Bokmål: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
k r2.6.3) (robot Bygevoeg: lv:Būkmols
JCBrand (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 1: Lyn 1:
'''Bokmål''', wat letterlik "boektaal" beteken, is een van die twee [[Noors|Noorse]] [[standaardtaal|standaardtale]]. Soos die ander Noorse standaardtaal, [[Nynorsk]], is dit hoofsaaklik 'n geskrewe taal, aangesien die meeste Noorweërs dialekte praat wat in verskillende mates van die geskrewe taal verskil. Bokmål is verwant en deels afgelei van 19de eeuse [[Deens]]. Van die twee Noorse vorms is Bokmål die oudste en word dit regdeur die land gebruik - deur 'n beraamde persentasie van 85-90% van die [[Noorweë|Noorweegse]] bevolking. Een uitsondering is Wes-Noorweë, waar 'n meerderheid van die sprekers nog steeds Nynorsk gebruik. Bokmål is ook die mees algemene standaard wat aan buitelandse studente van die Noorse taal geleer word. 'n Meer konserwatiewe ortografiese standaard, algemeen bekend as Riksmål, is nie 'n amptelike taalvorm nie, maar wel wyd in gebruik deur koerante en skrywers.
{{Gaan taal na}}


==Geskiedenis==
'''Bokmål''', wat letterlik "boek taal" beteken, is een van die twee [[Noors|Noorse]] [[standaardtaal|standaardtale]]. Soos die ander Noorse standaardtaal, [[Nynorsk]], is dit hoofsaaklik 'n geskrewe taal, omdat die meeste Noorweërs dialekte praat wat in verskillende grade van die geskrewe taal verskil. Bokmål is naby en deels afgelei van die [[Deens]] taal van die 19de eeu. Van die twee Noorse vorms is Bokmål die oudste en word dit algemeen regdeur die land gebruik - 'n beraamde persentasie van 85-90% van die bevolking in [[Noorweë]]. Die uitsondering van Wes-Noorweë, 'n meerderheid van die sprekers nog steeds gebruik van Nynorsk. Bokmål is die mees algemene standaard wat aan buitelandse studente van die Noorse taal geleer. 'N meer konserwatiewe ortografiese standaard, algemeen bekend as Riksmål, is nie' n amptelike taal vorm, maar wyd gebruik deur die koerante en skrywers.


Die eerste taal ortografie is amptelik goedgekeur is in 1907 onder die naam Riksmål nadat hy onder-ontwikkeling sedert 1879. Dit was 'n aanpassing van die geskrewe Deens, wat algemeen gebruik word sedert die afgelope unie met Denemarke was, aan die Dano-Noorse gespreek is deur die Noorse stedelike en intellektuele elite, veral in die hoofstad. Wanneer die groot konserwatiewe koerant Aftenposten neem die 1907 ortografie in 1923, Deens skrif was feitlik uit die gebruik in Noorweë.
Die eerste Bokmål [[ortografie]] is amptelik in [[1907]] onder die naam Riksmål (''Reikstaal'') goedgekeur, nadat daar sedert [[1879]] daaraan ontwikkel is. Dit was 'n aanpassing van geskrewe Deens, wat algemeen in gebruik was sedert 'n vorige unie met Denemarke, met die Deens-Noorse dialek gepraat deur die Noorse stedelike en intellektuele elite, veral in die hoofstad. Nadat die groot konserwatiewe koerant Aftenposten hierdie ortografie in [[1923]] oorneem, was die Deense skrif feitlik in onbruik in Noorweë.


Die naam Bokmål is amptelik aangeneem in 1929 saam met 'n nuwe en radikale taal hervorming, met die doel om die twee taalvorme te verenig in''Samnorsk'', iewers in die toekoms. Die hervorming is egter met 'n sterk opposisie ontmoet aanvanklik deur die intellektuele elite, wat die ouer othography en naam Riksmål behou. Na die tweede wêreldoorlog het die stryd teen Samnorsk toegeneem en het meer van 'n populêre beweging, min of meer uniek in Noorweë tot op daardie datum. Later taal hervormings het omgekeer baie van radikale vorms in Bokmål, sodat die huidige ortografie is naby Wat is aanbeveel deur die ondersteuners van Riksmål is. Die taal eenwording proses gestop was van die 1960-bande, maar nie amptelik tot 2002 verlaat.
Die naam Bokmål is eers amptelik in [[1929]] saam met 'n nuwe en radikale taalhervorming aangeneem, met die doel om iewers in die toekoms die twee taalvorme te verenig in ''Samnorsk''. Dié hervorming het aanvanklik sterk opposisie vanaf die intellektuele elite teëgekom, wat die ouer ortografie en naam Riksmål wou behou. Na die [[Tweede wêreldoorlog]] het die stryd teen Samnorsk toegeneem en verander na 'n meer populêre beweging, min of meer uniek in Noorweë tot op daardie datum. Latere taalhervormings het baie van die meer radikale wysigings in Bokmål omgekeer, sodat die huidige ortografie nader is aan dit wat deur die ondersteuners van Riksmål aanbeveel is.


Van die enigste taal wat in skole onderrig aan die einde van die 19de eeu, Riksmål / Bokmål geteste 'n vinnige daling in die rigting van die tweede wêreldoorlog, wanneer Nynorsk uitgebrei na die meeste provinsies van Noorweë, in totaal meer as een derde van die primêre skool leerlinge is geleer in hierdie taal vorm. Na die oorlog, was die tafel gedraai het, en Bokmål herwin veel van die grond tot 1975. Na 'n minderjarige resessie teenoor 1990, Bokmål het sedert' n stadige maar bestendige toename en is nou (2011) die taal van voorkeur vir 87% van die primêre skool leerlinge. Nynorsk is nou 'n slegs' n plaaslike taal vir die vier Wes-graafskappe van Noorweë.
Aan die einde van die 19de eeu was Riksmål/Bokmål die enigste taal wat in skole onderrig is. Dit het 'n vinnige daling voor die Tweede wêreldoorlog beleef toe Nynorsk na die meeste Noorse provinsies uitgebrei het en meer as 'n derde van primêre-skool leerlinge die taal geleer is. Na die oorlog het die prentjie weer verander en is
Bokmål tans die taal van voorkeur vir 87% van primêre-skool leerlinge. Nynorsk is nou 'n slegs 'n plaaslike taal vir die vier Wes-graafskappe van Noorweë.

''Sien ook:'' [[Geskiedenis van Noors]]


{{Interwiki-min-e|kode=no}}
{{Interwiki-min-e|kode=no}}

Wysiging soos op 23:12, 29 Desember 2011

Bokmål, wat letterlik "boektaal" beteken, is een van die twee Noorse standaardtale. Soos die ander Noorse standaardtaal, Nynorsk, is dit hoofsaaklik 'n geskrewe taal, aangesien die meeste Noorweërs dialekte praat wat in verskillende mates van die geskrewe taal verskil. Bokmål is verwant en deels afgelei van 19de eeuse Deens. Van die twee Noorse vorms is Bokmål die oudste en word dit regdeur die land gebruik - deur 'n beraamde persentasie van 85-90% van die Noorweegse bevolking. Een uitsondering is Wes-Noorweë, waar 'n meerderheid van die sprekers nog steeds Nynorsk gebruik. Bokmål is ook die mees algemene standaard wat aan buitelandse studente van die Noorse taal geleer word. 'n Meer konserwatiewe ortografiese standaard, algemeen bekend as Riksmål, is nie 'n amptelike taalvorm nie, maar wel wyd in gebruik deur koerante en skrywers.

Geskiedenis

Die eerste Bokmål ortografie is amptelik in 1907 onder die naam Riksmål (Reikstaal) goedgekeur, nadat daar sedert 1879 daaraan ontwikkel is. Dit was 'n aanpassing van geskrewe Deens, wat algemeen in gebruik was sedert 'n vorige unie met Denemarke, met die Deens-Noorse dialek gepraat deur die Noorse stedelike en intellektuele elite, veral in die hoofstad. Nadat die groot konserwatiewe koerant Aftenposten hierdie ortografie in 1923 oorneem, was die Deense skrif feitlik in onbruik in Noorweë.

Die naam Bokmål is eers amptelik in 1929 saam met 'n nuwe en radikale taalhervorming aangeneem, met die doel om iewers in die toekoms die twee taalvorme te verenig in Samnorsk. Dié hervorming het aanvanklik sterk opposisie vanaf die intellektuele elite teëgekom, wat die ouer ortografie en naam Riksmål wou behou. Na die Tweede wêreldoorlog het die stryd teen Samnorsk toegeneem en verander na 'n meer populêre beweging, min of meer uniek in Noorweë tot op daardie datum. Latere taalhervormings het baie van die meer radikale wysigings in Bokmål omgekeer, sodat die huidige ortografie nader is aan dit wat deur die ondersteuners van Riksmål aanbeveel is.

Aan die einde van die 19de eeu was Riksmål/Bokmål die enigste taal wat in skole onderrig is. Dit het 'n vinnige daling voor die Tweede wêreldoorlog beleef toe Nynorsk na die meeste Noorse provinsies uitgebrei het en meer as 'n derde van primêre-skool leerlinge die taal geleer is. Na die oorlog het die prentjie weer verander en is Bokmål tans die taal van voorkeur vir 87% van primêre-skool leerlinge. Nynorsk is nou 'n slegs 'n plaaslike taal vir die vier Wes-graafskappe van Noorweë.

Wikipedia
Wikipedia
Indo-Europese tale: Kentum-tale: Germaanse tale
Noord-Germaanse tale:
Deens | Faroëes | Noors (Bokmål, Nynorsk) | Sweeds | Yslands
Wes-Germaanse tale:
Afrikaans | Duits | Engels | Fries (Noord-Fries, Oos-Fries/Saterfries, Wes-Fries) | Jiddisj | Limburgs | Luxemburgs | Nederduits | Nederlands (Oos-Vlaams, Wes-Vlaams) | Nedersaksies (Wes-Veluws) | Skots
Oos-Germaanse tale:
Boergondies (†) | Goties (†) | Vandaals (†)