. Die Sowjet ongevalle het tot 23 000 beloop terwyl die Finne omtrent 800 verloor het. Verder het die Finse troepe 43 tenks, 71 veld- en lugafweerkannonne, 29 anti-tenkkanonne, APVs, trekkers, 260 vragmotors, 1170 perde, infanterie wapens, ammunisie, mediese en kommunikasie materiaal gebuit.

Lêer:Spravka.jpg

Sowjetpropaganda oor die konflik met Finland

Finse soldate

Lêer:Russian political officer (during winter war).jpg

Russiese Politiese offisier

As gevolg van die Sowjetmagte se verwaandheid en onbevoegdheid kon hulle nie aan die begin van die oorlog daarin slaag om 'n beslissende oorhand vestig nie. Finland het 130 000 soldate en 500 kanonne in die Kareliese landengte, die hoof verhoog in die oorlog, bymekaar gebring, en die Sowjetunie het met slegs 200 000 manne en 900 kanonne aangeval. Die Sowjetunie het 1000 tenks na die front gebring, maar dit is swak benut en het groot verliese ervaar.

Die Finse toerusting tekort was ook 'n faktor in die oorlog. Teen die begin van die oorlog het slegs die soldate wat basiese opleiding ondergaan het uniforms en wapens gehad. Die res moes met hulle eie klere waarop a sweem van onderskeidingtekens aangebring is klaar kom. Die onpaar "uniforms" het die bynaam "Model Cajander" verwerf na Eerste Minister Aimo Cajander. Die Finne het hulle tekorte verlig deur op grootskaal van die toerusting, wapens en ammunisie wat van die vyande gebuit is gebruik te maak. Gelukkig vir die Finne het die weermag nie die kaliber van hulle wapens verander na onafhanklikheid nie en kon hulle Sowjet ammunisie gebruik. Die uitstuur van swak opgeleide en swak geleide Sowjettroepe het in die Finne se kaarte gespeel, wat laasgenoemde ruim geleenthede verskaf het om oorlogsbuit te bekom.

As gevolg van Stalin se etniese paranoia is die grootste gros van die Rooi Leër troepe wat in die Winteroorlog geveg het uit die suidelik dele van die Sowjetunie gekies. Stalin het gemeen dat Russiese troepe uit die gebied direk teen die Finse grens nie vertrou kon word om teen Finne, wat heel moontlik nie te verlangs familie van hulle was nie of 'n geskiedenis in gemeen gehad het, te veg nie. Die Rooi Leër soldate uit die suidelike gebiede het hoegenaamd geen ondervinding van Arktiese wintertoestande, en so te sê geen woudoorlewingsvermoëns, gehad nie. Finse troepe kon in baie gevalle slegs hulle eie winterklere aantrek. Baie van hulle het ook die grootste deel van hulle lewens in woude spandeer aangesien die meeste Finne tot die 1950's nog plattelanders was. Die weer tydens die Winteroorlog was van die starfste winterweer in mense heugenis in Finland.

In die lugoorlog in die Winteroorlog het Finland die "viervingerformasie" luggevegstyl bedink (vier vliegtuie, verdeel in twee eenhede van twee vliegtuie elk waar een eenhied laag vlieg en die ander hoog, met elke vliegtuig wat onafhanklik van die ander veg en tog hulle wingman in geveg ondersteun) wat nie net beter was as die Russiese taktiek van drie vliegtuie wat in 'n deltaformasie gevlieg het nie, maar ook later deur elke belangrike lugmag in die Tweede Wêreldoorlog gebruik is en tot vandag toe nog in gebruik is. Die viervingerformasie en die credo van Finse vlieëniers om altyd aan te val ondanks die grootte van die oormag, het bygedra tot die mislukking van Russiese bomwerpers om noemenswaardige skade teen Finse stellings, stede of bevolkinsgsentra aan te rig. Finse lugmag operasies in die Winteroorlog is goed gedokumenteer. Die Finse lugmag het 5900 gevegsendings gevlieg, insluitend 3900 onderskepping sendings, 800 bomaanvallopies, 70 lugfotogafie vlugte en 1100 toevoer en vervoersendings. Sommige bronne stel dat 190-280 vyandige vliegtuie afgeskiet terwyl hulle slegs 35-62 vliegtuie verloor het[1].

Buitelandse steun

Wêreldmening het die Finse saak grootliks gesteun. Die Tweede Wêreldoorlog het nog nie werklik in erns 'n aanvang geneem nie en dit is deur die publiek as die skynoorlog (Engels: Phony War) bestempel; op daardie tydstip was die Winteroorlog die enigste werklike geveg behalwe die Duitse en Russiese inval van Pole, en het dus die wêreld se belangstelling gelok. Die Sowjet agressie is oor die algemeen as heeltemaal ongeregverdig beskou. Verskeie buitelandse organisasies het materiele hulp soos mediese voorrade verleen. Finse immigrante in die VSA en Kanada het het teruggekeer, en baie vrywilligers (onder wie die toekomstige aktuer Christopher Lee) het na Finland gereis om by Finland se magte aan te sluit: 1 010 Dene, 895 Nore, 372 Ingriers, 450 Hongare, 150 Italianers, 350 Amerikaners, 230 Engelse, 346 Finne uitgewekenes, en 210 vrywilligers uit ander lande het in Finland aangekom voor die oorlog verby was[2]. Buitelandse verslaggewers in Helsinki het verslag gedoen van vermeende Finse vindingrykheid en gevegsukses, en selfs by geleentheid erg oordryf.

Swede wat hulleself as nieoorlogvoerend eerder as 'n neutrale land (met verwysing na die oorlog tussen Nazi Duitsland en die Geallieerdes) verklaar het, het militêre voorraad, kontant, krediet, humanitêre hulp en sowat 8 700 Sweedse vrywilligers bygedra. Waarskynlik die mees betekenisvol hieronder was die Sweedse Vrywilliger Lugmag, in aksie vanaf 7 Januarie, met 12 vegvliegtuie, 5 bomwerpers, en 8 ander vliegtuie, wat op daardie stadium 'n derde van die Sweedse Lugmag beslaan het. Vrywilligervlieëniers en werktuigkundigess is uit die geledere geskaar. Die gevierde vlieënier Graaf Carl Gustav von Rosen, familie van Hermann Göring, het onafhanklik vir vrywillige doiens aangemeld. Daar was ook 'n vrywilligerarbeidsmag van ongeveer 900 werkers en ingenieurs.

Die Sweedse Vrywilligerskorps met 8 402 manskappe in Finland — die enigste gewone vrywilligers wat voor die einde van die oorlog hulle opleiding voltooi het — het in middel-Februarie die die vyf Finse bataljonne by Märkäjärvi afgelos. Saam met die die drie oorblywende Finse bataljonne het die korps twee Sowjetdivisies gekonfronteer en het hulle vir 'n aanval teen middel-Maart voorberei, maar is daarvan verhoed deur die vredesooreenkoms. 33 soldate het in gevegsituasies gesterf, onder hulle die aanvoerder van die eerste afloseenheid, Luitenant-Kolonel Magnus Dyrssen.

Die Sweedse vrywilligers is steeds 'n bron van onenigheid tussen Swede en Finne. Die binnelandse debat in Finland het by gewone Finne in die jare net voor die oorlog die hoop gekweek dat aansienlik meer steun uit Swede verwag sou kon word, soos 'n groot mag van gereelde troepe, wat 'n noemenswaardige impak op die verloop van die oorlog kon gehad het en selfs sou kon verhoed het dat die Russe tot aanval sou oorgaan.

Direkte finansiele en wapen steun is ook deur die VSA, Argentinië, Venezuela en Suid-Afrika gebied[3]. Na die uitbreek van die Winteroorlog het Suid-Afrika 29 Gloster Gauntlet opleidingsvliegtuie by die R.A.F. gekoop en aan Finland geskenk. Slegs 25 is van Engeland gestuur en slegs 24 is lugvaardig gemaak. Die vliegtuie is na Gothenburg in Swede verskeep en by Centrala Flygverkstaden in Malmslätt aanmekaargesit. Die eerste twee 2 arriveer op 10 Maart 1940 in Finland, nog 3 op 3 April, 4 op 12 April. Die res is na Finland verskeep en 15 kom tussen 16 en 17 Mei by LeV aan[4].

Frans-Britse planne vir 'n Skandinawiese verhoog

Binne 'n maand het die Sowjetleierskap dit begin oorweeg om die operasie laat vaaren is Finland se regering genader met voorlopige vredesvoelers (via Swede se regering), die eerste keer op 29 Januarie. Tot op daardie tydstip het Finland in der waarheid vir die voortbestaan van die land geveg. Toe geloofwaardige gerugte die regerings in Parys en Londen begin bereik, het die dryfveer vir militêre steun dramaties verander. Nou het Finland slegs geveg om so veel as moontlik van die land se grondgebied naby Leningrad te behou. Om openbare mening in stand te hou is die inligting egter nie gepublisseer nie — nie in Finland, nog in die buiteland nie. Finland se geveg is steeds beskou as 'n stryd lewe en dood.

Frans-Britse steun is aangebied op voorwaarde dat die lande vrye deurgang deur die neutrale Noorweë en Swede verskaf sou word in plaas daarvan om die pad van Petsamo te neem. Die rede was 'n wens om die Sweedse ysterertsdistrikte in Kiruna en Malmberget te beset.
(Grens soos in 1920–1940.)

In Februarie 1940 bied die Geallieerdes aan om te help: die Geallieerde plan, goedgekeur op 5 Februarie deur die Geallieerde Opperbevel, het uit 100 000 Britse en 35 000 Franse troepe bestaan wat by die Noorweegs hawe Narvik aan wal sou stap en Finland via Swede sou ondersteun terwyl aanvoerroetes oppad verkry sou word. Die plan sou op 20 Maart van stapel gestuur word met die voorwaarde dat die Finne om hulp pleit. Op 2 Maart is oorgang regte amptelik van die regerings van Noorweë en Swede versoek. Daar is gehoop dat dit die twee steeds neutrale Nordiese lande na die Geallieerde kant sou bring— deur hulle posisies teen Duitsland te versterk. Hitler het reeds teen Desember aan die Sweedse regering verklaar het dat Westerse troepe op Sweedse grond onmiddelik 'n Duitse inval sou t6eweeg bring, wat in praktyk beteken het dat Nazi Duitsland die bevolkte suidelike deel van Skandinawië sou oorneem terwyl Frankryk en Brittanje in die verre Noorde sou veg.

Slegs 'n klein breukdeel van die Westerse troepe was egter vir Finland bestem. Voorstelle om Finland direk binne te gaan deur die ysvrye hawe Petsamo is verwerp. Daar was agterdog dat die oogmerke van die operasie was om die Noorweegse skeepshawe Narvik en die uitgestrekte bergagtige dele van die Noord-Sweedse ystererste velde te buit en beset, vanwaar Duitsland 'n groot deel van sy ystererts, krities vir oorlogvervaardiging, ontvang het. As Frans-Britse troepe sou poog om uitvoer na Duitsland te verhoed, sou die gebied 'n slagveld vir die Geallieerdes en die Duitsland word. As gevolg hiervan het Noorweë en Swede, onder Eerste Minister Per Albin Hansson, oorgangsregte geweier. Eers na die oorlog het dit bekend geword dat die aanvoerder van die Geallieerde ekspedisie mag in werklikheid aangesê is om gevegte met die Sowjettroepe te vermy.

Die Frans-Britse plan was aanvanklik daarop gemik om die hele Skandinawië noord van 'n lyn Stockholm–Göteborg of Stockholm–Oslo in te neem, i.e. die Britse konsep van die Merelyn langs die mere Mälaren, Hjälmaren, en Vänern, wat sou bydra tot 'n goeie natuurlike vesting sowat 1 700–1 900 kilometer suid van Narvik. Die verwagte grenslyn, die merelyn, het nie net Swede se twee grootste stede betrek nie - die gevolg sou wees dat die tuistes van die oorgrote meerderheid Swede of in Nazi-besette gebied of in die oorloggebied sou wees. Later is die ambisie getem om slegs die noordelike helfte van Swede en die redelik nou naasliggende Noorweegse grens in te sluit.

Alhoewel Swede nie Neutraliteit ten opsigte van die Winteroorlog verklaar het nie, was dit neutraal in die oorlog wat Frankryk, Britanje en Duistland betrek het. Die verskaffing van oorgansregte aan 'n Frans-Britse korps is op die stadium as 'n te groot breuk met internasionale reg oor neutraliteit beskou.

Die Sweedse Kabinet het ook herhaalde versoeke van die Finne vir die ontplooing van gereelde Sweedse troepe in Finland verwerp, en uiteindelik het die Swede dit ook duidelik gemaak dat hulle steun in terme van wapens en ammunisie nie vir baie langer gehandhaaf sou kon word nie. Op diplomatieke vlak is Finland vasgevang tussen Geallieerde hoop op 'n uitgerekte oorlog en Skandinawiese vrese vir 'n volgehoue oorlog wat na naburige lande sou versprei (of stygings in die aantal vlugtelinge wat veroorsaak kon word deur 'n Finse nederlaag). Wilhelmstrasse het ook duidelike advies vir vrede en toegewings verskaf — die Duitsers het die indruk geskep dat toegewings altyd later herstel kon word.

Terwyl Berlyn en Stockholm Helsinki onder druk geplaas het om vrede teen slegte voorwaardes te aanvaar, het Parys en Londen die teenoorgestelde oogmerk gehad. Van tyd tot tyd is verskillende planne en syfers aan die Finne voorgelê. Om mee te begin het Frankryk en Brittanje belowe om 20 000 te stuur wat teen die einde van Februarie sou aankom, alhoewel onder die implisiete voorwaarde dat hulle oppad na Finland die geleentheid gegee sou word om Noord-Skandinawië te beset.

Teen die einde van Februarie was Finland se opperbevelvoerder, Veldmaarskalk Mannerheim, pessimisties oor die militêre situasie. Daarom besluit die regering op 29 Februarie om vredesamepsrekings te begin. Op dieselfde dag gaan die Sowjetunie voort met 'n aanval op Viipuri.

Toe Frankryk en Brittanje besef dat Finland 'n vredesooreenkoms ernstig oorweeg bied hulle nuwe hulp aan: 50 000 soldate sou gestuur word as Finland voor 12 Maart om hulp vra. Slegs 6000 heirvan was in werklikheid vir Finland bestem. Die res was bedoel om hawens, paaie en ysterertsvelde langs die pad te verkry.

Ondanks die geringe magte wat Finland sou bereik het, het intelligensie oor die planne die Sowjetunie bereik, wat swaar bygedra het tot hulle besluit ten gunste van die wapenstilstand om die oorlog te beëindig. Daar word beweer dat sonder die bedreging van 'n Geallieerde ingryping, niks die Sowjetmagte op die ou einde sou stop om die hele Finland deur louter oormag en oënskynlik eindelose reserwe troepe te verower.

Wapenstilstand

Teen die einde van die winter het dit duidelik geword dat die Russiese magte uitgeput was, en Duitse verteenwoordigers het voorgestel dat Finland met die Sowjetunie moet begin onderhandel. Russiese ongevalle was hoog en die situasie was 'n bron van politieke verleentheid vir die Sowjetregime. Met die naderende lente smelting, het die Russiese magte die risiko geloop om in die woude vas te val, en is voorlopige vredesvoorwaardes op 12 Februarie aan Finland aangebied. Nie alleen die Duitsers nie, maar ook die Swede was gretig om 'n einde aan die Winteroorlog te sien en laasgenoemde het 'n ineenstorting van hulle buurland gevrees. Toe Finland se Kabinet voor die streng Sowjet voorwaardes huiwer, het Swede se Koning Gustaf V 'n openbare uitspraak gemaak waarin hy bevestig het dat Finse versoek vir ondersteuning vir gereelde troepe afgewys is.

Teen die einde van Februarie het die Finne hulle ammunisie voorrade uitgeput. Die Sowjetunie het ook uiteindelik daarin geslaag om deur die voorheen ondeurdringbare Mannerheimlyn te breek. Uiteindelik stem die Finse regering op 29 Februarie in om onderhandelinge te begin. Teen 5 Maart het die Sowjetleër 10–15 kilometer verby die Mannerheimlyn gevorder en die voorstede van Viipuri binnegegaan. Die Finse regering het op dieselfde dag 'n wapenstilstand voorgestel, maar die Sowjetkant wou die druk handhaaf en wys die aanbod die volgende dag van die hand. Die gevegte hou inderdaad aan tot die dag waarop die vredesverdrag onderteken word.

Sowjet intelligensiebronne het hulle leierskap ingelig oor Geallieerde planne om tussenbeide te tree in die oorlog, maar nie van die detail van hoe ongereed die Geallieerdes was nie. Daarom het die Sovietunie gedwonge gevoel om 'n premature einde aan die oorlog te bring voor die Geallieerdes kon inmeng en oorlog teen die Sowjetunie verklaar.

Tydens die vier maande se gevegte het die Sowjetunie swaar verliese gelei. Een Sowjetgeneraal het die beroemde stelling gemaak dat die Rooi Leër "net genoeg grondgebied gewin het om ons dooies te begrawe". Ongevalle skattings varieer aansienlik — van 48 000 sterfgevalle, beswykings aan wonde, en vermis, soos aangehaal deur Sowjetamptenare onmiddelik na die oorlog, tot 270 000 volgens Nikita Khruschev. Finse oorlogsveterane het gereeld gespog dat vir elke Finse soldaat wat in die Winteroorlog gesterf het, tien Sowjetsoldate daarin gesterf het. Verder was daar hewige Sowjet verliese van toerusting, insluitend meer as 2000 tenks wat vernietig of gebuit is. Finland se verliese is beperk tot 22 830 soldate gedood.

Moskouvrede

Winteroorlog:Finland se Toegewings

In die Moskou Vredesverdrag van 12 Maart is Finland gedwing om die Finse deel van Karelia af te staan. Die gebied het die stad Viipuri (die tweede grootste in die land), baie van Finland se nywerheidsgebied, en beduidende dele wat steeds onder Finland se leër se beheer was ingesluit: byna 10% van vooroorlogse Finland. Sowat 422 000 Kareliane, 12% van Finland se bevolking het hulle tuistes verloor. Militêre troepe en oorblywende burgerlikes is haastig ontruim in lyn met bepalings van die verdrag, aangesien slegs 'n klein aantal burgerlikes verkies het om onder Sowjet regering te bly.

Finland het ook 'n deel van die Salla gebied afgestaan, die Kalastajansaarentoskiereiland in die Barentssee en vier eilande in die Golf van Finland. Die Hankoskiereiland is ook vir dertig jaar aan die Sowjetunie as 'n militêre basis gelease. Slegs 'n jaar later is, vyandigehede voortgesit in die Voortsettingsoorlog.

Post-Sowjet eise vir tereugbesorging van grondgebied

Na die oorlog het Kareliese plaaslike regerings, gemeentes en provinsiale organisasies Karjalan Liitto gevestig om die regte en belange van Kareliese geëvakueerdes te verdedig en om 'n oplossing te vind vir terugkeer na Karelia. Tydens die Koue Oorlog het President Urho Kekkonen verskeie kere sonder sukses probeer om die gebiede terug te kry deur met die Sowjetleierskap te onderhandel. Na die verbrokkeling van die Sowjetunie het die twispunt weer opgeleef. Sommige klein groepies in Finland eis die vreedsame turuggee van die afgestane gebiede. Die aktiefste groep in die verband is ProKarelia. In onlangse meneingspeilings was daar 26% – 38% ondersteuning vir die gedagte in Finland. Alhoewel vreedsame teruggee van Karelia altyd op hulle agenda was, het Karjalan Liitto meestal weggeskram van die eise.

Belangrike veldslae

• Slag van Suomussalmi, (8 Desember 1939 – 7 Januarie 1940)
• Slag van Tolvajärvi, (2 Desember 1939)
• Slag van Honkaniemi, (26 Februarie 1940)
• Slag van Kollaa, (7 Desember – 13 Maart 1940)

Kyk ook

• Voortsettingsoorlog
• Mannerheimlyn

Winteroorlog in Populêre Kultuur

In 1989 is 'n Finse film genaamd Talvisota vrygestel. Die film vertel die verhaal van 'n Finse peloton van reserviste van die munisipaliteit van Kauhava in die provinsie Pohjanmaa/Osttrobottnia wat hulle huise verlaat en aan die oorlog gaan deelneem.

In 2006 het die liedjie Aliy Sneg (Bloed-Rooi Sneeu) deur die Argentynse melodic death metal groep Warbreed, op hulle eerste "So Cry Havoc..." verskyn. Die liedjie beskryf die treurige landskap van die Winteroorlog, 'n konflik waarin niemand regtig iets gewin het behalwe bloed-rooi sneeu.

Eksterne skakels

• Furious Front Across Finland
• USSR skorsing uit die Volkebond uit die Volkebond se amptelike Joernaal
• Finse Radio Intelligensie tydens die Tweede Wêreldoorlog deur Matti Yrjölä
• Die Veldslae van die Winteroorlog breedvoerig deur Sami H. E. Korhonen gedek
• Die Front Museum op die Hankoskiereiland, wat die huur van Hanko aan die USSR dokumenteer
• Finse oorlogfoto's en geskiedkundige webwerf Stories deur veterane, historici, en oorlogfoto's.
• Halford Mackinder se Necessary War 'n Essay wat die Winteroorlog in die groter strategiese konteks van die Tweede Wêreldoorlog skets

Verwysings

• Engle, Eloise; Paananen, Lauri (1992). The Winter War: The Soviet Attack on Finland 1939-1940. Stackpole Books. ISBN 0-811724-336.
• Ries, Tomas (1988). Cold Will: Defence of Finland. Brassey's. ISBN 0-080335-926.
• Trotter, William R (1991). A Frozen Hell: The Russo-Finnish Winter War of 1939-1940 (also published as The Winter War). Aurum. ISBN 1-85410-932.
• Van Dyke, Carl (1997). The Soviet Invasion of Finland, 1939-40. Frank Cass Publishers. ISBN 0-714643-149.

---