Laingsburgvloed: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
No edit summary
Lyn 1: Lyn 1:
Een van die bekendste [[Oorstroming|vloedrampe]] in [[Suid-Afrika]] is die '''Laingsburgvloed'''. [[Laingsburg]] is in [[1881]] op die noordelike bank van die [[Buffelsrivier]] ontwikkel en het oorspronklik bekend gestaan onder die naam Buffelsrivier. Die dorp het ontwikkel as ’n oase vir reisigers wat deur die dorre [[Karoo]] gereis het.
Een van die bekendste [[Oorstroming|vloedrampe]] in [[Suid-Afrika]] is die '''Laingsburgvloed'''. [[Laingsburg]] is in [[1881]] op die noordelike bank van die [[Buffelsrivier (Grootrivier)|Buffelsrivier]] ontwikkel en het oorspronklik bekend gestaan onder die naam Buffelsrivier. Die dorp het ontwikkel as ’n oase vir reisigers wat deur die dorre [[Karoo]] gereis het.


==Die vloed==
==Die vloed==
Op [[25 Januarie]] [[1981]], [[Laingsburg]] se eeufees jaar, is 'n groot deel van die dorp binne minute weggespoel deur een van die mees verwoestende fratsvloede ooit, wat in die Groot-Karoo voorgekom het. Na `n wolkbreuk in die noord-oostelike hinterland suid van die [[Komsberg]] het `n wal water `n paar meter hoog langs die [[Buffelsrivier]] afgestorm en alles in sy pad weggevee. Mense en hul besittings was meegesleur en onder die slik begrawe. Argeoloë skat dat daar ongeveer elke 100 jaar so ’n fratsvloed te wagte kan wees.
Op [[25 Januarie]] [[1981]], [[Laingsburg]] se eeufees jaar, is 'n groot deel van die dorp binne minute weggespoel deur een van die mees verwoestende fratsvloede ooit, wat in die Groot-Karoo voorgekom het. Na `n wolkbreuk in die noord-oostelike hinterland suid van die [[Komsberg]] het `n wal water `n paar meter hoog langs die [[Buffelsrivier (Grootrivier)|Buffelsrivier]] afgestorm en alles in sy pad weggevee. Mense en hul besittings was meegesleur en onder die slik begrawe. Argeoloë skat dat daar ongeveer elke 100 jaar so ’n fratsvloed te wagte kan wees.


Die vloed het aanvanklik begin met ’n ligte reën wat verwelkom is deur die boere van die omgewing aangesien reën in die gebied so skaars was. Selfs geharde skaaprasse sukkel om in die dorre gebied te oorleef. Die grond van die gebied is egter van so ‘n aard dat dit nie baie water kan absorbeer nie. Die gevolg is dus dat die water direk dreineer na die rivier. Die water het opgebou in beide die [[Baviaansrivier]] en die [[Buffelsrivier]] wat bymekaar kom by die dorpie. Die Buffelsrivier sny deur Klein [[Swartberg]] in ’n diep kloof waarin die water vinnig kon opbou in diepte. Die rivier het vinnig van ’n stroom na ’n rivierwal van ongeveer 6m opgebou. Binne enkele ure was die dorp onder water en inwoners moes veg vir hulle lewens.
Die vloed het aanvanklik begin met ’n ligte reën wat verwelkom is deur die boere van die omgewing aangesien reën in die gebied so skaars was. Selfs geharde skaaprasse sukkel om in die dorre gebied te oorleef. Die grond van die gebied is egter van so ‘n aard dat dit nie baie water kan absorbeer nie. Die gevolg is dus dat die water direk dreineer na die rivier. Die water het opgebou in beide die [[Baviaansrivier]] en die [[Buffelsrivier]] wat bymekaar kom by die dorpie. Die Buffelsrivier sny deur Klein [[Swartberg]] in ’n diep kloof waarin die water vinnig kon opbou in diepte. Die rivier het vinnig van ’n stroom na ’n rivierwal van ongeveer 6m opgebou. Binne enkele ure was die dorp onder water en inwoners moes veg vir hulle lewens.

Wysiging soos op 13:18, 29 Julie 2012

Een van die bekendste vloedrampe in Suid-Afrika is die Laingsburgvloed. Laingsburg is in 1881 op die noordelike bank van die Buffelsrivier ontwikkel en het oorspronklik bekend gestaan onder die naam Buffelsrivier. Die dorp het ontwikkel as ’n oase vir reisigers wat deur die dorre Karoo gereis het.

Die vloed

Op 25 Januarie 1981, Laingsburg se eeufees jaar, is 'n groot deel van die dorp binne minute weggespoel deur een van die mees verwoestende fratsvloede ooit, wat in die Groot-Karoo voorgekom het. Na `n wolkbreuk in die noord-oostelike hinterland suid van die Komsberg het `n wal water `n paar meter hoog langs die Buffelsrivier afgestorm en alles in sy pad weggevee. Mense en hul besittings was meegesleur en onder die slik begrawe. Argeoloë skat dat daar ongeveer elke 100 jaar so ’n fratsvloed te wagte kan wees.

Die vloed het aanvanklik begin met ’n ligte reën wat verwelkom is deur die boere van die omgewing aangesien reën in die gebied so skaars was. Selfs geharde skaaprasse sukkel om in die dorre gebied te oorleef. Die grond van die gebied is egter van so ‘n aard dat dit nie baie water kan absorbeer nie. Die gevolg is dus dat die water direk dreineer na die rivier. Die water het opgebou in beide die Baviaansrivier en die Buffelsrivier wat bymekaar kom by die dorpie. Die Buffelsrivier sny deur Klein Swartberg in ’n diep kloof waarin die water vinnig kon opbou in diepte. Die rivier het vinnig van ’n stroom na ’n rivierwal van ongeveer 6m opgebou. Binne enkele ure was die dorp onder water en inwoners moes veg vir hulle lewens.

Slagoffers

Na die vloed het reddingswerkers vir dae lank die vloed oorblyfsels fyn gekam in die hoop om oorlewendes op te spoor. Hulle het egter net lyke opgespoor. Tot vandag word `n aantal van 72 persone nog vermis, wat waarskynlik verdrink het en onder die slik begrawe is in die Floriskraaldam. Altesaam 104 persone was vermis en dood waarvan net 32 lyke gevind was. Tekens van die verwoesting van die vloed kan steeds gesien word 23 jaar na die vloed. Televisie was nog in kinderskoene en mense het vasgenael en moedeloos gestaar na die skade wat aangerig is. Die beelde wat uitgesaai was in daardie tyd sal altyd onthou word deur die mense van daardie tyd. Oorlewendes het hul verhale vertel. Verhale is vertel hoe oumense in die ouetehuis deur die vloed weggeruk is. Die Burger, ’n koerant van die Wes-Kaap het R3mil ingesamel om die inwoners by te staan na die vloed.

Skade

Feitlik die hele dorp het tot niet gegaan. Die vloed het 185 huise, die ouetehuis en 23 kantore verwoes. Slegs 21 huise en die N.G. Kerk het staande gebly. Ander geboue wat staande gebly maar eg beskadig agtergelaat was, was die spoorwegstasie, die NG. kerk se saal, die Lutherse kerk, die magistraat geboue asook die poskantoor. Daar is ongeveer 10 miljoen rand se skade nagelaat. Slegs die dakke van die huise was sigbaar tydens die vloed. Aan die suidekant van die dorp is die Voortrekkermonument weggevoer. Die blokke waaruit die monument gebou was, is later terug gevind en gebruik om weer die monument te bou. Grafte van die boere oorlog is ook deur die vloed verwoes. Die staat het R7mil beskikbaar gestel vir die herstel van infrastruktuur, die bou van 118 huise, ’n besigheidsentrum, ’n sportkompleks en ’n koshuis vir die skool.

Die rede vir die groot skade en lewensverlies is stellig dat mense niksvermoedend die dorp in die meestal droërige loop van die Buffelsrivier gebou het sonder om die gevaar van ’n skielike vloed te besef. Mense wat met openbare veiligheid te doen het, sê die Laingsburg-ramp beklemtoon die noodsaaklikheid van paraatheid. Die vloed het die Laingsburgers nie net totaal onverhoeds betrap nie, maar hulle was ook heeltemal onvoorbereid omdat hulle in hul droë wêreld glad nie sulke ernstige oorstromings geken het nie. Die Floriskraaldam, 24 Km suidoos van die dorpie, is in die 1950`s in die Buffelrivier gebou om sowat 1700 ha landbougrond te besproei. Die bakmaat van die dam is 68 miljoen m³.

Tydens die vloed is die bodem en walle van die rivier weggevoer en al wat oor is, is die rotse op die rivierbodem. Plante het reeds terug gegroei maar plantegroei kan nie die skade aan die rivierbodem verbloem nie. 'n Mens kan moeilik jouself indink dat die klein stroompie wat vandag onderdeur die pad en spoor brûe vloei, met die vloed tot bokant die brûe gestyg het en beide brûe weggevoer het. Mense het gedink die siviele ingenieurs wat die N1 snelweg gebou het, was gek om sulke hoë brûe te bou met sulke geweldige boë vir so ’n smal stroompie. Net die boë van die spoorwegbrug het die vloed deurstaan. Die water was meer as 2m diep in die hoofpad van die dorp toe die vloed op sy hoogste was.

Vandag word die vloed gebruik as deel van dorp se toerisme strategieë om besoekers na die dorp te trek en die ekonomie te stimuleer. ‘n Film van die vloed kan vandag nog gekyk word in die biblioteek. Die biblioteek het ’n versameling foto’s en koerantuitknipsels wat die gebeure van die vloed dek. In die middel van die dorp is ‘n bord wat wys hoe hoog die water deur die dorp gevaar het. In die naby geleë omgewing is ’n 4x4 roete waar mense deur die roete te volg na oorblyfsels van die vloed kan gaan kyk. Elke persoon op die roete ontvang ’n boek met wat uitbrei oor die geskiedenis van die gebied en een hele afdeling word gewy aan die Laingsburg vloed. Die roete volg die kloof waardeur die Buffelsrivier vloei, wat tot n beskermde nasionale erfenisgebied verklaar is. Die gebied word beskou as 'n juweel van die natuur.

Verskeie Staatsdepartemente en ook `n ramp noodlenigingsfonds het ‘n die eerste jaar bystand ter waarde van ongeveer R45 miljoen verleen, om die gemeenskap in staat te stel om met die herbou van die dorp te begin. Dele van die dorp was reeds voltooi teen Oktober 1982.

Gevolge

Sommige boere het bankrot gespeel as gevolg van die vloed en plaasarbeiders het hul werk verloor. Laingsburg het steeds ’n hoë werkloosheidsyfer. In 2003 het beskuldigings ontstaan dat swart mense wat gesterf het in die vloed sonder seremonie in ’n massagraf begrawe is. ’n Ondersoek deur die regering het gewys dat die bewerings heeltemal vals was. Nieteenstaande het die regering in 2004, as teken van meegevoel, ’n verdere R250,000 beskikbaar gestel aan die Munisipaliteit om die Goldner begraafplaas wat tydens die vloed beskadig was op te gradeer. R1,3 miljoen is ook geskenk vir die opgradering van paaie en stormwater infrastruktuur. Hierdie skenkings het tydelike werk geskep vir die gemeenskap van Laingsburg. Vloedgevaar bly ’n werklikheid in Laingsburg. Tussen 22 Desember 2004 en 24 Desember 2004 is weer ’n vloed aangeteken in die gebied. In sommige gebiede was die hoogste reënval sedert die 1880’s geval. R25 miljoen rand se skade is aangeteken maar gelukkig was daar die keer geen lewensverlies nie.