Planeet: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Content deleted Content added
k r2.7.3) (robot Bygevoeg: gn:Mbyjajere
Aangepas
Lyn 1: Lyn 1:
[[Lêer:Solar_planets.jpg|framed|Planete rofweg volgens grootte, maar nie afstand nie. Let op 'n gedeelte van die son bo aan die beeld.]]
'''Planeet''' is die algemene term vir 'n groot hemelliggaam wat rondom 'n [[ster]] wentel, rond is deur sy eie [[swaartekrag]], maar wat nie 'n maan of self 'n ster is nie. Die term kom van die Griekse woord πλανήτης, ''planētēs'', wat ''swerweling'' beteken. Die naam is gekies aangesien antieke waarnemers gesien het dat die planete in die hemelruim rondbeweeg, teenoor die normale sterre wat staties ten opsigte van mekaar bly. Tans word daar nege planete in ons [[sonnestelsel]] deur die [[Internasionale Sterrekundige Vereniging]] erken. Hierdie lys word hoofsaaklik op historiese konsensus gebaseer. Aangesien daar nie enige wetenskaplike definisie vir 'n ''planeet'' is nie, betwis verskeie astroloë die presiese getal. Sommige voel dat [[Pluto (planeet)|Pluto]] nie op die lys hoort nie terwyl ander weer voel dat daar tot 'n paar dosyn planete is.
'''Planeet''' is die algemene term vir 'n groot hemelliggaam wat rondom 'n [[ster]] wentel, rond is deur sy eie [[swaartekrag]], maar wat nie 'n maan of self 'n ster is nie. Die term kom van die Griekse woord πλανήτης, ''planētēs'', wat ''swerweling'' beteken. Die naam is gekies aangesien antieke waarnemers gesien het dat die planete in die hemelruim rondbeweeg, teenoor die normale sterre wat staties ten opsigte van mekaar bly. Tans erken die [[Internasionale Sterrekundige Vereniging]] agt planete in ons [[sonnestelsel]]. [[Pluto (planeet)|Pluto]], wat sedert sy ontdekking as die negende planeet beskou is, is in 2006 herklassifiseer as 'n [[dwergplaneet]].


== Planeetvorming ==
== Planeetvorming ==


Die proses waardeur planete gevorm word, is nie heeltemal duidelik nie. Die algemene teorie is tans dat 'n nuwe ster uit 'n [[newelwolk]] onder die invloed van swaartekrag vorm. Die oorblyfsels van die wolk vorm dan 'n skyf van [[ruimtestof]] en [[gas]] wat rondom die ster wentel. Plaaslike massakonsentrasies veroorsaak dat van hierdie stof verder uit die wolk konsentreer en onder die invloed van swaartekrag bymekaar kom om planete te vorm. Wanneer die ster eindelik ontsteek, veroorsaak die [[sonwind]] dat die oorblywende vrydrywende gas en stof afgedryf word.
Die proses waardeur planete gevorm word, is nie heeltemal duidelik nie. Die algemene teorie is tans dat 'n nuwe ster uit 'n [[newelwolk]] onder die invloed van swaartekrag vorm. Die oorblyfsels van die wolk vorm dan 'n skyf van [[ruimtestof]] en [[gas]] wat rondom die ster wentel. Plaaslike massakonsentrasies veroorsaak dat van hierdie stof verder uit die wolk konsentreer en onder die invloed van swaartekrag bymekaarkom om planete te vorm. Wanneer die ster eindelik ontsteek, veroorsaak die [[sonwind]] dat die oorblywende vrydrywende gas en stof afgedryf word.


Hierdie teorie word egter tans meer en meer bevraagteken namate die mensdom se kennis van ander planetestelsels uitgebrei word.
Hierdie teorie word egter tans al hoe meer bevraagteken namate die mensdom se kennis van ander planetestelsels uitgebrei word.


== Planete binne ons sonnestelsel ==
== Planete in ons sonnestelsel ==
:''Hoofartikel: [[Sonnestelsel]]''.
:''Hoofartikel: [[Sonnestelsel]]''.


Die aanvaarde planete in ons [[sonnestelsel]] is vernoem na gode uit die [[Grieks-Romeinse mitologie]], met die uitsondering van die [[aarde]] aangesien antieke waarnemers die aarde nie as 'n planeet beskou het nie, maar wel as die middelpunt van die heelal. <!--The designated planetary names are near universal in the Western world, but some non-European languages, such as Chinese, use their own. Moons are also named after gods and characters from classical mythology or (in the case of Uranus) after [[Shakespeare|Shakespearean]] characters. Asteroids can be named, at the discretion of their discoverers, after anybody or anything (subject to approval by the [[International Astronomical Union]]'s panel on nomenclature). The process of naming planets and their features is known as [[planetary nomenclature]].-->
Die aanvaarde planete in ons [[sonnestelsel]] is vernoem na gode uit die [[Griekse mitologie|Griekse]] en [[Romeinse mitologie]], met die uitsondering van die [[aarde]] aangesien antieke waarnemers die aarde nie as 'n planeet beskou het nie, maar wel as die middelpunt van die heelal.


Die agt planete in ons sonnestel, in volgorde van die son af, is:
=== Erkende planete ===
[[Lêer:Solar_planets.jpg|framed|Planete rofweg volgens grootte, maar nie afstand nie. Let op 'n gedeelte van die son bo aan die beeld.]]
Tradisioneel was daar nege planete in ons sonnestelsel, maar volgens die nuwe definisie van die [[Internasionale Sterrekundige Vereniging]] is daar agt planete in ons sonnestel, in volgorde van toenemende afstand vanaf die son:
{|
{|
|-
|-
Lyn 33: Lyn 32:
|8. [[Neptunus (planeet)|Neptunus]] || [[Lêer:Neptune symbol.svg|20px]]
|8. [[Neptunus (planeet)|Neptunus]] || [[Lêer:Neptune symbol.svg|20px]]
|}
|}

Volgens die nuwe definisie van 'n planeet, soos besluit deur die IAU op 24 Augustus 2006, sal Pluto nie langer as 'n planeet beskryf word nie maar as 'n [[dwergplaneet]].


{{PlaneteSon}}
{{PlaneteSon}}

Wysiging soos op 18:21, 31 Julie 2012

Planete rofweg volgens grootte, maar nie afstand nie. Let op 'n gedeelte van die son bo aan die beeld.

Planeet is die algemene term vir 'n groot hemelliggaam wat rondom 'n ster wentel, rond is deur sy eie swaartekrag, maar wat nie 'n maan of self 'n ster is nie. Die term kom van die Griekse woord πλανήτης, planētēs, wat swerweling beteken. Die naam is gekies aangesien antieke waarnemers gesien het dat die planete in die hemelruim rondbeweeg, teenoor die normale sterre wat staties ten opsigte van mekaar bly. Tans erken die Internasionale Sterrekundige Vereniging agt planete in ons sonnestelsel. Pluto, wat sedert sy ontdekking as die negende planeet beskou is, is in 2006 herklassifiseer as 'n dwergplaneet.

Planeetvorming

Die proses waardeur planete gevorm word, is nie heeltemal duidelik nie. Die algemene teorie is tans dat 'n nuwe ster uit 'n newelwolk onder die invloed van swaartekrag vorm. Die oorblyfsels van die wolk vorm dan 'n skyf van ruimtestof en gas wat rondom die ster wentel. Plaaslike massakonsentrasies veroorsaak dat van hierdie stof verder uit die wolk konsentreer en onder die invloed van swaartekrag bymekaarkom om planete te vorm. Wanneer die ster eindelik ontsteek, veroorsaak die sonwind dat die oorblywende vrydrywende gas en stof afgedryf word.

Hierdie teorie word egter tans al hoe meer bevraagteken namate die mensdom se kennis van ander planetestelsels uitgebrei word.

Planete in ons sonnestelsel

Hoofartikel: Sonnestelsel.

Die aanvaarde planete in ons sonnestelsel is vernoem na gode uit die Griekse en Romeinse mitologie, met die uitsondering van die aarde aangesien antieke waarnemers die aarde nie as 'n planeet beskou het nie, maar wel as die middelpunt van die heelal.

Die agt planete in ons sonnestel, in volgorde van die son af, is:

1. Mercurius (sterrekundige simbool )
2. Venus
3. Aarde
4. Mars
5. Jupiter
6. Saturnus
7. Uranus
8. Neptunus

Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link FA