Andrea Camilleri
 | Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
Andrea Camilleri | |
|---|---|
 Andrea Camilleri in 2010 | |
| Gebore | 6 September 1925 |
| Sterf | 17 Julie 2019 (op 93) Rome, Italië |
| Nasionaliteit |  Italië |
| Beroep | Skrywer, regisseur, dosent |
| Bekend vir | Commissario Montalbano-romanreeks |
| Eggenoot | Rosetta Dello Siesto (∞ 1957)[1] |
| Kinders | Andreina, Elisabetta en Mariolina |
| Handtekening | |
 | |
Andrea Camilleri (* 6 September 1925 in Porto Empedocle, Sisilië; † 17 Julie 2019 in Rome) was 'n Italiaanse roman-, draaiboek- en toneelskrywer, teater- en televisieregisseur en dosent in regie aan die Accademia Nazionale d’Arte Drammatica in Rome wat internasionale bekendheid verwerf het met sy misdaadromans rondom die Sisiliaanse Commissario Montalbano wat hy na die Spaanse skrywer Manuel Vázquez Montalbán genoem het en vir wie hy ook enkele karaktertrekke van Montalbán se eie fynproewer-speurder Pepe Carvalho oorgeneem het.[2]
_-_Luca_Zingaretti_e_Peppino_Mazzotta.jpg)
Kopiereg voorbehou buite Italië
.svg)
Die Montalbano-romanreeks, wat op Camilleri se geboorte-eiland in die fiktiewe nedersetting Vigàta afspeel en - ondanks die streng narratiewe lyne wat gevolg word - bont en kleurryk soos 'n kaleidoskoop bly en 'n verskeidenheid fasette van die Sisiliaanse leefstyl weerspieël, insluitende die leksikale en sintaktiese besonderhede van die plaaslike dialek wat, alhoewel dit vir ander Italianers dikwels moeilik verstaanbaar is, ook ingang tot die romantekste gevind het (en - met verklarende notas - gewoonlik onvertaal oorgeneem word in buitelandse vertalings daarvan), is in 'n dertigtal ander tale vertaal en deur die openbare uitsaaier RAI 1 vir televisie bewerk - met Luca Zingaretti as Commissario Montalbano. Die reeks is aangevul deur enkele kortverhale en een begeleidende boek.
Naas die Montalbano-reeks het uit Camilleri se pen ook 'n groot verskeidenheid ander romans en verhale, dikwels met historiese onderwerpe, gedigte en essays asook toneelstukke gekom. Vir die laasgenoemdes het hy self die regie behartig. Sy omvattende opleiding word eweneens weerspieël in sy honderdtal werke wat van Camilleri een van die mees gelese skrywers in Italië gemaak het. Die Sisiliaanse tonele, waar sy romans afspeel, het tot gewilde toeristetrekpleisters ontwikkel.
As een van Italië se kritiese stemme aan die linkse kant van die politieke spektrum het Andrea Camilleri steeds weer politieke en maatskaplike kwessies soos korrupsie en georganiseerde misdaad getematiseer en aktief deelgeneem aan openbare debatvoering. Hier het die politieke sukses van die vroeër uitsluitlik Noord-Italiaanse party Lega in heel Italië net soos sy leier Matteo Salvini welkome afwisseling gebied.
Lewe[wysig | wysig bron]
Kinderjare en jeug[wysig | wysig bron]
Andrea Camilleri is gebore as die enigste seun van Carmelina Camilleri (née Fragapane) en Giuseppe Camilleri, 'n hawe-inspekteur in Porto Empedocle aan die weskus van Sisilië wat aktief betrokke was by die fascistiese party van Benito Musolini en sy magsoorname, die befaamde Mars na Rome in 1922. Andrea het in Porto Empedocle aanvanklik skoolgegaan by 'n diosesaanskool. Uit dié Rooms-Katolieke skool is hy geskors nadat 'n eier, wat hy gegooi het, per ongeluk 'n kruisbeeld getref het. So het hy sy skoolopleiding by 'n staatskool voortgesit, die Liceo ginnasio statale Empedocle in Agrigento. Sy matriekeksamen in 1943 is gekanselleer weens die dreigende geallieerde landing op Sisilië. Die skoolowerheid het ander eksamens in plaas daarvan as maturità erken.
Aanvanklik was Andrea net soos sy pa aktief in die fascistiese party, maar volgens sy eie bewering het 'n werk van die omstrede Franse skrywer André Malraux sy belangstelling vir die linkse politieke spektrum gewek. In Julie 1943 het hy nog sewe dae lank in die Italiaanse leër gedien totdat die Duitse weermag Sisilië ontruim het. Met die Amerikaanse besetting is die oorlog op Sisilië beëindig. In April 1947 het die Kommunistiese Party van Italië, waarvan Camilleri intussen 'n lid was, die streeksverkiesing op Sisilië gewen.
Huwelik en RAI-loopbaan[wysig | wysig bron]
In 1957 het Andrea Camilleri met Rosetta dello Siesto getrou, 'n boorling van Milaan wat destyds so pas haar akademiese graad in letterkunde verwerf het en met wie Andrea al tien jaar vroeër vriendskap gesluit het. Drie dogters sou uit die gelukkige huwelik gebore word. Nog in dieselfde jaar het hy 'n vaste aanstelling by die openbare uitsaaier RAI gekry wat drie jaar tevore gestig is.
As uitvoerende vervaardiger het hy 'n reeks speurderreekse geproduseer wat groot sukses behaal het, waaronder Le Avventure di Laura Storm (1965-1966), genoem na die hoofkarakter, 'n vroulike speurder wat ook in gevegskuns opgelei is - 'n baanbrekende rol in die behoudende Italiaanse samelewing van die 1960's waarin geslagsrolle nog vas afgebaken was volgens tradisionele patrone.
Afsterwe[wysig | wysig bron]
Andrea Camilleri was vanaf 1950 ononderbroke aktief as een van die produktiefste Italiaanse outeurs. Op 17 Junie 2019 het hy ná 'n hartaanval asemhalingprobleme ondervind en is na 'n hospitaal in Rome geneem waar hy op 17 Julie aan hartversaking oorlede is. Hy word oorleef deur sy vrou Rosetta, sy drie dogters en sy kleinkinders.