Abraham Kuyper

Abraham Kuyper
Eerste Minister van Nederland
Ampstermyn 1 Augustus 1901 – 17 Augustus 1905
Monarg	Wilhelmina
Voorafgegaan deur	Nicolaas Pierson
Opgevolg deur	Theo de Meester
Persoonlike besonderhede
Gebore	29 Oktober 1837 Maassluis, Nederland
Sterf	8 November 1920 (op 83) Den Haag, Nederland
Politieke party	Anti-Revolusionêre Party
Eggenoot/-note	Johanna Hendrika Schaay
Alma mater	Universiteit van Leiden
Religie	Hervormde Protestant
Handtekening

Abraham Kuyper (ook geskryf as Kuijper) (*29 Oktober 1837, Maassluis - †8 November 1920, Den Haag) was ’n Nederlandse politikus, joernalis, staatsman en teoloog.

Kuyper was die stigter van die eerste politieke party in Nederland, die Anti-Revolusionêre Party en die stigter van die Vrije Universiteit. Hy het ook bygedra tot die vorming van die Gereformeerde Kerke in Nederland, aan die vernuwing van die Calvinisme en was van 1901 tot 1905 Eerste Minister van Nederland.

Kuyper het die voorman en woordvoerder van die ortodokse vleuel van die Nederlandse protestantisme geword maar die ‘etiese’ en die ‘bevindelike’ gereormeerdes het hulle nie agter hom geskaar nie. Onder sy leiding het die Gereformeerdes baie invloedryk geword sowel in die Nederlandse Hervormde Kerk (na 1892 in hul eie Gereformeerde Kerk) as in die politiek, wat albei in daardie tyd deur die liberales beheer is.

Vir sy ondersteuners, ’n volksdeel wat ook die kleine luyden (eenvoudige mense) genoem is, was Kuyper die gevierde leier. Sy teenstanders op kerklike gebied was veral die moderne-protestante, terwyl hy in die politiek veral teen die liberales en later ook die sosialiste geveg het. Hy het sy politieke bondgenote in ander Christelike partye gevind, waaronder die Rooms-Katolieke gereken is. Vir die politieke teenstelling tussen Christene en nie-Christene het Kuyper die begrip antitese ontwikkel.

Sy nagedagtenis bly voortleef binne en buite Nederland. In 2004 is hy genomineer vir die verkiesing van die grootste Nederlander.

Vroeë lewe

Kuyper het tuisonderrig van sy vader, Jan Frederik Kuyper, ’n dominee in die Nederlandse Hervormde Kerk in Hoogmade, Maassluis, Middelburg en Leiden, ontvang. Hy het geen formele primêre skoolopleiding ontvang nie maar het wel sekondêre onderrig aan die Gimnasiun te Leiden ontvang.

In 1855 matrikuleer hy aan die gimnasium en begin hy met studies in literatuur, filosofie en teologie aan die Universiteit van Leiden. Hy neem ook Arabies, Armeens en fisika.

In 1862 is hy bevorder tot doktor in teologie op die basis van ’n verhandeling genaamd Disquisitio historico-theologica, exhibens Johannis Calvini et Johannis à Lasco de Ecclesia Sententiarum inter se compositionem (Ondersoek na die teologies-historiese, met ’n aanduiding van Johannes Calvyn en Johannes a Lasco se Kerk van die Samestelling). In die vergelyking van die denkbeelde van Johannes a Lasco het Kuyper ’n duidelike simpatie vir die meer liberale A Lasco getoon. GEdurende sy studies was Kuyper ’n lid van die moderne neigings binne die Nederlandse Hervormde Kerk.

Bibliografie

Kuyper was die outeur van verskeie teologiese en politieke boeke:

• Disquisitio historico-theologica, exhibens Johannis Calvini et Johannis à Lasco de Ecclesia Sententiarum inter se compositionem (Ondersoek na die teologies-historiese, met ’n aanduiding van Johannes Calvyn en Johannes a Lasco se Kerk van die Samestelling; sy verhandeling, 1862)
• Conservatisme en Orthodoxie (1870)
• Het Calvinisme, oorsprong en waarborg onzer constitutionele vrijheden. Een nederlandse gedachte (1874)
• Ons Program (ARP politieke program, 1879)
• Antirevolutionair óók in uw huisgezin (1880)
• Soevereiniteit in eigen kring (1880)
• Handenarbeid (1889)
• Maranatha (1891)
• Het sociale vraagstuk en de Christelijke Religie (1891)
• Encyclopaedie der Heilige Godgeleerdheid (1893–1895)
• Calvinisme (Lesings oor Calvinisme; ses kliplesings wat Kuyper in 1899 by Princeton gehou het)
• The South African Crisis (1900)
• De Gemene Gratie (1902–1905)
• Parlementaire Redevoeringen (1908–1910)
• Starrentritsen (1915)
• Antirevolutionaire Staatkunde (1916–1917)
• Vrouwen uit de Heilige schrift (1897)